SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ BANKU OCHRONY ŚRODOWISKA S.A. W 2023 R.

SPORZĄDZONE ŁĄCZNIE ZE SPRAWOZDANIEM ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI BANKU OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.

Warszawa, 07 marca 2024 r.

I. PODSUMOWANIE WYNIKÓW GRUPY BOŚ S.A. .................................................................................................................. 6

II. CZYNNIKI I ZDARZENIA WPŁYWAJĄCE NA SYTUACJĘ FINANSOWĄ GRUPY ..................................................................... 10

1. SYTUACJA MAKROEKONOMICZNA .................................................................................................................................. 10

2. CZYNNIKI, KTÓRE BĘDĄ MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGANE WYNIKI W PERSPEKTYWIE CO NAJMNIEJ KOLEJNEGO KWARTAŁU .................................................................................................................................................................... 12

3. PODSTAWOWE PRODUKTY, USŁUGI I SFERY DZIAŁALNOŚCI GRUPY .............................................................................. 13

3.1. Udział BOŚ S.A. w sektorze bankowym ......................................................................................................................... 13

3.2. Produkty bankowe ......................................................................................................................................................... 13

3.3. Działalność maklerska ................................................................................................................................................... 17

3.4 Udział Banku w krajowych i regionalnych programach operacyjnych oraz europejskich i krajowych mechanizmach finansowych .................................................................................................................................................................. 19

4. WSPÓŁPRACA Z ZAGRANICZNYMI INSTYTUCJAMI FINANSOWYMI W BOŚ S.A. .............................................................. 22

5. INFORMACJE O RYNKACH ZBYTU, Z UWZGLĘDNIENIEM PODZIAŁU NA RYNKI KRAJOWE I ZAGRANICZNE ...................... 22

6. WYBRANE DANE LICZBOWE DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI GRUPY .................................................................................. 23

7. KIERUNKI ROZWOJU BANKU ........................................................................................................................................... 23

8. GŁÓWNE INWESTYCJE .................................................................................................................................................... 24

9. ORGANIZACJA GRUPY KAPITAŁOWEJ .............................................................................................................................. 25

III. WYNIKI FINANSOWE I DZIAŁALNOŚĆ ............................................................................................................................. 26

1. WYNIKI FINANSOWE GRUPY ........................................................................................................................................... 26

1.1. Rachunek wyników Grupy ............................................................................................................................................. 26

1.2. Bilans Grupy .................................................................................................................................................................. 30

1.3. Aktywa i zobowiązania warunkowe Grupy ..................................................................................................................... 35

2. WYNIKI FINANSOWE BANKU .......................................................................................................................................... 36

2.1. Rachunek wyników Banku ............................................................................................................................................. 36

2.2. Bilans Banku .................................................................................................................................................................. 39

2.3. Aktywa i zobowiązania warunkowe Banku .................................................................................................................... 43

3. RÓŻNICA POMIĘDZY PROGNOZAMI A ZREALIZOWANYMI WYNIKAMI ............................................................................. 43

4. INFORMACJE O WAŻNIEJSZYCH OSIĄGNIĘCIACH W DZIEDZINIE BADAŃ I ROZWOJU ORAZ INFORMACJA O PRZEWIDYWANYM ROZWOJU ..................................................................................................................................... 43

IV. ZARZĄDZANIE RYZYKAMI W GRUPIE ............................................................................................................................. 44

1. RYZYKO KREDYTOWE .................................................................................................................................................... 44

2. RYZYKO FINANSOWE ..................................................................................................................................................... 47

2.1. Ryzyko płynności ........................................................................................................................................................... 48

2.2. Ryzyko stopy procentowej ............................................................................................................................................. 52

2.3. Ryzyko walutowe ........................................................................................................................................................... 57

2.4. Pozostałe ryzyka rynkowe ............................................................................................................................................. 59

3. RYZYKO OPERACYJNE I BRAKU ZGODNOŚCI .................................................................................................................. 59

3.1. Ryzyko operacyjne ........................................................................................................................................................ 59

3.2. Ryzyko braku zgodności ................................................................................................................................................ 60

V. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE ........................................................................................................................................ 62

1. OCENA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI FINANSOWYMI ......................................................................................................... 62

2. UZALEŻNIENIE OD PARTNERÓW .................................................................................................................................... 62

3. TRANSAKCJE Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI ................................................................................................................. 62

4. SEZONOWOŚĆ LUB CYKLICZNOŚĆ ................................................................................................................................ 62

5. INFORMACJE O UMOWACH BANKU ................................................................................................................................ 62

5.1. Umowy znaczące ........................................................................................................................................................... 62

5.2. Umowy z Bankiem Centralnym i organami nadzoru ...................................................................................................... 63

5.3. Umowy o dokonanie badań sprawozdań finansowych ................................................................................................... 63

5.4. Wynagrodzenie podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych ........................................................... 64

6. CZYNNIKI I NIETYPOWE ZDARZENIA .............................................................................................................................. 65

7. INFORMACJA O POSTĘPOWANIACH SĄDOWYCH ORAZ OPIS ZMIAN OTOCZENIA PRAWNEGO W ZAKRESIE MIESZKANIOWEGO PORTFELA KREDYTOWEGO W TYM WAKACJE KREDYTOWE I INNE FORMY POMOCY DLA KLIENTÓW ..................................................................................................................................................................... 65

8. ZMIANY W PODSTAWOWYCH ZASADACH ZARZĄDZANIA .............................................................................................. 68

9. INFORMACJA O DYWIDENDZIE ....................................................................................................................................... 68

10. INFORMACJE O WARTOŚCI PRZYJĘTYCH ZABEZPIECZEŃ ............................................................................................... 68

11. INFORMACJE O ZDARZENIACH PO DNIU BILANSOWYM .................................................................................................. 68

VI. OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACYJNEGO .......................................................................................... 69

1. ZASADY ŁADU KORPORACYJNEGO ................................................................................................................................. 69

1.1. Wskazanie zasad ładu korporacyjnego, któremu podlega BOŚ S.A. oraz miejsca, gdzie tekst zasad jest publicznie dostępny ....................................................................................................................................................................... 69

1.2. Informacja o niestosowaniu niektórych zasad ładu korporacyjnego zawartych w „Dobrych praktykach spółek notowanych na GPW 2021” oraz „Zasadach ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” wydanych przez KNF. .................................................................................................................................................... 69

2. AKCJONARIAT I PRAWA Z AKCJI ...................................................................................................................................... 70

2.1. Akcjonariusze posiadający bezpośrednio lub pośrednio przez podmioty zależne co najmniej 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu Banku ................................................................................................................................... 70

2.2. Akcje własne .................................................................................................................................................................. 70

2.3. Informacje o umowach dotyczących przyszłych zmian w strukturze akcjonariatu ........................................................ 71

2.4. Posiadacze specjalnych uprawnień kontrolnych z tytułu papierów wartościowych ....................................................... 71

2.5. Ograniczenia w wykonywaniu prawa głosu i w przenoszeniu prawa własności papierów wartościowych ..................... 71

2.6. Zasady zmiany Statutu Banku ....................................................................................................................................... 71

2.7. Opis sposobu działania Walnego Zgromadzenia i jego zasadniczych uprawnień oraz praw akcjonariuszy i sposobu ich wykonywania ................................................................................................................................................................. 71

3. ORGANY BANKU ............................................................................................................................................................ 73

3.1. Walne Zgromadzenie Banku..........................................................................................................................................73

3.2. Rada Nadzorcza Banku .................................................................................................................................................. 73

3.3. Zarząd Banku ................................................................................................................................................................ 84

4. SYSTEMY KONTROLI W PROCESIE SPORZĄDZANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH ....................................................... 89

5. KONFLIKT INTERESÓW W BOŚ S.A. ................................................................................................................................ 91

6. POLITYKA WYNAGRODZEŃ W BOŚ S.A. ......................................................................................................................... 92

6.1. Polityka wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w BOŚ S.A. .............................................................. 92

6.2. Program opcji menedżerskich oraz akcji pracowniczych ............................................................................................... 94

6.3. Informacja na temat wynagrodzeń i zobowiązań wobec kluczowego personelu kierowniczego BOŚ S.A. ..................... 94

6.4. Umowy dotyczące rekompensat dla osób zarządzających ............................................................................................ 94

6.5. Zestawienie stanu posiadania akcji Banku przez Członków Zarządu Banku i Członków Rady Nadzorczej .................... 94

VII. OŚWIADCZENIE NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH .......................................................................................... 95

1. LIST PREZESA ZARZĄDU................................................................................................................................................95

2. GRUPA KAPITAŁOWA BOŚ .............................................................................................................................................. 96

2.1. Wizja i misja .................................................................................................................................................................. 96

2.2. Struktura akcjonariatu ................................................................................................................................................... 97

2.3. BOŚ w liczbach .............................................................................................................................................................. 97

2.4. Wyniki finansowe .......................................................................................................................................................... 97

2.5. Historia BOŚ .................................................................................................................................................................. 98

2.6. Grupa BOŚ ..................................................................................................................................................................... 98

3. STRATEGIA I MODEL BIZNESOWY .................................................................................................................................. 99

3.1. Strategia Biznesowa .................................................................................................................................................... 100

3.2. Strategia ESG .............................................................................................................................................................. 100

3.3. Kontrybucja do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ ................................................................................ 102

3.4. Struktura zarządzania ESG .......................................................................................................................................... 104

3.5. Główne polityki i dokumenty określające nasze podejście do ESG w raportowanym okresie ...................................... 104

3.6. Interesariusze BOŚ i relacje z otoczeniem ................................................................................................................... 111

3.7. Kluczowe partnerstwa ................................................................................................................................................. 112

3.8. Nagrody i wyróżnienia przyznane w 2023 roku ........................................................................................................... 113

3.9. Transparentność i dialog z klientem ............................................................................................................................ 115

3.10. Polityki dotyczące konsumentów i użytkowników końcowych ..................................................................................... 118

3.11. Rzetelne informowanie klientów, etyczny marketing i sprzedaż ................................................................................. 119

4. LIDER ZIELONEJ ZMIANY (E) ........................................................................................................................................ 121

4.1. Wsparcie transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju .................................................................................... 121

4.2. Finansowanie zrównoważonych inwestycji, produkty i usługi ...................................................................................... 121

4.3. Działalność proekologiczna Spółek .............................................................................................................................. 125

4.4. Taksonomia (systematyka) UE .................................................................................................................................... 125

4.5. Odpowiedzialne podejście do ochrony środowiska ...................................................................................................... 152

4.6. Efektywność energetyczna, zużycie i mix energii ....................................................................................................... 152

4.7. Ślad węglowy .............................................................................................................................................................. 153

4.8. Plan transformacji na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu .................................................................................... 155

4.9. Zużycie zasobów – woda, sprzęt, papier, materiały biurowe i marketingowe ............................................................. 156

5. BANK AKTYWNY SPOŁECZNIE (S) ................................................................................................................................. 158

5.1. Wspólny wysiłek w budowie zrównoważonego rozwoju ............................................................................................... 159

5.2. Wspólne cele, wspólne zaangażowanie ....................................................................................................................... 159

5.3. Fundacja Banku Ochrony Środowiska .......................................................................................................................... 159

5.4. Wolontariat pracowniczy ............................................................................................................................................. 163

5.5. Darowizny i sponsoring BOŚ ........................................................................................................................................ 165

5.6. Przyjazne miejsce pracy .............................................................................................................................................. 166

5.7 Wartości BOŚ .............................................................................................................................................................. 167

5.8. Działania w zakresie zarządzania zagrożeniami i szansami związanymi z pracownikami ........................................... 168

5.9. Struktura zatrudnienia ................................................................................................................................................. 170

5.10. Rotacja w Grupie BOŚ ................................................................................................................................................. 174

5.11. Polityki dotyczące pracowników .................................................................................................................................. 174

5.12. Różnorodność organów zarządzających ...................................................................................................................... 176

5.13. Zasady wynagradzania ................................................................................................................................................ 177

5.14. Urlopy rodzicielskie i Wskaźnik równowagi między życiem zawodowym a prywatnym ............................................... 180

5.15. Komunikacja z pracownikami ...................................................................................................................................... 180

5.16. Benefity dla pracowników ........................................................................................................................................... 182

5.17. Szkolenia i rozwój ........................................................................................................................................................ 184

5.18. Ocena pracownicza ..................................................................................................................................................... 188

5.19. Bezpieczeństwo i ergonomia w miejscu pracy ............................................................................................................ 188

6. ŚWIADOMA ORGANIZACJA (G) ..................................................................................................................................... 190

6.1. Ład korporacyjny ......................................................................................................................................................... 191

6.2. Zarząd Banku .............................................................................................................................................................. 191

6.3. Rada Nadzorcza .......................................................................................................................................................... 191

6.4. Zasady wyboru organu zarządzającego ...................................................................................................................... 192

6.5. Wpływy polityczne i działalność lobbingowa ............................................................................................................... 192

6.6. Zgodność działalności z prawem i regulacjami ............................................................................................................ 193

6.7. Etyka ........................................................................................................................................................................... 194

6.8. Przeciwdziałanie korupcji, wykrywanie i potwierdzone przypadki ............................................................................... 195

6.9. Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML) ..................................................................... 197

6.10. Komunikowanie kwestii krytycznych ........................................................................................................................... 198

6.11. System zarządzania ryzykiem ..................................................................................................................................... 198

6.12. Zarządzanie ryzykiem ESG .......................................................................................................................................... 200

6.13. Bezpieczeństwo naszych klientów i pracowników ....................................................................................................... 201

6.14. Cyberbezpieczeństwo .................................................................................................................................................. 204

6.15. Łańcuch dostaw ........................................................................................................................................................... 206

6.16. Najważniejsze Polityki i procedury dotyczące należytej staranności ........................................................................... 207

7. O RAPORCIE .................................................................................................................................................................210

7.1. Istotne tematy raportowania ....................................................................................................................................... 210

7.2. Standard raportowania ................................................................................................................................................ 213

7.3. Kontakt ........................................................................................................................................................................ 213

7.4. Indeks GRI ................................................................................................................................................................... 214

7.5. Indeks ESRS ................................................................................................................................................................. 220

8. DODATKOWE STANDARDY RAPORTOWANIA ............................................................................................................... 225

8.1. Ujawnienia informacji związanych z klimatem wg Wytycznych TCFD ......................................................................... 225

VIII. OŚWIADCZENIE W SPRAWIE RZETELNOŚCI SPORZĄDZENIA SPRAWOZDAŃ ............................................................... 229

Grupę Kapitałową Banku Ochrony Środowiska S.A. tworzy Bank Ochrony Środowiska S.A. (Bank), pełniący rolę jednostki dominującej nad jednostkami bezpośrednio zależnymi: Domem Maklerskim BOŚ S.A. i BOŚ Leasing Eko Profit S.A. oraz jednostką zależną w sposób pośredni MS Wind Sp. z o.o.

Informacje o przyjętej Strategii Rozwoju na lata 2024-2026

W dniu 15 grudnia 2023 roku Rada Nadzorcza Banku zatwierdziła „Strategię BOŚ S. A. na lata 2024-2026”.

Cele Banku zdefiniowane w Strategii na koniec 2026 rok są następujące:

• poziom wyniku na działalności bankowej 1 mld zł,

• wskaźnik ROE na poziomie >10%,

• wskaźnik C/I na poziomie 46 %,

• wskaźnik NPL na poziomie 7,5%,

• udział zielonych kredytów w wolumenie kredytów ogółem na poziomie >50%,

• zaangażowanie pracowników >58%.

Niniejsze cele i założenia Strategii nie stanowią prognozy lub szacunku wyników (w tym finansowych) i odnoszą się jedynie do zamierzonych kierunków działania Banku w latach 2024-2026.

Wyniki Grupy BOŚ S.A.

W 2023 roku Bank koncentrował swoje działania na utrzymaniu rentowności w zakresie marży odsetkowej i prowizyjnej, zwiększeniu sprzedaży kredytów i obligacji w celu utrzymania poziomu salda oraz poprawy jakości portfela kredytowego przy utrzymaniu dyscypliny kosztowej. Bank również prowadził skuteczne działania w zakresie obniżenia koncentracji w obszarze kredytów i depozytów a także poprawy jakości portfela kredytowego. W 2023 roku Grupa BOŚ S.A. osiągnęła zysk netto w wysokości 78,4 mln zł, wobec 128,2 mln zł w 2022 roku. Grupa BOŚ S.A. osiągnęła poprawę wyników przede wszystkim w obszarze wyniku odsetkowego.

Wybrane pozycje rachunku wyników

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Grupa BOŚ S.A. wypracowała wynik z tytułu odsetek w wysokości 811,0 mln zł. Wynik był wyższy o 52,6 mln zł w porównaniu do poprzedniego roku.

Przychody z tytułu odsetek były wyższe o 392,8 mln zł w relacji do 2022 roku. Najwyższy wzrost odnotowano w odsetkach od inwestycyjnych dłużnych papierów wartościowych, przychodach odsetkowych od klientów instytucjonalnych oraz od klientów detalicznych. Głównym czynnikiem wyższych przychodów były wyższe stawki WIBOR niż w 2022 roku, w rezultacie cyklu podwyżek stóp procentowych przez RPP w drugim i trzecim kwartale 2022 roku, w tym stopy referencyjnej NBP do poziomu 6,75%. Obniżenie stóp procentowych przez RPP we wrześniu 2023 roku o 75 pkt. baz. oraz w październiku 2023 roku o kolejne 25 pkt. baz. do poziomu 5,75% dla stopy referencyjnej NBP będzie miało istotny wpływ dopiero na wynik w 2024 roku.

Koszty odsetkowe ogółem zwiększyły się o 340,2 mln zł wobec 2022 roku. Wzrost kosztów odsetkowych był niższy niż przychodów ze względu na utrzymujący się znaczący udział rachunków bieżących i niskooprocentowanych lokat w strukturze produktów depozytowych. Bank oferował klientom lokaty terminowe na warunkach

Wynik Grupy z tytułu opłat i prowizji wyniósł 131,5 mln zł, co oznacza wzrost o 4,0 mln zł w porównaniu do 2022 roku. Główną przyczyną zwiększenia wyniku były wyższe prowizje z tytułu usług maklerskich oraz prowizje od kredytów.

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy wyniósł 61,8 mln zł wobec 22,9 mln zł w 2022 roku.

Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych wyniósł -284,4 mln zł wobec -144,3 mln zł w 2022 roku. Wynik jest konsekwencją zmiany parametrów modelu szacowania poziomu rezerwy, podyktowanej znacznym wzrostem nowych spraw w następstwie niekorzystnych dla banków wyroków TSUE. Bank w dalszym ciągu będzie monitorował kształtujące się tendencje w orzecznictwie, liczbę wpływających nowych spraw oraz badał ich wpływ na parametry modelu. Ponadto w III kwartale 2023 roku dynamika wzrostu wielkości odpisów podsycana była wprowadzeniem od września 2023 roku bardziej korzystnych zasad dla klientów Banku przy zawieraniu ugód w zakresie walutowych kredytów mieszkaniowych. Powyższe przełożyło się na szacunek rezerwy na koszty ugód zgodnie ze stosowanym w Banku modelem wyceny rezerw.

W 2023 roku wynik odpisów z tytułu utraty wartości wyniósł -50,5 mln zł wobec -106,0 mln zł w poprzednim roku. Poprawa wyniku odpisów miała miejsce głównie w portfelu korporacyjnym na skutek rozwiązania odpisów w związku ze spłatami kredytów, a także podpisaniem aneksów oraz umów restrukturyzacyjnych. Zmiana struktury portfela kredytowego i podejmowane przez Bank działania w zakresie windykacji i restrukturyzacji pozwoliły na systematyczną poprawę wskaźnika NPL.

Ogólne koszty administracyjne Grupy wyniosły 518,2 mln zł i zwiększyły się o 22,1 mln zł, tj. o 4,5%, wobec poprzedniego roku. Grupa w poprzednim roku poniosła koszty składki na rzecz Funduszu Wsparcia Kredytobiorców w kwocie 38,4 mln zł, podczas gdy w 2023 roku nie było kosztów w z tego tytułu. Niższe koszty Grupa poniosła także w zakresie składek i wpłat na rzecz BFG. Koszty te zmniejszyły się o 6,9 mln zł względem 2022 roku. Natomiast wzrost kosztów o 35,9 mln zł miał miejsce w pozycji koszty świadczeń pracowniczych, głównie wskutek przeprowadzenia w Banku procesu wartościowania stanowisk pracy, mającego na celu między innymi odniesienie poziomu wynagrodzenia na poszczególnych stanowiskach w Banku do poziomów rynkowych. Kolejnym istotnym czynnikiem wzrostu ogólnych kosztów administracyjnych były koszty rzeczowe, które wzrosły o 15,2 mln zł.

Działania optymalizujące koszty administracyjne podejmowane są przez Bank na bieżąco, zarówno na etapie ich budżetowania, jak i w ramach bieżącego zarządzania. Poprzez maksymalne wykorzystanie posiadanych już zasobów rzeczowych i osobowych Bank dąży do ograniczenia wzrostu kosztów w warunkach inflacji, a co za tym idzie silnej presji kosztowej w wielu obszarach, zapewniając jednocześnie sprawne i bezpieczne funkcjonowanie organizacji w ramach obowiązujących przepisów prawnych i wymogów nadzorczych. Bank okresowo ocenia również efektywność i rentowność poszczególnych placówek.

Wakacje kredytowe

Ustawa z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom przyznała kredytobiorcom prawo do zawieszenia spłaty maksymalnie ośmiu rat kredytu hipotecznego udzielonego w walucie polskiej na realizację własnych potrzeb mieszkaniowych w latach 2022-2023, tzw. wakacje kredytowe. Ze względu na prawdopodobieństwo skorzystania przez kredytobiorców z tego prawa, Bank, zgodnie ze stosowanymi zasadami rachunkowymi, efekt ten rozpoznał jednorazowo z góry w wyniku III kwartału 2022 roku.

Na dzień 31 grudnia 2023 roku liczba rachunków kredytów mieszkaniowych objętych wakacjami kredytowymi wyniosła 3,6 tys., a wartość bilansowa brutto złotowych kredytów mieszkaniowych, przed wszelkimi korektami wynikającymi z ustawowych wakacji kredytowych, w przypadku których Bank pozytywnie rozpatrzył wniosek, wyniosła 794,8 mln zł.

Rezerwa na ryzyko związane z kredytami hipotecznymi i program ugód

Rezerwa na ryzyko związane z kredytami hipotecznymi powiązanymi z walutą obcą na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosi łącznie 692,7 mln zł, z czego 164,0 mln zł prezentowane jest jako rezerwa na postępowania sądowe i roszczenia na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi, a 528,7 mln zł prezentowane jako korekta wartości bilansowej brutto.

Wskaźniki finansowe Grupy

Wskaźnik zwrotu z kapitału (ROE) liczony jako relacja zysku netto do średniego stanu kapitału wyniósł 3,8% wobec 6,7% w 2022 roku.

Marża odsetkowa na aktywach ogółem, liczona jako relacja wyniku z tytułu odsetek do średniego stanu aktywów, wyniosła 3,7% wobec 3,6% za 2022 rok. Poprawa spowodowana była głównie efektem wzrostu średniego oprocentowania kredytów na skutek podwyżek stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej oraz zwiększenia rentowności aktywów odsetkowych i marż depozytowych na rachunkach bieżących, pomimo niższych wpływów odsetkowych od klientów detalicznych, którzy korzystali z wakacji kredytowych.

Istotnie poprawił się wskaźnik Grupy BOŚ S.A. koszty/dochody (C/I), który wyniósł 51,3% w 2023 roku wobec 52,7% w 2022 roku, głównie wskutek wyższego tempa wzrostu przychodów niż kosztów. Wskaźnik C/I liczony dla Banku wyniósł 49,1% w 2023 roku.

Poziom adekwatności kapitałowej Grupy utrzymywał się powyżej wartości zalecanych przez Komisję Nadzoru Finansowego. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank i Grupa spełniały obowiązujące normy kapitałowe. Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 dla Grupy BOŚ S.A. wyniósł 15,17 %, a łączny współczynnik kapitałowy 16,27%.

Ocena ESG Risk

W grudniu 2023 roku zewnętrzna agencja trzeci rok z rzędu dokonała oceny ESG Risk – aktualna ocena na poziomie 12,2. Tegoroczna aktualizacja ratingu oznacza utrzymanie oceny ryzyka ESG banku na niskim poziomie („Low Risk”) i plasuje BOŚ czołówce najlepiej ocenionych banków i firm na świecie poddanych badaniu przez tę agencję.

W dniu 6 października 2023 roku Agencja ratingowa Fitch Ratings utrzymała długoterminowy rating (IDR) na niezmienionym poziomie ‘BB-’, z perspektywą stabilną. Obecne oceny ratingowe kształtują się na następującym poziomie:

• Rating długoterminowy IDR w walucie obcej (Long-term Foreign Currency IDR): ‘BB-’, perspektywa stabilna,

• Rating krótkoterminowy IDR w walucie obcej (Short-term Foreign Currency IDR): ‘B’,

• Krajowy rating długoterminowy (National Long-term Rating): ‘BBB-(pol)’, perspektywa stabilna,

• Krajowy rating krótkoterminowy (National Short-term Rating): ‘F3(pol)’,

• Rating indywidualny (Viability Rating): ‘bb-’,

• Rating wsparcia rządowego (Government Support): ‘b’,

• Krajowy rating długoterminowy dla obligacji (senior unsecured): ‘BBB-(pol)’,

• Rating dla obligacji podporządkowanych (subordinated): ‘BB(pol)’,

• Krajowy rating krótkoterminowy obligacji (short-term senior unsecured): ‘F3 (pol)’.

Informacja o utrzymaniu ratingu przez agencję Fitch Ratings została zawarta w raporcie bieżącym nr RB/21/2023.

Wpływ wojny w Ukrainie na działalność

BOŚ monitorował sytuację gospodarczą i rynkową, a w szczególności związaną z tym możliwość wystąpienia nagłych, gwałtownych zdarzeń zewnętrznych o dużej skali oddziaływania, mogących pośrednio wywierać znaczący wpływ na sytuację Banku.

Bank przeanalizował wpływ tych zdarzeń na ryzyko finansowe oraz dokonał oceny skutków potencjalnych negatywnych scenariuszy w ramach dokonywanych testów warunków skrajnych.

Wyniki testów warunków skrajnych wskazują na nieznaczny wzrost ekspozycji na ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej oraz ryzyko kredytowe kontrahenta, tym niemniej wpływ na ryzyko utrzymuje się w ramach zakładanego przez Bank poziomu.

W ramach dotychczasowej realizacji ścieżki scenariusza stresowego wynikającego z aktualnie trwającego konfliktu rosyjsko-ukraińskiego, Bank nie odnotował problemów z utrzymaniem płynności oraz negatywnych skutków w pozostałym ryzyku finansowym. Poza chwilowym zaburzeniem płynności rynku międzybankowego oraz chwilowo istotnie zwiększonym poziomem wypłat gotówkowych, które miały miejsce w początkowej fazie konfliktu tj. w 2022 roku, nie wystąpiły inne istotne symptomy wskazujące na możliwość pogorszenia sytuacji płynnościowej Banku. Jednocześnie w 2023 roku nie były obserwowane inne istotne symptomy wskazujące na wzrost ryzyka finansowego, a waluta krajowa umocniła się do poziomów sprzed konfliktu.

Portfel największych ekspozycji powiązanych ze strefą konfliktu handlowo i organizacyjnie podlega monitorowaniu wg obowiązujących w Banku zasad.

Pogorszenie sytuacji ekonomiczno-finansowej w kraju, mające związek m.in. z kryzysem energetycznym związanym z wojną na Ukrainie, warunkuje kondycję wszystkich polskich przedsiębiorstw, czyli także klientów Banku, co wpływa na jakość portfela kredytowego i poziom odpisów.

Sytuacja międzynarodowa niezmiennie ma bardzo duży wpływ na cyberbezpieczeństwo Banku. Utrzymuje się trend zwiększonej liczby prób ataków na usługi bankowości elektronicznej Banku. Ataki w większości mają na celu przełamanie zabezpieczeń z wykorzystaniem opublikowanych w ostatnim czasie podatności systemów. Nie zidentyfikowano incydentu skutecznego przełamania zabezpieczeń. Wystąpiły ataki typu DDoS skierowane przeciw infrastrukturze Banku, jednak nie doprowadziły one do zatrzymania usług. W zakresie monitorowania zdarzeń w cyberprzestrzeni w Banku funkcjonuje w trybie 24/7 komórka Security Operation Center. Dyrektor Departamentu Cyberbezpieczeństwa aktywnie uczestniczy w pracach grup sektora finansowego funkcjonujących przy ZBP oraz w comiesięcznych spotkaniach organizowanych przez KNF, gdzie ma miejsce wymiana informacji o bieżących zdarzeniach związanych z sytuacją międzynarodową.

Departament Cyberbezpieczeństwa zakończył proces potwierdzenia zgodności zarządzania bezpieczeństwem informacji z międzynarodową normą ISO 27001 i 15 stycznia 2024 roku uzyskał certyfikat zgodności z ww. normą.

1. Sytuacja makroekonomiczna

W 2023 roku utrzymywała się osłabiona aktywność w światowej gospodarce, co przede wszystkim było efektem spadku siły nabywczej dochodów gospodarstw domowych w konsekwencji wysokiej inflacji. Jednocześnie w trakcie roku ceny surowców kontynuowały wyraźny trend spadkowy zapoczątkowany pod koniec 2022 roku, co ograniczyło ich negatywny wpływ na aktywność gospodarczą. W 2023 roku narastały różnice aktywności w poszczególnych sektorach gospodarki – z postępującym osłabieniem koniunktury w przemyśle i lepszej sytuacji w usługach oraz utrzymywało się zróżnicowanie geograficzne - stagnacja gospodarcza w Europie, słabsza od oczekiwań koniunktura gospodarcza w Chinach i nadspodziewanie silna aktywność gospodarcza w USA.

Spadek cen surowców spowodował w trakcie 2023 roku wyraźny spadek inflacji konsumenckiej wobec szczytów z jesieni 2022 roku, niemniej wskaźniki inflacji w głównych gospodarkach pozostały powyżej celów inflacyjnych.

Utrzymujące się w ocenie banków centralnych ryzyko utrwalenia się inflacji powyżej celów inflacyjnych w warunkach relatywnie wysokiego tempa wzrostu wynagrodzeń poskutkowało kontynuacją w trakcie 2023 roku zaostrzania polityki pieniężnej głównych banków centralnych - do 5,50% dla stopy funduszy federalnych Fed oraz do 4,50% dla stopy referencyjnej Europejskiego Banku Centralnego.

W Polsce w I poł. 2023 r. dynamika PKB wyraźnie obniżyła się - do -0,3% r/r w I kw. oraz do -0,6% r/r w II kw. Spowolnienie to było efektem opóźnionego wpływu wzrostu cen surowców i materiałów, oddziałującego głównie przez wzrost inflacji obniżającej spożycie gospodarstw domowych, osłabienia aktywności w gospodarce globalnej (w szczególności w strefie euro) oraz spadku zapasów. Czynnikiem wspierającym krajową koniunkturę gospodarczą było natomiast utrzymanie solidnej dynamiki inwestycji. W III kw. PKB powrócił do dodatniego wzrostu za sprawą ograniczenia skali spadku spożycia gospodarstw domowych, przy utrzymującej się solidnej dynamice inwestycji. W IV kwartale 2023 r. zgodnie z miesięcznymi danymi nastąpiło dalsze przyspieszenie dynamiki produkcji budowlano-montażowej, wyraźne ograniczenie skali spadku sprzedaży detalicznej w porównaniu z wynikami w I połowie roku oraz utrzymanie ujemnej dynamiki produkcji sprzedanej przemysłu. Według wstępnego szacunku GUS w całym 2023 roku PKB wzrósł o 0,2% wobec wzrostu o 5,3% w 2022 roku.

Dynamika PKB w Polsce i jego składowych

Po osiągnięciu szczytu inflacji CPI w lutym (18,4% r/r), w marcu rozpoczął się trend spadkowy wskaźnika. Spadek cen paliw i nośników energii oraz obniżenie dynamiki wzrostu cen żywności poskutkowało spadkiem wskaźnika inflacji CPI do 6,2% r/r na koniec 2023 r. Wolniej obniżała się inflacja bazowa (CPI po wyłączeniu cen żywności i energii) - po osiągnięciu lokalnego maksimum w marcu na poziomie 12,3% r/r, inflacja bazowa spadła na koniec roku do 6,9% r/r.

W wyniku obniżenia stopy referencyjnej NBP stawka WIBOR 3M obniżyła się na koniec grudnia do 5,88% wobec 7,02% na koniec 2022 roku.

Stopy procentowe w Polsce

Rosnące w trzech kwartałach 2023 roku oczekiwania co do skali zacieśniania polityki monetarnej przez główne banki centralne skutkowały wzrostem rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych (USA, Niemcy). Dopiero w IV kw., pod wpływem szybszego od oczekiwań spadku inflacji i ograniczeniu oczekiwań na dalsze zaostrzenie polityki monetarnej Fed i EBC, rentowności obligacji na rynkach bazowych spadły z lokalnych maksimów.

W przypadku polskich papierów skarbowych przez pierwsze trzy kwartały notowano przeciwstawne tendencje – oczekiwania rynkowe dotyczące obniżki stóp procentowych NBP oddziaływały w kierunku obniżenia rentowności obligacji skarbowych, jednak jej spadek ograniczała sytuacja na rynkach bazowych. Presja na spadek rentowności związana z oczekiwaniami spadku stóp NBP osłabła w IV kw., lecz spadające rentowności obligacji na rynkach bazowych sprzyjały kontynuacji trendu spadkowego rentowności krajowych obligacji skarbowych. Od początku roku do końca grudnia 2023 roku rentowności 2-letnich obligacji skarbowych spadły o 168 pkt. baz. do 4,95%, a 10-letnich obligacji o 165 pkt. baz. do poziomu 5,18%.

W I kwartale 2023 roku zmienność kursu złotego wyraźnie zmniejszyła się wobec wysokiej zmienności kursu w 2022 roku. W II kwartale i przez większość III kwartału, kurs złotego umacniał się w warunkach spadku globalnej awersji do ryzyka oraz stabilizowania się krajowej sytuacji gospodarczej (obniżenie inflacji, poprawa wyniku na rachunku obrotów bieżących). Po okresowym osłabieniu złotego we wrześniu w reakcji na nieoczekiwanie dużą skalę obniżenia stóp procentowych NBP przez RPP, w drugiej połowie października i w kolejnych miesiącach złoty ponownie zyskiwał na wartości w reakcji na wynik wyborów parlamentarnych skutkujący wzrostem oczekiwań rynkowych na odblokowanie środków unijnych z Krajowego Planu Odbudowy oraz w warunkach wyraźnego wzrostu popytu na ryzykowne aktywa na globalnym rynku. Na koniec grudnia kurs złotego w relacji do euro ukształtował się na poziomie 4,35 PLN/EUR (wzmocnienie o 7,3% wobec końca 2022 roku), w relacji do dolara amerykańskiego wyniósł 3,94 PLN/USD (wzmocnienie o 10,6%), a w relacji do franka szwajcarskiego wyniósł 4,68 PLN/CHF (umocnienie o 1,8% w skali roku).

2. Czynniki, które będą miały wpływ na osiągane wyniki w perspektywie co najmniej kolejnego kwartału

Na działalność Grupy Kapitałowej Banku w 2024 roku wpływać będą uwarunkowania makroekonomiczne i sytuacja na rynkach finansowych.

Najistotniejszym czynnikiem wpływającym na sytuację makroekonomiczną i rynkową pozostaje podwyższone ryzyko geopolityczne, głównie w konsekwencji wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz sankcje ekonomiczne nałożone przez Unię Europejską, USA i inne państwa na Rosję i Białoruś oraz w konsekwencji ryzyko kształtowania się sytuacji na rynku surowców, głównie energetycznych. Dodatkowym czynnikiem ryzyka w zakresie sytuacji geopolitycznej będzie sytuacja na Bliskim Wschodzie.

W szczególności podwyższone ryzyko geopolityczne może oznaczać:

• słabszą aktywności polskiej gospodarki,

• podwyższony wskaźnik inflacji CPI w następstwie globalnego wzrostu cen surowców,

• podwyższoną zmienność notowań krajowych aktywów finansowych,

• słaby popyt na kredyty w warunkach niepewnej sytuacji gospodarczej oraz wysokich stóp procentowych.

Jednocześnie ryzyko geopolityczne oznacza podwyższoną niepewność w odniesieniu do kształtowania się otoczenia makroekonomicznego i rynkowego w przyszłości.

Ponadto istotnym czynnikiem wpływającym na sytuację gospodarki globalnej w 2022 i w 2023 roku jest dynamiczne zacieśnienie polityki pieniężnej głównych banków centralnych. Jego negatywne skutki koncentrują

3. Podstawowe produkty, usługi i sfery działalności Grupy

3.1. Udział BOŚ S.A. w sektorze bankowym

Zgodnie danymi KNF obejmującymi sektor bankowy, udział BOŚ S.A. w sektorze bankowym na koniec 2023 roku wynosił:

• 0,7% w zakresie sumy bilansowej wobec 0,8% na koniec 2022 roku,

• 1,2% w zakresie depozytów sektora niefinansowego wobec 1,1% na koniec 2022 roku,

• 0,7% w zakresie kredytów i pożyczek i nie zmienił się wobec stanu na koniec 2022 roku.

3.2. Produkty bankowe

Bank posiada w swojej ofercie produkty (depozytowe, kredytowe, rozliczeniowe) oferowane wszystkim grupom klientów, jak również produkty skierowane bezpośrednio do wybranych grup klientów BOŚ S.A.

Warunki i zasady współpracy z poszczególnymi grupami klientów są dostosowywane przez Bank do zmieniających się warunków rynkowych oraz potrzeb adresatów oferty Banku, przy jednoczesnym uwzględnieniu celu w postaci ciągłego podnoszenia efektywności obsługi klientów.

Pion Klientów Instytucjonalnych

BOŚ S.A. posiada szeroką ofertę produktów rozliczeniowych, depozytowych i kredytowych, w oparciu o którą dla każdego klienta może być budowana indywidualna oferta dostosowana do jego konkretnych potrzeb.

W zakresie oferty rozliczeniowej Bank posiada standardowe rachunki bieżące, pełniące funkcje rozliczeniowe i służące do gromadzenia środków pieniężnych oraz przeprowadzania rozliczeń krajowych i zagranicznych.

W Banku funkcjonuje również odrębna oferta rachunków bankowych dla klientów instytucjonalnych będących osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą. Działanie to zrealizowało wymogi ustawy z dnia 31 lipca 2019 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych („Ustawa o ograniczeniu obciążeń regulacyjnych”), która wprowadziła instytucję Przedsiębiorcy-Konsumenta.

W zakresie produktów rozliczeniowych w 2023 roku:

• Bank zrealizował Projekt „Dostosowania Banku do wymogów Ustawy SInF”. Wejście w życie ustawy wiązało się z nowym obowiązkiem sprawozdawczym, którego celem jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Ustawa włącza do polskiego prawa Dyrektywę 2018/843, w wyniku czego powstanie System Informacji Finansowej służący gromadzeniu, przetwarzaniu i udostępnianiu informacji o szeroko definiowanych otwartych i zamkniętych rachunkach klientów instytucjonalnych, indywidualnych, jak również o umowach o udostępnianiu skrytek sejfowych Jego utworzenie ma również przyczynić się do zahamowania przestępstw finansowych dzięki nadzorowi wszystkich rachunków przez uprawnione organy. Dostosowanie Banku do wymogów ustawy o Systemie Informacji Finansowej polegało na wdrożeniu zmian w systemach raportowych Banku, które obecnie wspierają realizację obowiązków sprawozdawczych w ramach STIR,

• zoptymalizowano ofertę oraz Taryfę opłat i prowizji w zakresie rachunków: w lutym dla klientów instytucjonalnych, a w marcu dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.

• Bank kontynuował prace nad dostosowaniem do wymogów nowej ustawy deweloperskiej – tj. Ustawy z dnia 20 maja 2021 roku o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym.

W obszarze kredytowania podmiotów z segmentu małych i średnich przedsiębiorstw, jak też korporacji, Bank, poza standardową ofertą kredytową, kontynuował oferowanie oferty specjalnej wdrożonej w 2022 roku – finansowanie Polskich Inwestycji Strategicznych.

W dniu 29 grudnia 2022 roku została podpisana z Bankiem Gospodarstwa Krajowego Umowa współpracy nr 9/2022/KTEKO w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027, Działanie 2.32 Kredyt Technologiczny Priorytet 2. Środowisko sprzyjające innowacjom oraz Działanie 3.1 Kredyt Ekologiczny Priorytet 3. Zazielenienie przedsiębiorstw. Umowa określa zasady współpracy w zakresie udzielania kredytu technologicznego oraz kredytu ekologicznego przedsiębiorcom przez bank kredytujący i premii technologicznej oraz premii ekologicznej przez BGK.

Na podstawie ww. Umowy wprowadzono zmiany w Kredycie technologicznym oraz wprowadzono do oferty Banku nowy produkt Kredyt ekologiczny: Kredyt technologiczny FENG to nowa edycja Kredytu technologicznego z programu POIG 2007-2013 i Kredytu na innowacje technologiczne z programu POIR 2014-2020. Jest to forma wsparcia dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w formie premii technologicznej przeznaczonej na spłatę części kredytu. Produkt przeznaczony jest dla MŚP, które wdrażają nowe technologie i uruchamiają na ich podstawie wytwarzanie nowych lub znacząco ulepszonych produktów, procesów lub usług. Nabór wniosków o dofinansowanie trwał od 23 marca do 31 maja 2023 roku. Bank podpisał z Warunkowe Umowy kredytu technologicznego z 3 klientami na łączną kwotę ok. 44,8 mln zł oraz została wystawiona 1 Promesa kredytu technologicznego na kwotę 23,9 mln zł.