ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
BANKU OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.
ZA ROK ZAKOŃCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2023 R.
Warszawa, 07 marca 2024 r.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 1
Spis treści
Roczny rachunek zysków i strat Banku ............................................................................................................................................................................. 5
Roczne sprawozdanie z całkowitych dochodów Banku ........................................................................................................................................ 6
Roczne sprawozdanie z sytuacji finansowej Banku .................................................................................................................................................. 7
Roczne sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym Banku ............................................................................................................................. 9
Roczne sprawozdanie z przepływów pieniężnych Banku .................................................................................................................................. 10
Dodatkowe noty objaśniające do rocznego sprawozdania finansowego ................................................................................................ 12
1. Podstawowe informacje o Banku Ochrony Środowiska S.A. ................................................................................................................. 12
1.1. Bank Ochrony Środowiska S.A. ............................................................................................................................................................................ 12
1.2. Skład osobowy Zarządu oraz Rady Nadzorczej BOŚ S.A. ................................................................................................................... 12
2. Identyfikacja skonsolidowanego sprawozdania finansowego ............................................................................................................. 15
3. Kwestie związane z klimatem ...................................................................................................................................................................................... 15
4. Informacje o przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości przy sporządzaniu sprawozdania finansowego.............................................................................................................................................................................................................................17
4.1. Podstawa sporządzenia i oświadczenie o zgodności .......................................................................................................................... 17
4.2. Standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów, które zostały po raz pierwszy zastosowane w 2023 roku ....................................................................................................................................................................................................................... 18
4.3. Kontynuacja działalności ........................................................................................................................................................................................ 20
4.4. Sprawozdawczość według segmentów operacyjnych ...................................................................................................................... 21
4.5. Wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych .................................................................................................................................. 21
4.6. Przychody i koszty z tytułu odsetek ................................................................................................................................................................ 22
4.7. Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji ................................................................................................................................................. 22
4.8. Zasady ujmowania przychodów i kosztów związanych z bancassurance ........................................................................... 22
4.9. Rachunkowość zabezpieczeń ............................................................................................................................................................................. 23
4.10. Inwestycje w jednostkach zależnych ............................................................................................................................................................. 25
4.11. Aktywa i zobowiązania finansowe .................................................................................................................................................................... 25
4.12. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży ............................................................................................................................................... 32
4.13. Wartości niematerialne ........................................................................................................................................................................................... 32
4.14. Rzeczowe aktywa trwałe ......................................................................................................................................................................................... 32
4.15. Leasing ................................................................................................................................................................................................................................ 33
4.16. Podatek dochodowy ................................................................................................................................................................................................. 34
4.17. Aktywa przejęte za długi ......................................................................................................................................................................................... 35
4.18. Przedpłaty, rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów ......................................................................... 35
4.19. Rezerwy na świadczenia pracownicze .......................................................................................................................................................... 35
4.20. Rezerwy ............................................................................................................................................................................................................................... 35
4.21. Zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe ................................................................................................................................... 36
4.22. Kapitał własny ................................................................................................................................................................................................................ 36
4.23. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ................................................................................................................................................................. 37
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 2
4.24. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich, które zostały opublikowane, a także zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, a nie weszły jeszcze w życie i nie zostały jeszcze zastosowane przez Bank ........................................................................................................................................................................................................................ 38
4.25. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich, które zostały opublikowane i nie są zatwierdzone przez UE .............................................................................................................................................................................................................................. 39
5. Korekty błędów dotyczących poprzednich okresów ................................................................................................................................. 40
6. Ważniejsze oszacowania i oceny ............................................................................................................................................................................. 40
6.1. Aktywa finansowe ....................................................................................................................................................................................................... 40
6.2. Wartość godziwa instrumentów finansowych ....................................................................................................................................... 42
6.3. Rezerwa na świadczenia emerytalne ............................................................................................................................................................ 42
6.4. Podatki ................................................................................................................................................................................................................................ 42
6.5. Szacunki dotyczące wpływu ryzyka prawnego związanego z kredytami hipotecznymi powiązanymi z kursem waluty obcej ............................................................................................................................................................................................. 43
6.6. Rezerwa na zwrot kosztów kredytów w przypadku wcześniejszej spłaty ........................................................................... 44
7. Zarządzanie ryzykiem ...................................................................................................................................................................................................... 45
7.1. Ryzyko kredytowe ....................................................................................................................................................................................................... 45
7.1.1. Opis metodologii rozpoznawania utraty wartości ekspozycji kredytowych ...................................................................... 49
7.1.2. Należności od innych banków ............................................................................................................................................................................ 52
7.1.3. Należności od klientów ............................................................................................................................................................................................ 53
7.1.4. Dłużne papiery wartościowe ............................................................................................................................................................................... 74
7.1.5. Struktura koncentracji zaangażowania w segmenty branżowe i geograficzne wraz z oceną ryzyka związanego z tym zaangażowaniem ............................................................................................................................................................. 75
7.1.6. Struktura koncentracji zaangażowania w poszczególne podmioty, grupy kapitałowe ............................................. 77
7.1.7. Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe ....................................................................................................................................... 79
7.1.8. Praktyki forbearance ................................................................................................................................................................................................. 82
7.2. Ryzyko finansowe w księdze bankowej i handlowej oraz limity ............................................................................................... 84
7.2.1. Ryzyko płynności .......................................................................................................................................................................................................... 85
7.2.2. Ryzyko stopy procentowej ..................................................................................................................................................................................... 92
7.2.3. Ryzyko walutowe ......................................................................................................................................................................................................... 98
7.3. Zarządzanie kapitałem ........................................................................................................................................................................................... 102
7.4. Ryzyko operacyjne .................................................................................................................................................................................................... 106
7.5. Ryzyko braku zgodności ....................................................................................................................................................................................... 107
7.6. Ryzyko modeli .............................................................................................................................................................................................................. 108
8. Wynik z tytułu odsetek ................................................................................................................................................................................................... 110
9. Wynik z tytułu opłat i prowizji .................................................................................................................................................................................... 112
10. Przychody z tytułu dywidend ..................................................................................................................................................................................... 112
11. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy (w tym należności od klientów) ................................................................................................................................................................................ 113
12. Wynik na rachunkowości zabezpieczeń ............................................................................................................................................................. 113
13. Wynik z pozycji wymiany .............................................................................................................................................................................................. 113
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 3
14. Pozostałe przychody operacyjne ............................................................................................................................................................................. 114
15. Pozostałe koszty operacyjne ....................................................................................................................................................................................... 115
16. Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych ....................................................................................... 116
17. Wynik odpisów z tytułu utraty wartości ............................................................................................................................................................. 116
18. Ogólne koszty administracyjne ................................................................................................................................................................................ 117
19. Obciążenia podatkowe ................................................................................................................................................................................................... 118
20. Zysk przypadający na jedną akcję .......................................................................................................................................................................... 119
21. Kasa, środki w Banku Centralnym .......................................................................................................................................................................... 119
22. Należności od innych banków ................................................................................................................................................................................... 119
23. Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu ................................................................................................................ 121
24. Inwestycyjne papiery wartościowe ....................................................................................................................................................................... 122
25. Należności od klientów .................................................................................................................................................................................................. 126
26. Aktywa finansowe wg terminów zapadalności ............................................................................................................................................ 133
27. Inwestycje w jednostkach zależnych ................................................................................................................................................................... 135
28. Wartości niematerialne ................................................................................................................................................................................................. 136
29. Rzeczowe aktywa trwałe .............................................................................................................................................................................................. 137
30. Prawo do użytkowania - leasing ............................................................................................................................................................................. 140
31. Inne aktywa ............................................................................................................................................................................................................................ 141
32. Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków ....................................................................................................... 141
33. Zobowiązania wobec klientów ................................................................................................................................................................................ 142
34. Zobowiązania podporządkowane ......................................................................................................................................................................... 143
35. Rezerwy ................................................................................................................................................................................................................................... 144
36. Odroczony podatek dochodowy ............................................................................................................................................................................ 149
37. Zobowiązania z tytułu leasingu ................................................................................................................................................................................ 151
38. Pozostałe zobowiązania ................................................................................................................................................................................................ 153
39. Aktywa i zobowiązania warunkowe ...................................................................................................................................................................... 153
40. Postępowania sądowe i administracyjne ......................................................................................................................................................... 154
41. Ryzyko prawne dotyczące kredytów mieszkaniowych, zabezpieczonych hipotecznie powiązanych z kursem waluty obcej ................................................................................................................................................................................................... 155
42. Kapitał podstawowy ........................................................................................................................................................................................................ 160
43. Kapitał z aktualizacji wyceny ..................................................................................................................................................................................... 162
44. Zyski zatrzymane ............................................................................................................................................................................................................... 163
45. Rachunkowość zabezpieczeń ................................................................................................................................................................................... 163
46. Płatności na bazie akcji ................................................................................................................................................................................................. 165
47. Informacje dodatkowe do sprawozdania z przepływów pieniężnych ......................................................................................... 167
48. Charakterystyka instrumentów pochodnych oraz transakcji wymiany walutowej ........................................................... 170
49. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych .......................................................................................................................... 175
50. Podział instrumentów finansowych wycenianych wg wartości godziwej w zależności od sposobu pomiaru wartości godziwej ........................................................................................................................................................................................ 177
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 4
51. Sprawozdawczość dotycząca segmentów ..................................................................................................................................................... 180
52. Transakcje z podmiotami powiązanymi ........................................................................................................................................................... 187
53. Sezonowość lub cykliczność działalności ......................................................................................................................................................... 195
54. Zbycie i likwidacja oraz połączenie spółek ....................................................................................................................................................... 195
55. Wypłacone dywidendy (łącznie lub w przeliczeniu na jedną akcję), z podziałem na akcje zwykłe i pozostałe akcje ................................................................................................................................................................................................................. 195
56. Reforma wskaźników referencyjnych ................................................................................................................................................................. 195
57. Zdarzenia po dniu bilansowym ............................................................................................................................................................................... 197
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 5
Roczny rachunek zysków i strat Banku
za rok zakończony
Działalność kontynuowana
Nota
31-12-2023
31-12-2022
Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
1 582 903
1 198 582
aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 113 780
873 776
aktywa wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
444 307
307 489
aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
24 816
17 317
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
- 886 556
- 527 642
zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
- 886 556
- 527 642
Wynik z tytułu odsetek
8
696 347
670 940
Przychody z tytułu opłat i prowizji
83 753
82 766
Koszty z tytułu opłat i prowizji
- 9 256
- 10 061
Wynik z tytułu opłat i prowizji
9
74 497
72 705
Przychody z tytułu dywidend
10
8 118
6 924
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy (w tym należności od klientów)
11
10 294
- 2 658
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
12
- 2 028
119
Wynik z pozycji wymiany
13
10 483
36 706
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych
1 038
2 070
Pozostałe przychody operacyjne
14
18 721
16 608
Pozostałe koszty operacyjne
15
- 35 311
- 24 946
Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
16/41
- 284 411
- 144 306
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
17
- 61 498
- 100 634
Ogólne koszty administracyjne
18
- 384 178
- 384 403
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
70 034
36 787
Zysk brutto
122 106
185 912
Obciążenia podatkowe
19
- 60 405
- 58 304
Zysk netto
61 701
127 608
Zysk na akcję przypadające udziałowcom jednostki dominującej w trakcie okresu (w zł) (w zł)
20
podstawowy
0,66
1,37
rozwodniony
0,66
1,37
Działalność zaniechana w roku 2023 oraz w roku 2022 nie wystąpiła.
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 6
Roczne sprawozdanie z całkowitych dochodów Banku
za rok zakończony
Działalność kontynuowana
31-12-2023
31-12-2022
Zysk netto
61 701
127 608
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat:
89 641
- 29 414
Wartość godziwa aktywów finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite brutto
110 668
- 36 314
Podatek odroczony
- 21 027
6 900
Pozycje, które nie podlegają przeklasyfikowaniu do rachunku zysków i strat:
16 467
- 487
Wartość godziwa instrumentów kapitałowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite brutto
21 205
- 23
Podatek odroczony
- 4 029
4
Przeszacowanie zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
- 875
- 578
Podatek odroczony
166
110
Inne dochody całkowite
106 108
- 29 901
Całkowity dochód ogółem
167 809
97 707
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 7
Roczne sprawozdanie z sytuacji finansowej Banku
Aktywa
Nota
31-12-2023
31-12-2022
Kasa, środki w Banku Centralnym
21
584 082
575 865
Należności od innych banków
22
162 681
240 885
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
23
113 345
222 944
dłużne papiery wartościowe
-
20 225
instrumenty pochodne
113 345
202 719
Pochodne instrumenty zabezpieczające
45
15 556
30 562
Inwestycyjne papiery wartościowe:
24
9 484 770
9 008 118
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
106 656
85 465
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
6 885 521
6 915 813
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
2 366 265
1 900 215
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
126 328
106 625
Należności od klientów, w tym:
25
10 819 261
11 173 579
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
10 819 122
11 170 529
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
139
3 050
Inwestycje w jednostkach zależnych
27
276 191
226 158
Wartości niematerialne
28
115 815
118 251
Rzeczowe aktywa trwałe
29
48 477
45 987
Prawo do użytkowania - leasing
30
47 211
61 199
Aktywa z tytułu podatku dochodowego:
143 464
161 532
bieżące
-
2 445
odroczone
36
143 464
159 087
Inne aktywa
31
58 599
50 158
Aktywa razem
21 869 452
21 915 238
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 8
Zobowiązania
Nota
31-12-2023
31-12-2022
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
32
75 146
141 143
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
23
76 653
147 922
Zobowiązania wobec klientów
33
18 641 304
18 879 924
Zobowiązania podporządkowane
34
447 032
345 035
Rezerwy
35
228 388
159 357
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego:
2 312
-
bieżące
2 312
-
Zobowiązania z tyt. leasingu
37
46 378
63 475
Pozostałe zobowiązania
38
222 434
216 386
Zobowiązania razem
19 739 647
19 953 242
Kapitały
Nota
31-12-2023
31-12-2022
KAPITAŁ WŁASNY PRZYPADAJĄCY NA UDZIAŁOWCÓW JEDNOSTKI DOMINUJĄCEJ:
Kapitał podstawowy:
42
1 460 364
1 460 364
Kapitał zakładowy
929 477
929 477
Akcje własne
- 1 294
- 1 294
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej
532 181
532 181
Kapitał z aktualizacji wyceny
43
49 245
- 56 863
Zyski zatrzymane
44
620 196
558 495
Kapitał własny razem
2 129 805
1 961 996
Kapitał własny i zobowiązania razem
21 869 452
21 915 238
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 9
Roczne sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym Banku
Kapitał podstawowy
Zyski zatrzymane
Wyszczególnienie
Kapitał zakładowy
Akcje własne
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej
Kapitał z aktualizacji wyceny
Pozostały kapitał zapasowy
Fundusz ogólnego ryzyka
Niepodzielony wynik finansowy
Razem kapitał własny
Stan na 01-01-2023
929 477
- 1 294
532 181
- 56 863
382 585
48 302
127 608
1 961 996
Zysk netto
-
-
-
-
-
-
61 701
61 701
Inne dochody całkowite
-
-
-
106 108
-
-
-
106 108
Całkowity dochód ogółem
-
-
-
106 108
-
-
61 701
167 809
Podział wyniku, w tym:
-
-
-
-
127 608
-
- 127 608
-
Przeniesienie wyniku na pozostałe kapitały
-
-
-
-
127 608
-
- 127 608
-
Stan na 31-12-2023
929 477
- 1 294
532 181
49 245
510 193
48 302
61 701
2 129 805
Stan na 01-01-2022
929 477
- 1 294
532 181
- 26 962
333 871
48 302
48 714
1 864 289
Zysk netto
-
-
-
-
-
-
127 608
127 608
Inne dochody całkowite
-
-
-
- 29 901
-
-
-
- 29 901
Całkowity dochód ogółem
-
-
-
- 29 901
-
-
127 608
97 707
Podział wyniku, w tym:
-
-
-
-
48 714
-
- 48 714
-
Przeniesienie wyniku na pozostałe kapitały
-
-
-
-
48 714
-
- 48 714
-
Stan na 31-12-2022
929 477
- 1 294
532 181
- 56 863
382 585
48 302
127 608
1 961 996
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 10
Roczne sprawozdanie z przepływów pieniężnych Banku
za rok zakończony
Metoda pośrednia
Nota
31-12-2023
31-12-2022
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
Zysk brutto
122 106
185 912
Korekty razem:
-1 100 397
1 794 254
Udział w (zyskach) stratach netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności
-70 034
-36 787
Amortyzacja
18
59 828
50 589
Odsetki z działalności inwestycyjnej
-193 556
-109 969
Strata na działalności inwestycyjnej
-
-29
Odsetki z działalności finansowej
38 920
27 022
Dywidendy otrzymane:
10
-8 118
-6 924
od inwestycyjnych papierów wartościowych
8 118
6 924
Zmiana stanu:
należności od innych banków
7 945
24 234
papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu
20 225
-16 025
aktywów i zobowiązań z tytułu wyceny pochodnych i zabezpieczających instrumentów finansowych
33 111
-55 007
inwestycyjnych papierów wartościowych
-1 047 398
-51 562
należności od klientów
354 318
342 478
innych aktywów i podatku dochodowego
-5 984
-20 294
zobowiązań wobec Banku Centralnego i innych banków
-65 997
-279 246
zobowiązań wobec klientów
-238 620
1 867 778
rezerw
68 156
70 366
pozostałych zobowiązań i podatku dochodowego
6 048
56 273
Zapłacony podatek dochodowy
-67 359
-75 567
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
-978 291
1 980 166
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 11
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ
Wpływy
241 185
278 098
Zbycie rzeczowych aktywów trwałych
-
40
Odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
157 787
63 833
Wykup papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
63 398
204 225
Dywidendy otrzymane
20 000
10 000
Wydatki
-539 302
-537 161
Nabycie papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
-493 679
-475 938
Nabycie wartości niematerialnych
28
-30 028
-44 888
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych
29
-15 595
-16 335
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
-298 117
-259 063
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ
Wpływy
100 000
-
Wpływy z obligacji emitowanych przez Bank, w tym:
34
100 000
-
obligacje podporządkowane
100 000
-
Wydatki
-54 303
-66 022
Wykup obligacji emitowanych przez Bank
-32 500
Odsetki zapłacone od obligacji emitowanych przez Bank, w tym:
-33 907
-14 901
obligacje podporządkowane
-33 907
-14 901
Raty leasingowe
-15 644
-17 120
Odsetki leasingowe zapłacone
-4 752
-1 501
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
45 697
-66 022
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO, RAZEM
-1 230 711
1 655 081
ŚRODKI PIENIĘŻNE I EKWIWALENTY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NA POCZĄTEK OKRESU
5 254 664
3 599 583
ŚRODKI PIENIĘŻNE I EKWIWALENTY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NA KONIEC OKRESU
4 023 953
5 254 664
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania
611 254
618 966
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 12
Dodatkowe noty objaśniające do rocznego sprawozdania finansowego
1. Podstawowe informacje o Banku Ochrony Środowiska S.A.
1.1. Bank Ochrony Środowiska S.A.
Bank Ochrony Środowiska S.A., dalej „Bank”, „BOŚ S.A.”, „Spółka”, z siedzibą w Warszawie przy ul. Żelaznej 32 został utworzony na podstawie decyzji Prezesa Narodowego Banku Polskiego (NBP) Nr 42 z dnia 15 września 1990 roku i aktu notarialnego z dnia 28 września 1990 roku o utworzeniu Banku.
Bank jest wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy XIII Wydział Gospodarczy pod numerem KRS 0000015525 oraz posiada numer statystyczny REGON 006239498.
Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) działalność Banku została zaklasyfikowana jako PKD 6419Z.
Czas trwania Banku jest nieoznaczony.
Podstawowym celem Banku jest efektywne gospodarowanie kapitałami akcjonariuszy i środkami pieniężnymi powierzonymi przez klientów, zapewniające dochodowość działalności i bezpieczeństwo powierzonych środków.
Przedmiotem działalności Banku jest wykonywanie czynności bankowych, w tym: gromadzenie środków pieniężnych, udzielanie kredytów, dokonywanie rozliczeń pieniężnych, wykonywanie innych usług bankowych, a także świadczenie finansowych usług konsultacyjno-doradczych.
Misja Banku to: Kompleksowo finansujemy i wspieramy zieloną transformację.
Bank realizuje swoją misję przede wszystkim poprzez:
• świadczenie usług bankowych na rzecz klientów segmentu indywidualnego i instytucjonalnego, w szczególności realizujących przedsięwzięcia proekologiczne lub działających w branży ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz dla osób ceniących styl życia Eko,
• efektywne uczestnictwo w dystrybucji środków przeznaczonych na inwestycje w ochronę środowiska i zrównoważony rozwój w Polsce.
Od dnia 24 stycznia 1997 roku decyzją Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW), akcje Banku zostały dopuszczone do obrotu na GPW w Warszawie i zakwalifikowane do działu finanse - sektor bankowy.
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe BOŚ S.A. zostało w dniu 07 marca 2024 roku zaakceptowane przez Zarząd Banku do publikacji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w dniu 08 marca 2024 roku.
1.2. Skład osobowy Zarządu oraz Rady Nadzorczej BOŚ S.A.
Skład Zarządu Banku
Na dzień 31 grudnia 2023 roku skład Zarządu Banku przedstawiał się następująco:
• Paweł Trętowski - Członek Rady Nadzorczej delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu
• Arkadiusz Garbarczyk - Wiceprezes - pierwszy zastępca Prezesa Zarządu
• Sebastian Bodzenta - Wiceprezes Zarządu
• Iwona Marciniak - Wiceprezes Zarządu
Na dzień 31 grudnia 2022 roku skład Zarządu Banku przedstawiał się następująco:
• Emil Ślązak – Członek Rady Nadzorczej delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Prezesa Zarządu,
• Arkadiusz Garbarczyk – Wiceprezes – pierwszy zastępca Prezesa Zarządu,
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 13
• Robert Kasprzak – Wiceprezes Zarządu,
• Jerzy Zań – Wiceprezes Zarządu.
W ciągu 2023 roku skład Zarządu Banku ulegał następującym zmianom:
1. z dniem 08 lutego 2023 roku Rada Nadzorcza powołała Pana Emila Ślązaka na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku powierzając mu kierowanie pracami Zarządu Banku. Jednocześnie Rada Nadzorcza podjęła uchwałę o wystąpieniu do Komisji Nadzoru Finansowego z wnioskiem o wyrażenie zgody na powołanie Pana Emila Ślązaka na stanowisko Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.,
2. w dniu 18 kwietnia 2023 roku Pan Robert Kasprzak złożył oświadczenie o rezygnacji z pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. ze skutkiem na dzień 30 kwietnia 2023 roku,
3. w dniu 24 maja 2023 roku Rada Nadzorcza podjęła uchwałę w sprawie rozwiązania umowy o świadczenie usług zarządzania zawartej z Wiceprezesem Zarządu Banku Jerzym Zaniem za porozumieniem stron. W wyniku zawartego Porozumienia, Pan Jerzy Zań przestał pełnić funkcję Wiceprezesa Zarządu Banku z dniem odbycia Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego Sprawozdania Banku i Grupy za 2022 rok, tj. z dniem 23 czerwca 2023 roku,
4. w dniu 23 czerwca 2023 roku Pan Emil Ślązak złożył oświadczenie o rezygnacji z funkcji Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu Banku,
5. w dniu 23 czerwca 2023 roku Rada Nadzorcza:
• delegowała – z dniem 24 czerwca 2023 roku – Panią Iwonę Marciniak do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu (do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego na stanowisko Członka Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A., jednak nie dłużej niż do dnia 24 września 2023 roku),
• delegowała – z dniem 23 czerwca 2023 roku - Pana Pawła Trętowskiego do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu (do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego na stanowisko Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A., jednak nie dłużej niż do dnia 23 września 2023 roku),
6. w dniu 29 czerwca 2023 roku Rada Nadzorcza powołała:
• Panią Iwonę Marciniak na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku (z dniem 29 czerwca 2023 roku )
• Pana Sebastiana Bodzentę na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku (z dniem 10 lipca 2023 roku ),
7. z dniem 25 września 2023 roku Rada Nadzorcza delegowała Pana Pawła Trętowskiego, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu powierzając mu jednocześnie kierowanie pracami Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego na stanowisko Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A., jednak nie dłużej niż do dnia 25 grudnia 2023 roku,
8. z dniem 28 grudnia 2023 roku Rada Nadzorcza delegowała Pana Pawła Trętowskiego, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu powierzając mu jednocześnie kierowanie pracami Zarządu Banku do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego na stanowisko Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A., jednak nie dłużej niż do dnia 28 marca 2024 roku.
Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania skład Zarządu kształtuje się w sposób następujący:
• Paweł Trętowski - Członek Rady Nadzorczej delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu
• Arkadiusz Garbarczyk - Wiceprezes - pierwszy zastępca Prezesa Zarządu
• Sebastian Bodzenta - Wiceprezes Zarządu
• Iwona Marciniak - Wiceprezes Zarządu
Skład Rady Nadzorczej Banku
Na dzień 31 grudnia 2023 roku skład Rady Nadzorczej przedstawiał się następująco:
• Piotr Sadownik - Przewodniczący Rady Nadzorczej
• Andrzej Matysiak - Sekretarz Rady Nadzorczej
• Piotr Bielarczyk - Członek Rady Nadzorczej
• Wojciech Krawczyk - Członek Rady Nadzorczej
• Marian Niemirski – Członek Rady Nadzorczej
• Aleksandra Świderska - Członek Rady Nadzorczej
• Waldemar Trelka - Członek Rady Nadzorczej
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 14
• Paweł Trętowski - Członek Rady Nadzorczej (z dniem 28 grudnia 2022 delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu – na okres nie dłuższy niż do 28 marca 2024 roku)
Na dzień 31 grudnia 2022 roku skład Rady Nadzorczej przedstawiał się następująco:
• Piotr Sadownik - Przewodniczący Rady Nadzorczej
• Iwona Marciniak - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
• Andrzej Matysiak - Sekretarz Rady Nadzorczej
• Piotr Bielarczyk - Członek Rady Nadzorczej
• Paweł Sałek - Członek Rady Nadzorczej
• Emil Ślązak - delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Prezesa Zarządu
• Aleksandra Świderska - Członek Rady Nadzorczej
• Tadeusz Wyrzykowski - Członek Rady Nadzorczej
W trakcie 2023 roku skład Rady Nadzorczej ulegał następującym zmianom :
1. w dniu 08 lutego 2023 roku dotychczasowy Członek Rady Nadzorczej Pan Emil Ślązak – w związku z powołaniem go z tym dniem na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku – złożył oświadczenie o rezygnacji z członkostwa w Radzie Nadzorczej BOŚ S.A.
2. w dniu 23 czerwca 2023 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie powołało w skład Rady Nadzorczej:
• Pana Wojciecha Krawczyka,
• Pana Mariana Niemirskiego,
• Pana Waldemara Trelkę,
• Pana Pawła Trętowskiego.
3. w dniu 23 czerwca 2023 roku Rada Nadzorcza Banku podjęła uchwały w sprawie:
• delegowania – z dniem 24 czerwca 2023 roku – Pani Iwony Marciniak do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu (do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego na stanowisko Członka Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A., jednak nie dłużej niż do dnia 24 września 2023 roku)
• delegowania – z dniem 23 czerwca 2023 roku – Pana Pawła Trętowskiego do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu (do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego na stanowisko Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A., jednak nie dłużej niż do dnia 23 września 2023 roku),
4. w dniu 29 czerwca 2023 roku Rada Nadzorcza Banku podjęła uchwałę w sprawie powołania z dniem 29 czerwca 2023 roku Pani Iwony Marciniak na stanowisko Wiceprezesa Zarządu. W związku z powyższym, z tym samym dniem, Pani Iwona Marciniak złożyła rezygnację z funkcji członka Rady Nadzorczej BOŚ S.A.
5. w dniu 06 września 2023 roku Rada Nadzorcza powołała Pana Tadeusza Wyrzykowskiego na funkcję Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej,
6. w dniu 21 września 2023 roku Rada Nadzorcza Banku podjęła uchwałę w sprawie delegowania – z dniem 25 września 2023 roku – Pana Pawła Trętowskiego do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu (do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego na stanowisko Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A., jednak nie dłużej niż do dnia 25 grudnia 2023 roku),
7. w dniu 15 grudnia 2023 roku Rada Nadzorcza Banku podjęła uchwałę w sprawie delegowania – z dniem 28 grudnia 2023 roku – Pana Pawła Trętowskiego, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu powierzając mu jednocześnie kierowanie pracami Zarządu Banku do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego na stanowisko Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A., jednak nie dłużej niż do dnia 28 marca 2024 roku,
8. w dniu 25 października 2023 roku Pan Paweł Sałek złożył z tym dniem rezygnację z funkcji Członka Rady Nadzorczej Banku
Do dnia sporządzenia niniejszej informacji ww. skład Rady Nadzorczej nie uległ zmianie.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 15
2. Identyfikacja skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Grupa Kapitałowa Banku Ochrony Środowiska S.A. sporządziła również skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony 31 grudnia 2023 roku, które zostało w dniu 07 marca 2024 roku zaakceptowane przez Zarząd do publikacji w dniu 08 marca 2024 roku.
3. Kwestie związane z klimatem
Misją BOŚ określoną w Strategii Banku jest kompleksowe finansowanie i wsparcie zielonej transformacji. Bank angażuje się w finansowanie przedsięwzięć proekologicznych, których celem jest wygenerowanie nie tylko efektów biznesowych, ale także efektów środowiskowo-ekologicznych. Bank podejmuje współfinansowanie różnorodnych przedsięwzięć wpływających na poprawę stanu środowiska, w szczególności przedsięwzięć proekologicznych objętych wsparciem przez politykę organów państwa i politykę Unii Europejskiej, w tym działania służące wdrażaniu niskoemisyjnej gospodarki.
Model biznesowy banku oparty jest na dążeniu do maksymalizacji zielonych aktywów poprzez realizację następujących celów środowiskowych takich jak: łagodzenie zmian klimatu, adaptację do zmian klimatu, zrównoważone wykorzystywanie i ochronę zasobów wodnych i morskich, przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrolę, ochronę i odbudowę bioróżnorodności i ekosystemów. Bank od wielu lat stosuje opracowane i systematycznie aktualizowane wewnętrzne zasady kwalifikacji transakcji do portfela proekologicznego. Równocześnie Bank stosuje i dostosowuje procedury do regulacji dotyczących raportowania i klasyfikacji zielonych aktywów (tzw. systematyka UE).
Bank podejmuje współpracę w zakresie finansowania przedsięwzięć proekologicznych z podmiotami i instytucjami publicznymi i państwowymi, których misją jest wspieranie przedsięwzięć proekologicznych, w szczególności takimi, jak Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Bank Gospodarstwa Krajowego, a także europejskie banki działające na rzecz finansowania zrównoważonego rozwoju. Bank posiada rozbudowane struktury i zasoby wyspecjalizowanych ekspertów związanych z ekologią.
Zarządzanie ryzykiem ESG w Banku, w tym ryzykiem klimatycznym, jest realizowane na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej banku, zgodnie z przyjętą Polityką i Zasadami zarządzania ryzykiem ESG. Identyfikacja ryzyk ESG wszystkich Klientów Instytucjonalnych obejmuje m.in. ocenę działań na rzecz środowiska szczególnie odnoszących się do nakładów na jego ochronę, redukcji zanieczyszczeń, poziomu emisji dwutlenku węgla i zużycia energii, czy energooszczędnych technologii. W przypadku identyfikacji takich ryzyk następuje ich opomiarowanie. W zależności od stopnia występującego u klienta ubiegającego się o finansowanie ryzyka ESG, udzielenie finansowania może być uzależnione od podjęcia działań mitygujących te ryzyka lub też w ostateczności może nastąpić odmowa finansowania z uwagi na nieakceptowalny poziom ryzyka ESG – niezależnie od posiadanej zdolności kredytowej oraz proponowanego stopnia zabezpieczenia spłaty długu.
Zgodnie z przyjętą w grudniu 2023 Strategią ESG, stanowiącą kontynuację Strategii ESG na lata 2021-2023, Bank realizuje Politykę Klimatyczną. Polityka Klimatyczna wytycza kierunki działań Banku Ochrony Środowiska S.A. zmierzających do przeciwdziałania zmianom klimatu i adaptacji do zmian klimatu oraz osiągnięcia przez bank celów w zakresie redukcji emisji zgodnie z zapisami Strategii ESG. Cele polityki są realizowane poprzez działania skoncentrowane na: ograniczaniu śladu węglowego Banku, wspieraniu transformacji klimatycznej klientów, ograniczaniu finansowania sektorów i projektów wysokoemisyjnych, zarządzaniu ryzykiem związanym ze zmianami klimatu, wykorzystaniu szans i ewentualnych pozytywnych skutków zmian klimatu.
Zgodnie z przyjętymi zobowiązaniami Bank corocznie oblicza emisje gazów cieplarnianych związanych ze swoją działalnością (ślad węglowy). Bank ma aspirację dążenia do neutralności klimatycznej rozumianej jako zerowa
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 16
emisja netto obliczana w zakresach I i II do 2030 roku, a dla emisji niemożliwych do uniknięcia Bank będzie podejmował działania kompensacyjne.
Będąc uczestnikiem inicjatywy Science Based Targets, Bank zobowiązuje się do walidacji, ogłoszenia i realizacji celów dekarbonizacji zgodnych z wiedzą naukową, obejmujących m.in. emisje portfela w 2024 roku. Wyliczenia emisji są corocznie poddawane weryfikacji niezależnego podmiotu. Wyniki wyliczeń są publikowane m.in. w sprawozdawczości niefinansowej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 17
4. Informacje o przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości przy sporządzaniu sprawozdania finansowego
4.1. Podstawa sporządzenia i oświadczenie o zgodności
Roczne sprawozdanie finansowe Banku obejmuje:
• rachunek zysków i strat za okres 12 miesięcy, zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku oraz dane porównawcze za okres 12 miesięcy, zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku,
• sprawozdanie z całkowitych dochodów za okres 12 miesięcy, zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku oraz dane porównawcze za okres 12 miesięcy, zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku,
• sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz dane porównawcze na dzień 31 grudnia 2022 roku,
• sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym za okres 12 miesięcy, zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku oraz dane porównawcze za okres 12 miesięcy, zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku,
• sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres 12 miesięcy, zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku oraz dane porównawcze za okres 12 miesięcy, zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku,
• dodatkowe noty objaśniające.
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w wersji zatwierdzonej przez Unię Europejską (UE), obowiązującymi na dzień sprawozdawczy tj. 31 grudnia 2023 roku, przy zastosowaniu takich samych zasad rachunkowości dla każdego okresu z zachowaniem koncepcji kosztu historycznego, za wyjątkiem następujących pozycji wycenianych wg wartości godziwej:
Sposób ujęcia zmian wartości godziwej przez:
Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
wynik finansowy
Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające wartość godziwą
wynik finansowy
Należności od klientów, których przepływy pieniężne nie spełniają testu przepływów pieniężnych
wynik finansowy
Inwestycyjne dłużne papiery wartościowe utrzymywane w modelu biznesowym, którego celem jest uzyskanie kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaż
inne dochody całkowite
Inwestycyjne kapitałowe papiery wartościowe
inne dochody całkowite
MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) oraz Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej (KIMSF).
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe jest sporządzone w złotych polskich (zł), w zaokrągleniu do tysiąca złotych (tys. zł).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 18
4.2. Standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów, które zostały po raz pierwszy zastosowane w 2023 roku
Następujące zmiany do istniejących standardów wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) oraz zatwierdzone do stosowania w Unii Europejskiej (UE) zostały po raz pierwszy zastosowane w sprawozdaniu finansowym za 2023 rok:
MSSF
Charakter zmian
Data wejścia w życie w UE / zatwierdzenia przez UE
Wpływ na Bank
MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” z późniejszymi zmianami do MSSF 17
MSSF 17 definiuje nowe podejście do rozpoznawania, wyceny, prezentacji i ujawniania umów ubezpieczeniowych. Głównym celem MSSF 17 jest zagwarantowanie przejrzystości oraz porównywalności sprawozdań finansowych ubezpieczycieli. W tym celu jednostka będzie ujawniała szereg informacji ilościowych i jakościowych umożliwiających użytkownikom sprawozdania finansowego ocenę wpływu umów ubezpieczeniowych na sytuację finansową, wyniki finansowe oraz przepływy pieniężne jednostki. MSSF 17 wprowadza szereg istotnych zmian w stosunku do dotychczasowych wymogów MSSF 4. Dotyczą one między innymi: poziomów agregacji na jakim wykonywane są obliczenia, metody wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych, rozpoznawania zysku lub straty w czasie, ujmowania reasekuracji, wydzielania komponentu inwestycyjnego, sposobu prezentacji poszczególnych pozycji bilansu oraz rachunku zysków i strat jednostek sprawozdawczych, w tym oddzielnej prezentacji przychodów z ubezpieczeń, kosztów usług ubezpieczeniowych, a także przychodów lub kosztów finansowych.
01 stycznia 2016 roku
/ 19 listopada 2021 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” – zastosowanie MSSF 17 i MSSF 9
Zmiany dotyczą danych porównawczych przy zastosowaniu MSSF 17 i MSSF 9 po raz pierwszy.
01 stycznia 2023 roku
/ 08 września 2022 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Ujawnienia na temat istotnych zasad rachunkowości
Zmiany do MSR 1 precyzują zakres ujawnień istotnych zasad rachunkowości. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami w sprawozdaniu finansowym powinny być ujawniane tylko zasady rachunkowości, które mają istotny wpływ na informacje w nim zawarte.
01 stycznia 2023 roku
/ 02 marca 2022 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów”
Zmiana do MSR 8 dotyczyła doprecyzowania definicji szacunków księgowych jako kwot pieniężnych, ujętych w sprawozdaniu finansowym, które są przedmiotem niepewności pomiaru.
01 stycznia 2023 roku
/ 02 marca 2022 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 19
Zmiany do MSR 12 „Podatek dochodowy” - Podatek odroczony dotyczący aktywów i zobowiązań z pojedynczej transakcji
Zmiany do MSR 12 precyzują zasady ewidencji podatku odroczonego od transakcji, w przypadku których spółki ujmują zarówno składnik aktywów, jak i zobowiązanie, co z kolei powoduje ewentualnie powstanie dodatnich oraz ujemnych różnic przejściowych jednocześnie. Dotyczy to m.in. transakcji takich jak leasing czy zobowiązań z tytułu likwidacji składnika aktywów.
Jednostki są zobowiązane do ujęcia podatku odroczonego z tytułu tego rodzaju operacji (nie jest możliwe zastosowanie wyłączenia z ujęcia podatku odroczonego).
01 stycznia 2023 roku
/ 11 sierpnia 2022 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSR „12 Podatek dochodowy”: Międzynarodowa Reforma Podatkowa – Modelowe Zasady Drugiego Filaru
Ujawnienia związane ze stosowaniem modelowych zasad II filaru OECD oraz ujawnienie o zastosowaniu wyjątku od standardu, gdy jednostka nie ujmuje aktywów i zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego związanych z podatkami dochodowymi filaru II ani nie ujawnia informacji na temat tych aktywów i zobowiązań.
01 stycznia 2023 roku
/ 08 listopada 2023 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 20
4.3. Kontynuacja działalności
Ze względu na powstanie straty bilansowej w 2015 roku Bank wdrożył Program Postępowania Naprawczego (PPN) na podstawie art. 142 ust. 1 Prawa bankowego w brzmieniu obowiązującym do 08 października 2016 roku, zgodnie z art. 381 ust. 4 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.
W dniu 17 lipca 2020 roku do Banku wpłynęła decyzja Komisji Nadzoru Finansowego w związku z wszczętym z urzędu w dniu 12 maja przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) postępowaniem administracyjnym w przedmiocie nakazania opracowania grupowego planu naprawy Banku Ochrony Środowiska S.A. – na podstawie art. 141n ust. 1 ustawy Prawo Bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 roku. Natomiast, w dniu 20 lipca 2020 roku do Banku wpłynęła druga decyzja KNF w związku z wszczętym z urzędu w dniu 12 maja przez KNF postępowaniem administracyjnym w przedmiocie ograniczenia zakresu podmiotowego grupowego planu naprawy do podmiotów wchodzących w skład Grupy BOŚ (tj. Bank Ochrony Środowiska S.A., Dom Maklerski S.A., BOŚ Leasing EKO-Profit S.A. oraz MS Wind sp. z o.o.).
Bank opracował Grupowy Plan Naprawy (GPN) i przedłożył go KNF w październiku 2020 roku. Komisja Nadzoru Finansowego w piśmie z dnia 21 stycznia 2021 roku, w związku z postępowaniem administracyjnym w przedmiocie zatwierdzenia GPN, wezwała Bank do uzupełnienia oraz zmiany GPN, w tym przyjęcie jako punkt wyjścia zaudytowanych danych finansowych wg stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku. BOŚ zgodnie z wezwaniem KNF skorygował GPN i złożył go KNF. W dniu 17 grudnia 2021 roku Komisja Nadzoru Finansowego zatwierdziła GPN.
Zatwierdzenie GPN przez KNF oznacza zakończenie obowiązków płynących z działań sanacyjnych realizowanych w ramach Programu Postępowania Naprawczego.
W 2021 roku Bank opracował Ramową Strategię działania BOŚ S.A. na lata 2021 – 2023 (Strategia), przy zachowaniu spójności z GPN pod względem założeń, kierunków i planowanych do osiągnięcia celów.
W dniu 31 grudnia 2021 roku Bank podjął decyzję o uruchomieniu GPN zatwierdzonego przez KNF. Działania naprawcze podejmowane w ramach GPN mają na celu osiągnięcie przez Bank trwałej rentowności. Niezależnie od faktu realizacji Planu Naprawy, Bank jest zobowiązany do jego cyklicznej aktualizacji.
W kwietniu 2023 roku Bank złożył do Komisji Nadzoru Finansowego aktualizację Grupowego Planu Naprawy opracowaną z uwzględnieniem zmian warunków prowadzenia działalności bankowej, a szczególnie wzrostu kosztów ryzyka prawnego związanego z kredytami hipotecznymi denominowanymi w walutach obcych w konsekwencji opublikowanej w dniu 16 lutego 2023 roku niekorzystnej dla sektora bankowego opinii Rzecznika Generalnego TSUE, zgodnie z którą: przepisy dyrektywy 93/13 nie stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą w przypadku uznania, iż umowa kredytu zawarta przez konsumenta i bank jest od początku nieważna z powodu zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, konsument, oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych na podstawie tej umowy oraz zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, może w następstwie takiego uznania domagać się od banku także dodatkowych świadczeń. W październiku 2023 roku, w związku z wezwaniem KNF, Bank złożył kolejną aktualizację GPN, w której m.in. zweryfikowano i zaktualizowano założenia makroekonomiczne, a w obszarze jakości portfela kredytowego przeprowadzono weryfikację wartości progowych wskaźnika NPL. Bank określił także działania podejmowane w celu poprawy jakości portfela kredytowego.
W dniu 26 stycznia 2024 roku Komisja Nadzoru Finansowego zatwierdziła zaktualizowany Grupowy Plan Naprawy BOŚ S.A.
W 2023 roku Bank kontynuował realizację Grupowego Programu Naprawy. Na dzień 31 grudnia 2023 roku wszystkie wiodące wskaźniki GPN, zarówno jednostkowe jak i skonsolidowane pozostawały na poziomie bezpiecznym. W obszarze wskaźników uzupełniających, Bank odnotował przekroczenie dwóch wskaźników planu naprawy w grupie wskaźników rentowności – „miesięczny wynik okresu bieżącego” oraz „kwartalny wynik okresu bieżącego”. Przekroczenie obu tych wskaźników uzupełniających nie było istotne z perspektywy założenia o kontynuacji działalności, gdyż miało charakter przejściowy i było głównie efektem wysokiego poziomu kosztu ryzyka prawnego związanego ze sprawami spornymi dotyczącymi walutowych kredytów hipotecznych, a także odpisów kredytowych
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 21
na należności od klientów instytucjonalnych w IV kwartale 2023 roku. Bank zakończył cały 2023 rok dodatnim wynikiem finansowym.
Bank utrzymuje wskaźniki adekwatności kapitałowej powyżej poziomów zalecanych przez Komisję Nadzoru Finansowego (szczegółowe informacje są podane w nocie 7.3). Płynność finansowa Banku kształtuje się na poziomie odpowiednim i przekraczającym wymagania nadzorcze (szczegółowe informacje są podane w nocie 7.2.1).
Konflikt zbrojny w Ukrainie nie miał znaczącego wpływu na płynność finansową i adekwatność kapitałową Banku. Bank utrzymał w tym czasie pełną zdolność operacyjną.
Biorąc pod uwagę opisane czynniki nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez Bank w okresie co najmniej 12 miesięcy po dniu bilansowym na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania bądź ograniczenia dotychczasowej działalności.
4.4. Sprawozdawczość według segmentów operacyjnych
Segment operacyjny jest częścią BOŚ S.A. prowadzącą działalność gospodarczą:
1. segment prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której może osiągać przychody i ponosić koszty,
2. wyniki działalności operacyjnej segmentu są przeglądane regularnie przez osobę podejmującą w jednostce główne decyzje operacyjne,
3. odrębne informacje finansowe dla segmentu są dostępne.
Sprawozdawczość dotycząca segmentów jest oparta na tej samej podstawie, co zastosowana do celów sprawozdawczości wewnętrznej.
Zgodnie z MSSF 8 Bank wyodrębnił następujące segmenty operacyjne:
1. pion klienta instytucjonalnego,
2. pion klienta detalicznego,
3. działalność skarbowa i inwestycyjna,
4. pozostałe (nieulokowane w segmentach).
Bank nie prowadzi działalności zdywersyfikowanej pod względem geograficznym. Szczegółowy opis zasad sprawozdawczości według segmentów przedstawiono w nocie 51.
4.5. Wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych
Waluta funkcjonalna
Pozycje zawarte w sprawozdaniu finansowym wycenia się w walucie funkcjonalnej, która jest walutą podstawowego środowiska gospodarczego, w którym Bank prowadzi działalność.
Walutą funkcjonalną Banku jest złoty polski.
Transakcje i salda
Transakcje wyrażone w walutach obcych przeliczane są na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji, a wynik tego przeliczenia jest ujmowany w rachunku zysków i strat.
Aktywa i pasywa bilansowe oraz zobowiązania pozabilansowe w walutach obcych przeliczane są po kursie obowiązującym na koniec okresu sprawozdawczego.
Aktywa i zobowiązania o charakterze niepieniężnym wyceniane wg wartości godziwej, przeliczane są wg kursu obowiązującego w dniu dokonania wyceny.
Aktywa i zobowiązania o charakterze niepieniężnym wyceniane wg kosztu nabycia, przeliczane są wg kursu obowiązującego w dniu powstania tych pozycji.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 22
4.6. Przychody i koszty z tytułu odsetek
W rachunku zysków i strat ujmowane są wszystkie przychody odsetkowe dotyczące instrumentów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu przy wykorzystaniu metody efektywnej stopy procentowej oraz oprocentowanych aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne dochody całkowite lub przez wynik finansowy.
Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą obliczania zamortyzowanej wartości początkowej aktywów lub zobowiązań finansowych oraz alokacji przychodów lub kosztów z tytułu odsetek do właściwego okresu. Efektywna stopa procentowa jest to stopa, dla której zdyskontowane przyszłe płatności lub wpływy pieniężne są równe bieżącej wartości bilansowej netto danego aktywa lub zobowiązania finansowego. Obliczając efektywną stopę procentową, Bank szacuje przepływy pieniężne uwzględniając wszystkie warunki umowne danego instrumentu finansowego (np. opcje wcześniejszej spłaty niepodlegające wydzieleniu), nie biorąc jednak pod uwagę możliwych przyszłych strat z tytułu niespłaconych kredytów. Kalkulacja ta uwzględnia wszystkie opłaty zapłacone lub otrzymane między stronami umowy, które są integralną częścią efektywnej stopy procentowej oraz koszty transakcji i wszystkie inne premie lub dyskonta.
W momencie dokonania odpisu z tytułu utraty wartości aktywa finansowego lub grupy podobnych aktywów finansowych, przychody z tytułu odsetek od wartości netto tych aktywów wykazywane są według stopy procentowej, według której zdyskontowane zostały przyszłe przepływy pieniężne dla celów wyceny utraty wartości.
4.7. Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji
Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji dotyczące należności od klientów ujmuje się jako element przychodu odsetkowego wg metody efektywnej stopy procentowej. Opłaty i prowizje za udzielenie kredytu, pobrane przed jego uruchomieniem, podlegają odroczeniu do momentu wypłaty klientowi środków pieniężnych. Opłaty z tytułu udostępnienia kredytów konsorcjalnych wykazuje się jako przychód po zakończeniu organizacji konsorcjum, jeżeli Bank nie zachował dla siebie żadnej części ryzyka kredytowego lub zachował część o tej samej efektywnej stopie procentowej co inni uczestnicy.
Pozostałe przychody z tytułu opłat i prowizji ujmuje się zasadniczo w momencie przeniesienia przyrzeczonych towarów lub usług na klienta. W przypadku opłat i prowizji z tytułu przyznanych limitów kredytowych rozpoznanie przychodu następuje z upływem czasu dostępności tych limitów.
Koszty z tytułu opłat i prowizji ujmuje się zgodnie z zasadą memoriału, tj. w momencie otrzymania usług od dostawcy, przy czym koszty z tytułu opłat obowiązkowych wynikających z przepisów prawnych ujmowane są w momencie powstania zobowiązania do zapłaty.
4.8. Zasady ujmowania przychodów i kosztów związanych z bancassurance
Bank ujmuje i rozlicza przychody i koszty z tytułu oferowanych produktów ubezpieczeniowych zgodnie z treścią ekonomiczną tych produktów. Ze względu na treść ekonomiczną Bank klasyfikuje opłaty z tytułu oferowanych produktów ubezpieczeniowych na następujące grupy:
1. integralna część wynagrodzenia z tytułu oferowanego dodatkowo instrumentu finansowego ,
2. wynagrodzenie otrzymywane z tytułu świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego,
3. wynagrodzenie za wykonanie dodatkowych czynności po sprzedaży produktu ubezpieczeniowego.
Otrzymane lub należne Bankowi opłaty z tytułu sprzedaży produktu ubezpieczeniowego wraz z instrumentem finansowym, gdy produkt ubezpieczeniowy jest bezpośrednio powiązany z instrumentem finansowym, stanowi integralną część wynagrodzenia z tytułu oferowanego instrumentu finansowego i rozliczane jest w czasie jako integralna część stopy procentowej oraz ujmowane w rachunku zysków i strat w pozycji przychody z tytułu odsetek.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 23
Bezpośrednie powiązanie występuje w szczególności, gdy jest spełniony co najmniej jeden z dwóch warunków:
1. instrument finansowy jest oferowany przez Bank zawsze z produktem ubezpieczeniowym, tj. obydwie transakcje zostały zawarte w tym samym czasie lub zostały zawarte w sekwencji, w której każda kolejna transakcja wynika z poprzedniej,
2. produkt ubezpieczeniowy jest oferowany przez Bank wyłącznie z instrumentem finansowym, tj. nie ma możliwości zakupu w Banku produktu ubezpieczeniowego identycznego co do formy prawnej, warunków i treści ekonomicznej bez połączonego zakupu finansowego.
Przy braku spełnienia jednego z warunków dokonywana jest szczegółowa analiza treści ekonomicznej produktu ubezpieczeniowego pod kątem spełnienia kryteriów niezależności umów ubezpieczenia od oferowanych instrumentów finansowych. Analiza bezpośredniego powiązania produktu ubezpieczeniowego z instrumentem finansowym może skutkować podziałem opłaty na część stanowiącą element zamortyzowanego kosztu instrumentu finansowego, wynagrodzenie należne Bankowi z tytułu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego przy sprzedaży produktu ubezpieczeniowego oraz część stanowiącą wynagrodzenie za wykonanie dodatkowych czynności po sprzedaży produktu ubezpieczeniowego.
Podział otrzymanej lub należnej opłaty dokonywany jest proporcjonalnie do zaangażowania pracowników Banku w czynności związane ze sprzedażą instrumentu finansowego, ze świadczeniem usług pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz dodatkową obsługą umów ubezpieczenia po sprzedaży produktu ubezpieczeniowego.
Wynagrodzenie z tytułu wykonania usługi pośrednictwa Bank ujmuje w przychodach z tytułu prowizji w momencie sprzedaży produktu ubezpieczeniowego lub jego odnowienia.
Przychody z tytułu wynagrodzenia za sprzedaż produktów ubezpieczeniowych pomniejszane są o rezerwę na oszacowaną przez Bank wartość procentową zwrotów dokonywanych w okresach po sprzedaży produktu ubezpieczeniowego (np. z tytułu rezygnacji przez klienta z ubezpieczenia).
Wysokość przewidywanych zwrotów oraz proporcje podziału przychodów ze względu na ich treść ekonomiczną jest weryfikowana każdorazowo po powzięciu informacji o istotnych zmianach w tym zakresie, nie rzadziej niż na dzień bilansowy.
Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktu ubezpieczeniowego z instrumentem finansowym rozliczane są zgodnie z zasadą współmierności przychodów i kosztów jako:
1. element zamortyzowanego kosztu instrumentu finansowego, jeżeli całość przychodów związanych ze sprzedażą produktu ubezpieczeniowego będzie rozliczana metodą efektywnej stopy procentowej,
2. odpowiednio w proporcji zastosowanej przy podziale przychodów na rozpoznawane w ramach kalkulacji kosztu zamortyzowanego i przychodów rozpoznawanych jednorazowo lub rozliczanych w czasie, jeżeli dokonano podziału wynagrodzenia.
Koszty stałe lub niepowiązane bezpośrednio ze sprzedażą produktów ubezpieczeniowych lub instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia.
4.9. Rachunkowość zabezpieczeń
Rachunkowość zabezpieczeń stosuje się w celu kompensowania zmian wartości godziwej pozycji zabezpieczanych i pozycji zabezpieczających.
Na podstawie przepisów przejściowych MSSF 9, Bank podjął decyzję o kontynuacji zasad MSR 39 w zakresie stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń.
Bank może podjąć decyzję o przejściu na stosowanie wymogów MSSF 9 w zakresie rachunkowości zabezpieczeń w terminie późniejszym. Zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń zawartymi w MSSF 9, w przypadku wdrożenia w Banku kolejnej rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej lub przepływów pieniężnych konieczne jest stosowanie wymogów zawartych w MSSF 9.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 24
Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń pod warunkiem spełnienia wszystkich poniższych kryteriów, określonych w MSR 39:
1. w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznaczono i udokumentowano powiązanie zabezpieczające, cel zarządzania ryzykiem przez Bank oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia; dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji, charakter zabezpieczanego ryzyka oraz sposób, w jaki Bank będzie oceniał efektywność instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia zmianami wartości godziwej pozycji zabezpieczanej,
2. oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce efektywne w kompensowaniu zmian wartości godziwej, zgodnie z udokumentowaną pierwotnie strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego,
3. efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, tj. wartość godziwa pozycji zabezpieczanej oraz wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego mogą być wiarygodnie wycenione,
4. zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane i stwierdza się jego wysoką efektywność we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zabezpieczenia zostało ustanowione.
Rachunkowość zabezpieczeń jest integralnym elementem procesu zarządzania ryzykiem finansowym w BOŚ S.A.
Zarządzanie ryzykiem finansowym odbywa się w ramach obowiązującego w Banku procesu zarządzania ryzykiem.
Bank wykorzystuje rachunkowość zabezpieczeń przy zabezpieczaniu wartości godziwej instrumentów finansowych. Zabezpieczenie wartości godziwej to zabezpieczenie przed zagrożeniem zmianami wartości godziwej ujętego składnika aktywów lub zobowiązania, albo uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania, albo wyodrębnionej części takiego składnika aktywów lub zobowiązania, albo uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka i które może wpływać na rachunek zysków i strat.
Zabezpieczenie wartości godziwej spełniające w danym okresie warunki rachunkowości zabezpieczeń Bank ujmuje w sposób następujący:
1. zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego (tj. instrumentu pochodnego wyznaczonego i kwalifikującego się jako zabezpieczenie wartości godziwej) ujmuje się w rachunku zysków i strat,
2. zyski lub straty związane z pozycją zabezpieczaną, wynikające z zabezpieczanego ryzyka, korygują wartość bilansową zabezpieczanej pozycji i są ujmowane w rachunku zysków i strat,
3. odsetki od zabezpieczających instrumentów pochodnych prezentowane są w tej samej linii rachunku wyników, w której prezentowane są odsetki od instrumentów zabezpieczanych, tj. w wyniku odsetkowym,
4. wycena zabezpieczanych składników aktywów finansowych klasyfikowanych jako wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite, wynikająca z czynników innych niż zabezpieczane ryzyka, ujmowana jest w kapitale z aktualizacji wyceny do czasu zbycia lub terminu zapadalności tego składnika aktywów.
Bank zaprzestaje stosowania rachunkowości zabezpieczeń w przypadku wygaśnięcia, sprzedaży, rozwiązania lub wykonania instrumentu zabezpieczającego/zabezpieczanego, albo gdy powiązanie zabezpieczające przestało spełniać kryteria stosowania rachunkowości zabezpieczeń. Przy zaprzestaniu stosowania rachunkowości zabezpieczeń wycena pozycji zabezpieczanych, które podlegają wycenie wg zamortyzowanego kosztu (bez stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń), przypisana zabezpieczanemu ryzyku, ujęta w okresach, kiedy zabezpieczenie było efektywne, podlega rozliczaniu do rachunku zysków i strat.
Bank nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 25
4.10. Inwestycje w jednostkach zależnych
Inwestycje w podmioty zależne ujmowane są i wyceniane przy użyciu metody praw własności określonej w MSR 28, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości. W dniu nabycia inwestycje w jednostki zależne ujmuje się wg kosztu nabycia. Po dniu nabycia wartość bilansowa inwestycji podlega wycenie polegającej na ujmowaniu zmian w kapitale własnym jednostek zależnych. Wynik finansowy Banku obejmuje udział Banku w wyniku finansowym netto jednostek zależnych, przy czym wynik niezrealizowany na transakcjach wzajemnych jest eliminowany. Wartość bilansowa inwestycji w jednostki zależne podlega ocenie pod kątem utraty wartości.
Zgodnie ze stanem na 31 grudnia 2023 roku w skład grupy kapitałowej Banku Ochrony Środowiska SA wchodzą dwie spółki zależne bezpośrednio, tj. Dom Maklerski SA i BOŚ Leasing EKO-Profit S.A., oraz jedna spółka zależna pośrednio MS WIND sp. z o. o. (spółka zależna bezpośrednio od BOŚ Leasing EKO-Profit S.A.).
Wszystkie spółki zależne Bank kontroluje w pełni jako 100% akcjonariusz.
4.11. Aktywa i zobowiązania finansowe
Początkowe ujęcie
Bank ujmuje składnik aktywów i zobowiązań finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wtedy, gdy staje się związany postanowieniami umowy o ten instrument finansowy. Ujęcie aktywów finansowych następuje wtedy, gdy Bank nabywa prawo do otrzymania przepływów pieniężnych, a zobowiązań finansowych wtedy, gdy ma obowiązek dokonać wypłaty środków pieniężnych. Przy początkowym ujęciu składniki aktywów i zobowiązań finansowych podlegają klasyfikacji do odpowiedniej kategorii wyceny.
Wycena przy początkowym ujęciu składników aktywów i zobowiązań finansowych następuje wg wartości godziwej, która w przypadku pozycji niewycenianych wg wartości godziwej w okresach późniejszych jest powiększana lub zmniejszana o koszty bezpośrednie zawarcia transakcji.
Zaprzestanie ujmowania aktywów finansowych
Bank zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w momencie, gdy:
1. Wygasają prawa umowne do otrzymania przepływów pieniężnych z danego składnika aktywów finansowych lub
2. Dokonuje przeniesienia składnika aktywów finansowych, przy czym przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania, tj. w szczególności warunki przeniesienia powodują przeniesienie na stroną trzecią prawie całego ryzyka i korzyści z posiadania składnika aktywów finansowych, w przypadku pozostawienia prawa Banku do przepływów pieniężnych warunki przeniesienia wymagają przekazywania stronie trzeciej niezwłocznie wszystkich przepływów pieniężnych otrzymanych od dłużnika bez zobowiązania do pokrycia przez Bank kwot niespłaconych.
Zaprzestanie ujmowania składnika aktywów finansowych występuje najczęściej w przypadku spłaty kredytu lub pożyczki, sprzedaży bez przyrzeczenia odkupu, modyfikacji istotnej, unieważnienia umowy kredytowej .
Zaprzestanie ujmowania zobowiązań finansowych
Bank usuwa składnik zobowiązań finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, gdy ulega wygaśnięciu w wyniku wykonania zobowiązania, umorzenia.
Wycena aktywów finansowych po okresie początkowego ujęcia
Po okresie początkowego ujęcia Bank dokonuje wyceny składników aktywów finansowych zgodnie z zasadami klasyfikacji, wg metody zamortyzowanego kosztu lub wg wartości godziwej.
Zamortyzowany koszt to kwota, w której składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w momencie początkowego ujęcia, pomniejszona o spłaty kapitału oraz powiększona lub pomniejszona o ustaloną z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej skumulowaną amortyzację wszelkich różnic pomiędzy wartością
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 26
początkową, a wartością w terminie wymagalności oraz pomniejszona o wszelkie odpisy z tytułu utraty wartości. W zamortyzowanym koszcie uwzględnia się odsetki karne.
Wycena wg wartości godziwej polega na ustaleniu wartości, którą otrzymano by za zbycie składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach na głównym (lub najkorzystniejszym) rynku na dzień wyceny w aktualnych warunkach rynkowych (tj. cena wyjścia) bez względu na to, czy cena ta jest bezpośrednio obserwowalna lub oszacowana przy użyciu innej techniki wyceny.
Klasyfikacja i wycena aktywów finansowych
Zgodnie z MSSF 9 aktywa finansowe są klasyfikowane do odpowiedniego modelu wyceny w momencie początkowego ujęcia. Aktywa finansowe Banku są zaklasyfikowane do następujących kategorii wyceny:
1. Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu,
2. Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite,
3. Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy,
4. Aktywa finansowe wyceniane wg opcji wartość godziwa przez wynik finansowy.
Klasyfikacja do odpowiedniej kategorii wyceny następuje w oparciu o:
1. Model biznesowy, w ramach którego aktywa finansowe są zarządzane oraz
2. Test charakterystyki kontraktowych przepływów pieniężnych (Test SPPI – ang. Solely Payment of Principal and Interest).
Modele biznesowe
Zdefiniowanie istniejących modeli biznesowych dokonywane jest przez kluczowe kierownictwo Banku. Identyfikowane modele biznesowe odzwierciedlają prowadzoną działalność operacyjną, tj. sposób zarządzania określoną grupą aktywów oraz cel, dla którego aktywa powstały lub zostały nabyte. Poszczególne zidentyfikowane modele biznesowe stanowią grupy aktywów, które są wspólnie zarządzane, oceniane i raportowane.
Identyfikując modele biznesowe dla poszczególnych grup aktywów finansowych, bierze się pod uwagę przesłanki jakościowe oraz kryteria ilościowe.
Przesłanki jakościowe
Przesłanki jakościowe obejmują analizę i ocenę:
1. celu biznesowego, dla którego aktywa powstały lub zostały nabyte,
2. sposobu, w jaki wyniki na aktywach w ramach danego modelu biznesowego są oceniane i raportowane do kluczowego kierownictwa Banku oraz prezentowane w ramach sprawozdawczości zewnętrznej,
3. przyczyny podejmowanych decyzji o sprzedaży aktywów finansowych,
4. rozwiązań i struktur organizacyjnych w ramach, których poszczególne grupy aktywów powstają lub są nabywane,
5. rodzaju ryzyka mającego wpływ na wyniki realizowane na poszczególnych grupach aktywów,
6. sposobu, w jaki kadra zarządzająca poszczególnymi grupami aktywów jest wynagradzana, w szczególności czy wynagrodzenie opiera się w części lub całości na wartości godziwej zarządzanych aktywów.
Kryteria ilościowe
Kryteria ilościowe wykorzystywane przy identyfikacji oraz okresowej weryfikacji modeli biznesowych odnoszą się do oceny istotności i częstotliwości sprzedaży aktywów z poszczególnych modeli. Zakłada się, że w modelu biznesowym HtC sprzedaż aktywów finansowych jest dopuszczalna w szczególności w następującym przypadku:
1. w razie pogorszenia oceny odzyskiwalności przepływów pieniężnych, w celu ograniczenia skutków ryzyka kredytowego,
2. w terminie bliskim zapadalności kontraktowej,
3. sporadycznej sprzedaży (nawet jeżeli wartość sprzedanych aktywów jest znacząca),
4. nieznaczącej wartości sprzedawanych aktywów.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 27
Brak spełnienia kryteriów ilościowych, np. znacząca i częsta sprzedaż aktywów finansowych o niepogorszonej ocenie ryzyka kredytowego, powoduje konieczność zmiany przyporządkowania całego portfela aktywów finansowych, z którego dokonywano sprzedaży, a co za tym idzie zmiany klasyfikacji tego portfela do kategorii wyceny.
W wyniku dokonanych analiz aktywa finansowe Banku zostały przyporządkowane do następujących modeli biznesowych:
1. Model HtC (ang. Held to Collect)
model, który zakłada utrzymywanie aktywów finansowych celem uzyskania korzyści ekonomicznych w postaci przepływów pieniężnych wynikających z umowy. W ramach modelu HtC utrzymywane są aktywa finansowe o charakterze kredytowym i pożyczkowym, nabyte wierzytelności w ramach usług faktoringu, dłużne papiery wartościowe nabyte w celach inwestycyjnych,
2. Model HtCS (ang. Held to Collect or Sale)
model, który zakłada utrzymywanie aktywów finansowych celem uzyskania przepływów pieniężnych wynikających z umowy i sprzedaż. W ramach modelu HtCS utrzymywane są dłużne papiery wartościowe nabyte w celu zabezpieczenia bieżących potrzeb płynności finansowej i profilu dochodowości,
3. Inne modele biznesowe
w ramach innych modeli biznesowych nabywane są aktywa o charakterze handlowym w celu osiągnięcia wyniku finansowego z tytułu zmian wartości rynkowej lub wynagrodzenia o charakterze marży handlowej. Te modele biznesowe obejmują przede wszystkim pochodne instrumenty finansowe oraz instrumenty kapitałowe.
Charakterystyka przepływów pieniężnych
Bank dokonuje klasyfikacji składników aktywów finansowych na podstawie charakterystycznych dla tego składnika przepływów pieniężnych wynikających z zapisów umownych. Ocena charakterystyki przepływów pieniężnych ma na celu potwierdzenie, czy umowne przepływy pieniężne stanowią faktyczne jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek, przy czym kwota główna jest wartością godziwą aktywów finansowych na dzień początkowego ujęcia, odsetki są wynagrodzeniem za zmianę wartości pieniądza w czasie, ryzyko kredytowe ponoszone w związku z niespłaconą wartością kwoty głównej, inne ryzyka i koszty (w tym ryzyko płynności finansowej, koszty administracyjne) oraz godziwą marżę zysku.
Zgodnie z wymaganiami MSSF 9 aktywa finansowe utrzymywane w ramach modelu HtC i HtCS podlegają testowi SPPI. Test SPPI powinien być przeprowadzony dla każdego aktywa finansowego w modelach HtC i HtCS na dzień początkowego ujęcia oraz gdy aktywo podlega istotnej modyfikacji.
Test SPPI obejmuje w szczególności analizę charakterystyki przepływów pieniężnych w związku z warunkami wcześniejszej spłaty i prolongaty, zmianą waluty aktywa finansowego, warunkami zwiększającymi zmienność przepływów pieniężnych ponad zmiany wynikające ze zmian rynkowych stóp procentowych (np. dźwignia finansowa), warunkami ograniczającymi możliwość dochodzenia roszczeń finansowych do określonego majątku dłużnika.
W poniższej tabeli zaprezentowane są zasady klasyfikowania aktywów finansowych do odpowiednej kategorii wyceny na bazie modelu biznesowego i oceny umownych przepływów pieniężnych:
Zasady klasyfikacji aktywów finansowych do kategorii wyceny w oparciu o model biznesowy i test SPPI
Modele biznesowe:
Test SPPI
Przepływy pieniężne są jedynie spłatą kapitału i odsetek
Test SPPI
Przepływy pieniężne nie stanowią jedynie spłaty kapitału i odsetek
Model HtC
wycena wg zamortyzowanego kosztu
wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Model HtCS
wycena wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Inny model biznesowy
Test SPPI nie jest przeprowadzany; obligatoryjna wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 28
W Banku Ochrony Środowiska S.A. zidentyfikowano część umów kredytowych, w przypadku których oprocentowanie oparte jest o formułę mnożnikową (dźwignia finansowa). Jest to część kredytów preferencyjnych udzielanych ze wsparciem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W związku z powyższym zostały one zaklasyfikowane do kategorii wyceny wg wartości godziwej przez wynik finansowy. Jest to portfel historyczny, ulegający systematycznemu zmniejszeniu. Nowych umów z oprocentowaniem zawierającym formułę mnożnikową Bank nie zawiera.
Aktywa finansowe wg kategorii wyceny
1. Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Ta kategoria wyceny obejmuje przede wszystkim portfel należności od klientów indywidualnych i instytucjonalnych. W tej kategorii znajdują się również nabyte wierzytelności w ramach usług faktoringu, dłużne papiery wartościowe znajdujące się w portfelu inwestycyjnym utrzymywane dla uzyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych, należności od innych banków, w tym transakcje buy-sell back.
2. Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Ta kategoria wyceny obejmuje dłużne papiery wartościowe nabyte w celu zabezpieczenia bieżących potrzeb płynności finansowej i profilu dochodowości, utrzymywane dla uzyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych i na sprzedaż, a także kapitałowe papiery wartościowe.
3. Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy.
Ta kategoria wyceny obejmuje pochodne instrumenty finansowe oraz dłużne papiery wartościowe nabywane w celach handlowych.
Odrębną pozycją w tej kategorii wyceny są prezentowane w należnościach od klientów kredyty, których formuła oprocentowania oparta jest o mnożnik stawki bazowej. Do tej pozycji zaliczone zostały kredyty preferencyjne udzielane ze wsparciem podmiotów sektora publicznego.
4. Aktywa finansowe wyceniane wg opcji wartość godziwa przez wynik finansowy.
Ta kategoria wyceny obejmuje dłużne papiery wartościowe korporacyjne gwarantowane przez Skarb Państwa, oprocentowane wg stałej stopy, zabezpieczane transakcjami IRS.
Zmiana kategorii wyceny instrumentów finansowych
Zmiana kategorii wyceny aktywów finansowych może nastąpić wyłącznie w razie zmiany modelu biznesowego. Nie stanowi zmiany modelu biznesowego zmiana zamiarów biznesowych związanych z danymi aktywami finansowymi albo zmiana przyporządkowania do poszczególnej linii biznesowej.
Zmiana kategorii wyceny aktywów finansowych wskutek zmiany modelu biznesowego ujmowana jest prospektywnie, tj. od daty tej zmiany.
Nie dokonuje się przeklasyfikowania zobowiązań finansowych.
Modyfikacja aktywów finansowych
Modyfikacja aktywów finansowych jest identyfikowana przez Bank w przypadku zmiany w umowie, na podstawie której dane aktywa finansowe powstały, wpływającej na wartość i termin przepływów pieniężnych. Zmiany przepływów pieniężnych, wynikające z pierwotnej umowy z klientem, nie są rozpoznawane jako modyfikacje. Zmiana warunków umownych spłaty może być dokonana zarówno z przyczyn dotyczących zarządzania ryzykiem kredytowym, jak i przyczyn komercyjnych.
Bank dokonuje rozróżnienia modyfikacji aktywów finansowych na modyfikacje istotne i nieistotne.
Kryterium ilościowe
Modyfikacja istotna aktywów finansowych ze względu na kryterium ilościowe jest zmianą warunków umownych spłaty danego aktywa finansowego, która skutkuje:
• podwyższeniem kwoty ekspozycji o 10% na dzień podpisania aneksu z klientem,
• wydłużeniem okresu kredytowania o:
- 8 lat dla kredytów i pożyczek hipotecznych oraz kredytów inwestycyjnych,
- 3 lata dla pozostałych kredytów i pożyczek.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 29
Kryterium jakościowe
Modyfikacja istotna aktywów finansowych ze względu na kryterium jakościowe jest zmianą warunków umownych polegającą na:
• dodaniu cechy naruszającej wynik testu SPPI,
• zmianie waluty kredytu nie przewidzianej w pierwotnych warunkach umownych,
• zmianie dłużnika,
• zmian ie formy prawnej lub rodzaju instrumentu finansowego .
Modyfikacja istotna
Modyfikacja istotna powoduje wyłączenie pierwotnego aktywa z bilansu, ujęciem w rachunku zysków i strat nierozliczonych kosztów i prowizji oraz rozpoznaniem początkowym aktywa finansowego powstałego w efekcie modyfikacji. Dla aktywa zmodyfikowanego ustala się nową efektywną stopę procentową.
Modyfikacja nieistotna
Modyfikacja nieistotna nie prowadzi do wyłączenia istniejących aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej. Wynik z modyfikacji nieistotnej jest ujmowany w rachunku zysków i strat.
Utrata wartości aktywów finansowych
MSSF 9 wprowadził nowe podejście do szacowania strat z tytułu aktywów finansowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu i wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite. Podejście to bazuje na wyznaczaniu oczekiwanych strat kredytowych (expected credit losses).
Rozpoznawanie oczekiwanych strat kredytowych zależne jest od zmiany poziomu ryzyka od momentu początkowego ujęcia aktywa finansowego. Bank rozpoznaje trzy podstawowe koszyki aktywów finansowych w kontekście zmian poziomu ryzyka:
• koszyk 1 – w którym klasyfikowane są ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego. Dla takich ekspozycji oczekiwane straty kredytowe są rozpoznawane w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy lub dacie zapadalności ekspozycji, jeżeli okres ten jest krótszy niż 12 miesięcy.
• koszyk 2 – w którym są klasyfikowane ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego, ale jeszcze nie uprawdopodobniło się zdarzenie niewykonania zobowiązania. Dla takich ekspozycji oczekiwane straty kredytowe są rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.
• koszyk 3 – w którym są klasyfikowani klienci, dla których zidentyfikowano zdarzenie niewykonania zobowiązania (zaistniała przesłanka utraty wartości). Dla takich klientów oczekiwane straty kredytowe są rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ich ekspozycji.
Ponadto Bank identyfikuje aktywa POCI (ang. Purchased or Originated Credit Impaired), tj. aktywa finansowe dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe na dzień początkowego ujęcia. Dla ekspozycji klasyfikowanych jako POCI oczekiwane straty kredytowe są rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia.
Bank stosuje definicję niewykonania zobowiązania na poziomie klienta. Definicja niewykonania zobowiązania jest zgodna z wymogami CRR, MSSF 9 i Rekomendacji R, oraz stosowana jest w sposób spójny na potrzeby szacowania oczekiwanych strat kredytowych i kalkulacji wymogów kapitałowych.
Bank na potrzeby szacowania odpisów z tytułu utraty wartości wykorzystuje własne oszacowania parametrów ryzyka, bazujące na modelach wewnętrznych zgodnych z MSSF 9. Oczekiwane straty kredytowe stanowią iloczyn indywidualnych dla każdej ekspozycji oszacowanych wartości parametrów PD, LGD i EAD, a finalna wartość oczekiwanych strat kredytowych jest sumą oczekiwanych strat kredytowych w poszczególnych okresach w zależności od koszyka (w horyzoncie 12 miesięcy lub pozostałego czasu życia ekspozycji), zdyskontowanych efektywną stopą procentową. Oszacowane parametry zgodnie z założeniami MSSF 9 podlegają korekcie z tytułu scenariuszy makroekonomicznych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 30
Wycena odpisów na oczekiwane straty kredytowe, rezerw na gwarancje finansowe i udzielone zobowiązania utworzonych w złotych oraz w walutach obcych (włączając różnice kursowe) jest odnoszona odpowiednio w koszty lub przychody Banku z tytułu odpisów i rezerw.
Kompensowanie instrumentów finansowych
Składniki aktywów finansowych i zobowiązań finansowych kompensuje się i wykazuje w bilansie w kwocie netto wyłącznie wtedy, gdy Bank posiada ważny tytuł prawny do dokonania kompensaty ujętych kwot oraz zamierza rozliczyć się w kwocie netto lub jednocześnie zrealizować dany składnik aktywów i uregulować zobowiązanie.
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu obejmują umowy, na podstawie których Bank jest zobowiązany do wydania w określonym terminie środków pieniężnych lub innych składników aktywów finansowych. Ta grupa zobowiązań finansowych obejmuje przede wszystkim depozyty otrzymane od klientów, otrzymane kredyty i pożyczki, emisje własne papierów wartościowych.
Zobowiązania finansowe wyceniane wg wartości godziwej
Zobowiązania wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy obejmują pochodne instrumenty finansowe.
Gwarancje finansowe
Gwarancja finansowa jest umową zobowiązującą Bank do dokonania określonych płatności, aby zrekompensować beneficjentowi gwarancji stratę, którą on poniósł w wyniku zaniechania płatności przez dłużnika w terminie określonym w warunkach instrumentu dłużnego.
Gwarancje finansowe wyceniane są w kwocie wyższej z odpisu na oczekiwane straty kredytowe i kwoty otrzymanego wynagrodzenia z uwzględnieniem rozpoznanej amortyzacji.
Zobowiązanie do wypłaty kredytu
Bank wyłącza ze swojego bilansu zobowiązanie finansowe wtedy, gdy zobowiązanie wygasło, tj., kiedy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.
Inwestycje kapitałowe
Inwestycje kapitałowe klasyfikowane są do kategorii wyceny wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite. Klasyfikacja inwestycji kapitałowych do tej kategorii wyceny jest nieodwołalna. Zyski lub straty wynikające z różnicy ceny sprzedaży i ceny nabycia lub ze zmiany wartości godziwej tych inwestycji nie podlegają ujęciu w rachunku zysków i strat również w przypadku sprzedaży. W rachunku zysków i strat ujmuje się tylko przychody z tytułu otrzymanych dywidend.
Inwestycje kapitałowe zostały zaklasyfikowane do kategorii wyceny wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite ze względu na ich inwestycyjny charakter oraz sposób osiągania korzyści ekonomicznych poprzez otrzymywane dywidendy.
Instrumenty kapitałowe zaklasyfikowane do kategorii wyceny wartości godziwej przez inne dochody całkowite wyceniane są z wykorzystaniem metody wyceny aktywów kapitałowych (capital asset pricing model). W modelu wykorzystane są prognozy finansowe poszczególnych spółek oraz rynkowe parametry takie jak: koszt kapitału i współczynnik beta wyliczone na bazie danych ze spółek porównywalnych oraz dyskonto i premia z tytułu płynności i zachowania kontroli.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 31
Umowy sprzedaży i odkupu
Papiery wartościowe sprzedawane przy jednoczesnym zawarciu powiązanej umowy odkupu (transakcje repo, sell- buy-back) są prezentowane w sprawozdaniu finansowym jako papiery wartościowe, jeśli jednostka zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem danych papierów wartościowych. Zobowiązanie wobec kontrahenta ujmuje się w zobowiązaniach wobec innych banków lub zobowiązaniach wobec klientów, w zależności od jego charakteru.
Zakupione papiery wartościowe z przyrzeczeniem odsprzedaży (transakcje reverse repo, buy-sell-back) ujmuje się jako należności od innych banków lub klientów, w zależności od ich charakteru. Różnicę pomiędzy ceną sprzedaży, a odkupu traktuje się jako odsetki i rozlicza metodą liniową przez okres obowiązywania umowy.
Papiery wartościowe pożyczane kontrahentom nie są wyłączane z bilansu Banku.
Pożyczonych przez Bank papierów wartościowych nie ujmuje się w sprawozdaniu finansowym, chyba że zostały sprzedane osobom trzecim. W takim wypadku transakcje kupna i sprzedaży ujmuje się w sprawozdaniu finansowym, zaś odnośne zyski i straty uwzględnia się w wyniku na działalności handlowej.
Obowiązek zwrotu pożyczonych papierów ujmuje się według wartości godziwej jako zobowiązania wobec klientów. Ryzyko i korzyści dotyczące papierów pozostają po stronie kontrahenta transakcji.
Należności i zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz aktywa z tytułu umów
Należności z tytułu dostaw i aktywów z tytułu umów wyceniane są w kwocie wymaganej zapłaty z uwzględnieniem wyceny oczekiwanych strat kredytowych w horyzoncie całego okresu życia tych aktywów.
Zobowiązania z tytułu dostaw wyceniane są w kwocie wymaganej zapłaty.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 32
4.12. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży
Aktywa trwałe zalicza się do „przeznaczonych do sprzedaży” i wykazuje według niższej z dwóch kwot: wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży, jeżeli ich wartość bilansową realizuje się przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży, a nie bieżącego używania. W Banku nie występują aktywa przeznaczone do sprzedaży.
4.13. Wartości niematerialne
Licencje i oprogramowanie komputerowe
Zakupione licencje oraz wytworzone we własnym zakresie oprogramowanie komputerowe aktywuje się w wysokości kosztów poniesionych na zakup i przygotowanie do używania konkretnego oprogramowania komputerowego. Aktywowane koszty amortyzuje się przez szacowany okres użytkowania oprogramowania metodą liniową.
Wydatki związane z utrzymaniem programów komputerowych ujmowane są jako koszty z chwilą poniesienia lub koszty rozliczane w czasie.
Okres ekonomicznego użytkowania wartości niematerialnych zawiera się w przedziale powyżej 1 roku do 15 lat.
Nakłady na wartości niematerialne
Bank ujmuje poniesione koszty aktywa z tytułu nakładów na wartości niematerialne na etapie prac rozwojowych przedsięwzięcia prowadzonego we własnym zakresie jedynie w przypadku, gdy Bank ma możliwość i zamiar ukończenia oraz użytkowania wytwarzanego składnika wartości niematerialnych, posiada stosowne środki techniczne i finansowe służące ukończeniu prac rozwojowych i użytkowaniu składnika oraz ma możliwość wiarygodnego ustalenia nakładów poniesionych, które można bezpośrednio przyporządkować czynnościom tworzenia, produkcji i przystosowania składnika aktywów do użytkowania w sposób zamierzony przez kierownictwo.
Aktywowane koszty amortyzuje się metodą liniową po zakończeniu prac rozwojowych. Szacowany okres użytkowania określony jest indywidualnie.
Testowanie utraty wartości
Wartości niematerialne są badane pod kątem utraty wartości zawsze, gdy występują zdarzenia lub okoliczności wskazujące, że wartość bilansowa może być niemożliwa do odzyskania. Wartość bilansowa jest niezwłocznie obniżana do poziomu wartości odzyskiwalnej, jeżeli wartość bilansowa przewyższa szacunkową wartość odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalna jest wyższą z dwóch wartości: wartości godziwej wartości niematerialnych pomniejszonej o koszty ich sprzedaży lub wartości użytkowej.
4.14. Rzeczowe aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe wykazuje się według kosztu historycznego pomniejszonego o umorzenie. Koszt historyczny uwzględnia wydatki bezpośrednio związane z nabyciem danych aktywów.
Późniejsze nakłady uwzględnia się w wartości bilansowej danego środka trwałego lub ujmuje jako odrębny środek trwały (tam, gdzie jest to właściwe) tylko wówczas, gdy jest prawdopodobne, że z tytułu tej pozycji nastąpi wpływ korzyści ekonomicznych do Banku, zaś koszt danej pozycji można wiarygodnie zmierzyć. Wszelkie pozostałe wydatki na naprawę i konserwację odnoszone są do rachunku zysków i strat w okresie obrotowym, w którym je poniesiono. Grunty nie podlegają amortyzacji.
Amortyzację środków trwałych nalicza się metodą liniową przez okresy ich użytkowania, które dla poszczególnych grup środków trwałych wynoszą:
1. 40 lat - dla budynków,
2. 2-12 lat - dla ulepszeń w obcym środku trwałym lub krócej, jeżeli tak wynika z umowy,
3. 3-20 lat - dla urządzeń i środków transportu.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 33
Weryfikacji wartości końcowej i okresów użytkowania środków trwałych dokonuje się również na każdy dzień bilansowy.
Amortyzowane środki trwałe są badane pod kątem utraty wartości zawsze, gdy występują zdarzenia lub okoliczności wskazujące, że wartość bilansowa może być niemożliwa do odzyskania. Wartość bilansowa środka trwałego jest niezwłocznie obniżana do poziomu wartości odzyskiwalnej, jeżeli wartość bilansowa przewyższa szacunkową wartość odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalna jest wyższą z dwóch wartości: wartości godziwej środka trwałego, pomniejszonej o koszty jego sprzedaży i wartości użytkowej.
Zyski i straty z tytułu zbycia środków trwałych ustala się drogą porównania wpływów ze sprzedaży, z ich wartością bilansową i ujmuje w rachunku zysków i strat.
Inwestycje rozpoczęte dotyczą środków trwałych będących w toku budowy lub montażu i są wykazywane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszonych o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Środki trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji do czasu zakończenia budowy i przekazania środka trwałego do używania.
4.15. Leasing
Bank klasyfikuje jako leasing umowy, na podstawie których użytkuje lub oddaje w użytkowanie aktywa trwałe w zdefiniowanym okresie w zamian za wynagrodzenie.
Leasingodawca
Bank jako leasingodawca dokonuje klasyfikacji umowy jako leasing finansowy lub leasing operacyjny.
Jako leasing finansowy Bank klasyfikuje umowy, na mocy których następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z tytułu posiadania aktywów będących przedmiotem umowy. Pozostałe umowy leasingowe klasyfikowane są jako leasing operacyjny.
Leasingobiorca
W dacie rozpoczęcia leasingu, Bank jako leasingobiorca, ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu.
Zobowiązanie wynika z bieżącej wartości przyszłych przepływów pieniężnych (płatności leasingowych z umowy leasingu), zdyskontowanych przy użyciu stopy procentowej leasingu.
Bank stosuje wyłączenia z wymogów stosowania zasad MSSF 16 dotyczące:
1. korzystania z aktywa o niskiej wartości – wartość aktywa nie przekracza kwoty 20 tys. zł,
2. korzystania z aktywa przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy.
W przypadku umów wyłączonych Bank nie wykazuje w bilansie prawa do korzystania z aktywa i zobowiązania wynikającego z umowy. Opłaty leasingowe, związane z tymi umowami, Bank ujmuje jako koszty w rachunku zysków i strat metodą liniową w trakcie okresu leasingu.
Ustalając okres leasingu, Bank określa nieodwołalny okres leasingu, uwzględniając okres objęty opcją przedłużenia, jeżeli Bank zakłada jej wykonanie i opcją wypowiedzenia leasingu, jeżeli Bank zakłada brak jej wykonania.
Bank aktualizuje okres leasingu, gdy zajdzie zmiana dotycząca nieodwołalnego okresu leasingu.
Po dacie rozpoczęcia leasingu, Bank wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu:
1. pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz
2. skorygowanego z tytułu aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu.
Po dacie rozpoczęcia leasingu, Bank wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez:
1. zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia kosztów odsetkowych od zobowiązania z tytułu leasingu,
2. zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych,
3. zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia ponownej oceny lub zmiany leasingu, lub w celu uwzględnienia zaktualizowanych stałych opłat leasingowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 34
Bank ujmuje zmianę leasingu jako odrębny leasing, jeżeli:
1. zmiana zwiększa zakres leasingu poprzez przyznanie prawa do użytkowania jednego lub większej liczby bazowego składnika aktywów oraz
2. wynagrodzenie za leasing zwiększa się o kwotę współmierną do ceny jednostkowej za zwiększenie zakresu.
W przypadku zmiany leasingu, która nie jest ujmowana jako odrębny leasing, Bank aktualizuje wycenę zobowiązania poprzez zdyskontowanie zaktualizowanych opłat leasingowych z zastosowaniem zaktualizowanej stopy dyskontowej i ujmuje aktualizację poprzez:
1. zmniejszenie wartości bilansowej składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania w celu uwzględnienia częściowego lub całkowitego zakończenia leasingu w przypadku zmian, które zmniejszają zakres leasingu,
2. skorygowanie składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania w odniesieniu do pozostałych zmian leasingu.
4.16. Podatek dochodowy
Podatek dochodowy ujmowany jest jako podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek dochodowy bieżący ujmowany jest w rachunku zysków i strat. Podatek dochodowy odroczony w zależności od źródła pochodzenia różnic przejściowych ujmowany jest w rachunku zysków i strat lub w innych dochodach całkowitych.
Podatek bieżący
Podatek dochodowy bieżący obliczany jest na podstawie zysku księgowego brutto skorygowanego o przychody, które zgodnie z przepisami podatkowymi nie są zaliczane do przychodów podatkowych, przychody podatkowe niebędące przychodami księgowymi, koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów i koszty podatkowe niebędące kosztami księgowymi, zgodnie z właściwymi przepisami prawa podatkowego. Pozycje te obejmują głównie przychody i koszty z tytułu odsetek naliczonych do otrzymania i zapłacenia, odpisy na oczekiwane straty kredytowe oraz rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe.
Podatek odroczony
Podatek dochodowy odroczony ujmowany jest w wysokości różnicy pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową dla celów raportowania finansowego. Bank tworzy rezerwy oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Zmiana stanu rezerw oraz aktywów z tytułu podatku dochodowego odroczonego zaliczana jest do obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego z wyjątkiem skutków wyceny aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite.
W Banku tworzona jest rezerwa i ustala się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego na przejściowe różnice między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów, a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości.
Wartość podatkowa aktywów jest to kwota wpływająca na pomniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich, w sposób pośredni lub bezpośredni, korzyści ekonomicznych. Jeżeli uzyskanie korzyści ekonomicznych z tytułu określenia aktywów nie powoduje pomniejszenia podstawy obliczenia podatku dochodowego, to wartość podatkowa aktywów jest ich wartością bilansową. Wartość podatkowa składnika zobowiązań jest to ich wartość bilansowa pomniejszona o kwoty związane z danym składnikiem zobowiązań, które w przyszłości pomniejszą podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się do wysokości możliwego do uzyskania zysku do opodatkowania w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłości zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego oraz straty podatkowej możliwej do odliczenia.
Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w wysokości kwoty podatku dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty w związku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych, to jest różnic, które spowodują zwiększenie podstawy odliczenia podatku dochodowego w przyszłości.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 35
Ustalając rezerwę lub aktywa z tytułu podatku odroczonego stosuje się stawki jakie według przewidywań będą obowiązywały w przyszłości w momencie, gdy Bank zrealizuje (rozliczy) wartość bilansową składnika aktywów lub zobowiązań.
Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczące składników aktywów i zobowiązań, których dochody rozliczane są kapitałem własnym Banku, odnosi się również na kapitał własny Banku.
Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego prezentowane są w bilansie po skompensowaniu z zastrzeżeniem, że będą rozliczane z tymi samymi władzami podatkowymi.
4.17. Aktywa przejęte za długi
Aktywa przejęte za długi wycenia się na moment ich początkowego ujęcia w kwocie odpowiadającej ich wartości godziwej. W przypadku, gdy wartość godziwa przejętych aktywów jest wyższa od kwoty długu, różnica stanowi zobowiązanie wobec kredytobiorcy i jest zwracana na rachunek właściciela przejętego majątku po pomniejszeniu o koszty poniesione w związku z przejęciem, przechowaniem i wyceną.
W przypadku, gdy wartość godziwa przejętych aktywów jest niższa od kwoty długu, różnica stanowi zobowiązanie kredytobiorcy wobec Banku, które może podlegać restrukturyzacji lub windykacji.
W Banku nie występują aktywa przejęte za długi.
4.18. Przedpłaty, rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów
Przedpłaty dotyczą kosztów poniesionych w bieżącym roku obrotowym, a dotyczących okresów przyszłych. Są one ujmowane w bilansie, w pozycji inne aktywa.
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów to koszty dotyczące bieżącego okresu, które będą poniesione przez Bank w okresach przyszłych. Bierne międzyokresowe rozliczenia kosztów oraz przychody przyszłych okresów są prezentowane w bilansie w pozycji „Pozostałe zobowiązania”.
4.19. Rezerwy na świadczenia pracownicze
Bank tworzy rezerwy na zobowiązania z tytułu odpraw emerytalnych ustalone w oparciu o oszacowania tego rodzaju zobowiązań na podstawie modelu aktuarialnego. Stosowany przez jednostkę model aktuarialny, w celu ustalenia wartości bieżącej swoich zobowiązań z tytułu określonych świadczeń oraz związanych z nimi kosztów bieżącego zatrudnienia oraz tam, gdzie ma to zastosowanie kosztów przeszłego zatrudnienia, wykorzystuje metodę prognozowanych uprawnień jednostkowych.
Zgodnie z metodą prognozowanych uprawnień jednostkowych (czasami znaną pod nazwą metody świadczeń narosłych w stosunku do stażu pracy lub metody „świadczenie/staż pracy”), każdy okres wykonywania pracy jest postrzegany jako powodujący powstanie dodatkowej jednostki uprawnienia do świadczeń i każda jednostka uprawnienia do świadczeń wyliczana jest oddzielnie przed wejściem w skład ostatecznego zobowiązania.
Zyski i straty aktuarialne ujmowane są w całości w innych dochodach całkowitych.
4.20. Rezerwy
Rezerwy ujmuje się wówczas, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
1. na dzień bilansowy Bank posiada obecny, prawny lub zwyczajowo oczekiwany obowiązek wydatkowania środków, wynikający ze zdarzeń przeszłych, przy czym do określenia istnienia tego obowiązku wykorzystywane są opinie prawne,
2. gdy prawdopodobieństwo zaistnienia wydatku z tytułu zaspokojenia roszczeń jest wyższe niż prawdopodobieństwo braku takiego wydatku oraz
3. gdy wielkość tego wydatku można wiarygodnie oszacować.
Rezerwy wyceniane są w bieżącej wartości wydatków, które jak się oczekuje będą niezbędne do wypełnienia
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 36
obowiązku, z uwzględnieniem wartości pieniądza w czasie (jeśli jest to istotne) oraz ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. W przypadku dyskontowania kwoty przewidywanego wydatku, wzrost rezerwy spowodowany upływem czasu wykazuje się jako koszt z tytułu odsetek.
4.21. Zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe
Bank posiada zobowiązania warunkowe o charakterze finansowym, do których zalicza się odwołalne i nieodwołalne zobowiązania do udzielenia kredytów oraz otwarte akredytywy importowe.
Zobowiązania warunkowe o charakterze gwarancyjnym obejmują poręczenia i gwarancje spłaty kredytów oraz gwarancje właściwego wykonania kontraktu i akredytywy, które stanowią zabezpieczenie wywiązania się klientów Banku ze swoich zobowiązań wobec podmiotów trzecich.
Aktywa warunkowe obejmują otrzymane, a niewykorzystane linie kredytowe oraz otrzymane zabezpieczenia spłaty kredytów.
Zobowiązania i aktywa warunkowe nie podlegają ujmowaniu w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku.
Zasady tworzenia odpisów na zobowiązania warunkowe są zgodne z zasadami ujmowania utraty wartości aktywów finansowych opisanych w nocie 4.11.
4.22. Kapitał własny
Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z obowiązującym prawem, właściwymi ustawami oraz ze statutem Banku.
Kapitał podstawowy
Na kapitał podstawowy składa się zarejestrowany kapitał zakładowy i kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej.
Kapitał zakładowy wykazywany jest według wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego.
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej tworzony jest z nadwyżki osiągniętej przy emisji akcji powyżej wartości nominalnej, pozostałej po pokryciu kosztów emisji.
Akcje własne
W przypadku wykupu akcji własnych, kwota zapłaty za akcje własne obciąża kapitał własny i jest wykazywana w bilansie w odrębnej pozycji „Akcje własne”.
Kapitał z aktualizacji wyceny
Kapitał z aktualizacji wyceny obejmuje zmianę wartości aktywów finansowych klasyfikowanych do kategorii wyceny wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite, wynikającą z ich wyceny oraz podatek odroczony od pozycji ujętych w kapitale z aktualizacji wyceny, zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym (rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych) z tytułu efektywnej części zabezpieczenia oraz zyski i straty związane z instrumentem zabezpieczanym wycenianym wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite (rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej), wynikające z innych czynników niż zabezpieczane, a także zyski i straty aktuarialne w programie określonych świadczeń.
Zyski zatrzymane
Zyski zatrzymane obejmują niepodzielony wynik finansowy oraz pozostałe kapitały, tj. pozostały kapitał zapasowy, pozostałe kapitały rezerwowe oraz fundusz ogólnego ryzyka.
Pozostałe kapitały tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub przepisach prawa.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 37
4.23. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Dla potrzeb rachunku przepływów pieniężnych, środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych obejmują pozycje wymagalne w ciągu trzech miesięcy od dnia nabycia, w tym: kasę, środki w bankach centralnych o możliwościach dysponowania, bony skarbowe oraz inne kwalifikujące się bony, należności od innych banków oraz krótkoterminowe papiery wartościowe Skarbu Państwa.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 38
4.24. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich, które zostały opublikowane, a także zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, a nie weszły jeszcze w życie i nie zostały jeszcze zastosowane przez Bank
Standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów i interpretacji, które zostały wydane przez RMSR, zostały zatwierdzone do stosowania w UE, ale nie weszły w życie i nie zostały przyjęte przez do wcześniejszego zastosowania:
MSSF
Charakter zmian
Data wejścia w życie w UE / zatwierdzenia przez UE
Wpływ na Bank
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” - Klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe
Zmiany dotyczą klasyfikacji zobowiązań w sprawozdaniu z sytuacji finansowej do krótkoterminowych lub długoterminowych. Doprecyzowują one, że klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe powinna uwzględniać na datę klasyfikacji istnienie prolongaty zobowiązania bez względu na intencję podmiotu do skorzystania z niej na okres dłuższy niż 12 miesięcy oraz powinna uwzględniać spełnienie na dzień przeprowadzenia oceny warunków takiej prolongaty, jeżeli jest ona warunkowa.
01 stycznia 2024 roku
/ 19 grudnia 2023 roku
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” - Zobowiązania długoterminowe z kowenantami
Zmiana prezentacji zobowiązania długoterminowego z kowenantami.
01 stycznia 2024 roku
/ 19 grudnia 2023 roku
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSSF 16 „Leasing” - Zobowiązanie z tytułu leasingu w ramach sprzedaży i leasingu zwrotnego
Zmiana w zakresie kalkulacji zobowiązania leasingowego w transakcjach sprzedaży i leasingu zwrotnego.
01 stycznia 2024 roku
/ 20 listopada 2023 roku
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 39
4.25. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich, które zostały opublikowane i nie są zatwierdzone przez UE
MSSF w kształcie zatwierdzonym przez UE nie różnią się obecnie w znaczący sposób od regulacji wydanych przez RMSR, z wyjątkiem poniższych nowych standardów oraz zmian do standardów, które nie zostały jeszcze zatwierdzone do stosowania w UE a nie zdecydowała się na ich wcześniejsze zastosowanie:
MSSF
Charakter zmian
Data wejścia w życie w UE / zatwierdzenia przez UE
Wpływ na Bank
Zmiany do MSR 21 „Skutki zmian kursów wymiany walut obcych”: Brak wymienialności walut
Identyfikacja, kiedy waluta jest wymienialna, a kiedy nie oraz wymagane ujawnienia w przypadku braku wymienialności waluty
01 stycznia 2025 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSR 7 „Sprawozdanie z przepływów pieniężnych” oraz „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji” Umowy finansowania dostawców
Dodatkowe ujawnienia dotyczące umów finansowania dostawców
01 stycznia 2024 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 40
5. Korekty błędów dotyczących poprzednich okresów
W okresie dwunastu miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2023 roku nie wystąpiły korekty błędów poprzednich okresów.
6. Ważniejsze oszacowania i oceny
Sporządzenie sprawozdania finansowego Banku wymaga osądów, szacunków oraz założeń, które mają wpływ na prezentowane przychody, koszty, aktywa oraz zobowiązania i powiązane z nimi noty, a także ujawnienia dotyczące zobowiązań warunkowych. Niepewność co do tych założeń i szacunków może spowodować korekty wartości bilansowych aktywów i zobowiązań w przyszłości. Wymaga również stosowania własnego osądu przy stosowaniu przyjętych zasad rachunkowości.
Bank przyjął założenia i szacunki na temat przyszłości na podstawie danych historycznych oraz wiedzy posiadanej podczas sporządzania sprawozdania finansowego. Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Założenia i szacunki mogą ulec zmianie na skutek wydarzeń w przyszłości wynikających ze zmian rynkowych lub innych wydarzeń nie będących pod kontrolą Banku. Zmiany założeń i szacunków są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany lub w okresie, w którym dokonano zmiany i okresach przyszłych, jeśli zmiana szacunku i założeń dotyczy okresu bieżącego i okresów przyszłych.
6.1. Aktywa finansowe
Utrata wartości należności od klientów
Bank w okresach miesięcznych dokonuje przeglądu wszystkich ekspozycji kredytowych pod kątem identyfikacji ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości oraz dokonuje pomiaru utraty wartości ekspozycji kredytowych. Pomiar utraty wartości opiera się głównie na szacowaniu prawdopodobieństwa wystąpienia niewykonania zobowiązania na bazie analizy historycznej, oszacowaniu potencjalnych strat oraz ocenie środowiska makroekonomicznego, w którym funkcjonuje Bank.
Modele przeznaczone do szacowania odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych zbudowane zgodnie z MSSF9 składają się z elementów, przy wyznaczaniu których Bank wykorzystuje wszystkie dostępne informacje historyczne oraz prognozy. Przy wykorzystaniu tych modeli Bank szacuje poziom ryzyka kredytowego z możliwie najwyższą dokładnością.
Oczekiwane straty kredytowe obliczane są w granulacji miesięcznej z wykorzystaniem parametrów PD, LGD i EAD indywidualnie wyznaczonych dla każdej ekspozycji z uwzględnieniem oczekiwanego czasu jej trwania.
Finalna wartość oczekiwanych strat kredytowych jest sumą oczekiwanych strat kredytowych w poszczególnych okresach w zależności od koszyka (w okresie 12 miesięcy dla koszyka 1 lub pozostałego okresu życia dla koszyka 2 i 3 oraz aktywów POCI), zdyskontowanych efektywną stopą procentową.
Struktura modeli wykorzystywanych w celu oszacowania oczekiwanych strat kredytowych uwzględnia modelowanie dla następujących parametrów:
• PD (probability of default) - szacunek prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w danym horyzoncie czasowym (12-miesięcznym lub w całym okresie życia ekspozycji),
• LGD (loss given default) - część ekspozycji, która nie zostałaby odzyskana w przypadku niewykonania zobowiązania,
• EAD (exposure at default) - oczekiwana wielkość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania.
W II kwartale 2023 roku Bank zmienił podejście do komponentu uwzględniania prognoz makroekonomicznych w modelu szacowania oczekiwanej straty kredytowej. Wprowadzono podejście oparte na metodach statystycznych oraz zaktualizowano stosowane systemowo scenariusze makroekonomiczne wykorzystywane w modelu PD dla portfela detalicznego. Wpływ prognoz makroekonomicznych na poziom oczekiwanych strat kredytowych na dzień 31 grudnia 2023 roku to zwiększenie straty o 3,5 mln zł.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 41
W III kwartale 2023 roku wycofano stosowany w Banku model dedykowany do wyceny farm wiatrowych. Od daty 31 sierpnia 2023 roku dla klientów tego sektora stosowane są zasady wyceny obowiązujące dla portfela korporacyjnego.
Ponadto w IV kwartale 2023 roku Bank przeprowadził rekalibrację parametru PD dla portfela detalicznego oraz rekalibrację parametru LGD dla portfela korporacyjnego. Zaktualizowane parametry zostały zastosowane do oszacowań oczekiwanych strat kredytowych od dnia 31 grudnia 2023 roku. Wpływ rekalibracji parametru PD był niematerialny, natomiast rekalibracja LGD spowodowała wzrost oczekiwanej straty kredytowej Banku o 36,2 mln zł wg stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku.
W grudniu 2023 roku przeprowadzono analizę wrażliwości odpisów na zmiany parametrów portfelowych (LGD oraz PD) w metodzie grupowej dla portfela kredytowego bez utraty wartości. W przypadku zmiany stóp odzysku o +/- 10 pkt. proc., szacowana wielkość odpisów z tytułu utarty wartości tego portfela uległaby odpowiednio zmniejszeniu o 22,8 mln zł lub zwiększeniu o 22,8 mln zł. Jednoczesna zmiana wartości parametru PD o +/-10 pkt. proc spowodowałaby dodatkowo odpowiednio zmniejszenie odpisów na oczekiwane straty kredytowe o 20,6 mln zł lub zwiększenie o 25,1 mln zł.
Bank w IV kwartale przeprowadził również analizę wrażliwości portfela kredytowego objętego wyceną indywidualną dla wszystkich kluczowych parametrów i prawdopodobieństw wykorzystywanych do kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych. Największy wzrost poziomu odpisów w wysokości 41,9 mln zł uzyskano w wyniku zmniejszenia wartości bieżących przepływów pieniężnych uwzględnianych w scenariuszu windykacyjnym o 10%. Zwiększenie prawdopodobieństwa scenariusza windykacyjnego o 10% wpłynie na wzrost odpisów dla ekspozycji z utratą wartości ocenianych metodą indywidualną w wysokości 32,9 mln zł, a wydłużenie terminu odzysków z zabezpieczeń uwzględnianych w scenariuszu windykacyjnym o 12 m-cy o kwotę 32,2 mln zł.
Test SPPI
Test SPPI to ocena czy przepływy pieniężne wynikające z aktywów finansowych utrzymywanych w modelu HtC i HtCS stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej. Ocena ta (oprócz modelu biznesowego) warunkuje klasyfikację aktywów finansowych do kategorii wyceny wg zamortyzowanego kosztu lub odpowiednio wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite. W związku z powyższym ocena ta jest kluczowa dla przyjęcia prawidłowej zasady wyceny umów kredytów i pożyczek oraz innych kontraktów finansowych będących podstawowym przedmiotem działalności Banku.
Zgodnie z MSSF 9 kwota główna to wartość godziwa aktywów finansowych na dzień początkowego ujęcia. Odsetki z kolei to zapłata za wartość pieniądza w czasie, marża za ponoszone ryzyko kredytowe oraz inne ryzyka ponoszone w związku z utrzymywaniem kwoty głównej oraz marża zysku.
Test SPPI obejmuje analizę zawartych umów pod kątem ustalenia charakterystyki przepływów pieniężnych z nich wynikających. Test SPPI uważa się za umożliwiający klasyfikację do kategorii wyceny wg zamortyzowanego kosztu lub wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite, jeżeli nie zidentyfikowano takich cech przepływów pieniężnych, których rozkład w czasie, albo formuła ustalenia ich wartości uzależniona jest od czynników innych niż spełniające definicję kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej. Do cech niespełniających tej definicji zalicza się:
• dźwignię finansową,
• uzależnienie wynagrodzenia od warunków niezwiązanych z wartością pieniądza w czasie lub ponoszonym ryzykiem
• opcje wcześniejszej spłaty, jednak wcześniejsza spłata w kwocie równej niespłaconej części kwoty głównej i odsetek z uwzględnieniem uzasadnionego wynagrodzenia za wcześniejszą spłatę uważa się za spełniającą test SPPI.
Bank przeprowadza test SPPI w odniesieniu do wszystkich aktywów finansowych objętych obowiązkiem tej oceny, przy czym dla aktywów powstałych w oparciu o dokumentację standardową przeprowadza się go na poziomie grup produktowych, a dla aktywów negocjowanych z klientami indywidualnie przeprowadza się go w oparciu o poszczególne umowy. W efekcie przeprowadzonego testu SPPI zidentyfikowano część umów kredytowych, w przypadku których oprocentowanie oparte jest o formułę mnożnikową (dźwignia finansowa). Jest to część kredytów preferencyjnych udzielanych ze wsparciem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W związku z powyższym zostały one zaklasyfikowane do kategorii wyceny wg wartości godziwej przez wynik finansowy.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 42
Model biznesowy
Ocena modelu biznesowego jest istotnym szacunkiem ze względu na to, że zgodnie z MSSF 9 stanowi jeden z elementów decydujących o przyporządkowaniu właściwej kategorii wyceny aktywów finansowych. Bank ustala modele biznesowe w ramach, których następuje zarządzanie aktywami finansowymi, przede wszystkim na podstawie ich celów biznesowych i sposobu osiągania wyników finansowych. Zmiana modelu biznesowego może wystąpić tylko w razie istotnych zmian wewnętrznych i zewnętrznych w działalności Banku i będzie ustalana przez jego kierownictwo. Oczekuje się, że zmiana modelu biznesowego będzie występować rzadko. W szczególności zmiana zamiarów biznesowych co do poszczególnych składników aktywów finansowych nie stanowi zmiany modelu biznesowego.
6.2. Wartość godziwa instrumentów finansowych
Wartość instrumentów finansowych nie notowanych na aktywnych rynkach ustala się stosując modele wyceny przyjęte na rynku. Uwzględniają one m.in. zdyskontowaną (za pomocą krzywej zerokuponowej z marżą) do wartości obecnej ocenę przyszłych przepływów pieniężnych, porównywalne ceny transakcyjne (jeśli istnieją), jak również odniesienie do podobnych instrumentów kwotowanych na aktywnych rynkach. W rzadkich przypadkach, gdy zastosowanie takich modeli nie jest możliwe i nie ma możliwości ustalenia wartości godziwej w sposób rzetelny, instrumenty finansowe wykazywane są według kosztu nabycia. Informacje dotyczące wrażliwości instrumentów finansowych znajdują się w Nocie 49.
6.3. Rezerwa na świadczenia emerytalne
Prawo do odprawy emerytalnej przysługuje każdemu pracownikowi, który osiągnie wiek emerytalny.
Odprawy emerytalne związane ze świadczeniami lub zasiłkami przedemerytalnymi oraz przejścia na emeryturę w ramach zwolnień grupowych nie są uwzględnione w obliczeniach i w przypadku ich wystąpienia w przyszłości, rezerwa taka powinna zostać przeliczona odrębnie.
Odprawa rentowa przysługuje pracownikowi, który nabył trwałą niezdolność do pracy uprawniającą do pobierania świadczenia rentowego w ramach ubezpieczenia społecznego.
Podstawa wymiaru zarówno odprawy emerytalnej, jak i rentowej obliczana jest na podstawie wynagrodzenia pracownika, liczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, w momencie nabycia uprawnień do odprawy.
Wysokość odprawy w zależności od posiadanego stażu pracy w Banku Ochrony Środowiska S.A. wynosi w relacji do podstawy wymiaru:
• do 10 lat pracy 100%
• po 10 latach pracy 200%
• po 15 latach pracy 250%
Do obliczeń przyjęte zostały wynagrodzenia pracowników wg stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku.
6.4. Podatki
Obowiązujące w Polsce prawo dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od towarów i usług czy składek na ubezpieczenia społeczne podlega częstym zmianom, co skutkuje brakiem ugruntowanej praktyki oraz niejasnością i niespójnością przepisów. Sytuacja ta powoduje możliwość występowania różnic w interpretacji przepisów podatkowych przez organy państwowe i podatników. Rozliczenia podatkowe oraz inne rozliczenia (np. celne) mogą być przedmiotem kontroli przez okres do 6 lat. Odpowiednie władze kontrolne uprawnione są do nakładania znaczących kar wraz z odsetkami. Istnieje ryzyko, że organy kontrolne zajmą odmienne stanowisko od stanowiska Spółki w kwestii interpretacji przepisów, co mogłoby wpłynąć na wysokość zobowiązań publicznoprawnych wykazanych w sprawozdaniu finansowym.
Bank rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty zysk podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 43
6.5. Szacunki dotyczące wpływu ryzyka prawnego związanego z kredytami hipotecznymi powiązanymi z kursem waluty obcej
Szacunek wpływu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych powiązanych z kursem waluty obcej obarczony jest niepewnością co do cały czas kształtującego się orzecznictwa oraz popularności wśród klientów dedykowanego programu ugód. Dlatego też szacunek ten jest niepewny, a wysokość jego w przyszłości może ulec zmianie. Szacunki podlegają okresowemu monitoringowi i aktualizacji.
Bank ujmuje wpływ ryzyka prawnego związanego ze sprawami sądowymi dotyczącymi klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w CHF oraz programu dobrowolnych ugód oferowanych kredytobiorcom w CHF zgodnie z:
• MSSF 9 "Instrumenty finansowe" w odniesieniu do kredytów aktywnych, w tym kredytów aktywnych objętych pozwem zbiorowym oraz programu dobrowolnych ugód, i
• MSR 37 "Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe" w odniesieniu do spłaconych kredytów.
Kredyty hipoteczne i mieszkaniowe dla klientów, które są przedmiotem postępowań sądowych, objęte są zakresem MSSF 9. Zgodnie z MSSF 9 kredyty te wyceniane są w zamortyzowanym koszcie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.
Roszczenia prawne zgłaszane przez kredytobiorców, w tym roszczenia z tytułu nieważności umów, mają wpływ na oszacowanie przez Bank oczekiwanego okresu kredytowania oraz oczekiwanych przez Bank przepływów pieniężnych. W szczególności Bank bierze pod uwagę ryzyko, że w przypadku orzeczenia przez sąd nieważności umowy Bank może być zmuszony do zwrotu kredytobiorcom otrzymanych nienależnych świadczeń. Dodatkowo, ewentualne ugody oferowane przez Bank kredytobiorcom (także tym, którzy dotychczas nie występowali z roszczeniami prawnymi) również mogą mieć wpływ na wysokość i terminy oczekiwanych przepływów pieniężnych wynikających z tych kredytów.
W związku z tym w opinii Banku właściwym sposobem ujęcia wpływu ryzyka prawnego w odniesieniu do kredytów aktywnych oraz oczekiwanego wpływu programu dobrowolnych ugód oferowanych kredytobiorcom jest aktualizacja szacunków przepływów pieniężnych związanych z kredytami i zmniejszenie wartości bilansowej brutto tych kredytów zgodnie z MSSF 9 paragraf B5.4.6.
W odniesieniu do spłaconych kredytów oraz kredytów, dla których wyliczona korekta przepływów pieniężnych jest wyższa niż wartość bilansowa, Bank rozpoznaje rezerwy na sprawy sądowe zgodnie z MSR 37 "Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe".
Bank dokonał analizy wrażliwości szacunku wpływu ryzyka prawnego ze względu na zmianę kluczowych parametrów związanych z ilością spraw sądowych i podpisanych ugód z klientami.
w mln zł
ZMIANA PARAMETRU
WRAŻLIWOŚĆ MODELU
-25 p. p.
SCENARIUSZ BAZOWY
+25 p. p.
WZROST LICZBY POZWÓW SĄDOWYCH
-49
690
41
PRAWDOPODOBIEŃSTWO WYSTĄPIENIA SCENARIUSZA UGODY *
15
690
-66
* - w przypadku wariantu -25% przyjęto minimalną możliwą wartość parametru tj. 0%
W nocie 41 „Ryzyko prawne dotyczące kredytów mieszkaniowych, zabezpieczonych hipotecznie powiązanych z kursem waluty obcej” przedstawione są czynniki i okoliczności, które mogą mieć istotny wpływ na wysokość rezerwy na ryzyko prawne dotyczące portfela kredytów hipotecznych powiązanych z kursem waluty obcej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 44
6.6. Rezerwa na zwrot kosztów kredytów w przypadku wcześniejszej spłaty
Rezerwa na zwrot kosztów kredytów w przypadku wcześniejszej spłaty została utworzona zgodnie z MSR 37 przyjmując założenia co do wcześniejszych spłat kredytów konsumenckich w zakresie stanu portfela kredytowego na dzień 31 grudnia 2023 roku.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku przed sądami toczy się 7 postępowań przeciwko Bankowi, dotyczących zwrotu części kosztów kredytu konsumenckiego w związku z przedterminową spłatą. Rezerwy na zwroty prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytów konsumenckich dokonanej do 2019 roku wynoszą 0,2 mln zł.
Dodatkowo Bank tworzy rezerwę w odniesieniu do kredytów czynnych. Rezerwa dotyczy różnicy pomiędzy szacowaną kwotą zwrotu prowizji a wartością prowizji otrzymanych i rozliczanych metodą efektywnej stopy procentowej. Szacowana kwota zwrotu prowizji ustalana jest metodą rozliczenia liniowego od daty udzielenia kredytu do daty bilansowej. Na dzień 31 grudnia 2023 roku rezerwa ta wynosiła 2,3 mln zł.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 45
7. Zarządzanie ryzykiem
7.1. Ryzyko kredytowe
Definicja ryzyka kredytowego
Ryzyko kredytowe rozumiane jest jako ryzyko potencjalnej straty z tytułu niewykonania zobowiązania w określonym w umowie terminie przez klienta lub kontrahenta.
Metody zarządzania ryzykiem
Bank realizował politykę zarządzania ryzykiem kredytowym w ujęciu indywidualnym (transakcja kredytowa) i portfelowym uwzględniając poziom apetytu na ryzyko.
Apetyt na ryzyko określany był w ramach granic wyznaczonych przez praktykę ostrożnego i stabilnego zarządzania ryzykiem i przyjmowany był na poziomie umiarkowanym.
Proces zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku obejmował w szczególności:
1. postępowanie przy ocenie ryzyka pojedynczej transakcji, ustanawianiu zabezpieczeń oraz podejmowaniu decyzji kredytowych ,
2. monitorowanie poziomu ryzyka, limitowanie oraz przeprowadzanie testów warunków skrajnych ,
3. modele ratingowe i scoringowe wykorzystywane w ocenie ryzyka klientów indywidualnych i instytucjonalnych ,
4. zasady odpowiedzialności w procesie oceny ryzyka kredytowego ,
5. portfelowy pomiar ryzyka kredytowego ,
6. zasady zarządzania ekspozycjami detalicznymi i zabezpieczonymi hipotecznie ,
7. zasady identyfikacji ekspozycji z utratą wartości oraz wyznaczania odpisów aktualizujących ,
8. zasady raportowania dla kadry kierowniczej Banku ,
9. systemy informatyczne, wspierające realizację wyżej wymienionych zadań .
Zarządzanie ryzykiem pojedynczych transakcji realizowane było z uwzględnieniem następujących zasad:
1. każda transakcja kredytowa wymagała wszechstronnej oceny ryzyka kredytowego, której wyrazem był rating wewnętrzny lub ocena scoringowa ,
2. podstawą pozytywnej decyzji kredytowej było posiadanie przez klienta zdolności kredytowej ,
3. pomiar ryzyka kredytowego potencjalnych oraz zawartych transakcji kredytowych dokonywany był na etapie ich udzielania oraz monitorowania ,
4. proces kredytowy zapewniał niezależność oceny poziomu ryzyka kredytowego od czynności sprzedażowych ,
5. decyzje kredytowe podejmowane były przez organy do tego uprawnione ,
6. oferowane klientowi warunki transakcji kredytowej zależały od poziomu ryzyka kredytowego związanego z klientem i/lub transakcją .
Finansowanie pojedynczej transakcji uzależnione było od:
1. posiadania przez kredytobiorcę zdolności kredytowej do spłaty wnioskowanego zadłużenia w terminach uzgodnionych z Bankiem,
2. przedstawienia zabezpieczenia spłaty w formie i o wartości akceptowanej przez Bank, o ile przepisy wewnętrzne tego wymagały,
3. spełnienia innych kryteriów warunkujących podjęcie finansowania, w szczególności, wyniki dotychczasowej współpracy klienta z Bankiem oraz ocena historii kredytowej klienta w sektorze bankowym .
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 46
Bank ograniczył finansowanie wobec podmiotów, których działalność nie wspiera zrównoważonego biznesu przynoszącego korzyści środowisku, lokalnej społeczności, konsumentom oraz pracownikom poprzez wprowadzenie katalogu transakcji niezawieranych przez BOŚ zgodnie z założeniami ESG .
Zarządzanie ryzykiem kredytowym w ujęciu portfelowym realizowane było z wykorzystaniem różnych metod pomiaru i oceny ryzyka kredytowego, w tym :
1. apetytu na ryzyko kredytowe oraz limitów portfelowych dotyczących parametrów ryzyka kredytowego ,
2. kosztu ryzyka kredytowego, oczekiwanej straty kredytowej, prawdopodobieństwa niewypłacalności ,
3. analizy populacji kredytów udzielanych w danym okresie czasu (analiza „vintage”),
4. monitorowania limitów opartych na parametrach innych niż ryzyko kredytowe, mających wpływ na poziom ryzyka kredytowego portfela .
W Banku funkcjonował Komitet Zarządzania Ryzykiem Kredytowym, kształtujący zasady zarządzania ryzykiem kredytowym i monitorowania tego ryzyka, w ramach określonych przez właściwą strategię, politykę lub zasady przyjęte przez Zarząd Banku lub Radę Nadzorczą .
Komitet działał w następujących podstawowych obszarach:
1. zarządzanie ryzykiem kredytowym i procesem kredytowym,
2. wycena aktywów,
3. modele i metodyki oceny ryzyka kredytowego.
Dodatkowo, wsparcie Rady Nadzorczej w nadzorze nad obszarem ryzyka zapewniał Komitet ds. Ryzyka. W skład Komitetu wchodzili członkowie Rady Nadzorczej. Do zadań Komitetu w szczególności należało: opiniowanie całościowej bieżącej i przyszłej gotowości Banku do podejmowania ryzyka, opiniowanie strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku, wspieranie Rady Nadzorczej we wdrażaniu tej strategii, a także weryfikowanie ceny aktywów i pasywów oferowanych klientom pod kątem modelu biznesowego Banku i strategii ryzyka .
Procesy ustalone w celu zarządzania ryzykiem
W roku 2023, Bank kontynuował działania nakierowane na poprawę efektywności procesów oceny ryzyka, w tym na optymalizację procesu monitorowania oraz procesu podejmowania decyzji kredytowych i obsługi wniosków kredytowych, a także na rzecz ograniczenia poziomu koncentracji portfela kredytowego.
Bank dokonywał oceny ryzyka przed podjęciem decyzji o zaangażowaniu oraz przez cały okres funkcjonowania transakcji kredytowej, w ramach procesu monitorowania.
Częstotliwość i zakres monitorowania były zależne od poziomu identyfikowanego ryzyka. Monitoring prowadzony był przez odrębną komórkę organizacyjną, wydzieloną w ramach struktur odpowiedzialnych za ocenę i zarządzanie ryzykiem kredytowym, zajmującą się monitoringiem portfela kredytowego i wyceną ekspozycji indywidualnie istotnych.
Ryzyko braku terminowej obsługi lub spłaty zadłużenia oraz ryzyko utraty lub spadku wartości przyjętego zabezpieczenia mitygowane było z wykorzystaniem systemu wczesnego ostrzegania zarządzanego przez komórkę odpowiedzialną za monitoring.
W przypadku zidentyfikowania sytuacji mogących zagrozić terminowej spłacie Bank podejmował działania upominawcze i restrukturyzacyjne wykorzystując w tym celu właściwe narzędzie informatyczne.
W Banku funkcjonowała Polityka zarządzania ekspozycjami nieobsługiwanymi, wskazująca kierunki działania w celu uzyskania określonej w czasie, redukcji ekspozycji nieobsługiwanych oraz plan operacyjny wspierający realizację tego działania.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 47
W procesie oceny i monitorowania ryzyka Bank wykorzystywał informacje pochodzące z wewnętrznych baz danych oraz ze źródeł zewnętrznych, w tym z Biura Informacji Kredytowej S.A. i Krajowego Rejestru Długów lub Centralnej Bazy Danych – Bankowy Rejestr.
Bank oceniał ryzyko kredytowe z wykorzystaniem modeli ratingowych i scoringowych. Modele były budowane, rozwijane, monitorowane i nadzorowane w Obszarze Ryzyka z uwzględnieniem wewnętrznych i zewnętrznych wymogów w tym zakresie. Modele istotne podlegały okresowej, nie rzadziej niż raz do roku, walidacji dokonywanej przez niezależną komórkę walidacyjną.
W Banku funkcjonował wielostopniowy system podejmowania decyzji kredytowych, działający według zasady - im wyższy poziom ryzyka transakcji (wynikający z jej złożoności), kwoty zaangażowania lub sytuacji ekonomiczno- finansowej klienta, tym wyższy szczebel decyzyjny uprawniony do podjęcia decyzji. Szczeblami decyzyjnymi o najwyższych poziomach uprawnień był Komitet Kredytowy Centrali i Zarząd Banku. Decyzje kredytowe podejmowane były po wcześniejszej weryfikacji ryzyka dokonanej przez osobę wyspecjalizowaną w jego ocenie i mitygacji, tj. eksperta ds. ryzyka umiejscowionego w wyodrębnionej komórce organizacyjnej Centrali Banku, niezależnej od obszaru biznesowego Banku.
Podejmując decyzje kredytowe w sprawie transakcji zawieranych z członkami organów Banku lub osobami zajmującymi stanowiska kierownicze w Banku albo podmiotami powiązanymi z nimi kapitałowo lub organizacyjnie, Bank uwzględniał wymogi ustawy Prawo bankowe.
Bank preferował transakcje zabezpieczone z zastrzeżeniem w segmencie detalicznym, w którym ustalono maksymalny poziom transakcji niezabezpieczonych z uwzględnieniem specyfiki produktowej, wpływu tych transakcji na wyniki Banku i wysokość potencjalnej straty.
Poziom zabezpieczenia był uzależniony od poziomu ryzyka generowanego przez transakcję, w szczególności od rodzaju transakcji i długości jej trwania.
Ustalając wartość zabezpieczenia Bank kierował się zasadą ostrożnej wyceny.
Przy wyborze formy zabezpieczenia Bank uwzględniał:
1. należytą ochronę interesów Banku,
2. wysokość kosztów związanych z ustanowieniem danego zabezpieczenia,
3. możliwość szybkiego upłynnienia danego zabezpieczenia.
Bank oceniając i monitorując wartość zabezpieczenia korzystał z zewnętrznych baz danych, w tym dla potrzeb weryfikacji lub aktualizacji wartości nieruchomości - z bazy AMRON oraz bazy Cenatorium sp. z o.o.
Techniki służące do pomiaru ryzyka
Klient i transakcja podlegały wszechstronnej ocenie ryzyka kredytowego uwzględniającej wymagania nadzorcze w tym zakresie.
Bank różnicował modele oceny ryzyka w zależności od rodzaju klienta i transakcji kredytowej.
Model oceny ryzyka kredytowego dla osób fizycznych ubiegających się o finansowanie na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą obejmował analizę ilościową – polegającą na ustaleniu wysokości i stabilności źródeł spłaty zobowiązania kredytowego - oraz analizę jakościową, polegającą na ocenie cech klienta, które miały istotny wpływ na skłonność do spłaty zaciągniętego zobowiązania kredytowego w terminach określonych w umowie, w tym ocenę scoringową i ocenę zachowania klienta w oparciu o informacje z Biura Informacji Kredytowej S.A.
Model oceny ryzyka klientów ubiegających się o finansowanie na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej lub statutowej (spółki komunalne) uwzględniał dwa obszary: ocenę klienta i ocenę transakcji.
Ocena klienta dokonywana była na podstawie elementów ilościowych i jakościowych. Ocena ilościowa dotyczyła podstawowych, z punktu widzenia generowania wyniku finansowego i zachowania płynności, obszarów działalności klienta. Ocena jakościowa (uzależniona od rodzaju klienta) obejmowała między innymi ocenę: planów rozwojowych,
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 48
doświadczenia i umiejętności osób zarządzających, jakości relacji klienta z otoczeniem zewnętrznym, w tym z Bankiem.
Ocena klienta, w stopniu określonym w przepisach wewnętrznych, dokonywana była na tle sytuacji ekonomicznej branży, lokalnego rynku i kraju. Dodatkowo, przy wybranych transakcjach, ocena uwzględniała skalę narażenia klienta na negatywne skutki zmian stóp procentowych i kursów walutowych oraz stosowaną przez klienta politykę zabezpieczeń przed ryzykiem kursowym i stopy procentowej.
Model oceny ryzyka jednostek samorządu terytorialnego uwzględniał analizę klienta opierającą się o ocenę podstawowych wskaźników budżetowych, wskaźników zadłużenia oraz analizę transakcji opierającą się o ocenę planowanych wskaźników zadłużenia, jakości zabezpieczenia i długości trwania transakcji.
W przypadku finansowania klienta funkcjonującego w ramach grupy podmiotów powiązanych Bank oceniał ryzyko kredytowe z uwzględnieniem wpływu sytuacji grupy kapitałowej.
Ocena ryzyka kredytowego związanego z finansowaniem klientów instytucjonalnych obejmowała analizę występowania ryzyk ESG.
Ocena transakcji dokonywana była w szczególności na podstawie oceny celu finansowania, długości okresu kredytowania i wartości zabezpieczenia spłaty. Bank ustanawiał taką strukturę finansowania, aby zapewnić podział ryzyka pomiędzy kredytobiorcę i Bank, głównie poprzez odpowiednie do skali ryzyka, zaangażowanie środków własnych kredytobiorcy.
Narzędzia do pomiaru ryzyka kredytowego
Bank wykorzystuje w celu pomiaru ryzyka kredytowego różnego rodzaju narzędzia/aplikacje, w których zostały zaimplementowane obowiązujące m.in. modele ratingowe/scoringowe i metodyka oceny zdolności kredytowej.
Zróżnicowanie stosowanych aplikacji powiązane jest z segmentacją klienta i/lub rodzajami transakcji kredytowych.
Opis poszczególnych ryzyk koncentracji, sposobów ich pomiaru, monitorowania
Zarządzania ryzykiem koncentracji Bank dokonywał zgodnie z zasadami określonymi w „Polityce zarządzania ryzykiem koncentracji ”.
Bank identyfikował, dokonywał pomiaru, monitorował i raportował ryzyko koncentracji zaangażowania na poziomie :
1. pojedynczego klienta/transakcji oraz
2. portfela kredytowego.
Na poziomie klienta i transakcji, ryzyko koncentracji zaangażowania zarządzane było poprzez przestrzeganie nadzorczych limitów zaangażowania, w szczególności wynikających z przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku lub Prawa Bankowego, jak również poprzez stosowanie zasady uzależniającej przebieg procesu oceny i monitorowania ryzyka od kwoty zaangażowania kredytowego.
Na poziomie portfela kredytowego zarządzanie koncentracją zaangażowań dokonywane było poprzez przestrzeganie limitów zewnętrznych, wewnętrznych lub wartości ostrzegawczych oraz akceptowalnego poziomu apetytu na ryzyko kredytowe określonego zestawem wskaźników uwzględniającym także ryzyko ESG. Poziomy limitów wewnętrznych zatwierdzane były przez Zarząd Banku, apetyt na ryzyko także przez Radę Nadzorczą.
W szczególności Bank stosował następujące limity:
• geograficzne – zaangażowanie wobec innych krajów,
• dotyczące parametrów produktowych – np. maksymalne LTV,
• dotyczące portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie i finansujących nieruchomości – wynikające z Rekomendacji KNF,
• dotyczące branż działalności gospodarczej,
• udziału kredytów walutowych w portfelu kredytów Banku,
• łącznego zaangażowania wobec podmiotów/grup podmiotów powiązanych, wobec których zaangażowanie Banku przekracza 10% Tier I,
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 49
• łącznego zaangażowania wobec podmiotów/grup podmiotów powiązanych, uzależnione od ratingu podmiotu/grupy podmiotów powiązanych,
• limit na ekspozycje kredytowe wobec spółek zależnych Banku,
• limit na transakcje z odstępstwami od zasad kredytowania określonych w procedurach wewnętrznych, wpływających na wzrost ryzyka kredytowego.
Bank stosował w procesie zarządzania ryzykiem koncentracji system wskaźników wczesnego ostrzegania dla limitów wewnętrznych. Podstawowe założenie systemu opierały się na wyróżnieniu trzech poziomów wykorzystania limitu i stopniowym wdrażaniu działań mitygujących ryzyko przekroczenia limitu w zależności od poziomu jego wykorzystania.
Poziom wykorzystania limitów był cyklicznie monitorowany i raportowany organom Banku w trybie wynikającym z regulacji wewnętrznych Banku.
7.1.1. Opis metodologii rozpoznawania utraty wartości ekspozycji kredytowych
Na każdy dzień sprawozdawczy Bank dokonuje przeglądu ekspozycji kredytowych polegającego na identyfikacji ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości oraz ekspozycji, w odniesieniu do których odnotowano znaczny wzrost ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia - biorąc pod uwagę racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, włączając w to dane dotyczące przyszłości. Następnie wyznacza odpis na oczekiwane straty kredytowe w oparciu o podział ekspozycji na koszyki w zależności od zmian dotyczących jakości kredytowej.
Bank przeprowadza podział ekspozycji kredytowych, uwzględniając wielkość ich zaangażowania oraz charakterystykę ryzyka, na ekspozycje wyceniane metodą indywidualną i metodą grupową oraz przeprowadza ocenę tych ekspozycji pod względem wystąpienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości.
Za ekspozycje kredytowe, które utraciły wartość Bank uznaje te ekspozycje, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń mających potencjalny wpływ na oczekiwane przepływy pieniężne wynikające z tej ekspozycji, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.
Bank uznaje przeterminowane zobowiązanie kredytowe za istotne w przypadku, gdy zostały przekroczone oba progi istotności:
1. suma wszystkich przeterminowanych zobowiązań dłużnika przekracza kwotę 400 zł w przypadku ekspozycji detalicznych lub 2 000 zł dla ekspozycji niedetalicznych (próg bezwzględny) oraz
2. udział zobowiązania przeterminowanego w zaangażowaniu bilansowym dłużnika jest większy niż 1% (próg względny).
Obliczanie liczby dni przeterminowania odbywa się na poziomie dłużnika i rozpoczyna się w momencie wystąpienia istotnego przeterminowania tj. przekroczenia łącznie bezwzględnego i względnego progu istotności.
Za przesłanki utraty wartości Bank uznaje w szczególności:
1. istotne opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekraczające 90 dni,
2. pogorszenie się w okresie kredytowania sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika, wyrażające się zaklasyfikowaniem do klasy ratingowej 14 i lub gorszej , wskazującej na zagrożenie dla spłaty zadłużenia,
3. przyznanie klientowi przez Bank, ze względów ekonomicznych lub prawnych wynikających z trudności ekonomiczno-finansowych klienta udogodnienia w warunkach finansowania (zawarcie umowy restrukturyzacji),
4. pogorszenie wskaźników finansowych dotyczących między innymi: płynności klienta oraz możliwości obsługi zadłużenia,
5. udzielenie wakacji kredytowych w ramach moratoriów o charakterze publicznym (na podstawie rządowego programu pomocowego - Tarcza 4.0),
6. kwestionowanie należności przez dłużnika na drodze postępowania sądowego z wyłączeniem przypadków kwestionowania umowy w przypadku ekspozycji kredytów i pożyczek denominowanych lub indeksowanych do walut obcych dla których Bank utworzył rezerwę na ryzyko prawne,
7. ogłoszenie upadłości, wysokie prawdopodobieństwo upadłości lub innej reorganizacji wpływające na pogorszenie się sytuacji finansowej i wypłacalności dłużnika,
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 50
8. opóźnienie przekraczające 30 dni na transakcji restrukturyzowanej w okresie warunkowym poprzednio klasyfikowanej jako bez utraty wartości,
9. zaobserwowanie trudności finansowych klienta,
10. inne przesłanki zdefiniowane w Wytycznych EBA dotyczących stosowania definicji niewykonania zobowiązania, określonej w art. 178 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, Rekomendacji R oraz wystąpienie innych zdarzeń, będących równoważnymi z wejściem klienta w stan niewypłacalności, skutkującymi niemożliwością terminowej spłaty zadłużenia .
Pomiar utraty wartości ekspozycji kredytowych metodą indywidualną oparty jest na wyliczeniu bieżącej wartości oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej. W przypadku kredytów, dla których zostało ustanowione zabezpieczenie, bieżąca wartość oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych uwzględnia przepływy pieniężne, które mogą zostać uzyskane z egzekucji przedmiotu zabezpieczenia, pomniejszone o koszty egzekucji oraz sprzedaży przedmiotu. W wyniku obniżenia wartości bieżącej możliwych do realizacji przepływów pieniężnych, tworzony jest odpis z tytułu utraty wartości odpowiadający przewidywanej stracie kredytowej z tytułu niewywiązania się dłużnika z zobowiązań wobec Banku.
Metodę indywidualną pomiaru utraty wartości stosuje się w odniesieniu do:
1. ekspozycji kredytowych indywidualnie istotnych:
a. spełniających przesłanki indywidualnej utraty wartości lub znajdujących się w okresie kwarantanny lub
b. dotyczących klienta, wobec którego Bank posiada inne ekspozycje kredytowe, dla których rozpoznano przesłankę indywidualnej utraty wartości (propagacja utraty wartości) lub
2. ekspozycji kredytowych indywidualnie nieistotnych, dla których jest identyfikowana przesłanka utraty wartości lub ekspozycje znajdują się w okresie kwarantanny, o ile na moment rozpoznania utraty wartości były znaczące indywidualnie oraz spełniały dodatkowe warunki określone przez Bank,
3. ekspozycji kredytowych nieistotnych, posiadających nietypowe charakterystyki ryzyka kredytowego.
Poziom odpisów z tytułu utraty wartości na należności uznane za indywidualnie nieistotne, dla których stwierdzono wystąpienie przesłanki utraty wartości dokonywany jest w oparciu o parametry pomiaru utraty wartości szacowane metodami statystycznymi na podstawie danych historycznych, dla wyodrębnionych portfeli, grupowanych dla celów łącznego pomiaru utraty wartości według podobnych charakterystyk ryzyka kredytowego. Historyczne trendy strat są oczyszczane ze zdarzeń jednorazowych.
Bank w wycenie grupowej stosuje podział na 7 homogenicznych portfeli ryzyka w ramach dwóch segmentów klienta (indywidualnego i instytucjonalnego):
1. klienci detaliczni kredyty hipoteczne (portfel dalej segmentowany ze względu na poziom LtV oraz walutę udzielenia kredytu),
2. klienci detaliczni pożyczki gotówkowe,
3. klienci detaliczni pożyczki hipoteczne,
4. klienci detaliczni ekspozycje kredytowe wobec mikroprzedsiębiorstw będących klientami detalicznymi (z wyłączeniem pożyczek hipotecznych),
5. klienci detaliczni pozostali,
6. klienci korporacyjni, w tym instytucje finansowe,
7. klienci segmentu finansów publicznych.
Odwrócenie straty, czyli ponowna klasyfikacja kredytu jako bez utraty wartości możliwa jest po wystąpieniu kryterium ustąpienia przesłanki oraz upływie określonego okresu kwarantanny, w którym przesłanka nie jest identyfikowana.
Dla ekspozycji, dla których nie zidentyfikowano przesłanki utraty wartości, Bank tworzy odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych wyznaczany metodą grupową.
Na potrzeby oceny czy od momentu początkowego ujęcia aktywa finansowego nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego Bank porównuje poziom ryzyka niewywiązania z zobowiązania w czasie oczekiwanego okresu udzielonego finansowania na dzień sprawozdawczy oraz na datę początkowego ujęcia. Bank uznaje, że dla danego
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 51
aktywa został zidentyfikowany istotny wzrost ryzyka kredytowego, jeśli zostanie spełnione kryterium ilościowe lub kryteria jakościowe. Wystąpienie danego kryterium jest weryfikowane na poziomie ekspozycji.
Kryteria ilościowe
Bank na potrzeby identyfikacji istotnego pogorszenia jakości kredytowej stosuje miary względnie i bezwzględne. Reklasyfikacja ekspozycji do koszyka 2 w przypadku ekspozycji klientów detalicznych wyznaczana jest jako różnica (próg bezwzględny) oraz iloraz (próg względny):
1. bieżącej oceny ryzyka kredytowego określonej jako dożywotnie PD w horyzoncie od daty sprawozdawczej do daty zapadalności, wyznaczone na podstawie charakterystyk obowiązujących na datę sprawozdawczą,
2. pierwotnej oceny ryzyka kredytowego określonej jako dożywotnie PD w okresie od daty sprawozdawczej do daty zapadalności, wyznaczone na podstawie charakterystyk obowiązujących na datę początkowego ujęcia.
Ocena istotnego pogorszenia ryzyka kredytowego przeprowadzana jest przez porównanie obserwowanej wartości relatywnej zmiany w ocenie ryzyka z wartością teoretyczną, która stanowi próg, powyżej którego Bank uznaje, iż nastąpiło istotne pogorszenie ryzyka kredytowego.
Próg alokacji na poziomie pojedynczej ekspozycji wyznaczany jest poprzez model statystyczny w oparciu m.in. o informacje na temat oceny ryzyka kredytowego na datę początkowego ujęcia oraz czas od daty początkowego ujęcia ekspozycji.
Klasyfikacja do koszyka 2 w przypadku ekspozycji klientów korporacyjnych, oparta jest na założeniu stałego ratingu w czasie (Bank nie oczekiwał poprawy oceny ratingowej w czasie) i następuje w sytuacji pogorszenia się w okresie kredytowania sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika, wyrażającego się zaklasyfikowaniem do klasy ratingowej 12 lub 13 lub reklasyfikacji do ratingu 9-11 w przypadku, gdy rating wyznaczony na moment początkowego ujęcia był niższy niż 6.
Kryteria jakościowe
Bank dokonuje klasyfikacji ekspozycji do koszyka 2 w przypadku, gdy występuje:
1. opóźnienie w spłacie (powyżej określonych progów materialności) powyżej 30 dni na datę sprawozdawczą lub co najmniej raz w ciągu trzech ostatnich dat raportowych,
2. restrukturyzacja ekspozycji, dla której ustąpiła przesłanka utraty wartości oraz upłynął okres kwarantanny, w którym przesłanka ta nie była identyfikowana,
3. status forborne,
4. opóźnienie w spłacie (bez uwzględniania progów materialności) powyżej 90 dni na datę sprawozdawczą,
5. brak oceny ryzyka kredytowego ekspozycji na moment początkowego ujęcia.
Poza ww. kryteriami Bank określił inne specyficzne kryteria jakościowe np.: specyficzne dla klientów danego segmentu, identyfikowane w ramach monitorowania klientów instytucjonalnych (ekspozycje o podwyższonym ryzyku „watch lista”) lub identyfikowane w wyniku wieloczynnikowej i całościowej analizy ryzyka kredytowego.
Zgodnie z MSSF 9 pkt 5.5.10 Bank wyodrębnia ekspozycje o niskim ryzyku kredytowym. Ekspozycja kredytowa wiąże się z niskim ryzykiem niewykonania zobowiązania, w przypadku, gdy pożyczkobiorca ma wysoką krótkoterminową zdolność spełniania swych obowiązków w zakresie wynikającym z umowy, a niekorzystne zmiany warunków gospodarczych i biznesowych w dłuższej perspektywie mogą – lecz niekoniecznie muszą – ograniczyć zdolność pożyczkobiorcy do wypełniania jego obowiązków w zakresie wynikających z umowy przepływów pieniężnych.
Bank stosuje kryterium niskiego ryzyka (Low Credit Risk) dla ekspozycji Skarbu Państwa, Narodowego Banku Polskiego, Banku Gospodarstwa Krajowego, instytucji administracji państwowej szczebla centralnego, izb rozliczeniowych, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, oraz jednostek samorządu terytorialnego, które nie spełnią jakościowych czynników klasyfikacji do koszyka 2 oraz dla których nie zidentyfikowano przesłanek utraty wartości.
Bank na potrzeby szacowania odpisów z tytułu utraty wartości (strat oczekiwanych) kontynuuje wykorzystywanie własnych oszacowań parametrów ryzyka bazujących na modelach wewnętrznych uwzględniających wymogi MSSF 9 (takie jak: oszacowanie parametrów w horyzoncie czasu życia ekspozycji czy uwzględnienie przyszłych warunków makroekonomicznych). Bank wypracował metodologię dla parametrów modeli oraz zbudował modele zgodne z MSSF 9. Oczekiwane straty kredytowe stanowią iloczyn indywidualnych dla każdej ekspozycji oszacowanych wartości parametrów PD, LGD i EAD oraz CCF, a finalna wartość oczekiwanych strat kredytowych jest sumą oczekiwanych strat kredytowych w poszczególnych okresach w zależności od koszyka (w horyzoncie
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 52
12 miesięcy lub pozostałego czasu życia ekspozycji), zdyskontowanych efektywną stopą procentową. Oszacowane parametry zgodnie z założeniami MSSF 9 podlegają korekcie z tytułu oczekiwań w zakresie sytuacji makroekonomicznej. Bank koryguje parametry ryzyka w celu uwzględnienia przyszłych informacji makroekonomicznych (takich jak: PKB, stopa bezrobocia, WIBOR, kursy walutowe, inflacja) dla portfeli, dla których zidentyfikował zależność. Wykorzystano scenariusze opracowywane wewnętrznie. Źródłem informacji o wartościach czynników makroekonomicznych są prognozy sporządzone przez analityków ekonomicznych Banku.
Metodyka i założenia przyjęte przez Bank do szacowania utraty wartości podlegają regularnej analizie w celu zmniejszenia rozbieżności pomiędzy stratami szacowanymi a rzeczywistymi. W celu oceny adekwatności odpisów z tytułu utraty wartości, wyznaczonych zarówno w ramach analizy grupowej, jak i indywidualnej przeprowadzana jest weryfikacja historyczna (backtesting), której wyniki są brane pod uwagę przy określeniu działań wpływających na poprawę jakości procesu.
7.1.2. Należności od innych banków
Poniżej zaprezentowano wartości brutto należności od innych banków w podziale na grupy ratingowe:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
AA+
58
-
AA
78 994
171 056
AA-
39 349
2 430
A+
22 457
9 353
A
1 971
29 776
A-
1 609
3 427
BBB+
3 559
9 382
bez ratingu
14 684
15 461
Razem
162 681
240 885
Rating wewnętrzny
Odpowiadająca ujednolicona klasa wg zewnętrznych agencji ratingowych
31-12-2023
Odpowiadająca ujednolicona klasa wg zewnętrznych agencji ratingowych
31-12-2022
A
AAA, AA+, AA, AA-
AAA, AA+, AA, AA-
B
A+, A, A-
A+, A, A-
C
BBB+, BBB, BBB-
BBB+, BBB, BBB-
D
BB+, BB, BB-, B+, B, B-
BB+, BB, BB-, B+, B, B-
E
14 682
14 667
F
2
794
Razem
14 684
15 461
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 53
7.1.3. Należności od klientów
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Należności od klientów bez przesłanki utraty wartości, w tym:
10 176 579
10 452 180
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego (koszyk 1)
8 915 035
9 385 350
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka (koszyk 2)
1 261 544
1 066 830
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości
i wykazujące utratę wartości (koszyk 3)
1 421 288
1 684 487
Należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
100 869
83 493
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (brutto)
11 698 736
12 220 160
Odpisy z tytułu utraty wartości na:
należności od klientów – (koszyk 1)
- 117 170
- 94 294
należności od klientów – (koszyk 2)
- 78 490
- 56 399
należności od klientów – (koszyk 3) wykazujące utratę wartości
- 740 917
-945 289
należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
18 452
6 440
Razem odpisy z tytułu utraty wartości
- 918 125
- 1 089 542
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (netto)
10 780 611
11 130 618
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY
Wartość godziwa
139
3 050
Razem należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
139
3 050
Złożone depozyty zabezpieczające
34 296
36 251
Pozostałe należności
4 215
3 660
Razem należności od klientów
10 819 261
11 173 579
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 54
Klasyfikacja należności od klientów wg metody wyceny w podziale na segmenty:
31-12-2023
Klient instytucjonalny
Klient detaliczny
Klient detaliczny - kredyty mieszkaniowe
Klient detaliczny - pozostałe kredyty
Razem
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE
WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Należności od klientów bez przesłanki utraty wartości,
w tym:
8 108 137
2 068 442
1 635 343
433 099
10 176 579
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego (koszyk 1)
6 933 330
1 981 705
1 572 908
408 797
8 915 035
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka (koszyk 2)
1 174 807
86737
62435
24302
1 261 544
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości i wykazujące utratę wartości (koszyk 3), w tym:
1 110 324
310 964
168 129
142 835
1 421 288
oceniane indywidualnie
1 090 433
65 413
50 144
15 269
1 155 846
Należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
100 145
724
700
24
100 869
oceniane indywidualnie
40 706
500
500
-
41 206
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (brutto)
9 318 606
2 380 130
1 804 172
575 958
11 698 736
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 55
31-12-2023
Klient instytucjonalny
Klient detaliczny
Klient detaliczny - kredyty mieszkaniowe
Klient detaliczny - pozostałe kredyty
Razem
Odpisy z tytułu utraty wartości na:
należności od klientów – (koszyk 1)
-102 897
-14 273
-5 371
-8 902
-117 170
należności od klientów – (koszyk 2)
-73 651
-4 839
-2 383
-2 456
-78 490
należności od klientów – (koszyk 3) wykazujące utratę wartości, w tym:
-521 033
-219 884
-101 249
-118 635
-740 917
oceniane indywidualnie
-504 412
-34 491
-26 385
-8 106
-538 903
należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
18 643
-191
-167
-24
18 452
oceniane indywidualnie
-2 962
6
6
-
-2 956
Razem odpisy z tytułu utraty wartości
-678 938
-239 187
-109 170
-130 017
-918 125
Razem należności od klientów wyceniane
wg zamortyzowanego kosztu (netto)
8 639 668
2 140 943
1 695 002
445 941
10 780 611
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE
WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY
Wartość godziwa
30
109
43
66
139
Razem należności od klientów wyceniane
wg wartości godziwej przez wynik finansowy
30
109
43
66
139
Złożone depozyty zabezpieczające
34 296
-
-
-
34 296
Pozostałe należności
4 215
-
-
-
4 215
Razem należności od klientów
8 678 209
2 141 052
1 695 045
446 007
10 819 261
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 56
31-12-2022
Klient instytucjonalny
Klient detaliczny
Klient detaliczny - kredyty mieszkaniowe
Klient detaliczny - pozostałe kredyty
Razem
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE
WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Należności od klientów bez przesłanki utraty wartości,
w tym:
7 966 127
2 486 053
2 051 794
434 259
10 452 180
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego (koszyk 1)
7 026 352
2 358 998
1 948 733
410 265
9 385 350
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka (koszyk 2)
939 775
127 055
103 061
23 994
1 066 830
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości i wykazujące utratę wartości (koszyk 3), w tym:
1 307 780
376 707
213 832
162 875
1 684 487
oceniane indywidualnie
1 283 963
96 194
78 298
17 896
1 380 157
Należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
82 745
748
718
30
83 493
oceniane indywidualnie
82 619
497
497
-
83 116
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (brutto)
9 356 652
2 863 508
2 266 344
597 164
12 220 160
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 57
31-12-2022
Klient instytucjonalny
Klient detaliczny
Klient detaliczny - kredyty mieszkaniowe
Klient detaliczny - pozostałe kredyty
Razem
Odpisy z tytułu utraty wartości na:
należności od klientów – (koszyk 1)
-83 927
-10 367
-4 516
-5 851
-94 294
należności od klientów – (koszyk 2)
-50 048
-6 351
-3 609
-2 742
-56 399
należności od klientów – (koszyk 3) wykazujące utratę wartości, w tym:
-687 938
-257 351
-125 741
-131 610
-945 289
oceniane indywidualnie
-672 152
-52 025
-43 192
-8 833
-724 177
Należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
6 843
-403
-373
-30
6 440
oceniane indywidualnie
6873
-152
-152
-
6 721
Razem odpisy z tytułu utraty wartości
-815 070
-274 472
-134 239
-140 233
-1 089 542
Razem należności od klientów wyceniane
wg zamortyzowanego kosztu (netto)
8 541 582
2 589 036
2 132 105
456 931
11 130 618
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE
WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY
Wartość godziwa
2 780
270
99
171
3 050
Razem należności od klientów wyceniane
wg wartości godziwej przez wynik finansowy
2 780
270
99
171
3 050
Złożone depozyty zabezpieczające
36 251
-
-
-
36 251
Pozostałe należności
3 660
-
-
-
3 660
Razem należności od klientów
8 584 273
2 589 306
2 132 204
457 102
11 173 579
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 58
Należności od klientów wycenianie wg zamortyzowanego kosztu (wartość brutto), które nie są zaległe i w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości
Dla należności wycenianych wg zamortyzowanego kosztu, dla których nie zanotowano żadnych opóźnień w spłacie (nawet 1 dnia) nie rozpoznaje się utraty wartości pod warunkiem, że nie wystąpiły inne przesłanki utraty wartości. Są to należności klientów o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, o regularnych spłatach, dla których nie występowały przesłanki utraty wartości, a odpisy tworzono na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty.
Ogólna charakterystyka klas ratingowych przedstawia się następująco:
Rating 1 Najwyższa jakość kredytowa
Rating 2 Bardzo wysoka jakość kredytowa
Rating 3 Wysoka jakość kredytowa
Ratingi 4-5 Bardzo dobra jakość kredytowa
Ratingi 6-7 Dobra jakość kredytowa
Ratingi 8-9 Zadowalająca jakość kredytowa
Ratingi 10-11 Przeciętna i słaba jakość kredytowa
Ratingi 12-13 Bardzo słaba jakość kredytowa
Ratingi 14-16 Brak zdolności kredytowej (jakość kredytowa nie występuje)
Poniżej zaprezentowano kwoty brutto należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu, które nie były przeterminowane i dla których nie rozpoznano utraty wartości w podziale na klasy klientów:
Wyszczególnienie
Rating*
31-12-2023
31-12-2022
Należności od klientów instytucjonalnych
(1-3)
30 388
8 187
(4-5)
257 525
210 397
(6-7)
1 398 678
1 267 781
(8-9)
2 619 766
2 873 039
(10-11)
2 788 884
3 228 528
(12-13)
616 120
373 631
bez ratingu
360 543
-
Razem należności od klientów instytucjonalnych
8 071 904
7 961 563
Należności od klientów detalicznych
bez ratingu
1 993 336
2 385 037
Razem należności od klientów detalicznych
1 993 336
2 385 037
Razem
10 065 240
10 346 600
Klasy ratingowe są prezentowane według stanu na datę sprawozdawczą.
*\ Oceny są zgodne z wewnętrzną klasyfikacją Banku, gdzie ”1” oznacza najlepszą, a ”16” najgorszą klasyfikację.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 59
Należności od klientów wycenianie wg zamortyzowanego kosztu (wartości brutto), które są zaległe na dzień sprawozdawczy, lecz w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości w podziale na klasy klientów i dni opóźnienia w spłacie wraz z ogólną charakterystyką
Jako zaangażowanie przeterminowane przyjmuje się sumę należności od klientów Banku przeterminowanych o jeden lub więcej dni, stosowaną zgodnie z definicją w nocie 7.1.1.
Poniżej zaprezentowano w podziale na opóźnienie w spłacie kwoty brutto należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu, dla których nie występuje istotne przeterminowanie przekraczające 90 dni i dla których nie rozpoznano utraty wartości w podziale na klasy klientów:
31-12-2023
Opóźnienia w spłacie
Klient instytucjonalny
Klient detaliczny
Razem
od 1 do 30 dni
95 564
56 459
152 023
od 31 do 60 dni
-
11 703
11 703
od 61 do 90 dni
-
4 877
4 877
pow. 90 dni
-
2 067
2 067
Razem
95 564
75 106
170 670
31-12-2022
Opóźnienia w spłacie
Klient instytucjonalny
Klient indywidualny
Razem
od 1 do 30 dni
4 564
74 842
79 406
od 31 do 60 dni
-
15 701
15 701
od 61 do 90 dni
-
8 782
8 782
pow. 90 dni
-
1 691
1 691
Razem
4 564
101 016
105 580
Należności od klientów wycenianie wg zamortyzowanego kosztu (wartości brutto), w przypadku których wykazano utratę wartości w podziale na klasy klientów wraz z ogólną charakterystyką
Poniżej przedstawiono wycenianie wg zamortyzowanego kosztu należności od klientów, w przypadku których wykazano utratę wartości w podziale na segmenty:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Należności od klientów instytucjonalnych
1 151 137
1 390 525
Należności od klientów detalicznych
311 688
377 455
Razem
1 462 825
1 767 980
Parametry modeli MSSF 9
Poniższe tabele przedstawiają wartości parametrów wejściowych modeli MSSF9, wykorzystywanych przez Bank w procesie kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych, dla homogenicznych portfeli, zgodnie z wymogami zawartymi w Rekomendacji R Komisji Nadzoru Finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 60
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci indywidualni – HIPOTEKI za 2023 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone
w % - dopuszczalny zakres
(od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone
w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
65
-
64
0,12%
239
21,07%
112
-
od 0,15% do <0,25%
34
-
34
0,19%
11
20,03%
4
-
od 0,25% do <0,50%
142
-
141
0,35%
28
20,03%
6
-
od 0,5% do <0,75%
191
-
190
0,64%
24
20,03%
8
-
od 0,75% do <2,50%
1 325 437
1 673
1 322 694
1,03%
9 547
20,67%
165
2 711
od 2,50% do <10,00%
207 931
6 024
208 505
4,02%
1 091
21,01%
198
1 673
od 10,00% do <45,00%
22 202
-
21 788
14,47%
179
20,96%
165
614
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,00 do <0,15%
130
-
128
0,00%
40
26,14%
120
8
od 0,15% do <0,25%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,25% do <0,50%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,5% do <0,75%
7
-
7
0,65%
1
20,03%
10
-
od 0,75% do <2,50%
35
-
32
1,49%
3
20,03%
17
-
od 2,50% do <10,00%
1 854
-
1 799
8,21%
34
20,16%
68
16
od 10,00% do <45,00%
51 431
2 140
49 451
21,54%
330
21,28%
192
1 315
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
8 859
-
8 267
68,35%
70
20,80%
173
1 047
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 61
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego
i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone
w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
19 462
187
29,50%
5 822
od 13 do 24 miesięcy
36 576
221
36,09%
13 565
od 25 do 36 miesięcy
16 402
97
43,28%
7 349
od 37 do 48 miesięcy
6 920
31
67,15%
4 724
od 49 do 60 miesięcy
7 982
39
67,04%
5 695
od 61 do 84 miesięcy
18 655
71
54,88%
13 910
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
65 698
295
47,12%
53 618
do 12 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 13 do 24 miesięcy
45
1
38,79%
17
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
POCI
powyżej 84 miesięcy
966
2
11,34%
461
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 62
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci indywidualni - POZOSTAŁE (BEZ HIPOTEK) za 2023 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Średni termin zapadalnoś ci
Oczekiwan a strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
15 607
15 246
21 697
0,05%
2 963
47,29%
10
4
od 0,15% do <0,25%
1 244
1 936
1 984
0,18%
371
47,70%
3
1
od 0,25% do <0,50%
2 672
3 352
4 253
0,34%
1 053
47,31%
5
4
od 0,5% do <0,75%
2 962
6 486
5 104
0,64%
832
47,49%
7
9
od 0,75% do <2,50%
170 543
26 101
181 069
1,44%
12 150
41,52%
48
972
od 2,50% do <10,00%
194 848
29 524
206 269
4,81%
7 292
51,32%
53
4 553
od 10,00% do <45,00%
35 397
282
34 138
22,36%
820
53,14%
72
3 653
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
86
21
75
52,17%
6
47,29%
100
16
od 0,00 do <0,15%
209
684
471
0,06%
52
47,29%
52
-
od 0,15% do <0,25%
9
39
26
0,21%
10
47,29%
3
-
od 0,25% do <0,50%
48
43
51
0,30%
23
47,29%
5
-
od 0,5% do <0,75%
350
855
535
0,54%
31
47,01%
7
1
od 0,75% do <2,50%
225
1 318
668
1,83%
142
46,21%
10
1
od 2,50% do <10,00%
7 947
1 620
8 626
6,96%
481
45,50%
64
178
od 10,00% do <45,00%
7 863
82
6 865
23,04%
470
40,38%
80
513
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
7 777
46
7 205
67,43%
149
48,73%
62
1 761
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 63
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
15 302
662
63,42%
9 809
od 13 do 24 miesięcy
23 140
1 012
70,21%
18 098
od 25 do 36 miesięcy
26 931
1 274
81,06%
23 187
od 37 do 48 miesięcy
29 784
683
59,53%
26 355
od 49 do 60 miesięcy
9 093
334
88,14%
8 117
od 61 do 84 miesięcy
11 160
287
74,36%
10 348
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
32 816
563
63,87%
28 245
do 12 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 13 do 24 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
POCI
Powyżej 84 miesięcy
67
1
100,00%
67
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 64
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci instytucjonalni za 2023 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
1 034
-
1 032
0,07%
32
24,35%
1
-
od 0,15% do <0,25%
2
40
22
0,22%
3
24,35%
1
-
od 0,25% do <0,50%
9 010
21 998
16 716
0,40%
33
24,35%
3
8
od 0,5% do <0,75%
616 265
154 107
659 107
0,73%
279
24,35%
38
420
od 0,75% do <2,50%
378 754
321 559
538 847
1,43%
188
24,35%
6
1 243
od 2,50% do <10,00%
4 075 713
2 367 308
5 218 240
6,23%
1 250
24,35%
41
59 089
od 10,00% do <45,00%
1 317 644
479 412
1 544 878
12,03%
183
24,35%
88
34 991
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
201 248
8 000
205 248
85,29%
16
24,35%
106
1 024
od 0,00 do <0,15%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,15% do <0,25%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,25% do <0,50%
709
1 297
930
0,42%
2
24,35%
1
1
od 0,5% do <0,75%
2 088
7 170
3 493
0,72%
6
24,35%
3
4
od 0,75% do <2,50%
53 173
35 982
74 634
1,75%
16
24,35%
2
232
od 2,50% do <10,00%
157 840
171 301
269 872
6,50%
55
24,35%
10
1 711
od 10,00% do <45,00%
519 062
124 662
566 196
24,68%
78
24,35%
30
14 934
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
784 274
24 144
780 586
74,50%
112
24,35%
83
56 770
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 65
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
245 790
132
38,60%
96 954
od 13 do 24 miesięcy
398 827
83
23,79%
142 413
od 25 do 36 miesięcy
116 451
53
33,68%
53 554
od 37 do 48 miesięcy
26 679
45
33,25%
13 667
od 49 do 60 miesięcy
27 197
57
36,91%
13 542
od 61 do 84 miesięcy
179 628
102
60,95%
135 113
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
115 757
87
27,64%
65 790
do 12 miesięcy
21 240
4
49,83%
10 583
od 13 do 24 miesięcy
20 944
1
48,99%
10 261
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
1 246
4
98,34%
1 236
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
45 046
3
52,74%
28 573
POCI
powyżej 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 66
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci indywidualni – HIPOTEKI za 2022 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone
w % - dopuszczalny zakres
(od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone
w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
194
267
323
0,04%
83
20,18%
20
-
od 0,15% do <0,25%
104
-
103
0,19%
28
20,03%
9
-
od 0,25% do <0,50%
714 319
-
702 098
0,25%
5 356
21,23%
152
369
od 0,5% do <0,75%
281
-
280
0,66%
22
20,03%
10
-
od 0,75% do <2,50%
1 030 690
4 891
1 025 705
0,86%
5 851
21,29%
191
1 837
od 2,50% do <10,00%
203 103
2 031
200 813
5,30%
851
21,74%
223
2 235
od 10,00% do <45,00%
945
-
935
26,52%
11
21,74%
123
50
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,00 do <0,15%
179
809
573
0,00%
31
26,12%
159
-
od 0,15% do <0,25%
4
-
4
0,19%
1
20,03%
5
-
od 0,25% do <0,50%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,5% do <0,75%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,75% do <2,50%
243
-
238
2,00%
8
20,03%
40
-
od 2,50% do <10,00%
7 291
-
6 337
8,02%
72
21,75%
120
61
od 10,00% do <45,00%
86 224
-
83 068
21,90%
495
21,30%
187
2 447
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
9 294
-
9 058
65,16%
53
21,82%
195
1 099
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 67
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego
i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone
w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
52 149
289
75,04%
17 115
od 13 do 24 miesięcy
24 583
170
61,53%
9 117
od 25 do 36 miesięcy
8 845
43
54,02%
4 927
od 37 do 48 miesięcy
10 435
47
40,57%
5 967
od 49 do 60 miesięcy
14 017
49
23,49%
9 999
od 61 do 84 miesięcy
27 559
92
2,42%
19 765
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
79 657
288
0,00%
62 170
do 12 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 13 do 24 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
POCI
powyżej 84 miesięcy
1 025
2
0,00%
681
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 68
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci indywidualni - POZOSTAŁE (BEZ HIPOTEK) za 2022 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Średni termin zapadalnoś ci
Oczekiwan a strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
10 283
54 367
33 228
0,03%
8 262
47,33%
28
4
od 0,15% do <0,25%
1 817
3 117
2 858
0,19%
492
47,64%
4
2
od 0,25% do <0,50%
12 003
3 958
13 370
0,30%
1 082
41,09%
25
14
od 0,5% do <0,75%
5 927
1 828
6 693
0,66%
765
47,49%
7
18
od 0,75% do <2,50%
310 920
11 008
311 436
1,91%
14 683
45,93%
48
2 647
od 2,50% do <10,00%
50 330
548
49 422
5,86%
1 922
43,73%
63
1 215
od 10,00% do <45,00%
21 132
100
20 303
20,20%
737
53,26%
63
1 977
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
9
-
8
52,19%
1
47,29%
142
2
od 0,00 do <0,15%
208
1 298
677
0,01%
163
45,96%
62
-
od 0,15% do <0,25%
29
8
31
0,19%
13
32,04%
3
-
od 0,25% do <0,50%
50
14
32
0,38%
23
48,05%
7
-
od 0,5% do <0,75%
24
1
13
0,66%
16
50,18%
4
-
od 0,75% do <2,50%
200
7
170
1,46%
44
42,80%
12
1
od 2,50% do <10,00%
1 432
101
1 371
7,19%
265
43,74%
65
28
od 10,00% do <45,00%
10 668
72
10 256
27,17%
641
38,07%
76
740
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
6 006
4
5 644
74,62%
160
49,11%
71
1 772
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 69
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
26 952
1 160
45,28%
17 316
od 13 do 24 miesięcy
36 425
1 869
27,74%
29 860
od 25 do 36 miesięcy
36 148
1 290
23,35%
31 045
od 37 do 48 miesięcy
13 743
655
21,17%
11 778
od 49 do 60 miesięcy
6 111
201
15,60%
4 814
od 61 do 84 miesięcy
17 410
539
4,37%
16 795
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
31 130
469
0,00%
25 131
do 12 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 13 do 24 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
POCI
Powyżej 84 miesięcy
73
1
0,00%
73
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 70
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci instytucjonalni za 2022 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
1 665
3 500
2 513
0,07%
25
19,12%
1
-
od 0,15% do <0,25%
2 890
88
2 921
0,20%
5
19,12%
2
-
od 0,25% do <0,50%
6 089
2 791
6 886
0,36%
37
19,12%
4
4
od 0,5% do <0,75%
371 468
36 889
401 031
0,72%
323
19,12%
35
462
od 0,75% do <2,50%
204 672
236 706
276 129
1,76%
173
19,12%
11
694
od 2,50% do <10,00%
5 181 462
2 192 347
6 168 043
6,29%
1 290
19,12%
40
58 118
od 10,00% do <45,00%
1 057 209
422 215
1 243 326
12,11%
179
19,12%
90
22 229
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
-
435
90
74,34%
4
19,12%
11
-
od 0,00 do <0,15%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,15% do <0,25%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,25% do <0,50%
1 996
721
2 341
0,43%
2
19,12%
2
2
od 0,5% do <0,75%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,75% do <2,50%
11 709
30 902
22 302
1,89%
14
19,12%
4
46
od 2,50% do <10,00%
122 047
80 107
177 092
5,89%
33
19,12%
11
1 314
od 10,00% do <45,00%
556 806
126 957
594 284
23,34%
78
19,12%
28
8 931
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
458 892
17 217
447 201
63,05%
51
19,12%
97
29 922
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 71
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
472 162
133
70,78%
162 359
od 13 do 24 miesięcy
157 474
63
51,33%
52 491
od 25 do 36 miesięcy
59 135
53
46,05%
35 232
od 37 do 48 miesięcy
78 489
55
43,77%
62 578
od 49 do 60 miesięcy
113 834
69
41,56%
84 440
od 61 do 84 miesięcy
217 833
68
20,40%
171 321
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
208 859
63
0,00%
119 517
do 12 miesięcy
116 592
7
70,06%
34 323
od 13 do 24 miesięcy
175
1
54,27%
79
od 25 do 36 miesięcy
1 246
4
44,68%
1 238
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
21 547
2
28,99%
14 333
POCI
powyżej 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 72
Podział portfela należności od klientów Banku (wartość brutto) wg ratingów/scoringu, w podziale na segmenty klientów
Wyszczególnienie
Rating
31-12-2023
31-12-2022
Należności od klientów instytucjonalnych
(1-3)
30 388
8 187
(4-5)
257 614
213 400
(6-7)
1 400 719
1 270 345
(8-9)
2 721 624
2 896 856
(10-11)
2 888 564
3 347 705
(12-13)
1 157 896
785 465
(14-16)
500 667
830 562
bez ratingu
361 164
6 912
Razem należności od klientów instytucjonalnych
9 318 636
9 359 432
Należności od klientów detalicznych
bez ratingu
2 380 239
2 863 778
Razem należności od klientów detalicznych
2 380 239
2 863 778
Razem
11 698 875
12 223 210
Klasy ratingowe są prezentowane według stanu na datę sprawozdawczą.
*\ Oceny są zgodne z wewnętrzną klasyfikacją Banku, gdzie ”1” oznacza najlepszą a ”16” najgorszą klasyfikację.
Opis ustanowionych zabezpieczeń na kredyty i pożyczki
Bank przyjmował na zabezpieczenie wierzytelności zabezpieczenia rzeczowe i osobiste. Zasady ustanawiania zabezpieczeń transakcji zakładają zabezpieczenie adekwatne do poziomu ryzyka generowanego przez tę transakcję.
Bank preferował zabezpieczenia kredytów:
1. które umożliwiały zmniejszenie tworzonych odpisów aktualizacyjnych,
2. łatwo zbywalne, dające możliwość osiągnięcia ceny pokrywającej wierzytelność Banku.
Przy wyborze formy zabezpieczenia Bank dokonuje weryfikacji podstawowych kryteriów decydujących o jego skuteczności, w tym:
1. zbywalności zabezpieczenia, tj. możliwości zbycia przedmiotu zabezpieczenia bez istotnego obniżenia jego ceny w czasie, które nie naraża Banku na zmianę wartości zabezpieczenia ze względu na właściwą danemu przedmiotowi fluktuację cen,
2. wartości możliwej do uzyskania podczas ewentualnego postępowania windykacyjnego, z uwzględnieniem ograniczeń prawnych, ekonomicznych oraz innych mogących wpływać na rzeczywistą możliwość zaspokojenia się Banku z przedmiotu zabezpieczenia,
3. dostępu i możliwości kontroli przedmiotu zabezpieczenia w okresie trwania ekspozycji.
Zasadą stosowaną w Banku było ustanowienie prawnego zabezpieczenia, o ile było ono wymagane przed uruchomieniem środków z udzielanego kredytu.
Bank korygował wartość zabezpieczenia stosując wskaźniki korekty ustalane indywidualnie dla poszczególnych rodzajów/przedmiotów zabezpieczenia. Wartość zabezpieczenia co do zasady podlegała monitorowaniu w całym okresie kredytowania.
W przypadku ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie Bank stosował zalecenia Rekomendacji S w sprawie maksymalnych poziomów LTV i wymaganego wkładu własnego kredytów.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 73
W procesie monitorowania wartości nieruchomości Bank stosował, między innymi, portfelową aktualizację wartości przy wykorzystaniu metod statystycznych.
W przypadku zabezpieczenia na nieruchomości podstawą do określenia wartości przyjmowanego zabezpieczenia była wycena sporządzona przez osobę posiadającą niezbędne kwalifikacje i doświadczenie w zakresie oceny wartości nieruchomości. Bank weryfikował wartość z wyceny wykorzystując dane, między innymi, z Systemu Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami (AMRON) i bazy Cenatorium Sp. z o.o.
Przejęte zabezpieczenia
Bank klasyfikuje przejęte zabezpieczenia jako aktywa przejęte za długi i wycenia zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości opisanymi w nocie 4.17 niniejszego sprawozdania finansowego.
Przed przejęciem majątkowych zabezpieczeń wierzytelności Banku, obowiązującą zasadą jest posiadanie koncepcji zagospodarowania przejmowanych zabezpieczeń. Dokument określający koncepcję zagospodarowania zawiera wszelkie niezbędne informacje, istotne do podjęcia decyzji o przejęciu przedmiotu zabezpieczenia na własność Banku, a w szczególności:
1. przewidywane do poniesienia koszty związane z ewentualnym dozorem, przechowywaniem, ubezpieczeniem, podatkami itp.
2. informacje dotyczące potencjalnego nabywcy, wynegocjowanej ceny oraz warunków płatności, w przypadku planowanej sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia,
3. opłacalność transakcji.
Majątkowe zabezpieczenia wierzytelności, które były przejmowane przez Bank, w większości posiadały już nabywców i transakcja sprzedaży była dla Banku opłacalna. W takich przypadkach zadłużenie kredytowe było obniżane o uzyskaną cenę zbycia, a nie o wartość wynikającą z wyceny rzeczoznawcy (zazwyczaj cena uzyskana z transakcji sprzedaży jest niższa od wartości ustalonej przez rzeczoznawcę w wycenie).
Jedną ze stosowanych form odzyskiwania wierzytelności jest ich sprzedaż. Wysokość ceny sprzedaży wierzytelności jest zależna między innymi od majątkowych zabezpieczeń rzeczowych wierzytelności. W tych przypadkach, kiedy zbycie wierzytelności zabezpieczonej majątkiem rzeczowym jest dla Banku bardziej opłacalne niż przejmowanie majątku na aktywa do zbycia, a następnie jego sprzedaż, zawierane są transakcje sprzedaży wierzytelności wraz z rzeczowym majątkiem zabezpieczającym wierzytelność.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank nie posiadał aktywów z tytułu przejętych zabezpieczeń.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 74
7.1.4. Dłużne papiery wartościowe
Papiery wartościowe w podziale na ratingi przyznane ich emitentom
31-12-2023
Skarb Państwa
NBP
Banki
Finanse publiczne
Pozostałe instytucje finansowe
Razem
1
-
-
-
-
50 069
50 069
6
4 349 151
-
-
-
-
4 349 151
7
-
-
866 705
-
-
866 705
brak
-
3 296 458
-
32 690
783 041
4 112 189
Razem
4 349 151
3 296 458
866 705
32 690
833 110
9 378 114
31-12-2022
Skarb Państwa
NBP
Banki
Finanse publiczne
Pozostałe instytucje finansowe
Razem
1
-
-
-
-
49 927
49 927
6
3 538 951
-
-
-
-
3 538 951
7
-
-
488 940
-
-
488 940
brak
-
4 465 127
-
65 878
334 055
4 865 060
Razem
3 538 951
4 465 127
488 940
65 878
383 982
8 942 878
W tabelach prezentowana jest ujednolicona skala ratingowa zgodnie z poniższym zestawieniem. W przypadku, gdy emitent otrzymał rating od więcej niż jednej agencji, został zaprezentowany ten najwyższy.
W przypadku obligacji komunalnych, dla których brak jest aktywnego rynku nadawane są ratingi wewnętrzne, wg kategorii:
5 bardzo dobra jakość kredytowa
6-7 dobra jakość kredytowa
8-9 zadowalająca jakość kredytowa
10 przeciętna i słaba jakość kredytowa
Klasy ryzyka dla emitentów obligacji komunalnych obsługiwanych przez Bank nadawane są zgodnie z przyjętą w Banku metodyką oceny zdolności kredytowej jednostek samorządu terytorialnego:
Finanse publiczne
Rating wewnętrzny
31-12-2023
31-12-2022
6
1 911
3 397
7
19 076
56 173
8
6 205
6 308
10
5 498
-
Razem
32 690
65 878
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 75
7.1.5. Struktura koncentracji zaangażowania w segmenty branżowe i geograficzne wraz z oceną ryzyka związanego z tym zaangażowaniem
Oceniając udziały branż w portfelu kredytowym Banku ukształtowane na 31 grudnia 2023 roku można stwierdzić znaczący udział branży „Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości” – 10,5% „Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych” – 10,2% oraz „Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi” – 9,7%.
Zaangażowanie w poszczególne branże
Branża
Obciążenie ryzykiem kredytowym
31-12-2023 Udział %
w sumie ogółem
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
1 222 766
10,5%
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
1 198 756
10,2%
Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi
1 132 149
9,7%
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne
775 566
6,6%
Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków
731 306
6,3%
Zakwaterowanie
390 303
3,3%
Działalność firm centralnych (head offices), doradztwo związane z zarządzaniem
272 297
2,3%
Finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych
240 206
2,1%
Produkcja artykułów spożywczych
232 370
2,0%
Telekomunikacja
181 660
1,6%
Działalność sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna
166 543
1,4%
Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych
151 527
1,3%
Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń
146 637
1,3%
Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych
145 944
1,2%
Pozostała indywidualna działalność usługowa
142 812
1,2%
Wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej
121 653
1,0%
Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową
121 579
1,0%
Magazynowanie i działalność usługowa wspomagająca transport
118 723
1,0%
Pozostałe branże, w tym:
4 206 078
36,0%
klienci detaliczni
2 380 239
20,3%
Ogółem należności od klientów brutto
11 698 875
100,0%
Odpisy z tytułu utraty wartości
- 918 125
Złożone depozyty zabezpieczające
34 296
Pozostałe należności
4 215
Razem należności od klientów netto
10 819 261
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 76
Branża
Obciążenie ryzykiem kredytowym
31-12-2022 Udział %
w sumie ogółem
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
1 551 592
12,7%
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
1 340 371
11,0%
Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi
1 079 932
8,8%
Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków
517 815
4,2%
Zakwaterowanie
503 201
4,1%
Działalność firm centralnych (head offices), doradztwo związane z zarządzaniem
354 726
2,9%
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne
343 794
2,8%
Produkcja artykułów spożywczych
321 210
2,6%
Działalność sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna
307 245
2,5%
Finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych
219 899
1,8%
Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych
198 277
1,6%
Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń
164 428
1,3%
Produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli; produkcja wyrobów ze słomy i materiałów używanych do wyplatania
149 743
1,2%
Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową
136 730
1,1%
Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych
131 589
1,1%
Pozostałe branże, w tym:
4 902 658
40,1%
klienci detaliczni
2 863 778
23,4%
Ogółem należności od klientów brutto
12 223 210
100,0%
Odpisy z tytułu utraty wartości
- 1 089 542
Złożone depozyty zabezpieczające
36 251
Pozostałe należności
3 660
Razem należności od klientów netto
11 173 579
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 77
7.1.6. Struktura koncentracji zaangażowania w poszczególne podmioty, grupy kapitałowe
Zaangażowanie równe lub przekraczające 10% Kapitału Tier I Banku w stosunku do jednego podmiotu wraz z podmiotami powiązanymi kapitałowo lub organizacyjnie na dzień 31 grudnia 2023 roku wystąpiło w trzech przypadkach i wynosiło łącznie 616 043 tys. zł, co stanowiło 33,5% Kapitału Tier I Banku.
Zaangażowanie wobec największych podmiotów lub grup podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie:
L.p.
Zaangażowanie*\ 31-12-2023
1
227 513
2
195 607
3
192 922
4
-
Razem
616 043
L.p.
Zaangażowanie*\ 31-12-2022
1
245 786
2
224 651
3
224 235
4
214 809
Razem
909 481
*\ Na zaangażowanie danego podmiotu składają się ekspozycje kredytowe brutto, zobowiązania warunkowe tj. otwarte linie kredytowe i gwarancje, dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez podmiot oraz zawarte transakcje walutowe typu fx spot, fx forward, fx swap.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 78
Dziesięciu klientów z największym zaangażowaniem wraz z oceną ryzyka związanego z tymi zaangażowaniami
31-12-2023
L.p.
Zaangażo- wanie
Bilansowa ekspozycja kredytowa *\
Zadłużenie z tytułu kredytów - kapitał
Papiery wartościowe
Zobowiązania pozabilansowe **\
Ekwiwalent bilansowy transakcji pochodnych
1
225 917
-
-
225 917
-
-
2
195 597
121 653
129 850
-
70 116
3 829
3
178 886
123 337
123 079
-
55 549
-
4
160 757
-
-
160 757
-
-
5
141 252
141 252
140 574
-
-
-
6
140 134
- 24
-
-
140 158
-
7
137 137
136 782
121 439
-
355
-
8
132 248
132 248
132 453
-
-
-
9
125 363
123 878
123 734
-
1 486
-
10
123 606
64 025
64 283
-
59 582
-
31-12-2022
L.p.
Zaangażo- wanie
Bilansowa ekspozycja kredytowa *\
Zadłużenie z tytułu kredytów - kapitał
Papiery wartościowe
Zobowiązania pozabilansowe **\
Ekwiwalent bilansowy transakcji pochodnych
1
224 651
80 289
88 805
-
137 595
6 767
2
220 293
220 293
227 471
-
-
-
3
203 098
161 378
160 888
-
41 720
-
4
169 427
53 121
52 695
-
116 305
-
5
166 381
166 381
164 708
-
-
-
6
138 964
138 964
139 010
-
-
-
7
137 865
134 801
134 703
-
-
3 064
8
134 030
134 030
135 071
-
-
-
9
132 066
66 240
66 404
-
65 826
-
10
130 479
128 060
127 930
-
2 419
-
*\ Bilansowa ekspozycja kredytowa uwzględnia: kapitał, odsetki, nierozliczone prowizje, dyskonto oraz inne należności.
**\W zaangażowaniu pozabilansowym są brane pod uwagę: linie kredytowe, gwarancje udzielone, otwarte akredytywy importowe, akceptowane traty, potwierdzone akredytywy udzielone i inne zobowiązania.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 79
7.1.7. Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe
Poniżej zaprezentowano obciążenie ryzykiem kredytowym poszczególnych kategorii aktywów finansowych:
31-12-2023
Wyszczególnienie
Wartość
bilansowa brutto
Odpisy aktuali- zacyjne
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Należności od innych banków
163 134
- 453
162 681
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
113 345
-
113 345
pochodne instrumenty finansowe
113 345
-
113 345
dłużne papiery wartościowe
-
-
-
Inwestycyjne papiery wartościowe
9 485 058
- 288
9 484 770
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
106 656
-
106 656
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
6 885 521
-
6 885 521
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
2 366 553
- 288
2 366 265
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
126 328
-
126 328
Należności od klientów
11 737 425
- 918 164
10 819 261
Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
11 698 736
- 918 125
10 780 611
od klientów instytucjonalnych
9 318 606
- 678 938
8 639 668
od klientów detalicznych
2 380 130
- 239 187
2 140 943
Wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
139
-
139
od klientów instytucjonalnych
30
-
30
od klientów detalicznych
109
-
109
Złożone depozyty zabezpieczające
34 335
- 39
34 296
Pozostałe należności
4 215
-
4 215
Inne aktywa finansowe*\
51 121
- 4 577
46 544
*\ Na pozycję tą składają się głównie: odprowadzenie nadmiaru gotówki, należności z tytułu zawartych transakcji na instrumentach finansowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 80
31-12-2022
Wyszczególnienie
Wartość
bilansowa brutto
Odpisy aktuali- zacyjne
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Należności od innych banków
241 380
- 495
240 885
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
222 944
-
222 944
pochodne instrumenty finansowe
202 719
-
202 719
dłużne papiery wartościowe
20 225
-
20 225
Inwestycyjne papiery wartościowe
9 008 300
- 182
9 008 118
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
85 465
-
85 465
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
6 915 813
-
6 915 813
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 900 397
- 182
1 900 215
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
106 625
-
106 625
Należności od klientów
12 263 166
- 1 089 587
11 173 579
Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
12 220 160
- 1 089 542
11 130 618
od klientów instytucjonalnych
9 356 652
- 815 070
8 541 582
od klientów detalicznych
2 863 508
- 274 472
2 589 036
Wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
3 050
-
3 050
od klientów instytucjonalnych
2 780
-
2 780
od klientów detalicznych
270
-
270
Złożone depozyty zabezpieczające
36 296
- 45
36 251
Pozostałe należności
3 660
-
3 660
Inne aktywa finansowe*\
45 439
- 4 614
40 825
*\ Na pozycję tą składają się głównie: odprowadzenie nadmiaru gotówki, należności z tytułu zawartych transakcji na instrumentach finansowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 81
Obciążenie ryzykiem kredytowym poszczególnych pozycji zobowiązań warunkowych:
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Warunkowe zobowiązania finansowe, w tym:
3 838 609
2 796 667
otwarte linie kredytowe, w tym:
3 300 288
2 781 823
odwołalne
2 814 308
2 319 626
nieodwołalne
485 980
462 197
otwarte akredytywy importowe
3 378
14 844
promesy udzielenia kredytu, w tym:
534 943
-
odnawialne
12 739
-
nieodwołalne
522 204
-
Gwarancje i poręczenia
534 943
466 518
Gwarantowanie emisji
9 800
Transakcje walutowe i stopy procentowej*\
3 772 442
4 359 701
*\ Na pozycje składają się w 2023 roku:
• transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych w kwocie 879 325 tys. zł.
• transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej w kwocie 2 635 117 tys. zł.
• transakcje wymiany stopy procentowej w kwocie 258 000 tys. zł.
*\ Na pozycje składają się w 2022 roku:
• transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych w kwocie 1 122 098 tys. zł.
• transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej w kwocie 2 979 603 tys. zł.
• transakcje wymiany stopy procentowej w kwocie 258 000 tys. zł.
Zgodnie z obowiązującymi w Banku procedurami zobowiązania warunkowe podlegają takiej samej formie zabezpieczania oraz monitorowania jak transakcje bilansowe.
Częstotliwość monitorowania klientów instytucjonalnych (korporacje) uzależniona jest przede wszystkim od wielkości zaangażowania kredytowego i kondycji ekonomiczno–finansowej klienta (ratingu klienta).
Monitoring klienta instytucjonalnego obejmuje weryfikację:
1. ratingu klienta (wraz z weryfikacją w wybranych bazach zewnętrznych),
2. ratingu grupy kapitałowej,
3. oceny transakcji (monitoring zabezpieczeń, warunków umowy (kowenantów) oraz inwestycji realizowanych z udziałem finansowania Banku).
Częstotliwość i zakres monitorowania klientów instytucjonalnych (mikroprzedsiębiorstwa, wspólnoty mieszkaniowe) uzależnione są od kwoty zaangażowania klienta.
Monitoring mikroprzedsiębiorstwa, wspólnoty mieszkaniowej obejmuje:
1. monitoring zdarzeń objętych monitoringiem,
2. monitoring sytuacji ekonomiczno-finansowej.
W przypadku mikroprzedsiębiorstw dodatkowo przeprowadzana jest weryfikacja klienta w wybranych bazach zewnętrznych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 82
7.1.8. Praktyki forbearance
Status forbearance otrzymują ekspozycje, dla których nastąpiła restrukturyzacja umowy kredytu, należności lub inwestycji wycenianej wg zamortyzowanego kosztu, jeżeli wynika ona:
1. z trudności finansowych dłużnika lub emitenta lub
2. brak zmiany warunków umowy doprowadziłby do zaprzestania obsługi zadłużenia, której Bank by nie przyznała, gdyby dłużnik nie był w trudnej sytuacji finansowej.
Za zmianę warunków, o których mowa wyżej, uznaje się w szczególności:
1. udzielenie karencji w spłacie kapitału i/lub należności ubocznych,
2. redukcję kapitału i/lub należności ubocznych,
3. wydłużenie okresu kredytowania,
4. obniżenie oprocentowania kredytu,
5. akceptację niewykonywania postanowień umowy przy jednoczesnym braku realizacji przez kredytobiorcę prognoz finansowych,
6. zgodę Banku na spłatę zobowiązania poprzez realizację zabezpieczenia,
7. kapitalizację odsetek,
8. zmianę dłużnika, przejęcie długu lub przystąpienie do długu przez osoby trzecie.
W wyniku zawarcia i terminowej obsługi umowy forbearance wierzytelność staje się wierzytelnością niewymagalną.
Restrukturyzacja jest przesłanką utraty wartości.
W odniesieniu do ekspozycji indywidualnie istotnych zawarcie umowy forbearance, zmieniające warunki umowne z uwagi na trudności finansowe dłużnika, skutkuje koniecznością przeprowadzenia analizy pod kątem utworzenia odpisów aktualizujących wartość ekspozycji z tytułu utraty wartości.
W odniesieniu do ekspozycji indywidualnie nieistotnych zawarcie umowy forbearance, zmieniające warunki umowne z uwagi na trudności finansowe dłużnika, skutkuje każdorazowo utworzeniem odpisów aktualizujących wartość ekspozycji z tytułu utraty wartości.
Odwrócenie straty (reklasyfikacja do zdrowego portfela) jest możliwe po ustąpieniu przesłanki utraty wartości oraz upływie okresu 12-miesięcznej kwarantanny. Transakcje restrukturyzowane dla których ustąpiła przesłanka utraty wartości, upłynął okres kwarantanny, w którym przesłanka ta nie była identyfikowana oraz w odniesieniu do której nie rozpoznaje się utraty wartości klasyfikowane są do koszyka 2. Dla takich ekspozycji straty oczekiwane są rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.
Zawarte umowy restrukturyzacyjne są na bieżąco monitorowane pod kątem wywiązania się z zobowiązań zawartych w umowie.
Ekspozycja przestaje być klasyfikowana jako forborne (zdejmowany jest status forbearance), gdy zostały spełnione wszystkie niżej wymienione warunki:
1. umowę uznaje się za niezagrożoną, w tym w przypadku, gdy ekspozycja została przeklasyfikowana z kategorii umów zagrożonych po dokonaniu analizy sytuacji finansowej dłużnika, w wyniku której potwierdzono trwałą poprawę sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika,
2. upłynęły co najmniej 24 miesiące (okres próbny) od daty uznania ekspozycji za niezagrożoną, w których przez minimum połowę okresu próby dłużnik dokonywał regularnych spłat rat kapitałowych i odsetkowych i nie występowały opóźnienia przekraczające 30 dni,
3. na koniec okresu warunkowego żadna z ekspozycji wobec dłużnika nie jest opóźniona powyżej 30 dni.
Zasady rachunkowości w odniesieniu do aktywów finansowych podlegających praktykom forbearance nie różnią się od zasad stosowanych w stosunku do innych aktywów Grupy BOŚ, Grupa BOŚ wycenia kredyt i należności według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. W sytuacji, gdy warunki pożyczki, należności lub inwestycji wycenianej wg zamortyzowanego kosztu są renegocjowane z powodu trudności
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 83
finansowych dłużnika lub emitenta, ekspozycja taka jest wyceniana przy użyciu pierwotnej efektywnej stopy procentowej, wyznaczonej przed zmianą warunków.
Poniżej zaprezentowano obciążenie ryzykiem kredytowym poszczególnych transakcji forborne (gdzie zastosowano praktyki forbearance):
Należności z utratą wartości
Należności bez utraty wartości
31-12-2023
Wartości bilansowe brutto
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Wartości bilansowe brutto
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Należności od klientów razem
974 324
- 445 484
528 840
66 923
21 382
88 305
Należności od klientów indywidualnych,
w tym:
94 341
- 70 774
23 567
1 177
- 65
1 112
wyceniane indywidualnie*\
38 022
- 21 639
16 383
-
-
-
Należności od klientów instytucjonalnych,
w tym:
879 983
- 374 710
505 273
65 746
21 447
87 193
wyceniane indywidualnie*\
871 183
- 366 745
504 438
-
-
-
Należności z utratą wartości
Należności bez utraty wartości
31-12-2022
Wartości bilansowe brutto
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Wartości bilansowe brutto
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Należności od klientów razem
927 849
- 437 375
490 474
15 639
- 462
15 177
Należności od klientów indywidualnych,
w tym:
122 609
- 87 386
35 223
2 073
- 106
1 967
wyceniane indywidualnie*\
56 149
- 32 064
24 085
-
-
-
Należności od klientów instytucjonalnych,
w tym:
805 240
- 349 989
455 251
13 566
- 356
13 210
wyceniane indywidualnie*\
797 967
- 344 400
453 567
-
-
-
*\ Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości, ale niewykazujące utraty wartości ze względu na szacowane przepływy pieniężne są wyceniane grupowo.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 84
7.2. Ryzyko finansowe w księdze bankowej i handlowej oraz limity
Ryzyko finansowe w Banku obejmuje:
1. ryzyko płynności ,
2. ryzyko rynkowe, w tym:
a. ryzyko stopy procentowej (w księdze bankowej i handlowej) ,
b. ryzyko walutowe (przede wszystkim w księdze handlowej; ryzyko walutowe z księgi bankowej jest transferowane do księgi handlowej).
Podstawowe zasady zarządzania ryzykiem w Banku Ochrony Środowiska S.A. w zakresie ryzyka finansowego określa ” Strategi a zarządzania ryzykiem bankowym " . Strategia zarządzania ryzykiem bankowym stanowi integralny element obowiązującej Strategii rozwoju Banku.
Zarządzanie ryzykiem w Banku jest dokonywane w oparciu o ustalony przez Radę Nadzorczą poziom apetytu i tolerancji na ryzyko oraz zestaw wewnętrznych limitów /wartości ostrzegawczych. W BOŚ S.A. obowiązują P olityki w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej oraz ryzykiem rynkowym w księdze handlowej , które określa ją apetyt i tolerancję na poszczególne ryzyk a . N a ich podstawie ustanowiono system wczesnego ostrzegania, który koncentruje się na identyfikacji, pomiarze, monitorowaniu, kontrolowaniu i raportowaniu ryzyka.
Transakcje księgi bankowej stanowią podstawową działalność Banku, tzn. wynikają z działalności komercyjnej, w tym: pozyskiwania źródeł finansowania i efektywnego zarządzania płynnością finansową. Do księgi bankowej wchodzą pozycje nie zaliczone do księgi handlowej, w tym w szczególności:
• udzielane kredyty, gwarancje, pożyczki, lokaty i przyjmowane depozyty,
• transakcje zabezpieczające płynność i ryzyko stopy procentowej operacji zaliczonych do księgi bankowej,
• zakup papierów wartościowych w celu innym niż handlowy.
Zgodnie ze strategią Banku, działalność w księdze handlowej uzupełnia działalność w księdze bankowej. Księga handlowa zawiera transakcje realizowane na rachunek własny w celu handlowym, tj. z zamiarem uzyskania korzyści finansowych w krótkich okresach, z rzeczywistych lub oczekiwanych różnic między rynkowymi cenami zakupu i sprzedaży lub też innych odchyleń cen lub parametrów cenowych, w tym w szczególności stóp procentowych i kursów walutowych. Sprzedaż transakcji z księgi handlowej nie jest prowadzona w celu utrzymania płynności. Zadaniem księgi handlowej jest zapewnienie klientom najwyższej jakości usług. W celu osiągnięcia tych zadań BOŚ S.A. w ramach obowiązujących limitów ryzyka, utrzymuje otwarte pozycje.
Celem zarządzania ryzykiem bankowym w działalności BOŚ S.A. jest utrzymywanie ryzyka na przyjętym poziomie tolerancji i apetytu, pozwalającym na ochronę wartości kapitału akcjonariuszy, zachowanie bezpieczeństwa depozytów klientów oraz uzyskanie odpowiedniej efektywności działalności Banku, w tym zapewnienie zdolności dostosowania działalności Banku do zmieniających się warunków: rynkowych, kompetencji i zaangażowania kadry kierowniczej oraz pracowniczej, jakości systemów informacji zarządczej.
Bank w 2023 roku systematycznie monitorował sytuację gospodarcza i rynkową związaną z kryzysem geopolitycznym i analizował jej wpływ na ryzyka finansowe, w tym ryzyko rynkowe i ryzyko płynności. Choć poziomy poszczególnych rodzajów ryzyka wzrosły w porównaniu z okresem sprzed kryzysu, to generalnie utrzymywały się w ramach przyjętych przez Bank limitów. W 2023 roku główne cele, zasady i organizacja procesu zarządzania ryzykiem finansowym w Banku nie uległy zmianie. W 2023 roku wysoki poziom rynkowych stóp procentowych nie wpływał istotnie na ryzyko płynności.
Poziom i profil ryzyka finansowego jest regularnie monitorowany w Departamencie Ryzyka Finansowego (departament II linii obrony) oraz raportowany: Radzie Nadzorczej Banku, Komitetowi ds. Ryzyka (przy Radzie Nadzorczej), Zarządowi Banku, Komitetowi Zarządzania Aktywami i Pasywami (Komitetowi ZAP) oraz Komitetowi ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 85
Wpływ wojny w Ukrainie na ryzyko finansowe, w tym płynności
Bank monitorował sytuację gospodarczą i rynkową, a w szczególności związaną z tym możliwość wystąpienia nagłych, gwałtownych zdarzeń zewnętrznych o dużej skali oddziaływania, mogących pośrednio wywierać znaczący wpływ na sytuację Banku, w tym w szczególności na ryzyko finansowe. Do zjawisk jakie były monitorowane można zaliczyć sytuację polityczno – gospodarczą na terytorium Ukrainy, wystąpienie zdarzeń o charakterze terrorystycznym oraz inne gwałtowne zmiany np. makroekonomiczne (osłabienie waluty krajowej, wzrost stóp procentowych). Bank analizuje wpływ tych zjawisk na ryzyka finansowe, w tym ryzyko rynkowe i ryzyko płynności. Analiza ta obejmuje m.in. monitorowanie bieżącego oddziaływania, jak również ocenę skutków tych zdarzeń dla Banku w ramach dokonywanych testów warunków skrajnych.
W trakcie 2023 roku wpływ agresji Rosji na Ukrainę na rynki finansowe istotnie osłabł po okresowym silnym wzroście awersji do ryzyka w 2022 roku. Jednocześnie ostatni wzrost ryzyka geopolitycznego na Bliskim Wschodzie poskutkował okresowym wzrostem awersji do ryzyka pod koniec października 2023 roku, niemniej dotychczas jego wpływ na sytuację na rynkach finansowych pozostał ograniczony.
7.2.1. Ryzyko płynności
Celem Banku w zakresie zarządzania płynnością jest utrzymanie zdolności do finansowania aktywów i terminowego regulowania zobowiązań, a także utrzymanie zrównoważonej struktury aktywów i pasywów, zapewniającej bezpieczny profil płynności w poszczególnych pasmach czasowych, w podziale na płynność w złotych polskich oraz głównych walutach obcych, a przede wszystkim – dla całkowitej pozycji płynności.
Strategia i procesy w zarządzaniu ryzykiem płynności są dopasowane do profilu i skali działalności Banku. Strategię zarządzania ryzykiem płynności określa zatwierdzana przez Radę Nadzorczą Strategia Płynnościowa BOŚ S.A. Strategia określa apetyt Banku na to ryzyko, wyznacza główne kierunki oraz cele ilościowe dla wybranych wielkości i jest integralnym elementem Strategii rozwoju Banku. Tolerancja na ryzyko płynności, dostosowana do przyjętego apetytu, została określona w zatwierdzonej przez Radę Nadzorczą Polityce w zakresie zarządzania płynnością poprzez obowiązujący w Banku system wewnętrznych limitów i wartości ostrzegawczych.
Struktura i organizacja funkcji zarządzania ryzykiem płynności obejmuje wszystkie szczeble struktury organizacyjnej Banku i działa w ramach funkcjonujących w Banku trzech linii obrony. Szczególną rolę w procesie zarządzania ryzykiem płynności pełni Zarząd Banku oraz Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami.
Płynność w Banku rozpatrywana jest w następującym horyzoncie czasowym:
1. płynność śróddzienna – w ciągu dnia,
2. płynność bieżąca – w okresie do 7 dni,
3. płynność krótkoterminowa – w okresie do 1 miesiąca,
4. płynność średnioterminowa – w okresie powyżej 1 miesiąca do 12 miesięcy,
5. płynność długoterminowa – w okresie powyżej 12 miesięcy.
W celu pomiaru płynności oraz ryzyka płynności śróddziennej, bieżącej i krótkoterminowej Bank wykorzystuje następujące miary i narzędzia:
1. poziom płynności śróddziennej – odzwierciedla niezbędny do utrzymania poziom środków na rachunku w NBP, pozwalający na regulowanie zobowiązań Banku w trakcie dnia, w sytuacji normalnej i skrajnej,
2. aktywa płynne (nadwyżka płynności) – stanowiące bufor dla oczekiwanych i nieoczekiwanych wypływów w horyzoncie 30 dni,
3. zapas płynności – który mierzy poziom aktywów płynnych, pomniejszonych o oczekiwane oraz nieoczekiwane wypływy, wyznaczone w terminie 30 dni,
4. wskaźnik pokrycia wypływów netto (LCR),
5. ocenę stabilności bazy depozytowej,
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 86
6. lukę płynności krótkoterminowej (dla PLN, EUR, CHF i USD) – pokazującą poziom niedopasowania w strukturach finansowania w walutach obcych; luka ta przede wszystkim obejmuje przepływy z transakcji na rynku hurtowym oraz z transakcji pochodnych,
7. testy warunków skrajnych w tym scenariusz uwzględniający ryzyko ESG (pozwalające m.in. na weryfikację możliwości utrzymania płynności w zdefiniowanym w Banku horyzoncie czasowym w poszczególnych scenariuszach).
W celu pomiaru płynności oraz ryzyka płynności średnio– i długoterminowego Bank wyznacza i monitoruje:
1. lukę płynności kontraktową oraz urealnioną (która jest uzupełniana o systematycznie przeprowadzane analizy: stabilności bazy depozytowej, koncentracji bazy depozytowej, wielkości przedpłat kredytów oraz poziomu zrywalności depozytów),
2. wskaźniki pokrycia aktywów długoterminowych pasywami długoterminowymi,
3. wskaźnik pokrycia kredytów służących finansowaniu długoterminowych potrzeb klientów najbardziej stabilnymi źródłami finansowania (LKD),
4. wskaźnik stabilnego finansowania netto (NSFR),
5. test warunków skrajnych uwzgledniający ryzyko ESG (w perspektywie do 12 miesięcy),
6. prognozę LCR, NSFR oraz aktywów płynnych.
W celu oceny skuteczności procesu zarządzania ryzykiem płynności, dla większości z powyższych miar ustalane są limity lub wartości ostrzegawcze w ramach zestawu wewnętrznych limitów ryzyka płynności, których struktura ma charakter hierarchiczny (tzn. ustalane są na poziomie Zarządu Banku oraz Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami). Obowiązujące limity i wartości ostrzegawcze podlegają systematycznym przeglądom (nie rzadziej niż raz do roku), tak aby pozwalały na skuteczne monitorowanie płynności. Limity i wartości ostrzegawcze określają ramy dla tolerancji Banku w zakresie płynności i są zgodne z przyjętym przez Bank apetytem na to ryzyko. Kształtowanie odpowiedniego profilu ryzyka płynności wspierane jest poprzez uwzględnienie kosztu płynności w ramach obowiązującego w Banku systemu cen transferowych.
Stosowane przez Bank miary i narzędzia podlegają cyklicznym przeglądom i są systematycznie aktualizowane, co służy lepszemu odwzorowaniu profilu płynności. Proces monitorowania płynności i ryzyka płynności w Banku jest wspierany przez dedykowane systemy informatyczne (w szczególności w zakresie generowania kontraktowej i urealnionej luki płynności, raportowania nadzorczych miar płynności i limitów wewnętrznych oraz przygotowywania sprawozdawczości obowiązkowej). Bank przynajmniej raz do roku opracowuje przegląd procesu oceny adekwatności zasobów płynności (ILAAP), zgodnie z Wytycznymi EBA/GL/2016/10 dotyczącymi informacji na temat ICAAP oraz ILAAP gromadzonych do celów procesu przeglądu i oceny nadzorczej (SREP). Przegląd ten podlega opiniowaniu przez Komitet ZAP oraz zatwierdzeniu przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku.
Raporty dotyczące ryzyka płynności prezentowane są wszystkim jednostkom Banku biorącym udział w procesie zarządzania tym ryzykiem. Wyniki analizy ryzyka płynności, stopień utylizacji norm nadzorczych oraz wewnętrznych limitów i wartości ostrzegawczych oraz wyniki testów warunków skrajnych, są prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego (w cyklach tygodniowych), Zarządu Banku i Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami (w cyklach miesięcznych) oraz dla Rady Nadzorczej Banku oraz Komitetu ds. Ryzyka przy Radzie Nadzorczej (w cyklach kwartalnych). Raporty wchodzą w skład Systemu Informacji Zarządczej, którego celem jest wspomaganie zarządzania Bankiem, usprawnienie realizacji jego zadań oraz zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności funkcjonowania.
Ogólny profil ryzyka płynności
Podstawowym źródłem finansowania Banku pozostaje systematycznie budowana i zdywersyfikowana baza depozytowa z udziałem stabilnych depozytów od klientów indywidualnych oraz depozytów klientów korporacyjnych i sektora publicznego, których uzupełnienie stanowią m.in. otrzymane pożyczki od międzynarodowych instytucji finansowych (które dodatkowo, wraz z długoterminowymi dwustronnymi umowami zamiany płatności odsetkowych zabezpieczonymi dłużnymi papierami wartościowymi oraz transakcjami FX Swap, stanowią źródło finansowania płynności w walutach obcych). W Banku na bieżąco monitorowane jest ryzyko koncentracji bazy depozytowej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 87
Posiadane przez Bank aktywa płynne utrzymywane są przede wszystkim w postaci charakteryzujących się wysoką płynnością bonów pieniężnych NBP (według stanu na 31 grudnia 2023 roku stanowiących 40% portfela płynnych nieobciążonych papierów wartościowych) oraz obligacji (według stanu na 31 grudnia 2023 roku - 57%), charakteryzujących się niskim ryzykiem szczególnym. Portfel tych papierów jest uzupełniony gotówką oraz środkami utrzymywanymi w NBP (ponad zadeklarowany poziom rezerwy obowiązkowej) i na rachunkach nostro w innych bankach. Aktywa płynne według stanu na 31 grudnia 2023 roku wynosiły 8 177 mln zł. Aktywa płynne stanowią bufor dla zabezpieczenia płynności w ewentualnych sytuacjach kryzysowych, tj. istnieje możliwość ich zastawu, upłynnienia w ramach transakcji repo bądź sprzedaży w dowolnym momencie, bez istotnej utraty wartości. Możliwości sprzedaży aktywów płynnych (ryzyko płynności produktu) są systematycznie monitorowane. W analizach tych brane są pod uwagę przede wszystkim: wielkość emisji, obrót rynkowy oraz zmienność ceny kupna / sprzedaży.
Bank zarządzając ryzykiem płynności ma możliwość korzystania z dodatkowych źródeł finansowania w postaci kredytu technicznego i lombardowego w NBP a także – w wyjątkowych sytuacjach – może ubiegać się o kredyt refinansowy w NBP.
W Banku wyznaczany jest kapitał wewnętrzny na ryzyko płynności, które uznawane jest za ryzyko stale istotne, zgodnie z obowiązującym procesem szacowania kapitału wewnętrznego. Kapitał ten szacowany jest w oparciu o koszt związany z przywróceniem nadzorczych i wewnętrznych miar oraz limitów płynności w warunkach zbudowanych scenariuszy testów warunków skrajnych.
Miary ryzyka płynności
Bank wyznacza nadzorcze miary płynności zgodnie z następującymi regulacjami: Zgodnie z Rozporządzeniem CRR oraz Rozporządzeniem 2019/876 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zmieniającym Rozporządzenie 575/2013) oraz rozporządzeniami delegowanymi i wykonawczymi odnoszącymi się do niego w zakresie płynności.
Do obecnie obowiązujących norm płynności krótkoterminowej zalicza się wymóg pokrycia wypływów netto – LCR (relacja aktywów płynnych do wypływów netto, tj. różnicy pomiędzy wypływami a wpływami, przez okres występowania warunków skrajnych, trwający 30 dni kalendarzowych). LCR obliczany jest dla wszystkich walut łącznie (w przeliczeniu na PLN) oraz osobno dla walut znaczących: PLN oraz EUR. W przypadku wskaźnika w EUR, Bank identyfikuje niedopasowanie walutowe, związane ze sposobem finansowania kredytów długoterminowych udzielonych w tej walucie.
Ponadto, Bank jest zobowiązany do utrzymywania wymogu dotyczącego stabilnego finansowania, od czerwca 2021 roku wymóg ten nazywany jest wymogiem w zakresie wskaźnika stabilnego finansowania netto – NSFR. Kalkulowany jest on jako stosunek kwoty dostępnego stabilnego finansowania instytucji do kwoty wymaganego stabilnego finansowania. Zgodnie z normami zewnętrznymi wskaźnik NSFR, tak jak w przypadku wskaźnika LCR, powinien być utrzymywany na poziomie co najmniej 100%.
Bank, zgodnie z Rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2021/451 z dnia 17 grudnia 2020 w odniesieniu do sprawozdawczości dodatkowych wskaźników monitorowania płynności, opracowuje i przesyła do NBP raporty ALMM.
Zgodnie z Wytycznymi EBA/GL/2017/01 w sprawie ujawniania wskaźnika pokrycia wypływów netto w uzupełnieniu do ujawniania informacji na temat zarządzania ryzykiem płynności na podstawie art. 435 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, Bank prezentuje w Informacjach dotyczących Grupy Kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S.A., informacje ilościowe oraz jakościowe na temat wskaźnika pokrycia wypływów netto, wskaźnik stabilnego finansowania netto oraz ryzyka płynności. Powyższe informacje ujawniane są zgodne z instrukcjami wskazanym przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.
Bank przeprowadza również pogłębioną analizę płynności długoterminowej. Wyniki przeprowadzanych analiz są wykorzystywane do zarządzania płynnością Banku. Jednocześnie proces opracowywania krótko- i długoterminowych planów finansowych Banku zawiera ocenę płynności tak, aby zapewnić adekwatną strukturę finansowania i przestrzeganie nadzorczych miar płynności.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 88
W 2023 roku - nadzorcze miary płynności, tj. LCR oraz NSFR były wyznaczane codziennie (tj. w każdym dniu roboczym) i pozostawały na bezpiecznym poziomie, znacznie przewyższającym poziomy regulacyjne. Wg stanu na 31 grudnia 2023 roku normy te kształtowały się następująco:
Miara
31-12-2023
31-12-2022
Limit nadzorczy
LCR
199%
177%
100%
NSFR
155%
149%
100%
Bank posiada Plan działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych, zapewniający niezakłócone prowadzenie działalności z uwzględnieniem zachowania płynności w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych.
W ramach systemu zarządzania ryzykiem, Bank posiada zatwierdzony przez Zarząd Plan działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych, który określa potencjalne źródła pogorszenia /utraty płynności, zasady postępowania i kompetencje w sytuacjach awaryjnych. Ma on na celu oszacowanie horyzontu przetrwania oraz możliwości i kosztów przywrócenia stanu stabilnej płynności. Plan ten, oprócz analizy scenariuszy pogorszenia płynności w sytuacjach awaryjnych (której założenia są zgodne z przeprowadzanymi testami warunków skrajnych), zawiera także mierzalne i niemierzalne symptomy wyprzedzające sytuacje awaryjne, pozwalające na systematyczne monitorowanie źródeł powstawania sytuacji kryzysowych w zakresie płynności. Symptomy te są monitorowane przez Bank na bieżąco. Plan działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych jest systematycznie weryfikowany i aktualizowany, tak aby gwarantował operacyjne przygotowanie Banku do uruchomienia potencjalnych działań, możliwych do podjęcia w sytuacji zagrożenia płynności.
Oprócz Planu działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych w Banku przeprowadza się testy warunków skrajnych w zakresie płynności. Testy przeprowadzane są zgodnie z Programem testów warunków skrajnych w zakresie ryzyka płynności, na który składają się:
1. Analizy wrażliwości (przeprowadzane nie rzadziej niż raz na rok),
2. Analizy/testy scenariuszowe (przeprowadzane w trybie miesięcznym),
3. Testy odwrócone (przeprowadzane nie rzadziej niż raz na rok).
Testy mają na celu zbadanie sytuacji Banku w przypadku materializacji skrajnie niekorzystnych czynników ryzyka, których rodzaj i zakres są na bieżąco ustalane na podstawie aktualnej sytuacji Banku, klientów i otoczenia rynkowego. Testy obejmują czynniki wewnętrzne (behawioralne zachowania klientów) oraz zewnętrzne (rynkowe). Czynniki te są analizowane w zdefiniowanych scenariuszach płynności (obejmujących przynajmniej wystąpienie kryzysu wewnętrznego, zewnętrznego i mieszanego).
Testy warunków skrajnych obejmują trzy podstawowe rodzaje scenariuszy:
1. kryzys wewnętrzny - jego źródłem jest utrata zaufania do Banku przez uczestników rynku (tzw. „run na Bank”), zmniejszenie dostępności finansowania, zmaterializowanie się ryzyka koncentracji oraz obniżenie ratingu Banku,
2. kryzys zewnętrzny - zakłada materializację ryzyka walutowego, wzrost stóp procentowych, kryzys na rynkach finansowych i ewentualne efekty drugiej rundy,
3. kryzys mieszany – stanowi połączenie elementów zarówno kryzysu wewnętrznego jak i zewnętrznego.
W Banku przygotowuje także (raz na kwartał) testy warunków skrajnych płynności śróddziennej. Wyniki przeprowadzonych testów warunków skrajnych są prezentowane władzom Banku w materiałach kwartalnych dotyczących ryzyka płynności. W ramach analizy przygotowywane są trzy scenariusze TWS płynności śróddziennej (wewnętrzny, zewnętrzny, mieszany) oraz test odwrócony dla płynności śróddziennej.
Dodatkowo, na potrzeby monitorowania wskaźników płynności, przygotowywane są dodatkowe scenariusze testów warunków skrajnych:
1. ujmujący wrażliwość Banku na czynniki ryzyka płynności o długoterminowym oddziaływaniu (wyjście rynku z nadpłynności, strategiczne zmiany w strukturze finansowania) oraz krótkoterminowym szokiem wewnętrznym lub zewnętrznym (wpływ ryzyka geopolitycznego),
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 89
2. uwzględniający ryzyko ESG w zakresie jakiegokolwiek negatywnego finansowego wpływu na Bank, wywołanego bieżącym lub przyszłym oddziaływaniem czynników ESG (kwestie środowiskowe, społeczne oraz związane z ładem korporacyjnym) przygotowywany w scenariuszach do 1 miesiąca i do 12 miesięcy.
Dokonywane testy warunków skrajnych pozwalają na identyfikację czynników, których materializacja może generować w Banku ryzyko płynności oraz opracowanie działań koniecznych do podjęcia, w przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowych.
Bank, w ramach przeglądu Programu testów warunków skrajnych w zakresie ryzyka płynności, przeprowadza również analizę wrażliwości na poszczególne czynniki generujące ryzyko płynności oraz tzw. testy odwrócone. Przegląd Programu testów warunków skrajnych w zakresie ryzyka płynności jest opracowywany w trybie rocznym. Wnioski z przeprowadzanych testów są uwzględniane w bieżącym zarządzaniu płynnością i ryzykiem płynności, a także są podstawą do budowania struktury aktywów i pasywów.
Bank, w opracowywanych analizach, uwzględnia również możliwość niekorzystnej zmiany kursów walut obcych, w szczególność CHF i EUR, potencjalnie powodujące zwiększenie potrzeb płynnościowych.
Dodatkowo Bank przeprowadza testy Planu działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych, a w oparciu o jego wyniki dokonywane są zmiany zapisów niniejszego Planu. Wyniki testu Planu działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych są raportowane i analizowane na poziomie Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami oraz Zarządu Banku.
Testy warunków skrajnych wykonane w 2023 roku, analogicznie jak w 2022 roku pokazują, że Bank posiada stabilną sytuację płynnościową, a posiadane aktywa płynne pozwalają na przetrwanie założonych scenariuszy warunków skrajnych, w których Bank zakłada przeżycie w określonym horyzoncie czasowym. W poniższych tabelach zaprezentowano urealnioną lukę płynności (wartości bilansowe) oraz kontraktowe przepływy zobowiązań finansowych (wartości bilansowe):
Urealniona luka płynności
31-12-2023*
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
Razem
Wskaźnik luki płynności
3,61
2,04
1,45
1,07
1,07
1,00
Aktywa razem
7 364 343
439 772
542 550
892 296
7 295 605
5 334 886
21 869 452
w tym należności od klientów
113 786
294 102
395 471
841 660
5 224 134
3 950 108
10 819 261
Pasywa razem
2 039 005
1 795 468
1 925 998
2 902 461
6 735 561
6 470 959
21 869 452
w tym zobowiązania wobec klientów
1 743 100
1 789 535
1 925 998
2 507 351
6 472 772
4 202 548
18 641 304
Luka
5 325 338
-1 355 696
-1 383 448
-2 010 165
560 044
-1 136 073
-
Luka skumulowana
5 325 338
3 969 642
2 586 194
576 029
1 136 073
-
-
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 90
31-12-2022
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
Razem
Wskaźnik luki płynności
2,59
1,46
1,12
0,94
1,05
1,00
Aktywa razem
7 033 703
484 377
532 416
980 217
7 876 711
5 007 814
21 915 238
w tym należności od klientów
124 888
322 798
434 057
923 782
5 733 857
3 634 197
11 173 579
Pasywa razem
2 717 463
2 434 531
2 027 765
2 387 585
6 468 564
5 879 330
21 915 238
w tym zobowiązania wobec klientów
2 390 766
2 433 144
2 025 406
2 288 228
5 907 102
3 835 278
18 879 924
Luka
4 316 240
-1 950 154
-1 495 349
-1 407 368
1 408 147
-871 516
-
Luka skumulowana
4 316 240
2 366 086
870 737
-536 632
871 516
-
-
*/ w 2023 r. wprowadzono nowy model stabilności bazy depozytowej
Przepływy kontraktowe zobowiązań finansowych
31-12-2023
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
Razem
Zobowiązania wobec innych banków
24 380
4 117
-
46 648
-
1
75 146
Zobowiązania wobec klientów
11 768 089
3 433 335
1 473 256
1 124 094
684 172
158 358
18 641 304
Pochodne instrumenty finansowe
2 713
1 816
-
4 426
34 401
33 297
76 653
Zobowiązania podporządkowane
-
-
-
344 036
-
102 996
447 032
Pozostałe zobowiązania finansowe
268 812
-
-
-
228 388
2 132 117
2 629 317
Razem
12 063 994
3 439 268
1 473 256
1 519 204
946 961
2 426 769
21 869 452
31-12-2022
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
Razem
Zobowiązania wobec innych banków
44 506
-
-
96 637
-
-
141 143
Zobowiązania wobec klientów
12 319 411
3 764 787
1 166 365
864 739
535 093
229 529
18 879 924
Pochodne instrumenty finansowe
2 330
1 387
2 359
2 720
57 070
82 056
147 922
Zobowiązania podporządkowane
-
-
-
-
345 035
-
345 035
Pozostałe zobowiązania finansowe
279 861
-
-
-
159 357
1 961 996
2 401 214
Razem
12 646 108
3 766 174
1 168 724
964 096
1 096 555
2 273 581
21 915 238
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 91
Przepływy środków pieniężnych instrumentów pochodnych (rozliczenia brutto)
Zestawienie zapadalności instrumentów pochodnych według terminów umownych na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku zaprezentowano w poniższych tabelach (wartości niezdyskontowane):
31-12-2023
1M
1–3M
3–6M
6-12M
Pow. 1Y
Razem
Wpływy,
w tym:
714 536
161 621
32 353
38 299
176 893
1 123 702
FX forward
25 654
59 865
10 156
8 696
-
104 371
FX Spot
238 409
-
-
-
-
238 409
FX Swap
443 649
92 896
-
-
-
536 545
IRS
6 824
8 860
22 197
29 603
176 893
244 377
Wypływy,
w tym:
715 929
159 661
30 002
33 906
147 963
1 087 461
FX forward
25 204
61 154
9 901
8 848
-
105 107
FX Spot
238 536
-
-
-
-
238 536
FX Swap
442 946
91 308
-
-
-
534254
IRS
9 243
7 199
20 101
25 058
147 963
209 564
31-12-2022
1M
1–3M
3–6M
6-12M
Pow. 1Y
Razem
Wpływy,
w tym:
1 023 115
84 544
49 407
61 422
283 373
1 501 861
FX forward
96 245
65 761
23 550
10 035
-
195 591
FX Spot
457 660
-
-
-
-
457 660
FX Swap
459 253
7 185
-
-
-
466 438
IRS
9 957
11 598
25 857
51 387
283 373
382 172
Wypływy,
w tym:
1 024 936
81 291
45 485
48 199
233 319
1 433 230
FX forward
95 013
64 628
22 115
8 663
-
190 419
FX Spot
458 072
-
-
-
-
458 072
FX Swap
460 006
7 323
-
-
-
467 329
IRS
11 845
9 340
23 370
39 536
233 319
317 410
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 92
7.2.2. Ryzyko stopy procentowej
Ryzyko stopy procentowej jest rozumiane jako obecne lub przyszłe ryzyko spadku zarówno wartości dochodów, jak i wartości ekonomicznej Banku, wynikające z niekorzystnych zmian stóp procentowych, które wpływają na instrumenty wrażliwe na zmiany stóp procentowych, w związku z ryzykiem niedopasowania, ryzykiem bazowym oraz ryzykiem opcji. Ryzyko stopy procentowej jest przede wszystkim generowane w Banku, zarówno w księdze bankowej jak i handlowej.
Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej
Głównym celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej jest dążenie do stabilizacji i optymalizacji wyniku odsetkowego (WO), przy jednoczesnym ograniczeniu negatywnego wpływu zmian rynkowych stóp procentowych na wartość ekonomiczną kapitału własnego (WEK).
W tym celu Bank wykorzystuje dwa narzędzia: posiadany portfel inwestycyjny oraz transakcje pochodne, dokonywane w ramach rachunkowości zabezpieczeń. Budowany w księdze bankowej portfel inwestycyjny powinien między innymi przyczyniać się do zabezpieczenia wyniku odsetkowego generowanego na kapitałach własnych Banku, jak również stabilnej części niewrażliwych na zmianę stopy procentowej osadów na rachunkach bieżących. Z drugiej strony portfel ten powoduje zmienność kapitału z aktualizacji wyceny.
Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej. Jej celem jest zabezpieczenie wartości godziwej obligacji Skarbu Państwa o stałym oprocentowaniu, stanowiących część portfela obligacji w modelu HtC&S i będących buforem płynnościowym Banku. Przeprowadzone transakcje zabezpieczające IRS ograniczają fluktuacje kapitału związane ze zmianami stóp procentowych.
Proces monitorowania ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej jest wspierany przez dedykowany system informatyczny, za pomocą którego Bank w szczególności wyznacza/przeprowadza:
1. lukę przeszacowania (repricing gap), prezentującą wartości aktywów, pasywów i pozycji bilansowych wrażliwych na zmiany stóp procentowych w okresach zapadalności/ wymagalności bądź przeszacowania,
2. symulację wyniku odsetkowego – analizę dynamiczną, odzwierciedlającą projekcję WO w zadanych przedziałach czasowych, w oparciu o przyjęte scenariusze rozwoju Banku, jak również założenia odnośnie kształtowania się czynników rynkowych,
3. symulację wartości bieżącej (net present value, NPV), prezentującą wartości zdyskontowane, według zadanych parametrów rynkowych, wszystkich przepływów pieniężnych; w oparciu o analizy NPV wyznaczana jest miara WEK,
4. analizę wrażliwości WEK i WO na zmianę spreadu kredytowego o 100 p.b
5. szoki cenowe pod analizę ryzyka bazowego, których celem jest oszacowanie wpływu na wynik odsetkowy zróżnicowanej zmiany oprocentowania produktów, których oprocentowanie oparte jest o różne stawki bazowe,
6. analizę nierównoległego ryzyka niedopasowania, której celem jest oszacowanie wpływu na wartość ekonomiczną kapitału własnego nierównoległych zmian kształtu krzywej dochodowości,
7. analizę ryzyka opcji klienta, której celem jest oszacowanie wpływu na wynik finansowy Banku, realizowanych przez klientów opcji wbudowanych w produkty odsetkowe,
8. testy warunków skrajnych, w tym testy odwrócone oraz Supervisory Outlier Test – celem jest określenie, jak skrajne zmiany czynników rynkowych wpływają na wynik odsetkowy i wartość ekonomiczną kapitału własnego,
9. poziom kapitału wewnętrznego na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej.
Miary ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej
W celu kontroli ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej Bank stosuje dwie miary: wrażliwość wyniku odsetkowego (WO) bez i z uwzględnieniem zmian wartości rynkowej na zmianę stóp procentowych o +/-200 p.b. oraz wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (WEK) na zmianę stóp procentowych o +/-200 p.b. Pomiar ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej dokonywany jest w oparciu o charakterystykę produktów (harmonogramy przepływów kapitałowych, przeszacowania stóp procentowych, wbudowane opcje), wynikającą z umów podpisanych z kontrahentami. Dla produktów o charakterze bieżącym, dla których klient posiada swobodę w kształtowaniu m.in. harmonogramu spłaty czy dysponowania środkami, Bank buduje tzw. portfele replikacyjne,
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 93
które odzwierciedlają ekonomiczne terminy przepływów kapitałowych.
W ramach stosowanych portfeli replikacyjnych średni termin zapadalności depozytów o nieustalonym terminie zapadalności wynosi 6 miesięcy, maksymalny zaś 12 miesięcy. Ponadto, Bank uwzględnia zachowania behawioralne klientów takie jak: poziomy wcześniejszych spłat kredytów czy poziomy zerwań depozytów, których sposób szacowania zdefiniowano w regulacjach wewnętrznych Banku. Przyjęte założenia zgodne są z Wytycznymi EBA /GL/2022/14 w sprawie zarządzania ryzykiem stopy procentowej z tytułu działalności zaliczanej do portfela bankowego.
W poniższej tabeli przedstawione zostało porównanie wartości miar WO i WEK pomiędzy 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku:
ΔWO
ΔWEK
-200 p.b.
+200 p.b.
-200 p.b.
+200 p.b.
31-12-2023
-46 290
45 835
159 359
-145 744
31-12-2022
-78 285
64 606
118 472
-112 632
Zmiana
31 995
-18 771
40 887
-33 112
W 2023 roku zarówno miara WO, jak i WEK znajdowały się w ramach limitów/wartości ostrzegawczych, zgodnych z przyjętymi przez Radę Nadzorczą apetytem i tolerancją na ryzyko. Zmiany wartości powyższych miar cechują się pewną cyklicznością, co związane jest z regularnym przybliżaniem się terminu przeszacowania pozycji o zmiennym oprocentowaniu oraz zapadalności /wymagalności pozycji, których oprocentowanie jest stałe. W 2023 roku wrażliwość wyniku odsetkowego na obniżenie się rynkowych stóp procentowych znacznie zmniejszyła się, co było spowodowane m.in. zwiększenie salda depozytów klientów detalicznych o 0,275 mld PLN oraz spadkiem salda bonów pieniężnych NBP o 1,17 mld PLN, a także a także rozluźnieniem polityki monetarnej przez Radę Polityki Pieniężnej oraz decyzjami Banku dotyczącymi obniżenia oprocentowania lokat terminowych oraz rachunków oszczędnościowych. Wzrost wrażliwości WEK na wzrost stóp procentowych wynikał m.in. z zakupu obligacji Skarbu Państwa z duracją 4 lata na kwotę 0,495 mld PLN .
Zgodnie z Wytycznymi EBA/GL/2022/14 w sprawie zarządzania ryzykiem stopy procentowej z tytułu działalności zaliczanej do portfela bankowego Bank zobligowany jest do przeprowadzania nadzorczego testu wartości odstających (Supervisory Outlier Test, SOT).
Wyniki nadzorczego testu wartości odstających (SOT) dla 6 standardowych scenariuszy szokowych dla ryzyka stopy procentowej, określonych w Wytycznych, przedstawione zostały w poniższej tabeli:
ΔWEK w danym scenariuszu SOT
równoległy wzrost szoku 1
równoległy spadek szoku 1
wystromienie krzywej 2
wypłaszczenie krzywej 2
wzrost szoku dla stóp krótkoterm. 3
spadek szoku dla stóp krótkoterm. 3
31-12-2023
-146 017
84 320
31 049
-89 171
-133 973
73 442
31-12-2022
-98 900
51 697
21 499
-64 830
-94 513
37 161
Zmiana
-47 117
32 623
9 550
-24 341
-39 460
36 281
1 gwałtowniejszy szok (spadek stóp krótkoterminowych i wzrost stóp długoterminowych),
2 bardziej umiarkowany szok (wzrost stóp krótkoterminowych i spadek stóp długoterminowych),
3 szok stóp procentowych w krótkim okresie wygasza się w dłuższych tenorach.
Wyniki przeprowadzonej analizy SOT wskazują, że według stanu na koniec 2023 roku, podobnie jak wg stanu na koniec 2022 roku Bank najbardziej narażony jest na spadek wartości ekonomicznej kapitału (WEK) w scenariuszu równoległego przesunięcia krzywej stóp procentowych w górę (Parallel Up). Wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału własnego Banku w dwóch najbardziej dotkliwych scenariuszach (tj. Short Up i Parallel Up) zwiększyła się względem danych z 2022 roku. We wszystkich scenariuszach poziom wrażliwości wartości ekonomicznej kapitału znajduje się wyraźnie poniżej nadzorczych wartości ostrzegawczych i limitów, co świadczy o niskim narażeniu na ryzyko zmian stóp procentowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 94
Bank, raz w miesiącu, przeprowadza analizę testów warunków skrajnych, badając kształtowanie się poziomu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej i handlowej w przypadku materializacji skrajnych zmian czynników ryzyka. W księdze bankowej badany jest wpływ podanych scenariuszy na następujące elementy:
1. wrażliwość wyniku odsetkowego (WO):
• scenariusze równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych w przedziale [-500 p.b, +500 p.b],
• scenariusze zmian kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%,
• scenariusze łącznych zmian równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych o ±100/200 p.b i ±500 p.b. oraz kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%,
2. wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (WEK):
• scenariusze równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych w przedziale [-500 p.b, +500 p.b],
• scenariusze zmian kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%,
• scenariusze łącznych zmian równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych o ±200 p.b i ±500 p.b. oraz kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%,
3. wrażliwość kapitału z aktualizacji wyceny w scenariuszach zmian stóp procentowych w przedziale [-500 p.b., +500 p.b.],
4. wrażliwość wartości bieżącej portfela obligacji w scenariuszach zmian stóp procentowych w przedziale [-500 p.b., +500 p.b.] – w podziale na emitenta (SP&NBP (bez FVH), korporacje, samorządy) oraz w podziale na portfele (H2C&S (bez FVH), H2C).
Ponadto w Banku przeprowadzane są testy odwrócone:
1. dla miary WEK – testy w zakresie wpływu zmian czynników rynkowych, których celem jest pokazanie sytuacji, kiedy wrażliwość WEK spadnie poniżej 20% funduszy własnych,
2. dla miary WO:
• testy, których celem jest pokazanie, kiedy wrażliwość WO spadnie poniżej poziomu apetytu,
• testy, których celem jest wskazanie obszarów podatności na zagrożenia wynikające ze strategii w zakresie zabezpieczania i zarządzania ryzykiem oraz reakcji behawioralnych klientów.
Wyniki analizy testów warunków skrajnych wg stanu na 31 grudnia 2023 roku pokazują, iż przy wystąpieniu skrajnie niekorzystnych warunków rynkowych i zwiększonym zaangażowaniu Banku w instrumenty wrażliwe na ryzyko stopy procentowej, ryzyko działalności w portfelu bankowym utrzymuje się na bezpiecznym poziomie.
Z uwagi na charakter działalności Banku oraz strukturę portfela papierów wartościowych, ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej jest stale istotne. Bank, w ramach procesu ICAAP, szacuje kapitał wewnętrzny na to ryzyko. Zgodnie z regulacjami nadzorczymi i wewnętrznymi, kapitał wewnętrzny na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej odnosi się zarówno do potencjalnych zmian wartości ekonomicznej kapitału jak i wyniku odsetkowego na skutek niekorzystnej zmiany stóp procentowych i spreadu kredytowego. Jego poziom jest dostosowany do struktury i charakteru działalności Banku .
Bank, w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej 10-letnich obligacji BGK (wyemitowanych na rzecz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, gwarantowanych przez Skarb Państwa) o wartości nominalnej 150 mln zł, o stałym oprocentowaniu w modelu biznesowym HtC&S, od lipca 2020 roku stosuje opcję wyceny wg wartości godziwej przez wynik finansowy (opcję FVPL). Zawarte w tym celu transakcje zabezpieczające IRS pozwalają na zamianę odsetek od nabytych obligacji naliczanych wg stałej stopy oprocentowania na odsetki naliczane wg formuły WIBOR 6M plus marża, co zabezpiecza Bank przed negatywnym wynikiem w przypadku wzrostu rynkowych stóp procentowych. Wyniki przeprowadzanego monitoringu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej są prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego (w cyklach tygodniowych), w raportach przygotowywanych dla Komitetu ZAP i Zarządu Banku (w cyklach miesięcznych) oraz dla Komitetu ds. Ryzyka i Rady Nadzorczej Banku (w cyklach kwartalnych).
Bank wdrożył nowe wytyczne EBA z 2022 roku w zakresie ryzyka IRRBB i CSRBB.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 95
Od 30 czerwca 2023 roku monitowane są:
• rozszerzona miara NII tj. wrażliwość wyniku odsetkowego z uwzględnieniem zmian wartości rynkowej na spadek/wzrost stóp procentowych o 200 p.b., która wg stanu na koniec grudnia 2023 roku wyniosła 8,7 mln zł / -3,7 mln zł,
• SOT dla WO, które wyznaczone zgodnie z ostatnim projektem RTS wyniosłyby -3,81% FW/Tier1 tj. poniżej ostatniej rekomendacji EBA na ich maksymalną wartość -5%,
• wrażliwość WEK i WO na zmianę spreadu kredytowego o 100 p.b., które wg stanu na koniec grudnia 2023 roku wyniosły odpowiednio: -122,2 mln zł i -44,6 mln zł.
Ponadto Bank uwzględnił ryzyko spreadu kredytowego w apetycie i tolerancji na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej. Ryzyko to zostało również wzięte pod uwagę przy wyznaczeniu kapitału wewnętrznego.
Ryzyko stopy procentowej w księdze handlowej
Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej w księdze handlowej jest uzyskanie w tym obszarze działalności, zakładanego w planie finansowym wyniku finansowego, przy akceptowalnej ekspozycji Banku na przedmiotowe ryzyko oraz minimalizacja jego negatywnych skutków z tytułu posiadanych w księdze handlowej instrumentów wrażliwych na zmiany stóp procentowych.
Miary ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej
W BOŚ S.A., w celu monitorowania ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej, wykorzystuje się:
1. model wartości zagrożonej (model VaR) wyznaczony dla poziomu ufności 99% w oparciu o dzienną zmienność stóp procentowych z 250 dni roboczych poprzedzających dzień analizy,
2. BPV (tzn. wrażliwość papierów wartościowych i instrumentów pochodnych generujących ryzyko stopy procentowej przy zmianie stóp procentowych o 1 p.b.),
3. system limitów /wartości ostrzegawczych,
4. testy warunków skrajnych.
W 2023 roku nie doszło do istotnych zmian w technikach pomiaru ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej. Zmianie uległ jedynie sposób przeprowadzania analiz stress testowych.
Wartość VaR stopy procentowej w księdze handlowej oraz wpływ scenariusza stress testowego - równoległego przesunięcia krzywych dochodowości IRS i BOND w górę/w dół o 500/300 p.b. na wynik Banku w okresach rocznych, kształtowała się następująco (podano wartość maksymalną, minimalną, średnią oraz na datę sprawozdawczą):
VaR 1-dniowy
Testy warunków skrajnych +500/-300 p.b.**
Data
średnia
max
Min
na datę *
na datę
31-12-2023
147
261
40
44
-65
31-12-2022
551
1 093
128
181
-329
* od dnia 30-12-2022 r. obowiązuje limit na VaR 1-dniowy, w celach kalkulacynych przeskalowano VaR 1-D na VaR 10-D
** w 2022 r. testy warunków skrajnych były przeprowadzane w oparciu o scenariusz równoległego przesunięcia krzywych Bond i IRS o ±200 p.b.
W celu weryfikacji modelu wartości zagrożonej Bank, raz na miesiąc, przeprowadza analizę back-testing, kalkulowaną poprzez porównanie maksymalnych strat, wyznaczonych z modelu VaR, z rzeczywistymi zyskami i stratami oraz z teoretycznymi zmianami wyniku, wynikającymi z rewaluacji pozycji. Wyniki back-testingu, w cyklach miesięcznych, są prezentowane w raportach zarządczych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 96
System limitów /wartości ostrzegawczych w zakresie ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej obejmuje:
1. limit /wartość ostrzegawcza na VaR 1-dniowy,
2. wartość ostrzegawcza BPV dla instrumentów generujących ryzyko stopy procentowej w księdze handlowej, obowiązujący zarówno w ciągu dnia jak i na koniec dnia,
3. limity maksymalnej 1-dniowej, 30-dniowej (stop loss) i rocznej straty ( end loss) na aktywach w portfelu handlowym.
Kalkulowanie i monitorowanie poziomu wykorzystania poszczególnych limitów /wartości ostrzegawczych przeprowadzane jest każdego dnia roboczego oraz w ciągu dnia przez Departament Zarządzania Aktywami i Pasywami w ramach I linii obrony. Kontrola ww. limitów /wartości ostrzegawczych dokonywana jest wg stanu na koniec każdego dnia roboczego przez Departament Ryzyka Finansowego w ramach II linii obrony.
Bank, raz w miesiącu, przeprowadza analizę testów warunków skrajnych, badając kształtowanie się poziomu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej i handlowej w przypadku materializacji skrajnych zmian czynników ryzyka.
W księdze handlowej badany jest wpływ skrajnie niekorzystnych zmian poziomu rynkowych stóp procentowych na wynik Banku zarówno za pomocą metody historycznej jak i parametrycznej. Metoda historyczna uwzględniała zmienność stóp procentowych wywołanych m.in. kryzysem geopolitycznym.
Analizy stress testowe w księdze handlowej przeprowadzane są z uwzględnieniem i bez uwzględnienia założenia korelacji pomiędzy zmianami krzywych oraz braku płynności rynku (brak możliwości zamknięcia pozycji otwartej w ciągu dnia). W parametrycznych stress testach przyjmuje się założenie o równoległym przesunięciu w górę/w dół stóp procentowych krzywych o 500/300 p.b. Poziomy czynników ryzyka w scenariuszach historycznych ustalane są na podstawie analizy szeregów czasowych dynamiki stóp procentowych krzywych bondowych i IRS w tenorze 3 letnim, w których uwzględniane są statystycznie istotne trendy, zmienność oraz wskaźnik Hursta opisujący propagację wariancji zmian.
Wyniki tej analizy pokazują, iż przy wystąpieniu skrajnie niekorzystnych warunków rynkowych i zwiększonych pozycji Banku w instrumentach wrażliwych na ryzyko stopy procentowej, działalność zarówno w portfelu bankowym jak i handlowym Banku utrzymuje się na bezpiecznym poziomie.
W Banku badany jest również wpływ powodzi wielkopowierzchniowej na wynik księgi handlowej z tytułu ryzyka stopy procentowej oraz na wrażliwość wyniku odsetkowego (WO) i wartości ekonomicznej kapitału (WEK) (stress testy ESG). Wyniki stress testów ryzyka klimatycznego wskazują na nieznaczny wpływ tego ryzyka na wynik księgi handlowej, natomiast w odniesieniu do księgi bankowej zmaterializowanie się tego scenariusza nie spowoduje przekroczenia limitów na WO i WEK.
Wyniki przeprowadzanego monitoringu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej oraz w księdze handlowej: w cyklach tygodniowych są prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego, w cyklach miesięcznych, są prezentowane w raportach przygotowywanych dla Zarządu Banku i Komitetu ZAP oraz – w cyklach kwartalnych – dla Rady Nadzorczej Banku oraz Komitetu ds. Ryzyka (wraz z wynikami przeprowadzonych testów warunków skrajnych). Dodatkowo wyniki analizy w zakresie ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej, w ramach raportów dziennych, przekazywane są Członkom Zarządu Banku oraz Komitetu ZAP.
Miary ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej były na bieżąco monitorowane.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 97
Pochodne instrumenty finansowe
Poniższe tabele zawierają dekompozycję instrumentów pochodnych na instrumenty bazowe – w celu przedstawienia ich wartości na zmiany stóp procentowych (wartości nominalne):
31-12-2023
1M
1–3M
3–6M
6-12M
Pow. 1Y
Razem
Aktywa
FX forward
25 654
59 865
10 156
8 696
-
104 371
FX Spot
238 409
-
-
-
-
238 409
FX Swap
443 649
92 896
-
-
-
536 545
IRS
634 940
616 880
476 049
100 601
1 064 647
2 893 117
Razem aktywa
1 342 652
769 641
486 205
109 297
1 064 647
3 772 442
Pasywa
FX forward
25 204
61 154
9 901
8 848
-
105 107
FX Spot
238 536
-
-
-
-
238 536
FX Swap
442 946
91 308
-
-
-
534 254
IRS
566 676
476 139
305 608
85 000
1 459 694
2 893 117
Razem pasywa
1 273 362
628 601
315 509
93 848
1 459 694
3 771 014
Razem
69 290
141 040
170 696
15 449
-395 047
31-12-2022
1M
1–3M
3–6M
6-12M
Pow. 1Y
Razem
Aktywa
FX forward
96 245
65 761
23 550
10 035
-
195 591
FX Spot
457 660
-
-
-
-
457 660
FX Swap
459 253
7 185
-
-
-
466 438
IRS
655 348
618 430
556 774
188 467
1 218 585
3 237 604
Razem aktywa
1 668 506
691 376
580 324
198 502
1 218 585
4 357 293
Pasywa
FX forward
95 013
64 628
22 115
8 663
-
190 419
FX Spot
458 072
-
-
-
-
458 072
FX Swap
460 006
7 323
-
-
-
467 329
IRS
499 055
576 396
313 157
219 301
1 629 695
3 237 604
Razem pasywa
1 512 146
648 347
335 272
227 964
1 629 695
4 353 424
Razem
156 360
43 029
245 052
-29 462
-411 110
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 98
7.2.3. Ryzyko walutowe
Ryzyko walutowe rozumiane jest jako ryzyko strat Banku wynikających ze zmian kursów walutowych. Ryzyko to jest generowane w Banku przede wszystkim w księdze handlowej.
Celem Banku w zakresie zarządzania ryzykiem walutowym w księdze bankowej jest nieutrzymywanie otwartych indywidualnych pozycji. Ekspozycje walutowe, wynikające z działalności prowadzonej w ramach księgi bankowej, są systematycznie transferowane do księgi handlowej tego samego dnia lub najpóźniej – następnego dnia roboczego. Pozycja walutowa wynikająca z działalności Banku w księdze bankowej, która nie została przetransferowana w danym dniu na księgę handlową, podlega kontroli za pomocą limitów otwartych pozycji walutowych w księdze bankowej na koniec dnia.
Głównymi pozycjami walutowymi Banku są pozycje w PLN, USD, EUR i CHF.
Miary ryzyka walutowego
Dla monitorowania ryzyka walutowego na otwartych pozycjach walutowych w księdze handlowej (bilansowych i pozabilansowych) w Banku, podobnie jak w przypadku ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej, stosuje się:
1. model wartości zagrożonej (VaR) wyznaczony dla poziomu ufności 99% w oparciu o dzienną zmienność kursów walutowych z 250 dni roboczych poprzedzających dzień analizy,
2. system limitów/wartości ostrzegawczych,
3. analizy testów warunków skrajnych.
Wartość VaR walutowego w księdze handlowej Banku oraz wpływ scenariusza stress testowego – wzrost/spadek kursów wszystkich walut w stosunku do PLN o 50%/30% na wynik Banku w okresach rocznych kształtowały się następująco (podano wartość maksymalną, minimalną i średnią oraz na datę sprawozdawczą):
VaR 1-dniowy
Data
średnia
max
min
na datę*
Testy warunków skrajnych wzrost/spadek kursów walutowych o 50%/30% na datę**
31-12-2023
108
317
8
199
-8 562
31-12-2022
341
1 357
12
207
-5 359
*od dnia 30-12-2022 r. obowiązuje limit na VaR 1-dniowy, w celach kalkulacyjnych przeskalowano VaR 1-D na VaR 10-D
**W 2022 roku obowiązywał scenariusz stress-testowy wzrost/spadek kursów walutowych o 30%
Bank, w celu weryfikacji modelu wartości zagrożonej, raz w miesiącu, przeprowadza analizy back-testing, poprzez porównanie maksymalnych strat, wyznaczonych z modelu VaR z rzeczywistymi zyskami i stratami oraz z teoretycznymi zmianami wyniku wynikającymi z rewaluacji pozycji. Wyniki back-testingu, w cyklach miesięcznych, są prezentowane w raportach zarządczych.
System limitów/wartości ostrzegawczych w zakresie ryzyka walutowego w księdze handlowej obejmuje:
1. limit/wartość ostrzegawcza na VaR 1-dniowy,
2. wartość ostrzegawcza kwotowa na pozycję całkowitą oddzielnie dla księgi handlowej i bankowej,
3. limity straty dziennej i 30 -dniowej (stop loss) oraz straty rocznej (end loss) z tytułu transakcji wymiany walut.
Kontrola wykorzystania ww. limitów/wartości ostrzegawczych w księdze handlowej przeprowadzana jest każdego dnia roboczego oraz w ciągu dnia przez Departament Zarządzania Aktywami i Pasywami w ramach I linii obrony. Kontrola ww. limitów /wartości ostrzegawczych dokonywana jest wg stanu na koniec każdego dnia roboczego przez Departament Ryzyka Finansowego w ramach II linii obrony. Przeprowadzone analizy wskazują, że w badanym okresie ryzyko walutowe w Banku kształtowało się na niskim poziomie Bank, raz w miesiącu, przeprowadza analizę testów warunków skrajnych, badając kształtowanie się poziomu ryzyka walutowego w przypadku materializacji skrajnych zmian czynników ryzyka za pomocą metody historycznej jak i parametrycznej. Metoda historyczna uwzględniała zmienność kursów walutowych wywołanych m.in. kryzysem geopolitycznym.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 99
Bank przeprowadza parametryczne stress testy na wartość wyniku portfela tradingowego z tytułu transakcji wymiany walutowej przyjmując założenie o aprecjacji/deprecjacji złotego w odniesieniu do wszystkich walut obcych Banku o 30%/50%. Poziomy czynników ryzyka w scenariuszach historycznych ustalane są na podstawie analizy szeregów czasowych dynamiki kursów walutowych, w których uwzględniane są statystycznie istotne trendy, zmienność oraz wskaźnik Hursta opisujący propagację wariancji zmian. Analizy stress testowe przeprowadzane są z uwzględnieniem i bez uwzględnienia założenia korelacji pomiędzy zmianami kursów walutowych oraz braku płynności rynku (brak możliwości zamknięcia pozycji otwartej w ciągu dnia).
Wyniki analizy stress-testing pokazują, iż przy wystąpieniu skrajnie niekorzystnych warunków rynkowych i zwiększonych pozycji, działalność Banku w zakresie ryzyka walutowego utrzymuje się na bezpiecznym poziomie.
W Banku badany jest również wpływ powodzi wielkopowierzchniowej na wynik księgi handlowej z tytułu ryzyka walutowego (stress testy ESG). Wyniki stress testów ryzyka klimatycznego wskazują na nieznaczny wpływ tego ryzyka na wynik księgi handlowej.
Wyniki analizy ryzyka walutowego w księdze handlowej, w ramach raportów dziennych, przekazywane są Członkom Zarządu Banku i Komitetu ZAP, w cyklach tygodniowych są prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego, w cyklach miesięcznych – w raportach przygotowywanych dla Zarządu Banku i Komitetu ZAP oraz w cyklach kwartalnych - dla Rady Nadzorczej Banku oraz Komitetu ds. Ryzyka.
Zmienność kursów walutowych związana z m.in. z kryzysem geopolitycznym nie podwyższyła istotnie poziomu ryzyka walutowego. Miary ryzyka walutowego były na bieżąco monitorowane i utrzymywały się w ramach przyjętych przez Bank limitów.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 100
Zestawienie otwartych pozycji walutowych na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku zaprezentowano w poniższych tabelach.
Ryzyko walutowe (wartości bilansowe netto)
31-12-2023
PLN
EUR
USD
CHF
Inne
Razem
Aktywa
Kasa, środki w Banku Centralnym
481 206
102 206
360
122
188
584 082
Należności od innych banków
14 709
3 408
82 782
1 578
60 204
162 681
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
112 725
620
-
-
-
113 345
dłużne papiery wartościowe
-
-
-
-
-
-
instrumenty pochodne
112 725
620
-
-
-
113 345
Pochodne instrumenty zabezpieczające
15 556
-
-
-
-
15 556
Inwestycyjne papiery wartościowe, w tym:
9 484 605
138
27
-
-
9 484 770
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
106 491
138
27
-
-
106 656
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
6 885 521
-
-
-
-
6 885 521
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
2 366 265
-
-
-
-
2 366 265
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy (wg opcji WGpWF)
126 328
-
-
-
-
126 328
Należności od klientów
8 646 481
1 873 224
158 122
141 434
-
10 819 261
Inwestycje w jednostkach zależnych
276 191
-
-
-
-
276 191
Inne aktywa*\
411 204
781
318
994
269
413 566
Aktywa razem
19 442 677
1 980 377
241 609
144 128
60 661
21 869 452
Pozycje pozabilansowe tworzące pozycję walutową
198 854
95 274
116 204
19 999
*\ Na pozycję składają się: wartości niematerialne, rzeczowe aktywa trwałe, aktywa z tytułu podatku dochodowego, prawo do użytkowania - leasing oraz inne aktywa
Zobowiązania
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
26 275
2 087
-
46 784
-
75 146
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
76 126
527
-
-
-
76 653
Zobowiązania wobec klientów
16 721 109
1 549 776
264 328
46 070
60 021
18 641 304
Zobowiązania podporządkowane
447 032
-
-
-
-
447 032
Rezerwy
100
68 456
9990
149 842
-
228 388
Pozostałe zobowiązania
255 796
9 058
5 890
193
187
271 124
Zobowiązania razem
17 526 438
1 629 904
280 208
242 889
60 208
19 739 647
Pozycje pozabilansowe tworzące pozycję walutową
599 432
76 161
19 592
10 304
Pozycja bilansowa
350 473
-38 599
-98 761
453
Pozycja pozabilansowa
-400 578
19 113
96 612
9 695
Otwarta pozycja walutowa Banku
-50 105
-19 486
-2 149
10 148
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 101
31-12-2022
PLN
EUR
USD
CHF
Inne
Razem
Aktywa
Kasa, środki w Banku Centralnym
483 783
91 241
519
218
104
575 865
Należności od innych banków
14 667
11 617
208 337
1 296
4 968
240 885
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
222 636
308
-
-
-
222 944
dłużne papiery wartościowe
20 225
-
-
-
-
20 225
instrumenty pochodne
202 411
308
-
-
-
202 719
Pochodne instrumenty zabezpieczające
30 562
-
-
-
-
30 562
Inwestycyjne papiery wartościowe,
w tym:
9 007 943
148
27
-
-
9 008 118
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
85 290
148
27
-
-
85 465
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
6 915 813
-
-
-
-
6 915 813
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 900 215
-
-
-
-
1 900 215
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
106 625
-
-
-
-
106 625
Należności od klientów
8 731 755
1 874 356
195 264
372 203
1
11 173 579
Inwestycje w jednostkach zależnych
226 158
-
-
-
-
226 158
Inne aktywa*\
433 416
1 462
198
1 812
239
437 127
Aktywa razem
19 150 920
1 979 132
404 345
375 529
5 312
21 915 238
Pozycje pozabilansowe tworzące pozycję walutową
215 719
395 854
24 573
80 552
-
*\ Na pozycję składają się: wartości niematerialne, rzeczowe aktywa trwałe, aktywa z tytułu podatku dochodowego, prawo do użytkowania - leasing oraz inne aktywa
Zobowiązania
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
42 646
1 902
-
96 595
-
141 143
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
147 552
370
-
-
-
147 922
Zobowiązania wobec klientów
16 372 237
1 841 532
568 980
51 681
45 494
18 879 924
Zobowiązania podporządkowane
345 035
-
-
-
-
345 035
Rezerwy
40 893
2 151
7 632
108 681
-
159 357
Pozostałe zobowiązania
270 122
7 758
1 825
5
151
279 861
Zobowiązania razem
17 218 485
1 853 713
578 437
256 962
45 645
19 953 242
Pozycje pozabilansowe tworzące pozycję walutową
329 412
237 824
177 346
39 936
Pozycja bilansowa
125 419
-174 092
118 567
-40 333
Pozycja pozabilansowa
-113 694
158 030
-152 773
40 616
Otwarta pozycja walutowa Banku
11 725
-16 062
-34 206
283
Walutowa pozycja pozabilansowa wynika przede wszystkim z zawartych transakcji FX Swap, które są stosowane przez Bank do pokrycia niedopasowania płynnościowego w walutach obcych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 102
7.3. Zarządzanie kapitałem
Adekwatność kapitałowa
Celem zarządzania adekwatnością kapitałową jest:
1. utrzymanie optymalnego poziomu i struktury funduszy własnych tak, aby miary adekwatności kapitałowej kształtowały się powyżej minimalnego poziomu wymaganego przez nadzór bankowy oraz powyżej poziomu akceptowanego przez Bank, które umożliwia działanie w sposób bezpieczny, a jednocześnie zapewniający realizację jego celów biznesowych,
2. zapewnienie pokrycia funduszami własnymi ryzyk występujących w działalności Banku,
3. zapewnienie odpowiedniej stopy zwrotu z kapitału poprzez efektywne wykorzystanie funduszy własnych.
Do podstawowych miar adekwatności kapitałowej należą:
1. łączny współczynnik kapitałowy (TCR),
2. współczynnik kapitału Tier I,
3. współczynnik kapitału podstawowego Tier I,
4. wskaźnik dźwigni,
5. relacja kapitału wewnętrznego do funduszy własnych,
6. wskaźnik MREL w odniesieniu do łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko,
7. wskaźnik MREL w odniesieniu do ekspozycji całkowitej.
Na proces zarządzania adekwatnością kapitałową składa się:
1. tworzenie planów kapitałowych krótko- i długo- terminowych, w szczególności:
• określenie celów kapitałowych,
• określenie źródeł pozyskania funduszy własnych i ich struktury,
• określenie preferowanej struktury bilansu oraz wielkości wpływających na wymogi regulacyjne i kapitał wewnętrzny,
• przeprowadzanie testów warunków skrajnych, celem określenia wpływu na miary adekwatności kapitałowej,
2. realizacja założeń planów kapitałowych,
3. identyfikacja i pomiar istotnych rodzajów ryzyka w działalności Banku,
4. określenie limitów wewnętrznych dla miar adekwatności kapitałowej,
5. raportowanie (wewnętrzne i zewnętrzne) wielkości mających wpływ na wysokość miar adekwatności kapitałowej, umożliwiające ocenę ich adekwatności,
6. monitorowanie i prognozowanie miar adekwatności kapitałowej, celem określenia stopnia wykorzystania limitów nadzorczych i wewnętrznych oraz określenie ryzyka konieczności podejmowania działań określonych w awaryjnym planie kapitałowym, planie ochrony kapitału lub grupowym planie naprawy,
7. tworzenie krótko- i długo- terminowych planów kapitałowych, w szczególności awaryjnego planu kapitałowego oraz grupowego planu naprawy.
Fundusze własne
Wartość funduszy własnych została wyznaczona zgodnie z Rozporządzeniem (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, wraz z późniejszymi zmianami (zwanym dalej CRR).
Okres przejściowy dotyczący złagodzenia wpływu wdrożenia MSSF 9 na fundusze własne o którym mowa w artykule 1 pkt 1 ust. 9 Rozporządzenia (UE) 2017/2395 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2017 roku zmieniającego CRR zakończył się 31 grudnia 2022 roku. Bank nie stosuje rozwiązań przejściowych dot. odwracania efektu wdrożenia MSSF 9 w funduszach własnych o których mowa w Rozporządzeniu (UE) 2020/873 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 czerwca 2020 roku zmieniającym CRR i Rozporządzeniu (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19. W związku z tym, Bank od 01 stycznia 2023 roku nie stosuje rozwiązań przejściowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 103
Wymogi regulacyjne
Wartość wymogów regulacyjnych z tytułu funduszy własnych została wyznaczona zgodnie z CRR. Bank kalkuluje wymóg regulacyjny z tytułu funduszy własnych metodami standardowymi (dla ryzyka kredytowego kontrahenta uproszczona metoda standardowa) w zakresie:
1. ryzyka kredytowego – iloczyn w pełni skorygowanej wartości ekspozycji (z tyt. pozycji bilansowych i zobowiązań pozabilansowych), współczynnika konwersji kredytowej (dla zobowiązań pozabilansowych), odpowiedniej wagi ryzyka stosowanej dla klasy bazylejskiej danej ekspozycji oraz innych korekt, zgodnie z CRR i wartości 8%,
2. ryzyka kredytowego kontrahenta – iloczyn ekwiwalentu bilansowego i odpowiedniej wagi ryzyka stosowanej dla klasy bazylejskiej danej ekspozycji oraz innych korekt, zgodnie z CRR i wartości 8%,
3. ryzyka operacyjnego,
4. ryzyka rynkowego,
5. ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej - CVA.
Wymogi regulacyjne w 2023 roku stanowiły kapitał wewnętrzny ustalany w ramach Filara I. Narzut z tytułu kredytów nieobsługiwanych (NPE)/kredytów z utratą wartości (NPL) w 2023 roku wynosił 0 PLN.
Łączny współczynnik kapitałowy, współczynnik kapitału Tier I i współczynnik kapitału podstawowego Tier I
Zgodnie z art. 92 CRR, Bank jest zobowiązany utrzymywać łączny współczynnik kapitałowy na poziomie co najmniej 8%. Współczynnik kapitału Tier I i współczynnik kapitału podstawowego Tier I powinny wynosić odpowiednio co najmniej 6% i 4,5%.
Zgodnie z decyzją KNF z dnia 05 grudnia 2022 roku, w Banku zostaje zniesiony obowiązek utrzymywania dodatkowego wymogu kapitałowego, dotyczącego zabezpieczenia ryzyka wynikającego z zabezpieczanych hipoteką walutowych kredytów i pożyczek dla gospodarstw domowych, dla Banku Ochrony Środowiska S.A. na poziomie jednostkowym i skonsolidowanym. Od dnia ww. decyzji KNF Bank nie utrzymuje dodatkowego wymogu kapitałowego w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z zabezpieczonych hipoteką walutowych kredytów i pożyczek dla gospodarstw domowych.
Zgodnie z Rozporządzeniem CRR oraz ustawą z dnia 05 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, instytucje finansowe mają obowiązek utrzymywania dodatkowych buforów kapitałowych dla współczynników kapitałowych. Od 01 stycznia 2019 roku bufor zabezpieczający wynosi 2,5 p.p., bufor antycykliczny wynosi 0 p.p. Bank nie został objęty buforem innej instytucji o znaczeniu systemowym. Bufor systemowy decyzją Ministra Finansów z dnia 18 marca 2020 roku został rozwiązany.
W dniu 13 grudnia 2023 roku Komisja Nadzoru Finansowego zaleciła utrzymywanie na poziomie jednostkowym, funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych, w wysokości 1,43 p.p. ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. a-c rozporządzenia nr 575/2013, powiększonego o dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe oraz o wymóg połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym. Dodatkowy narzut powinien składać się w całości z kapitału podstawowego Tier I.
W efekcie, na dzień 31 grudnia 2023 r. zalecane przez Komisję minimalne wskaźniki kapitałowe dla Banku wynoszą:
1. dla współczynnika kapitału podstawowego Tier I – 8,43%,
2. dla współczynnika kapitału Tier I – 9,93%,
3. dla łącznego współczynnika kapitałowego TCR – 11,93%.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 104
Dźwignia finansowa
Ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej to ryzyko nadmiernego wzrostu ekspozycji bilansowych (po stronie aktywnej) i pozabilansowych w stosunku do kapitału Tier I. Zarządzanie ryzykiem nadmiernej dźwigni polega na identyfikacji czynników ryzyka narażających Bank na nadmierną ekspozycję aktywów w stosunku do kapitałów oraz określeniu ich wpływu na działalność Banku. Celem oceny ryzyka nadmiernej dźwigni kalkulowany jest wskaźnik dźwigni, określony jako relacja między kapitałem Tier 1, a miarą ekspozycji całkowitej.
Zgodnie z art. 92 ust. d CRR limit wskaźnika dźwigni wynosi 3%.
Kapitał wewnętrzny – filar II
Kapitał wewnętrzny definiowany jest jako szacowana przez Bank kwota kapitału niezbędna do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych, istotnych rodzajów ryzyka, występujących w działalności Banku, uwzględniająca zmiany otoczenia gospodarczego oraz przewidywany poziom ryzyka. Kapitał wewnętrzny powinien pokrywać przewidywany poziom strat nieoczekiwanych, na które Bank może być narażony w przyszłości.
Ryzyko istotne to takie ryzyko, które może mieć istotny, negatywny wpływ na kapitały i/lub fundusze własne Banku. Do ryzyk istotnych zalicza się ryzyka stale istotne oraz ryzyka, dla których okresowa ocena istotności, wykaże, że ryzyko jest istotne w danym okresie czasu.
Szacunek kapitału wewnętrznego, w tym okresowa ocena istotności realizowana jest z częstotliwością kwartalną, na podstawie metodyk, określonych w regulacjach wewnętrznych Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 105
Poziom adekwatności kapitałowej w Banku kształtował się następująco:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
DOSTĘPNY KAPITAŁ
Kapitał podstawowy Tier I
1 839 154
1 730 105
Kapitał Tier I
1 839 154
1 730 105
Fundusze własne
1 982 180
1 839 659
AKTYWA WAŻONE RYZYKIEM
Łączna kwota aktywów ważonych ryzykiem
11 865 406
12 221 934
Ryzyko kredytowe i kredytowe kontrahenta
10 400 318
11 042 179
Ryzyko operacyjne
1 364 505
1 077 010
Ryzyko rynkowe
84 796
65 554
Ryzyko CVA
15 787
37 191
WSPÓŁCZYNNIKI KAPITAŁOWE
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I
15,50
14,16
Współczynnik kapitału Tier I
15,50
14,16
Łączny współczynnik kapitałowy
16,71
15,05
WSPÓŁCZYNNIK DŹWIGNI
Wartość ekspozycji
23 811 085
23 658 834
Współczynnik dźwigni
7,7
7,3
KAPITAŁ WEWNĘTRZNY
Kapitał wewnętrzny
1 478 513
1 428 982
Relacja kapitału wewnętrznego do funduszy własnych
74,6
77,7
Poziom miar adekwatności kapitałowej Banku na dzień 31 grudnia 2023 roku utrzymywał się powyżej limitów nadzorczych i wewnętrznych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 106
7.4. Ryzyko operacyjne
Ryzyko operacyjne rozumiane jest jako ryzyko związane z wystąpieniem straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub zdarzeń zewnętrznych, obejmujące również ryzyko prawne, z uwzględnieniem zdarzeń ryzyka operacyjnego charakteryzujących się niską częstotliwością występowania, lecz wysokimi stratami; w zakres ryzyka operacyjnego nie włącza się ryzyka reputacji i strategicznego.
Celem zarządzania ryzykiem operacyjnym jest zapewnienie bezpiecznego oraz zrównoważonego działania i rozwoju Banku, poprzez m.in. ograniczenie i utrzymanie ryzyka operacyjnego na akceptowalnym poziomie w ramach przyjętych przez Bank limitów na ryzyko operacyjne oraz podejmowanie adekwatnych działań w reakcji na zaistniałe zdarzenia ryzyka operacyjnego.
Bank stosuje system zarządzania ryzykiem operacyjnym, w którym odpowiedzialność za bieżące zarządzanie ryzykiem operacyjnym spoczywa na wszystkich pracownikach Banku, a w szczególności na dyrektorach komórek organizacyjnych Centrali, centrów biznesowych oraz oddziałów Banku - zgodnie z zakresem odpowiedzialności i zadań.
W Banku funkcjonuje komórka organizacyjna Centrali ds. zarządzania ryzykiem operacyjnym, stanowiąca drugi poziom zarządzania ryzykiem operacyjnym, która odpowiada m.in. za organizację systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku.
W Banku gromadzone są informacje o istotnych zdarzeniach ryzyka operacyjnego w bazie zdarzeń ryzyka operacyjnego tj. w dedykowanej aplikacji informatycznej. Informacje te wykorzystywane są do:
1. bieżącego monitorowania poziomu ryzyka operacyjnego,
2. monitorowania działań jednostek i komórek organizacyjnych związanych z zaistniałymi zdarzeniami,
3. pomiaru lub szacowania strat z tytułu ryzyka operacyjnego,
4. generowania raportów dotyczących zaistniałych zdarzeń w zakresie ryzyka operacyjnego, w tym raportów na potrzeby instytucji zewnętrznych.
Bank określa podstawowe limity na ryzyko operacyjne, w tym w szczególności limit tolerancji oraz apetytu w skali całego Banku, a także docelowy profil ryzyka operacyjnego. Stopień wykorzystania przyjętych limitów tolerancji i apetytu na ryzyko operacyjne kontrolowany jest poprzez okresowe monitorowanie wielkości ponoszonych strat z tytułu zaistniałych zdarzeń ryzyka operacyjnego.
Pomiar poziomu ryzyka operacyjnego jest przeprowadzany z wykorzystaniem metod ilościowych, jakościowych oraz mieszanych, w tym m.in. poprzez:
1. obliczanie wymogu kapitałowego na ryzyko operacyjne wg. metody standardowej,
2. szacowanie i wyznaczanie kapitału wewnętrznego na ryzyko operacyjne; według stanu na 31 grudnia 2023 roku kapitał wewnętrzny był równy wymogom kapitałowym na ryzyko operacyjne,
3. obliczanie i monitorowanie kluczowych wskaźników ryzyka operacyjnego (KRI),
4. przeglądy ryzyka operacyjnego (samoocena potencjalnego ryzyka operacyjnego),
5. przeprowadzanie testów warunków skrajnych.
W Banku testy warunków skrajnych dla ryzyka operacyjnego przeprowadzane są za pomocą trzech metod: analizy wrażliwości, analizy odwrotnej, analizy scenariuszowej. TWS przeprowadzane są raz w roku. W wyniku przeprowadzonych dotychczas testów warunków skrajnych, wielkość przyjętych w scenariuszach strat, skonfrontowana z wielkością dostępnego kapitału w postaci wyznaczonych na ryzyko operacyjne limitu tolerancji i wymogu kapitałowego, dla większości scenariuszy, potwierdziła zdolność absorbcji strat z tytułu ryzyka operacyjnego przez wyznaczony na to ryzyko wymóg kapitałowy z tyt. ryzyka operacyjnego oraz limit tolerancji na ryzyko operacyjne. W przypadku scenariuszy, w których hipotetyczny poziom strat przekroczył poziom kapitałów utrzymywanych na ryzyko operacyjne, w Banku podejmowane są działania ograniczające ryzyko ich materializacji.
W ramach systemowego zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku projektowane są przepisy wewnętrzne z uwzględnieniem wbudowania w te przepisy podziału kompetencji, który zapobiega przyporządkowaniu zakresu odpowiedzialności mogącemu prowadzić do konfliktów interesów oraz mechanizmów ograniczających ryzyko operacyjne. W celu ograniczania ekspozycji na ryzyko operacyjne Bank stosuje m.in. następujące instrumenty ( metody, techniki i narzędzia):
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 107
1. organizacja pracy zapewniająca ograniczenie powstania ryzyka operacyjnego poprzez m.in.: rozdzielenie funkcji wykonawczych od kontrolnych, ustalenie limitów w zakresie podejmowania decyzji lub dokonywania operacji w Banku, zarządzanie prawami dostępu do pomieszczeń i systemów w celu ograniczenia możliwości dokonywania działań przez nieuprawnione osoby,
2. polityka kadrowa,
3. kontrola wewnętrzna,
4. strategiczne limity wewnętrzne na ryzyko operacyjne tj. limit tolerancji i apetytu,
5. okresowe przeglądy ryzyka operacyjnego oparte o proces samooceny,
6. mapy ryzyka budowane w celu identyfikacji źródeł występowania potencjalnych zagrożeń oraz dokonania oceny poziomu ryzyka z tego tytułu,
7. testy warunków skrajnych z tytułu ryzyka operacyjnego,
8. wartości progowe kluczowych wskaźników ryzyka operacyjnego (KRI),
9. klauzule w zawieranych umowach z podmiotami zewnętrznymi, ograniczające ryzyko operacyjne,
10. ubezpieczenie mienia bankowego w wyspecjalizowanych firmach,
11. dokumentowanie stosowanych w Banku rozwiązań metodycznych, procesowych, organizacyjnych i informatycznych,
12. automatyzacja czynności w wyniku zastosowania rozwiązań informatycznych oraz zwiększenie jakości działań poprzez wykorzystywanie specjalistycznego oprogramowania,
13. plany ciągłości działania i plany awaryjne opracowywane dla krytycznych procesów biznesowych Banku,
14. analiza adekwatności obliczonych wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego do rzeczywiście ponoszonego ryzyka operacyjnego przez Bank,
15. szkolenia wewnętrzne dla pracowników Banku mające na celu uświadomienie i zrozumienie roli, wpływu oraz sposobów postępowania w zakresie ryzyka operacyjnego.
Poziom i profil ryzyka operacyjnego, poziom wykorzystania limitów na ryzyko operacyjne oraz wielkość strat z tytułu zaistniałych zdarzeń ryzyka operacyjnego są regularnie monitorowane w komórce organizacyjnej Centrali ds. zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz raportowane: Radzie Nadzorczej, Komitetowi ds. Ryzyka przy Radzie Nadzorczej, Zarządowi Banku oraz Komitetowi Ryzyka Operacyjnego.
W 2023 roku Bank nie identyfikował istotnych zdarzeń ryzyka operacyjnego wywołanych czynnikami zewnętrznymi, które wpływałyby na stabilność i bezpieczeństwo funkcjonowania Banku.
7.5. Ryzyko braku zgodności
Ryzyko braku zgodności rozumiane jest jako ryzyko skutków nieprzestrzegania przepisów prawa, przepisów wewnętrznych i standardów rynkowych w procesach funkcjonujących w Banku.
Bank zapewnia zgodność działania z przepisami prawa, przepisami wewnętrznymi i standardami rynkowymi poprzez proces zarządzania ryzykiem braku zgodności, który obejmuje identyfikację, ocenę, kontrolę i monitorowanie ryzyka braku zgodności oraz raportowanie w tym zakresie do Zarządu i Rady Nadzorczej Banku oraz funkcję kontroli poprzez stosowanie mechanizmów kontrolnych i ich niezależne monitorowanie oraz raportowanie wyników niezależnego monitorowania.
Podstawowe zasady zapewniania zgodności w Banku w ramach funkcji kontroli i procesu zarządzania ryzykiem braku zgodności zostały określone w Polityce zgodności Banku Ochrony Środowiska S.A., opracowanej przez Zarząd i zatwierdzonej przez Radę Nadzorczą Banku oraz w Zasadach zarządzania ryzykiem braku zgodności w Banku Ochrony Środowiska S.A.
W Banku funkcjonuje wyodrębniona, samodzielna komórka do spraw zgodności, podlegająca bezpośrednio Prezesowi Zarządu Banku, która odpowiada za realizację przypisanych jej obowiązków w ramach funkcji kontroli i wykonywanie zadań w ramach zarządzania ryzykiem braku zgodności.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 108
Proces zarządzania ryzykiem braku zgodności, realizowany przez komórkę ds. zgodności przy udziale innych komórek organizacyjnych I i II linii obrony, obejmuje:
1. identyfikację ryzyka braku zgodności, w szczególności w fazie projektowania nowych produktów i przepisów wewnętrznych,
2. ocenę ryzyka braku zgodności,
3. kontrolę i monitorowanie ryzyka braku zgodności,
4. przedstawianie raportów o ryzyku braku zgodności działalności Banku z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi.
Bank wyodrębnia kluczowe obszary dla zapewniania zgodności:
1. wdrażanie i monitorowanie przepisów prawa i standardów rynkowych,
2. wdrażanie i monitorowanie przestrzegania standardów etycznych,
3. przyjmowanie/przekazywanie korzyści lub prezentów,
4. prowadzenie działalności reklamowej i marketingowej,
5. oferowanie produktów, w tym w szczególności wdrażanie nowych produktów,
6. postępowanie ze skargami i reklamacjami klientów,
7. przeciwdziałanie i zarządzanie konfliktami interesów,
8. przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
9. obrót instrumentami finansowymi.
Komórka ds. zgodności zarządza również anonimowymi zgłoszeniami naruszeń prawa oraz obowiązującymi w Banku Ochrony Środowiska S.A. procedurami dotyczącymi standardów etycznych.
Proces zarządzania ryzykiem braku zgodności, realizowany przez komórkę ds. zgodności, obejmuje także zarządzanie ryzykiem braku zgodności w obszarze związanym z wykonywaniem czynności, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
Bank sprawuje nadzór i zarządza ryzykiem braku zgodności związanym z działalnością jego podmiotów zależnych, z uwzględnieniem struktury Grupy Kapitałowej oraz wymagań nadzorczych w zakresie zarządzania tym ryzykiem, poprzez nadzór właścicielski realizowany przez osoby zasiadające w radach nadzorczych podmiotów zależnych.
Sposób zarządzania ryzykiem braku zgodności w Grupie Kapitałowej określają właściwe przepisy wewnętrzne wprowadzane przez podmioty zależne.
7.6. Ryzyko modeli
Ryzyko modeli jest definiowane w Banku zgodnie z wymaganiami nadzorczymi jako potencjalna strata, która może zostać poniesiona w wyniku podejmowania decyzji opierających się na danych uzyskanych w procesach stosowania modeli wewnętrznych, z powodu błędów związanych z opracowywaniem, wdrażaniem lub stosowaniem takich modeli (art. 3, ust. 1, pkt. 11, CRDIV).
Proces identyfikacji, oceny i monitoringu ryzyka modeli obejmuje obszary związane z:
1. ryzykiem wykorzystywania nieprawidłowych, niekompletnych danych,
2. ryzykiem błędnych założeń modeli, założeń nieadekwatnych do estymowanego procesu,
3. ryzykiem metodologicznym wynikającym z użycia w procesie budowy modeli, niewłaściwych metodyk i technik estymacji,
4. ryzykiem prowadzenia niedostatecznego monitoringu, walidacji i aktualizacji modeli, a także ryzyka stosowania niepoprawnie wdrożonego poprawnego, ale błędnie zaimplementowanego modelu.
Z uwagi na szerokie wykorzystanie modeli wspierających podstawowe procesy w BOŚ SA, jak np.: proces kredytowy, procesy zarządzania kapitałem, procesy zarządzania ryzykiem kredytowym, rynkowym i finansowym, ryzyko modeli jest uznawane w Banku za ryzyko stale istotne. Na ryzyko modeli jest szacowany i utworzony kapitał wewnętrzny.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 109
Zarządzanie ryzykiem modeli jest realizowane w Banku zgodnie z regulacjami wewnętrznymi, m.in. z zasadami szacowania i alokacji kapitału wewnętrznego, polityką zarządzania ryzykiem modeli, metodyką zarządzania ryzykiem modeli oraz metodykami walidacji modeli istotnych. Polityka określa zasady, wg których przebiegają procesy związane z estymacją, weryfikacją i zarządzaniem poziomem ryzyka modeli oraz reguluje zagadnienia dotyczące aspektów budowy, weryfikacji, implementacji, walidacji oraz monitoringu modeli stosowanych w Banku. Działania w zakresie zarządzania ryzykiem modeli są koordynowane przez komórkę organizacyjną Centrali ds. zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz niezależną jednostkę: komórkę organizacyjną Centrali ds. walidacji modeli, bezpośrednio podlegające Wiceprezesowi Zarządu Banku koordynującemu organizacyjnie realizację zadań Obszaru Ryzyka.
W celu szybkiej i precyzyjnej identyfikacji ryzyka modeli, w Banku funkcjonuje wystandaryzowany, kompleksowy proces zarządzania tym ryzykiem, który obejmuje:
1. identyfikację nowych modeli,
2. cykl życia modeli,
3. zasady oceny istotności funkcjonujących w Banku modeli,
4. zasady funkcjonowania dzienników modeli - w dziennikach modeli umieszczane są m.in. informacje na temat funkcjonujących modeli, zestawu ich parametrów, zmian wprowadzanych do modeli, ich aktualizacji i prowadzonych przeglądów. Dzienniki stanowią bazę informacyjną w zakresie istotności modeli, wyników monitoringu i walidacji modeli oraz poziomów ryzyka w zakresie modeli istotnych,
5. standardy i zasady monitorowania oraz raportowania ryzyka modeli - w przypadku modeli istotnych monitoring modelu odbywa się w cyklu kwartalnym, dla pozostałych modeli jest to okres roczny. W wyjątkowych przypadkach, wynikających w szczególności z ograniczonej dostępności danych lub znaczącej pracochłonności monitoringu, częstotliwość monitoringu może być mniejsza (jednakże nie mniejsza niż roczna dla modeli istotnych oraz nie mniejsza niż trzyletnia dla modeli nieistotnych). Raportowanie prowadzone jest w cyklu kwartalnym. Dodatkowo prowadzona jest roczna ocena realizacji Polityki zatwierdzanej przez Radę Nadzorczą Banku,
6. zasady prowadzenia walidacji modeli - walidacja modeli prowadzona jest przez niezależne Biuro Walidacji Modeli, z częstotliwością co do zasady raz w roku w przypadku modeli istotnych. Dla niektórych rodzajów modeli istotnych, jeżeli wynika to wprost ze specyfiki ich funkcjonowania, częstotliwość walidacji może być mniejsza niż roczna (jednakże nie mniejsza niż trzyletnia). Pozostałe modele walidowane są w ramach tzw. walidacji doraźnej na polecenie Zarządu Banku, odpowiedniego Komitetu, na podstawie zaleceń zewnętrznych lub wewnętrznych lub na wniosek właściciela modelu.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku w Banku funkcjonują 22 modele, w tym 8 modeli uznanych za istotne oraz 14 modeli uznanych za nieistotne.
Ryzyko związane z modelami istotnymi Banku jest oceniane cyklicznie, zgodnie ze standardami przyjętymi w regulacjach wewnętrznych, z uwzględnieniem kalkulacji kapitału wewnętrznego związanego z zabezpieczeniem się Banku przed ryzykiem modeli. Raportowanie dotyczące statusu działań w zakresie zarządzania modelami i ich walidacją obejmuje ocenę ryzyka modeli, poziom tolerancji i związany z tym poziom kapitału alokowanego na ryzyko modeli. Raporty z walidacji modeli istotnych są prezentowane i akceptowane na posiedzeniach odpowiednich Komitetów powołanych przez Zarząd Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. tys. zł.
S t r o n a | 110
8. Wynik z tytułu odsetek
01-01-2023
31-12-2023
01-01-2022
31-12-2022
Przychody z tytułu odsetek
Przychody o podobnym charakterze do odsetek
Przychody z tytułu odsetek
Przychody o podobnym charakterze do odsetek
Wyszczególnienie
Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowa- nego kosztu
Aktywa wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Aktywa finansowe wyceniane obowiązkowo wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowa- nego kosztu
Aktywa wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Aktywa finansowe wyceniane obowiązkowo wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Należności od banków i Banku Centralnego
66 717
-
-
66 717
58 483
-
-
58 483
Należności od klientów instytucjonalnych
706 957
-
48
707 005
617 603
-
573
618 176
Należności od klientów detalicznych
213 767
-
331
214 098
124 357
-
70
124 427
Inwestycyjne dłużne papiery wartościowe nieprzeznaczone do obrotu
126 339
444 307
-
570 646
73 333
307 489
-
380 822
Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
-
-
3 773
3 773
-
-
4 376
4 376
Transakcje zabezpieczające
-
-
20 664
20 664
-
-
12 298
12 298
Razem
1 113 780
444 307
24 816
1 582 903
873 776
307 489
17 317
1 198 582
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 111
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze od:
Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Zobowiązania finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Zobowiązania finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Rachunków bankowych i depozytów od banków
2 881
-
2 881
3 538
-
3 538
Rachunków bankowych i depozytów klientów instytucjonalnych
370 628
-
370 628
255 293
-
255 293
Rachunków bankowych i depozytów klientów indywidualnych
454 147
-
454 147
233 216
-
233 216
Kredytów i pożyczek od klientów
18 512
-
18 512
2 360
-
2 360
Środków funduszy z przeznaczeniem na kredyty (JESSICA)
1 304
-
1 304
885
-
885
Instrumentów finansowych - dłużne papiery własnej emisji
36 069
-
36 069
28 657
-
28 657
Transakcji zabezpieczających
-
-
-
-
-
-
Zobowiązań leasingowych
3 015
-
3 015
3 693
-
3 693
Razem
886 556
-
886 556
527 642
-
527 642
Zgodnie z ustawą z dnia 07 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom w latach 2022- 2023 kredytobiorcy mieli prawo do zawieszenia spłaty maksymalnie ośmiu rat kredytu hipotecznego udzielonego w walucie polskiej na realizację własnych potrzeb mieszkaniowych, tzw. wakacje kredytowe. Ze względu na wysokie prawdopodobieństwo wykorzystania przez kredytobiorców tego prawa Bank ujmował zgodnie z przepisem B5.4.6 MSSF 9 „Instrumenty finansowe” korektę wartości bilansowej brutto kredytów dotyczącą rat możliwych do zawieszenia w tym okresie. Na dzień 31 grudnia 2022 r. korekta wartości bilansowej brutto kredytów z tytułu wakacji kredytowych wynosiła 20 437 tys. zł i została ujęta poprzez zmniejszenie przychodów odsetkowych. Prawo klientów do zawieszenia spłaty rat kredytu hipotecznego wygasło w 2023 r. i w związku z tym korekta wartości bilansowej brutto kredytów została rozwiązana poprzez zwiększenie przychodów odsetkowych.
Przychody odsetkowe za rok 2023 uwzględniają odsetki naliczone od należności z rozpoznaną utratą wartości w kwocie 98 226 tys. zł (odpowiednio dla danych porównawczych za rok 2022 kwota tych odsetek wynosiła 87 243 tys. zł).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 112
9. Wynik z tytułu opłat i prowizji
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Przychody z tytułu opłat i prowizji
Opłaty za obsługę rachunków klientów, inne operacje rozliczeniowe w obrocie krajowym i zagranicznym*
36 294
37 379
Prowizje od kredytów
40 735
38 516
Prowizje od gwarancji i akredytyw
6 717
6 865
Pozostałe opłaty*
7
6
Razem
83 753
82 766
Koszty z tytułu opłat i prowizji
Opłaty z tytułu kart płatniczych
6 849
7 790
Opłaty od rachunków bieżących
589
1 014
Opłaty z tytułu obsługi bankomatów
434
513
Prowizje z tytułu należności od klientów
429
96
Pozostałe opłaty
955
648
Razem
9 256
10 061
*Przychody z tytułu opłat i prowizji wynikające z umów z klientami wg MSSF 15 w 2023 roku wynoszą 36 301 tys. zł i odpowiednio 37 385 tys. zł w 2022 roku.
10. Przychody z tytułu dywidend
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
8 118
6 924
Razem
8 118
6 924
Dotyczy dywidendy otrzymanej w 2023 roku od spółki Kemipol Sp. z o.o., a w 2022 roku od spółki Kemipol Sp. z o.o. w kwocie 6 743 tys. zł oraz WODKAN Przedsiębiorstwo i Kanalizacji S.A. w kwocie 181 tys. zł.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 113
11. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy (w tym należności od klientów)
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
1 284
- 593
Pochodne instrumenty finansowe
6 271
3 557
Należności od klientów
- 332
- 63
Papiery wartościowe wyceniane wg opcji wartości godziwej przez wynik finansowy oraz powiązane z nimi pochodne instrumenty finansowe
3 071
- 5 559
Razem
10 294
- 2 658
12. Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Wynik z tyt. wyceny do wartości godziwej transakcji zabezpieczających wartość godziwą
- 14 320
13 495
Wynik z tyt. wyceny obligacji skarbowych podlegających rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej w części podlegającej zabezpieczeniu
12 292
- 13 376
Razem
- 2 028
119
13. Wynik z pozycji wymiany
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Wynik z tytułu operacji wyceny zrealizowany
14 341
63 518
Wynik z tytułu operacji wyceny niezrealizowany
- 3 858
- 26 812
Razem
10 483
36 706
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 114
14. Pozostałe przychody operacyjne
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Rozwiązanie rezerw na zobowiązania, w tym:
2 558
6 238
rezerwy na zobowiązania i roszczenia
1 194
2 724
rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
38
617
rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia w postaci hipoteki
870
-
pozostałe rezerwy
456
2 897
Przychody z tytułu rozwiązania odpisów aktualizujących wartość należności
22
14
Przychody z tytułu odzyskanych należności przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych
7 858
4 404
Przychody z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych
17
39
Przychody z tytułu zwrotu kosztów windykacji należności
919
1 222
Przychody od sprzedaży towarów i usług
1 001
1 031
Korekta odsetek od zerwanych depozytów z lat ubiegłych
671
1 118
Przychody z tytułu odszkodowań, kar i grzywien
14
53
Przychody z tytułu refinansowania z grantu
1 213
324
Przychody z umów/produktów realizowanych przez Bank opodatkowane podatkiem VAT
3 052
631
Przychody z tytułu korekty podatku VAT naliczonego
-
239
Pozostałe
1 396
1 295
Razem
18 721
16 608
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 115
15. Pozostałe koszty operacyjne
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Likwidacja środków trwałych, wartości niematerialnych
95
206
Przekazane darowizny
1 583
1 725
Utworzenie rezerw na zobowiązania i roszczenia, w tym:
10 541
4 379
rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
18
10
rezerwa na pozostałe zobowiązania i roszczenia
10 170
1 639
rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia
w postaci hipoteki
353
2 710
pozostałe rezerwy
-
20
Koszty windykacji należności
2 588
2 923
Korekta odsetek i prowizji od kredytów z lat ubiegłych
5 878
4 985
Koszty utrzymania i administracji wynajmowanych lokali własnych
309
497
Koszty z tytułu odszkodowań
909
2 112
Opłaty za obsługę wypłaty pożytków od papierów wartościowych
958
620
Koszty z tyt. płatności dotyczących operatów szacunkowych
126
342
Koszty reklamacji i obsługi spraw spornych z klientami
9 896
3 610
Koszty z tytułu refinansowania z grantu
767
-
Pozostałe
1 661
3 547
Razem
35 311
24 946
Rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia w postaci hipoteki została ujęta wskutek zmiany Ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, dotyczącej zwrotu kosztu kredytu hipotecznego otrzymywanego przez Bank za okres do czasu wpisu hipoteki do księgi wieczystej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 116
16. Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Zmiana korekty wartości bilansowej brutto kredytów z tytułu ryzyka prawnego
-198 585
-44 075
Zmiana rezerwy z tytułu ryzyka prawnego
1 437
-95 855
Koszty rozliczenia z klientami warunków ugody lub unieważniania przewyższające rezerwę lub korektę wartości bilansowej brutto kredytu
-87 263
-4 376
Razem
-284 411
- 144 306
17. Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
- 13 513
2 091
Papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
- 106
- 18
Należności od banków
41
75
Należności od klientów oraz zobowiązania pozabilansowe, w tym:
- 47 920
- 102 782
należności bilansowe
- 35 560
- 97 658
od klientów detalicznych
10 098
65 760
od klientów instytucjonalnych
- 45 658
- 163 418
zobowiązania pozabilansowe
- 12 360
- 5 124
od klientów detalicznych
- 553
402
od klientów instytucjonalnych
- 11 807
- 5 526
Razem
- 61 498
- 100 634
Wynik odpisów z tyt. utraty wartości na należności od klientów:
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Wycena indywidualna
- 6 361
- 183 260
Wycena grupowa
- 29 199
85 602
Razem
- 35 560
- 97 658
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 117
18. Ogólne koszty administracyjne
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Świadczenia pracownicze
193 276
168 990
Koszty administracyjne, w tym:
131 074
164 824
koszty rzeczowe
97 430
90 470
podatki i opłaty
8 817
5 725
składka i wpłaty na BFG
21 987
27 597
składka i wpłaty na KNF
2 569
2 498
składka na rzecz Funduszu Wsparcia Kredytobiorców*
-
38 358
składka na pokrycie kosztów działalności Rzecznika Finansowego
271
176
Amortyzacja, w tym:
59 828
50 589
środków trwałych
13 093
9 598
wartości niematerialnych
32 464
26 430
prawa do użytkowania
14 271
14 561
Razem
384 178
384 403
* Dodatkowa składka na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców w kwocie 38 358 tys. zł. została zapłacona przez Bank zgodnie z decyzją Rady Funduszu Wsparcia Kredytobiorców wydaną na podstawie Ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom.
Świadczenia pracownicze
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Wynagrodzenia, w tym:
161 475
141 507
odprawy emerytalne
537
379
Składki na ubezpieczenia społeczne
31 801
27 483
Razem
193 276
168 990
Bank nie finansuje świadczeń emerytalnych opartych na programach określonych świadczeń, za wyjątkiem odpraw emerytalnych, wypłacanych zgodnie z Regulaminem Wynagradzania Pracowników BOŚ S.A.
Amortyzacja prawa do użytkowania aktywów
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Nieruchomości
13 479
14 227
Samochody
792
334
Razem
14 271
14 561
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 118
19. Obciążenia podatkowe
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Podatek bieżący
- 69 671
- 65 430
Podatek odroczony
9 266
7 126
Razem
- 60 405
- 58 304
Zysk brutto
122 106
185 912
Podatek dochodowy według stawki 19 %
- 23 200
- 35 323
Trwałe różnice pomiędzy wynikiem brutto a podstawą opodatkowania
- 37 205
- 22 975
zmniejszające:
45 898
172 219
rozwiązane odpisy aktualizujące
-
461
otrzymane dywidendy
1 542
1 316
wycena spółek zależnych metodą praw własności
14 011
7 824
rozwiązanie rezerw, w tym rezerwy na postępowania sądowe i roszczenia
na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi
30 302
162 184
pozostałe
43
434
zwiększające:
- 86 889
- 200 794
utworzone odpisy aktualizujące
- 6 551
- 3 548
utworzone rezerwy na pozostałe zobowiązania, w tym rezerwy
na postępowania sądowe i roszczenia na ryzyko prawne związane
z walutowymi kredytami hipotecznymi
- 56 079
- 39 394
wycena spółek zależnych metodą praw własności
- 704
- 749
składki na BFG
- 4 178
- 5 243
pozostałe
- 19 377
- 151 860
odliczenia od dochodu:
3 786
5 600
darowizny, ulga B+R
301
374
zaniechanie poboru podatku od umorzonych kwot kredytów
indeksowanych do waluty obcej
3 485
5 226
Obciążenia podatkowe dotyczące wyniku finansowego roku bieżącego
- 60 405
- 58 298
Podatek bieżący i odroczony dotyczący lat ubiegłych
-
- 6
Razem obciążenia podatkowe
- 60 405
- 58 304
Efektywna stawka podatkowa
49%
31%
Szczegółowe informacje na temat odroczonego podatku dochodowego przedstawiono w nocie 36.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 119
20. Zysk przypadający na jedną akcję
Podstawowy zysk/strata przypadający na jedną akcję wylicza się jako iloraz zysku przypadającego na akcjonariuszy Banku oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w trakcie roku.
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Zysk netto
61 701
127 608
Średnia ważona liczba akcji zwykłych (w tysiącach)
92 910
92 910
Podstawowy zysk na akcję (wyrażony w zł, gr)
0,66
1,37
Zysk rozwodniony na akcję jest równy zyskowi/stracie podstawowemu na akcję w prezentowanych okresach.
21. Kasa, środki w Banku Centralnym
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Środki pieniężne w kasie
18 092
18 091
Środki w Banku Centralnym
565 990
557 774
Razem
584 082
575 865
22. Należności od innych banków
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Lokaty w innych bankach, ujęte w ekwiwalentach środków pieniężnych
143 414
213 672
Należności z tytułu zabezpieczeń instrumentów pochodnych
4 559
12 546
Papiery dłużne zaklasyfikowane do portfela należności od innych banków
15 135
15 162
Inne należności
26
-
Razem brutto
163 134
241 380
Odpisy z tytułu utraty wartości papierów dłużnych zaklasyfikowanych do portfela należności od innych banków
- 453
- 495
Razem netto
162 681
240 885
Należności od innych banków wg terminów zapadalności zostały zaprezentowane w nocie 26.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 120
Zmiana stanu wartości bilansowej brutto należności od innych banków:
Wartość brutto należności od banków
Wyszczególnienie
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2023
226 218
15 162
-
-
241 380
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
29 595
-
-
-
29 595
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
- 82 167
- 27
-
-
- 82 194
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 25 647
-
-
-
- 25 647
Stan na koniec okresu 31-12-2023
147 999
15 135
-
-
163 134
Wartość brutto należności od banków
Wyszczególnienie
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2022
375 943
15 078
-
-
391 021
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
111 719
-
-
-
111 719
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
- 147 351
84
-
-
- 147 267
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 114 093
-
-
-
- 114 093
Stan na koniec okresu 31-12-2022
226 218
15 162
-
-
241 380
Zmiana stanu wartości odpisów na należności od innych banków:
Wartość odpisów na należności od banków
Wyszczególnienie
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2023
-
495
-
-
495
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
-
- 42
-
-
- 42
Stan na koniec okresu 31-12-2023
-
453
-
-
453
Wartość odpisów na należności od banków
Wyszczególnienie
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2022
-
569
-
-
569
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
-
-74
-
-
-74
Stan na koniec okresu 31-12-2022
-
495
-
-
495
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 121
23. Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Wyszczególnienie aktywów
31-12-2023
31-12-2022
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:
113 345
202 719
transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych
4 526
6 638
transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej
108 819
196 081
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
-
20 225
Razem aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
113 345
222 944
Wyszczególnienie zobowiązań
31-12-2023
31-12-2022
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:
76 653
147 922
transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych
3 041
3 213
transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej
73 612
144 709
Razem zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
76 653
147 922
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 122
24. Inwestycyjne papiery wartościowe
31-12-2023
31-12-2022
Wyszczególnienie
wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Dłużne papiery wartościowe:
6 885 521
2 366 265
126 328
9 378 114
6 915 813
1 900 215
106 625
8 922 653
obligacje Skarbu Państwa
2 470 032
1 879 119
4 349 151
1 827 141
1 691 585
3 518 726
bony pieniężne NBP - ujęte
w ekwiwalentach środków pieniężnych
3 296 458
-
-
3 296 458
4 465 127
-
-
4 465 127
obligacje instytucji samorządowych
32 690
-
-
32 690
65 878
-
-
65 878
obligacje innych banków
518 656
221 721
126 328
866 705
294 800
87 515
106 625
488 940
obligacje pozostałych instytucji finansowych
567 685
265 425
833 110
262 867
121 115
-
383 982
Kapitałowe papiery wartościowe:
106 656
-
-
106 656
85 465
-
-
85 465
Notowane
39 780
-
-
39 780
18 543
-
-
18 543
nienotowane
66 876
-
-
66 876
66 922
-
-
66 922
Razem
6 992 177
2 366 265
126 328
9 484 770
7 001 278
1 900 215
106 625
9 008 118
Inwestycyjne papiery wartościowe wg terminów zapadalności zostały zaprezentowane w nocie 26.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 123
Zmiana stanu wartości bilansowej brutto inwestycyjnych papierów wartościowych:
Wyszczególnienie
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2023
6 915 813
1 900 397
106 625
85 465
9 008 300
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
216 468 122
493 678
-
-
216 961 800
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
134 117
35 876
19 703
21 191
210 887
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 216 632 531
- 63 398
-
-
- 216 695 929
Stan na koniec okresu 31-12-2023
6 885 521
2 366 553
126 328
106 656
9 485 058
Wyszczególnienie
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2022
5 311 853
1 582 530
129 229
85 483
7 109 095
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
198 072 199
475 938
-
-
198 548 137
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
- 35 338
46 154
- 22 604
- 18
- 11 806
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 196 432 901
- 204 225
-
-
- 196 637 126
Stan na koniec okresu 31-12-2022
6 915 813
1 900 397
106 625
85 465
9 008 300
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 124
Zmiana stanu odpisów z tytułu utraty wartości inwestycyjnych papierów wartościowych:
Zmiana wartości odpisów dłużnych papierów wartościowych
Wyszczególnienie
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2023
635
182
817
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
14 917
48
14 965
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
8 147
- 5
8 142
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 9 523
63
- 9 460
Stan na koniec okresu 31-12-2023
14 176
288
14 464
Zmiana wartości odpisów dłużnych papierów wartościowych
Wyszczególnienie
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2022
2 754
164
2 918
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
4 398
49
4 447
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
- 31
- 18
- 49
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 6 486
- 13
- 6 499
Stan na koniec okresu 31-12-2022
635
182
817
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł
S t r o n a | 125
Inwestycyjne papiery wartościowe stanowiące zabezpieczenie (wartość bilansowa brutto):
31-12-2023
31-12-2022
Wyszczególnienie
wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wyceniane
wg zamortyzowanego kosztu
wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wyceniane
wg zamortyzowanego kosztu
Zabezpieczenie umów pożyczek otrzymanych od banków i międzynarodowych organizacji finansowych
110 138
615 681
118 820
755 217
powyżej roku
110 138
615 681
118 820
755 217
Zabezpieczenie Funduszu Ochrony Środków Gwarantowanych
-
47 018
-
46 843
powyżej roku
-
47 018
-
46 843
Zabezpieczenie zobowiązań w postaci składek na Fundusz Gwarancyjny
6 906
22 968
6 517
22 990
powyżej roku
6 906
22 968
6 517
22 990
Zabezpieczenie zobowiązań w postaci składek na Fundusz Przymusowej Restrukturyzacji
9 866
32 093
9 309
32 086
powyżej roku
9 866
32 093
9 309
32 086
Zabezpieczenie transakcji repo
55 350
-
93 648
15 974
do roku
-
-
93 648
15 974
powyżej roku
55 350
-
-
-
Razem
182 260
717 760
228 294
873 110
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 126
25. Należności od klientów
31-12-2023
31-12-2022
Wyszczególnienie
Należności od klientów brutto
Odpisy z tyt. utraty wartości
Należności od klientów netto
Należności od klientów brutto
Odpisy z tyt. utraty wartości
Należności od klientów netto
Wycena wg zamortyzowanego kosztu
11 698 736
918 125
10 780 611
12 220 160
1 089 542
11 130 618
Należności od klientów detalicznych
2 380 130
239 187
2 140 943
2 863 508
274 472
2 589 036
kredyty w rachunku bieżącym
4 465
2 743
1 722
4 342
3 597
745
kredyty gotówkowe
337 391
93 731
243 660
330 189
98 897
231 292
kredyty mieszkaniowe
1 804 172
109 170
1 695 002
2 266 344
134 239
2 132 105
kredyty i pożyczki pozostałe
234 102
33 543
200 559
262 633
37 739
224 894
Należności od klientów instytucjonalnych
9 318 606
678 938
8 639 668
9 356 652
815 070
8 541 582
kredyty obrotowe
953 311
51 649
901 662
859 701
63 439
796 262
kredyty i pożyczki terminowe
6 897 915
579 707
6 318 208
7 570 246
731 916
6 838 330
należności faktoringowe
502 412
38 008
464 404
558 555
6 356
552 199
skupione wierzytelności
76 253
3 389
72 864
92 826
903
91 923
papiery wartościowe komercyjne
888 715
6 185
882 530
275 324
12 456
262 868
Wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
-
-
139
-
-
3 050
Należności od klientów detalicznych
-
-
109
-
-
270
kredyty w rachunku bieżącym
-
-
-
-
-
9
kredyty i pożyczki mieszkaniowe
-
-
43
-
-
99
kredyty i pożyczki pozostałe
-
-
66
-
-
162
Należności od klientów instytucjonalnych
-
-
30
-
-
2 780
kredyty i pożyczki terminowe
-
-
30
-
-
2 780
Razem
-
-
10 780 750
11 133 668
Złożone depozyty zabezpieczające
34 335
39
34 296
36 296
45
36 251
Pozostałe należności
4 215
-
4 215
3 660
-
3 660
Razem należności od klientów
-
-
10 819 261
-
-
11 173 579
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 127
W należnościach od klientów znajdują się kredyty preferencyjne z dopłatami do odsetek od NFOŚiGW i WFOŚiGW, które w prezentowanych okresach wynoszą (wartość nominalna):
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Kredyty preferencyjne z dopłatami, w tym:
24 715
35 928
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
24 614
33 126
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
101
2 802
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 128
Wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych
Wartość bilansowa brutto należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych przed uwzględnieniem kosztów ryzyka prawnego
Wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych
Wartość bilansowa brutto należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych po uwzględnieniu kosztów ryzyka prawnego*
Wyszczególnienie
31-12-2023
Należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych - korekta pomniejszająca wartość bilansową należności
1 082 585
528 689
553 896
Rezerwa wynikająca z ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych
164 000
Razem
692 689
Wartość bilansowa brutto należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych przed uwzględnieniem kosztów ryzyka prawnego
Wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych
Wartość bilansowa brutto należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych po uwzględnieniu kosztów ryzyka prawnego*
Wyszczególnienie
31-12-2022
Należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych - korekta pomniejszająca wartość bilansową należności
1 332 819
398 308
934 512
Rezerwa wynikająca z ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych
116 456
Razem
514 764
*Obejmuje zmiany wartości bilansowej brutto wykazane w nocie 16 Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 129
Zmiana stanu wartości bilansowej brutto oraz odpisów z tytułu utraty wartości należności od klientów
Wartość brutto należności od klientów detalicznych
Wartość brutto należności od klientów instytucjonalnych
Wyszczególnienie
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu
01-01-2023
2 358 998
127 055
376 707
748
2 863 508
7 026 352
939 775
1 307 780
82 745
9 356 652
Zwiększenia z tytułu utworzenia
i nabycia
184 512
18 966
-
53
203 531
2 544 136
84 372
-
34 621
2 663 129
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
- 415 245
- 14 196
- 19 190
- 77
- 448 708
- 321 703
- 78 326
- 55 890
- 4 759
- 460 678
Zmiana wartości brutto wynikająca z zaprzestania ujmowania
- 165 552
- 5 711
- 72 269
-
- 243 532
- 1 591 229
- 264 648
- 366 827
- 12 462
- 2 235 166
w tym: zmiana wartości brutto wynikająca z instrumentów finansowych, które zostały odpisane ze sprawozdania
z sytuacji finansowej
- 1
- 4
- 43 310
-
- 43 315
-
-
- 209 565
- 12 462
- 222 027
Zmiana wartości brutto wynikająca z reklasyfikacji aktywa finansowego pomiędzy koszykami
13 600
- 39 274
25 674
-
-
- 717 115
491 854
225 261
-
-
Transfer do koszyka 1
63 397
- 59 032
- 4 365
-
-
220 596
- 213 781
- 6 815
-
-
Transfer do koszyka 2
- 27 732
36 509
- 8 777
-
-
- 754 031
762 742
- 8 711
-
-
Transfer do koszyka 3
- 22 065
- 16 751
38 816
-
-
- 183 680
- 57 107
240 787
-
-
Inne zmiany
5 392
- 103
42
-
5 331
- 7 111
1 780
-
-
- 5 331
Stan na koniec okresu
31-12-2023
1 981 705
86 737
310 964
724
2 380 130
6 933 330
1 174 807
1 110 324
100 145
9 318 606
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 130
Odpisy na należności od klientów detalicznych
Odpisy na należności od klientów instytucjonalnych
Wyszczególnienie
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu
01-01-2023
10 367
6 351
257 351
403
274 472
83 927
50 048
687 938
- 6 843
815 070
Zwiększenia z tytułu utworzenia
I nabycia
6 819
745
-
-
7 564
32 462
4 044
-
19 251
55 757
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
- 5 103
- 1 550
26 764
- 212
19 899
2 448
34 357
151 510
- 18 589
169 726
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 1 211
- 340
- 61 233
-
- 62 784
- 15 466
- 18 891
- 314 760
- 12 462
- 361 579
w tym: zmiana odpisów wynikająca z instrumentów finansowych, które zostały odpisane ze sprawozdania
z sytuacji finansowej
- 1
- 4
- 43 310
-
- 43 315
-
-
- 209 565
- 12 462
- 222 027
Zmiana odpisów wynikająca
z transferów aktywa finansowego pomiędzy koszykami
3 368
- 355
- 3 013
-
-
- 333
3 988
- 3 655
-
-
Transfer do koszyka 1
4 415
- 2 380
- 2 035
-
-
14 520
- 12 438
- 2 082
-
-
Transfer do koszyka 2
- 485
4 261
- 3 776
-
-
- 12 473
18 312
- 5 839
-
-
Transfer do koszyka 3
- 562
- 2 236
2 798
-
-
- 2 380
- 1 886
4 266
-
-
Inne zmiany
33
- 12
15
-
36
- 141
105
-
-
- 36
Stan na koniec okresu
31-12-2023
14 273
4 839
219 884
191
239 187
102 897
73 651
521 033
- 18 643
678 938
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 131
Wartość brutto należności od klientów detalicznych
Wartość brutto należności od klientów instytucjonalnych
Wyszczególnienie
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu
01-01-2022
2 673 144
158 503
401 253
1 660
3 234 560
6 950 879
1 138 263
1 241 772
9 583
9 340 497
Zwiększenia z tytułu utworzenia
i nabycia
112 349
11
-
262
112 622
1 682 406
34 600
-
73 504
1 790 510
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
- 232 364
- 5 166
12 748
- 99
- 224 881
- 43 820
- 18 376
- 104 937
- 339
- 167 472
Zmiana wartości brutto wynikająca z zaprzestania ujmowania
- 209 529
- 8 902
- 39 287
- 1 075
- 258 793
- 1 096 291
- 229 890
- 280 699
- 3
- 1 606 883
w tym: zmiana wartości brutto wynikająca z instrumentów finansowych, które zostały odpisane ze sprawozdania
z sytuacji finansowej
-
- 5
- 4 767
-
- 4 772
-
-
- 154 270
-
- 154 270
Zmiana wartości brutto wynikająca z reklasyfikacji aktywa finansowego pomiędzy koszykami
17 002
- 17 586
584
-
-
- 466 822
15 178
451 644
-
-
Transfer do koszyka 1
129 739
- 57 105
- 72 634
-
-
258 238
- 258 238
-
-
-
Transfer do koszyka 2
- 81 172
88 229
- 7 057
-
-
- 505 330
511 236
- 5 906
-
-
Transfer do koszyka 3
- 31 565
- 48 710
80 275
-
-
- 219 730
- 237 820
457 550
-
-
Inne zmiany
- 1 604
195
1 409
-
-
-
-
-
-
-
Stan na koniec okresu
31-12-2022
2 358 998
127 055
376 707
748
2 863 508
7 026 352
939 775
1 307 780
82 745
9 356 652
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 132
Odpisy na należności od klientów detalicznych
Odpisy na należności od klientów instytucjonalnych
Wyszczególnienie
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu
01-01-2022
18 403
15 674
281 990
32
316 099
70 058
65 405
655 956
999
792 418
Zwiększenia z tytułu utworzenia
I nabycia
1 629
1
-
262
1 892
20 463
395
-
- 9 071
11 787
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
- 55 312
- 1 603
41 671
107
- 15 137
- 4 894
20 780
169 707
1 207
186 800
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 1 554
- 610
- 26 220
2
- 28 382
- 6 806
- 13 699
- 155 452
22
- 175 935
w tym: zmiana odpisów wynikająca z instrumentów finansowych, które zostały odpisane ze sprawozdania
z sytuacji finansowej
-
- 5
- 4 767
-
- 4 772
-
-
- 154 270
-
- 154 270
Zmiana odpisów wynikająca
z transferów aktywa finansowego pomiędzy koszykami
47 204
- 7 101
- 40 103
-
-
5 112
- 22 837
17 725
-
-
Transfer do koszyka 1
48 713
- 6 067
- 42 646
-
-
14 371
- 14 371
-
-
-
Transfer do koszyka 2
- 720
5 039
- 4 319
-
-
- 6 862
6 883
- 21
-
-
Transfer do koszyka 3
- 789
- 6 073
6 862
-
-
- 2 397
- 15 349
17 746
-
-
Inne zmiany
- 3
- 10
13
-
-
- 6
4
2
-
-
Stan na koniec okresu
31-12-2022
10 367
6 351
257 351
403
274 472
83 927
50 048
687 938
- 6 843
815 070
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 133
26. Aktywa finansowe wg terminów zapadalności
31-12-2023
do 1 miesiąca
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
powyżej 3 miesięcy
do 6 miesięcy
powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy
powyżej 1 roku
do 5 lat
powyżej 5 lat
z nieokreślonym terminem zapadalności
Razem
Należności od innych banków (nota 22)
147 544
-
137
-
15 000
-
-
162 681
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu (nota 23)
-
-
-
-
-
-
-
-
Papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite (nota 24)
3 327 377
424 829
530 799
77 831
2 504 864
19 821
106 656
6 992 177
Papiery wartościowe wyceniane
wg zamortyzowanego kosztu (nota 24)
452 659
-
50 100
48 004
1 733 330
82 172
-
2 366 265
Papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez wynik finansowy (nota 24)
-
-
-
-
-
126 328
-
126 328
Należności od klientów (nota 25)
509 707
299 679
535 105
1 437 724
4 281 531
3 755 515
-
10 819 261
Razem
4 437 287
724 508
1 116 141
1 563 559
8 534 725
3 983 836
106 656
20 466 712
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 134
31-12-2022
do 1 miesiąca
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
powyżej 3 miesięcy
do 6 miesięcy
powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy
powyżej 1 roku
do 5 lat
powyżej 5 lat
z nieokreślonym terminem zapadalności
Razem
Należności od innych banków (nota 22)
225 720
-
165
-
15 000
-
-
240 885
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu (nota 23)
-
-
-
-
20 225
-
-
20 225
Papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite (nota 24)
4 507 029
513
1 118
263 778
2 143 375
-
85 465
7 001 278
Papiery wartościowe wyceniane
wg zamortyzowanego kosztu (nota 24)
-
-
-
50 873
1 766 992
82 350
-
1 900 215
Papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez wynik finansowy (nota 24)
-
-
-
-
-
106 625
-
106 625
Należności od klientów (nota 25)
409 456
399 270
876 571
1 366 408
4 497 794
3 624 080
-
11 173 579
Razem
5 142 205
399 783
877 854
1 681 059
8 443 386
3 813 055
85 465
20 442 807
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 135
27. Inwestycje w jednostkach zależnych
Inwestycje Banku w jednostkach zależnych wyceniane są wg metody wyceny wg praw własności.
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Dom Maklerski BOŚ S.A.
212 295
161 712
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.*\
63 896
64 446
Razem
276 191
226 158
*\wartość wyceny spółki BOŚ Leasing – EKO Profit zawiera wycenę spółki pośrednio zależnej od Banku MS WIND sp. z o. o. (spółka zależna bezpośrednio od BOŚ Leasing – EKO Profit S.A.).
Zmiana stanu wartości bilansowej inwestycji w jednostkach zależnych
Wyszczególnienie
Dom Maklerski BOŚ S.A.
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
Razem
Wartość bilansowa na 01-01-2023 wg wyceny
metodą praw własności
161 712
64 446
226 158
Zmiany z tyt. wyceny inwestycji metodą praw własności
70 583
- 549
70 034
Inne
-1
-1
Zmniejszenie z tyt. wypłaty dywidendy
-20 000
-20 000
Wartość bilansowa na 31-12-2023 wg wyceny metodą praw własności
212 295
63 896
276 191
Wyszczególnienie
Dom Maklerski BOŚ S.A.
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
Razem
Wartość bilansowa na 01-01-2022 wg wyceny
metodą praw własności
138 461
60 910
199 371
Zmiany z tyt. wyceny inwestycji metodą praw własności
33 251
3 536
36 787
Zmniejszenie z tyt. wypłaty dywidendy
-10 000
-
-10 000
Wartość bilansowa na 31-12-2022 wg wyceny metodą praw własności
161 712
64 446
226 158
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 136
28. Wartości niematerialne
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Licencje i oprogramowanie w tym:
85 473
81 159
oprogramowanie wytworzone we własnym zakresie
3 811
1 336
Nakłady w trakcie realizacji
30 342
37 092
Razem
115 815
118 251
Wartości niematerialne w pełni zamortyzowane, w ciągłym użyciu:
31-12-2023 167 618
31-12-2022 144 464
W odniesieniu do wartości niematerialnych, które nie są jeszcze dostępne do użytkowania, tzn. będące w trakcie realizacji, Bank na bieżąco identyfikuje przesłanki utraty wartości. Na podstawie przeglądu poniesionych nakładów na wartości niematerialne w budowie na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku nie stwierdzono utraty ich wartości.
Zmiana stanu wartości niematerialnych
Wyszczególnienie
Licencje i oprogramowanie
Nakłady w trakcie realizacji
Razem
Stan na 01 stycznia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
383 229
37 092
420 321
Umorzenie
-302 070
-
-302 070
Wartość bilansowa netto
81 159
37 092
118 251
Okres kończący się 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa netto na początek roku
81 159
37 092
118 251
Zwiększenia
36 778
30 028
66 806
zakup
-
30 028
30 028
przeniesienie z nakładów w trakcie realizacji
36 778
36 778
Zmniejszenia
-
-36 778
-36 778
przeniesienie do licencji i oprogramowania
-
-36 778
-36 778
Naliczenie amortyzacji
-32 464
-32 464
Wartość bilansowa netto na 31 grudnia 2023 roku
85 473
30 342
115 815
Stan na 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
420 007
30 342
450 349
Umorzenie
-334 534
-
-334 534
Wartość bilansowa netto na 31-12-2023
85 473
30 342
115 815
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 137
Wyszczególnienie
Licencje i oprogramowanie
Nakłady w trakcie realizacji
Razem
Stan na 01 stycznia 2022 roku
Wartość bilansowa brutto
357 516
17 917
375 433
Umorzenie
-275 640
-
-275 640
Wartość bilansowa netto
81 876
17 917
99 793
Okres kończący się 31 grudnia 2022 roku
Wartość bilansowa netto na początek roku
81 876
17 917
99 793
Zwiększenia
25 713
32 147
57 860
zakup
12 741
32 147
44 888
przeniesienie z nakładów w trakcie realizacji
12 972
-
12 972
Zmniejszenia
-
-12 972
-12 972
przeniesienie do licencji i oprogramowania
-
-12 972
-12 972
Naliczenie amortyzacji
-26 430
-
-26 430
Wartość bilansowa netto na 31 grudnia 2022 roku
81 159
37 092
118 251
Stan na 31 grudnia 2022 roku
81 159
37 092
118 251
Wartość bilansowa brutto
383 229
37 092
420 321
Umorzenie
-302 070
-
-302 070
Wartość bilansowa netto na 31-12-2022
81 159
37 092
118 251
29. Rzeczowe aktywa trwałe
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Środki trwałe, w tym:
44 514
44 500
grunty
182
182
budynki i lokale
4 117
4 328
ulepszenia w obcych środkach trwałych
3 875
3 867
sprzęt komputerowy i urządzenia techniczne
34 008
34 043
inne środki trwałe
2 332
2 080
Środki trwałe w budowie
3 963
1 487
Razem
48 477
45 987
Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku nie było składników majątku wycofanych z aktywnego użytkowania i przeznaczonych do zbycia.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 138
Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych
Wyszczególnienie
Grunty i budynki
Ulepszenia w obcych środkach trwałych
Urządzenia techniczne, środki transportu i inne
Środki trwałe w budowie
Zaliczki
Razem
Stan na 01 stycznia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
8 624
27 819
89 532
1 487
-
127 462
Umorzenie
- 4 114
- 23 952
- 53 409
-
-
- 81 475
Wartość bilansowa netto
4 510
3 867
36 123
1 487
-
45 987
Okres kończący się 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa netto na początek roku
4 510
3 867
36 123
1 487
-
45 987
Zwiększenia:
-
1 532
11 587
4 905
-
18 024
Zakupy
-
-
10 690
4 905
-
15 595
przeniesienie z inwestycji
-
1 532
897
-
-
2 429
Zmniejszenia:
-
- 1 931
- 8 783
- 2 429
-
- 13 143
likwidacje/ sprzedaż
-
- 1 931
- 8 783
-
-
- 10 714
przeniesienie z inwestycji
-
-
-
- 2 429
-
- 2 429
Naliczenie amortyzacji
- 211
- 1 524
- 11 358
-
-
- 13 093
Wyksięgowanie umorzenia z tyt. likwidacji /sprzedaży
-
1 931
8 771
-
-
10 702
Wartość bilansowa netto na 31 grudnia 2023 roku
4 299
3 875
36 340
3 963
-
48 477
Stan na 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
8 624
27 420
92 336
3 963
-
132 343
Umorzenie
- 4 325
- 23 545
- 55 996
-
-
- 83 866
Wartość bilansowa netto
4 299
3 875
36 340
3 963
-
48 477
W prezentowanych okresach nie występowały aktywa trwałe czasowo nieużywane o istotnej wartości bilansowej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 139
Wyszczególnienie
Grunty i budynki
Ulepszenia w obcych środkach trwałych
Urządzenia techniczne, środki transportu i inne
Środki trwałe w budowie
Zaliczki
Razem
Stan na 01 stycznia 2022 roku
Wartość bilansowa brutto
8 624
26 433
81 362
1 194
-
117 613
Umorzenie
- 3 903
- 23 486
- 50 902
-
-
- 78 291
Wartość bilansowa netto
4 721
2 947
30 460
1 194
-
39 322
Okres kończący się 31 grudnia 2022 roku
Wartość bilansowa netto na początek roku
4 721
2 947
30 460
1 194
-
39 322
Zwiększenia:
-
2 231
13 811
8 364
-
24 406
zakupy
-
2 231
5 740
8 364
-
16 335
przeniesienie z inwestycji
-
-
8 071
-
-
8 071
Zmniejszenia:
-
- 845
- 5 641
- 8 071
-
- 14 557
likwidacje/ sprzedaż
-
- 845
- 5 641
-
-
- 6 486
przeniesienie z inwestycji
-
-
-
- 8 071
-
- 8 071
Naliczenie amortyzacji
- 211
- 1 302
- 8 086
-
-
- 9 599
Wyksięgowanie umorzenia z tyt. likwidacji /sprzedaży
-
836
5 579
-
-
6 415
Wartość bilansowa netto na 31 grudnia 2022 roku
4 510
3 867
36 123
1 487
-
45 987
Stan na 31 grudnia 2022 roku
Wartość bilansowa brutto
8 624
27 819
89 532
1 487
-
127 462
Umorzenie
- 4 114
- 23 952
- 53 409
-
-
- 81 475
Wartość bilansowa netto
4 510
3 867
36 123
1 487
-
45 987
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 140
30. Prawo do użytkowania - leasing
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Nieruchomości
45 587
58 071
Samochody
1 624
3 128
Razem
47 211
61 199
Zmiana stanu prawa użytkowania – leasing
Zmiana stanu prawa użytkowania
Nieruchomości i grunty
Samochody
Razem
Stan na 01 stycznia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
108 935
3 688
112 623
Umorzenie
- 50 864
- 560
- 51 424
Wartość bilansowa netto
58 071
3 128
61 199
Wartość bilansowa netto na początek roku
58 071
3 128
61 199
Zwiększenia
995
453
1 448
Zmniejszenia
-
- 1 165
- 1 165
Naliczenie amortyzacji
- 13 479
- 792
- 14 271
Wartość bilansowa brutto na 31 grudnia 2023 roku
45 587
1 624
47 211
Stan na 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
109 930
2 976
112 906
Umorzenie
- 64 343
- 1 352
- 65 695
Wartość bilansowa netto
45 587
1 624
47 211
Zmiana stanu prawa użytkowania
Nieruchomości i grunty
Samochody
Razem
Stan na 01 stycznia 2022 roku
Wartość bilansowa brutto
109 160
374
109 534
Umorzenie
- 36 637
- 226
- 36 863
Wartość bilansowa netto
72 523
148
72 671
Wartość bilansowa netto na początek roku
72 523
148
72 671
Zwiększenia
318
3 314
3 632
Zmniejszenia
- 543
- 543
Naliczenie amortyzacji
- 14 227
- 334
- 14 561
Wartość bilansowa brutto na 31 grudnia 2022 roku
58 071
3 128
61 199
Stan na 31 grudnia 2022 roku
Wartość bilansowa brutto
108 935
3 688
112 623
Umorzenie
- 50 864
- 560
- 51 424
Wartość bilansowa netto
58 071
3 128
61 199
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 141
31. Inne aktywa
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Aktywa finansowe, w tym
29 828
30 784
Odprowadzenie nadmiaru gotówki
2 924
4 981
Rozliczenia z tytułu kart płatniczych
7 010
7 642
Dłużnicy różni
11 885
3 448
Przychody do otrzymania
8 009
14 713
Koszty zapłacone z góry
8 236
5 662
Rozrachunki publiczno-prawne
339
164
Należności z tytułu unieważnionych walutowych umów kredytowych
20 190
13 543
Pozostałe aktywa
6
5
Razem
58 599
50 158
32. Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Depozyty innych banków
28 362
44 548
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
46 784
96 595
Razem
75 146
141 143
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków wg terminów wymagalności:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
do 1 miesiąca
24 380
44 506
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
4 117
-
powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy
46 648
96 637
powyżej 5 lat
1
-
Razem
75 146
141 143
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 142
33. Zobowiązania wobec klientów
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Klienci detaliczni
9 485 310
9 138 745
rachunki bieżące/rozliczeniowe
3 441 081
3 288 571
lokaty terminowe
6 044 229
5 850 174
Klienci instytucjonalni
8 457 566
8 978 603
rachunki bieżące/rozliczeniowe
5 878 400
6 678 344
lokaty terminowe
2 579 166
2 300 259
Pozostali klienci
215 099
124 710
Kredyty i pożyczki otrzymane od międzynarodowych instytucji finansowych
439 283
589 675
Środki funduszy z przeznaczeniem na kredyty
44 046
48 191
Razem
18 641 304
18 879 924
Zobowiązania wobec klientów wg terminów wymagalności:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
do 1 miesiąca
11 768 089
12 319 411
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
3 433 335
3 764 787
powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy
1 473 256
1 166 365
powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy
1 124 094
864 739
powyżej 1 roku do 5 lat
684 172
535 093
powyżej 5 lat
158 358
229 529
Razem
18 641 304
18 879 924
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 143
34. Zobowiązania podporządkowane
Wartość nominalna
Stan zobowiązań
Wartość nominalna
Stan zobowiązań
Seria
Waluta
Warunki oprocentowania
Termin wymagalności/
Wykupu
31-12-2023
31-12-2022
Seria AA1
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6-miesięczne)
7 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
34 214
35 843
34 214
35 927
Seria AA2
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6-miesięczne)
7 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
65 786
66 876
65 786
67 077
Seria P
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6-miesięczne)
10 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
150 000
156 584
150 000
156 945
Seria R1
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6-miesięczne)
10 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
83 000
84 733
83 000
85 086
Seria AB
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6-miesieczne)
7 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
100 000
102 996
-
-
Razem
433 000
447 032
333 000
345 035
W roku 2023 oraz 2022 Bank nie odnotował żadnych opóźnień w płatnościach rat kapitałowych lub odsetkowych, ani nie naruszył żadnych innych postanowień umownych wynikających ze swoich zobowiązań.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 144
35. Rezerwy
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Rezerwy na udzielone zobowiązania warunkowe, w tym:
47 529
35 168
otwarte linie kredytowe
33 404
21 734
gwarancje
14 125
13 434
Rezerwa na świadczenia pracownicze - odprawy emerytalne i rentowe
4 553
3 483
Rezerwa na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi
164 000
116 457
Rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
171
260
Rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia w postaci hipoteki
1 880
2 710
Rezerwa na pozostałe zobowiązania i roszczenia
10 255
1 279
Razem
228 388
159 357
Zmiana stanu rezerw
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Rezerwa na udzielone zobowiązania warunkowe
Stan na początek okresu
35 168
30 046
utworzenie rezerw na utratę wartości zobowiązań pozabilansowych
94 373
83 709
rozwiązanie rezerw na utratę wartości zobowiązań pozabilansowych
- 82 012
- 78 585
inne
-
- 2
Stan na koniec okresu
47 529
35 168
Rezerwa na świadczenia pracownicze
Stan na początek okresu
3 483
3 086
utworzenie rezerw
1 412
956
wykorzystanie rezerw
- 342
- 559
Stan na koniec okresu
4 553
3 483
Rezerwa na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi
Stan na początek okresu
116 457
51 965
utworzenie rezerw
95 676
95 855
różnice kursowe z wyceny rezerw
- 2 049
26 520
wykorzystanie rezerw
51 029
- 57 883
rozwiązanie
- 97 113
-
Stan na koniec okresu
164 000
116 457
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 145
Rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
Stan na początek okresu
260
952
utworzenie rezerw
18
10
wykorzystanie rezerw
- 69
- 85
rozwiązanie rezerw
- 38
- 617
Stan na koniec okresu
171
260
Rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia
w postaci hipoteki
Stan na początek okresu
2 710
-
utworzenie rezerw
354
2 710
wykorzystanie rezerw
- 314
-
rozwiązanie rezerw
- 870
-
Stan na koniec okresu
1 880
2 710
Rezerwa na pozostałe zobowiązania i roszczenia
Stan na początek okresu
1 279
2 364
utworzenie rezerw
10 170
29 998
wykorzystanie rezerw
-
- 28 359
rozwiązanie rezerw
- 1 194
- 2 724
Stan na koniec okresu
10 255
1 279
Razem stan rezerw na koniec okresu
228 388
159 357
Wartość obecna przyszłych zobowiązań z tytułu odpraw emerytalnych i rentowych wobec pracowników zatrudnionych na dzień 31 grudnia 2023 roku:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Stopa przyrostu płac
4.5% (4.5% w 2023)
4.5% (4.5% w 2022)
Stopa procentowa dla przyszłych zobowiązań z tytułu:
odpraw emerytalnych i rentowych
5,0%
6,8%
Koszt świadczeń:
Koszt bieżącego zatrudnienia
347
282
Koszt odsetkowy netto
190
96
Składniki kosztów programu zdefiniowanych świadczeń ujęte w wyniku finansowym
537
378
Przeszacowanie zobowiązania netto z tytułu zdefiniowanych świadczeń:
Aktuarialne zyski i straty wynikające ze zmian założeń finansowych
875
578
Składniki kosztów programu zdefiniowanych świadczeń ujęte w pozostałych całkowitych dochodach
875
578
Razem
1 412
956
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 146
Zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
KWOTY UJMOWANE W CAŁKOWITYCH DOCHODACH W ODNIESIENIU DO OMAWIANYCH PROGRAMÓW ZDEFINIOWANYCH ŚWIADCZEŃ:
Stan na początek okresu
3 483
3 086
Koszt bieżących świadczeń
347
282
Koszt odsetkowy
190
96
(Zyski)/straty z przeszacowania:
Aktuarialne zyski i straty wynikające ze zmian założeń finansowych
875
578
Świadczenia wypłacone
- 342
- 559
Stan na koniec okresu
4 553
3 483
Obliczenia wartości obecnej przyszłych zobowiązań z tytułu odpraw emerytalnych i rentowych dotyczą obecnej populacji pracowników Banku Ochrony Środowiska S.A. i nie uwzględniają pracowników, którzy będą przyjęci do pracy w przyszłości. Polegają na wyznaczeniu nabytego w roku następującym po dacie obliczeń prawa pracownika do określonej części odprawy zgodnie z metodą „Projected Unit Credit” obliczania aktuarialnej obecnej wartości przyszłych zobowiązań. Wartość nabytego przez pracownika prawa do określonej części odprawy, która ma być wypłacona w przyszłości obliczona została przy założeniu, że pracownik będzie utrzymywał ciągłość pracy w Banku do momentu wypłaty danego świadczenia i zdyskontowaniu na moment obliczeń.
Nabyte prawo do części świadczenia jest ilorazem obecnego stażu pracy pracownika i stażu pracy wymaganego do uzyskania odprawy emerytalnej i rentowej.
Odprawy rentowe obliczane są jako suma iloczynów prawdopodobieństw nabycia inwalidztwa w latach przyszłych dla osoby będącej w określonym wieku oraz nabytych praw do części świadczenia w każdym roku, w całym prognozowanym okresie i są zdyskontowane na moment waluacji. Nabyte prawo do części świadczenia z tytułu odprawy rentowej w każdym roku jest obliczane jako iloraz obecnego stażu pracy do stażu pracy w danym przyszłym roku.
Obecna wartość nabytych praw wyliczana jest przy założeniu wzrostu podstawy wymiaru odpraw do momentu wypłaty zgodnie ze stopą przyrostu płac.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku do oszacowania zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych przyjęto stopę dyskontową w wysokości 5,0%. Przy zastosowaniu stopy dyskontowej 4,5% zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych wynosiłyby na dzień 31 grudnia 2023 roku 4 697 tys. zł, natomiast przy stopie dyskontowej 5,5% zobowiązania te wynosiłyby 4 416 tys. zł.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 147
Bank szacuje, że wypływ korzyści ekonomicznych wynikający z realizacji tych rezerw nastąpi w prezentowanych okresach:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
do 1 roku
601
873
powyżej 1 roku do 5 lat
1 432
961
powyżej 5 lat do 10 lat
1 403
971
powyżej 10 lat do 20 lat
1 065
650
powyżej 20 lat
52
28
Razem
4 553
3 483
Rezerwy na postępowania sądowe i roszczenia na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi oraz z tytułu zwrotu prowizji utworzone zostały w wysokości przewidywanych wypływów korzyści ekonomicznych w prezentowanych poniżej okresach:
01-01-2023 do 31-12-2023
01-01-2022 do 31-12-2022
Wyszczególnienie
Kwota
Przewidywany wypływ korzyści
Kwota
Przewidywany wypływ korzyści
Rezerwa na pozostałe zobowiązania i roszczenia
10 255
1 279
138
do roku
494
do roku
10 117
powyżej roku
785
powyżej roku
Rezerwa na ryzyko prawne związane
z walutowymi kredytami hipotecznymi
164 000
116 457
61 078
do roku
14 023
do roku
102 922
powyżej roku
102 434
powyżej roku
Rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
171
260
57
do roku
87
do roku
114
powyżej roku
173
powyżej roku
Rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia w postaci hipoteki
1 880
2 710
627
do roku
903
do roku
1 253
powyżej roku
1 807
powyżej roku
Razem
176 306
120 706
Łączna wartość postępowań będących w toku w prezentowanych okresach:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Bank jest pozwanym
661 430
358 979
Bank jest powodem
173 180
98 984
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 148
Zdaniem Zarządu Banku ryzyko związane z powyższymi postępowaniami, za wyjątkiem tych, które zostały objęte rezerwami na roszczenia, oceniane jest na poziomie możliwym, ale nie prawdopodobnym. Wszelkie ryzyka wiążące się z postępowaniami toczącymi się przed sądem lub organami administracji publicznej są odpowiednio zabezpieczone poziomem rezerw.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank nie prowadził istotnych postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, dotyczących zobowiązań oraz wierzytelności emitenta, tj. takich, których wartość stanowi co najmniej 10% kapitałów własnych.
Informacje o postępowaniach sądowych dotyczących kredytów i pożyczek denominowanych lub indeksowanych do walut obcych
Informacje o postępowaniach sądowych dotyczących kredytów i pożyczek denominowanych lub indeksowanych do walut obcych znajdują się w Nocie 41: Ryzyko prawne dotyczące kredytów mieszkaniowych, zabezpieczonych hipotecznie powiązanych z kursem waluty obcej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 149
36. Odroczony podatek dochodowy
Odroczony podatek dochodowy obliczany jest w stosunku do wszystkich różnic przejściowych przy zastosowaniu stawki podatku dochodowego w wysokości 19%.
Stan odroczonego podatku dochodowego
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Stan na początek okresu
159 087
144 947
Zmiana stanu w tym z tytułu:
- 15 623
14 140
odpisów aktualizujących należności
- 16 613
11 538
rezerw na Program Ugód dot. kredytów hipotecznych w walutach obcych
13 386
-
wyceny aktywów
- 22 541
10 742
kosztów do zapłacenia
9 815
16 413
otrzymanych odsetek od papierów wartościowych uprzednio zakupionych przez Bank
2
16 575
pozostałych różnic
40
- 3 926
prowizji rozliczanych wg ESP
5 258
- 12 490
niezamortyzowanych środków trwałych objętych ulgą inwestycyjną
740
- 1 030
rezerw na koszty rzeczowe i osobowe oraz pozostałe
26
1 960
przychodów do otrzymania
- 5 985
- 25 891
IBNR zaliczonego do kosztów podatkowych
249
249
Stan na koniec okresu
143 464
159 087
Podatek odroczony odniesiony na kapitał z aktualizacji wyceny:
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Stan na początek okresu
13 338
6 325
Zmiana stanu z tytułu wyceny aktywów
- 24 889
7 013
Stan na koniec okresu
- 11 551
13 338
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 150
Zobowiązania i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego są przypisywane następującym pozycjom:
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego z tytułu:
przychodów do otrzymania
58 944
52 959
zwyżek z tytułu wyceny aktywów
44 729
49 603
niezamortyzowanych środków trwałych objętych ulgą inwestycyjną
12 561
13 301
zapłaconych prowizji do rozliczenia wg ESP
3 322
2 864
IBNR zaliczony do kosztów podatkowych w latach ubiegłych
249
497
Razem
119 805
119 224
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z tytułu:
odpisów aktualizujących
123 454
140 067
rezerw na Program Ugód dot. kredytów hipotecznych w walutach obcych
13 386
-
otrzymanych prowizji do rozliczenia wg ESP
14 026
8 310
rezerw na koszty rzeczowe i osobowe oraz pozostałe
8 528
8 502
kosztów do zapłacenia
42 520
32 705
otrzymanych odsetek od papierów wartościowych uprzednio zakupionych przez Bank
22 976
22 973
zniżek z tytułu wyceny aktywów
35 258
62 673
pozostałych różnic przejściowych
3 121
3 081
Razem
263 269
278 311
Bank dokonał analizy wrażliwości odzyskiwalności aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego na dzień 31 grudnia 2023 roku wynoszą 263 269 tys. zł, z czego najistotniejsza pozycja wynika z utworzonych odpisów aktualizujących na zagrożone ekspozycje kredytowe w wysokości 123 454 tys. zł oraz z tytułu kosztów do zapłacenia 42 520 tys. zł, na którą składają się głównie odsetki do zapłacenia od złożonych w Banku depozytów i odsetki do zapłacenia od papierów wartościowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 151
Zmiana stanu podatku odroczonego w okresie
Wyszczególnienie
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Stan na początek okresu
159 087
144 947
zmiana stanu ujemnych różnic przejściowych
- 581
- 39 973
zmiana stanu dodatnich różnic przejściowych
- 15 042
54 113
Razem zmiana stanu w tym:
- 15 623
14 140
zmiana stanu na kapitale z aktualizacji wyceny
- 24 890
7 014
zmiana stanu odniesiona na rachunek zysków i strat
9 266
3 815
Stan na koniec okresu
143 464
159 087
37. Zobowiązania z tytułu leasingu
Bank jako leasingobiorca ujmuje leasing w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jako składnik aktywów stanowiących prawo do użytkowania i odpowiadające mu zobowiązanie w dniu, w którym przedmiot leasingu jest dostępny do użytkowania. Każda płatność leasingowa jest alokowana pomiędzy zmniejszenie zobowiązania i koszt finansowy. Koszt finansowy jest ujmowany w rachunku zysków i strat przez okres leasingu. Składnik aktywów związanych z prawem do użytkowania jest amortyzowany metodą liniową. Zobowiązania z tytułu leasingu zostały wycenione w wartości bieżącej przyszłych opłat leasingowych, zdyskontowanych przy użyciu krańcowej stopy procentowej Spółki na dzień 01 stycznia 2019 roku wynoszącej 5,00%. Dla umów zawartych od września 2020 roku na okres do 5 lat stopa wynosi 5,25%, a powyżej 5 do 9 lat w wysokości 5,75%.
W ramach leasingu Bank zawarł umowy jako leasingobiorca, których przedmiotem są pojazdy i nieruchomości.
Umowy najmu są zwykle zawierane na okresy od 1 roku do 10 lat. Warunki najmu są negocjowane indywidualnie.
Umowy najmu nie nakładają żadnych zobowiązań, ale aktywa będące przedmiotem leasingu nie mogą być wykorzystywane jako zabezpieczenie w celu zaciągnięcia pożyczki lub innego finansowania zewnętrznego.
Terminy wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu
31-12-2023
Wyszczególnienie
Nieruchomości
i grunty
Samochody
Razem
do 1 roku
436
60
496
powyżej 1 roku do 5 lat
6 438
1 836
8 274
powyżej 5 lat
37 608
-
37 608
Razem
44 482
1 896
46 378
31-12-2022
Wyszczególnienie
Nieruchomości
i grunty
Samochody
Razem
do 1 roku
813
54
867
powyżej 1 roku do 5 lat
11 535
3 267
14 802
powyżej 5 lat
47 806
-
47 806
Razem
60 154
3 321
63 475
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 152
Zobowiązania z tytułu umów najmu nieruchomości dotyczą powierzchni użytkowanych przez Bank w ramach działalności operacyjnej.
Dla umów zawartych w EUR poziom miesięcznej raty wynagrodzenia w kwocie netto, stanowi równowartość w złotych (liczonej według średniego kursu NBP) sumy opłat za wynajmowany rodzaj powierzchni określonych jako iloczyn ceny netto wyrażonej w EUR za metr kwadratowy danego rodzaju powierzchni oraz faktycznie wynajmowanej powierzchni danego rodzaju wraz z należnym podatkiem VAT.
Dla umów zawartych w PLN poziom miesięcznej raty wynagrodzenia w kwocie netto, stanowi równowartość sumy opłat za wynajmowany rodzaj powierzchni określonych jako iloczyn ceny netto za metr kwadratowy danego rodzaju powierzchni oraz faktycznie wynajmowanej powierzchni danego rodzaju wraz z należnym podatkiem VAT.
Stawki miesięczne rat wynagrodzenia podlegają waloryzacji o wskaźnik i w terminach określonych w umowie. Umowy zawarte w EUR waloryzowane są o indeksy stosowane na terenie Unii Europejskiej. Umowy zawarte w PLN waloryzowane są o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za okres poprzedni ogłaszany przez Prezesa GUS.
Umowy nie przewidują prawa do nabycia nieruchomości.
Umowy zawierane są na czas określony, w części umów nie ma możliwości ich wypowiedzenia, w niektórych z nich zawarte jest zastrzeżenie wcześniejszego rozwiązania lub wygaśnięcia pod warunkiem likwidacji placówki, w takim przypadku obowiązuje termin wypowiedzenia 6 lub 12 miesięcy. W części umów wprowadzony jest zapis o możliwości jej przedłużenia na dotychczasowych warunkach na podstawie oświadczenia woli leasingodawcy złożonego na piśmie na 6 miesięcy przed upływem terminu zakończenia umowy.
Bank zastosował do umów leasingu wyłączenia jakie dopuszcza standard MSSF 16 dotyczące:
1. korzystania z aktywa o niskiej wartości,
2. korzystania z aktywa przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy.
Do umów leasingu o niskiej wartości zaklasyfikowano umowy w których wartość bazowego składnika aktywów ma niską wartość tzn. nie przekracza kwoty 20 tys. zł.
Płatności związane z umowami wyłączonymi są ujmowane liniowo jako koszt w rachunku zysków i strat.
Przyszłe minimalne opłaty z tytułu umów wyłączonych
Stan na 31 grudnia 2023 roku:
Wyszczególnienie
Nieruchomości
Samochody
Razem
niska wartość
95
-
95
Krótkoterminowe
718
-
718
Razem
813
-
813
Stan na 31 grudnia 2022 roku:
Wyszczególnienie
Nieruchomości
Samochody
Razem
niska wartość
436
10
446
krótkoterminowe
1 085
-
1 085
Razem
1 521
10
1 531
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 153
38. Pozostałe zobowiązania
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Rozliczenia międzybankowe
84 140
73 651
Rozliczenia międzyokresowe bierne
36 082
38 380
Rozliczenia publiczno-prawne
13 384
11 395
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
74 250
80 301
Prowizje do rozliczenia w czasie
8 561
7 567
Rozliczenia z tytułu kart płatniczych
1 293
829
Rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
2 286
2 648
Pozostałe
2 438
1 615
Razem
222 434
216 386
39. Aktywa i zobowiązania warunkowe
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Zobowiązania warunkowe:
3 848 409
3 263 185
Finansowe, w tym:
3 303 666
2 796 667
otwarte linie kredytowe w tym:
3 300 288
2 781 823
odwołalne
2 814 308
2 319 626
nieodwołalne
485 980
462 197
otwarte akredytywy importowe
3 378
14 844
gwarancyjne, w tym:
534 943
466 518
poręczenia i gwarancje spłaty kredytu
12 739
12 739
gwarancje właściwego wykonania kontraktu
522 204
453 779
gwarantowanie emisji
9 800
-
Aktywa warunkowe:
2 374 886
2 164 961
Finansowe, w tym:
143 484
154 767
otwarte linie kredytowe
143 484
154 767
Gwarancyjne
2 231 402
2 010 194
Aktywa i zobowiązania warunkowe razem
6 223 295
5 428 146
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 154
40. Postępowania sądowe i administracyjne
Sankcja kredytu darmowego – kredyty konsumenckie
Bank od dwóch lat odnotowuje wzrost reklamacji i powództw dotyczących kredytów konsumenckich, w których kredytobiorcy podnoszą zarzuty naruszenia przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, skutkujących zastosowaniem sankcji kredytu darmowego.
Konsumenci zarzucają Bankowi niedopełnienie obowiązków informacyjnych związanych ze zmiennym oprocentowaniem kredytu, błędne określenie kosztów kredytu, kwestionują zasadność oprocentowania skredytowanej prowizji przygotowawczej i opłat związanych z udzieleniem kredytu.
Skuteczne podniesienie zarzutów naruszenia przepisów ustawy o kredycie konsumenckim i skorzystanie przez konsumenta z sankcji kredytu darmowego nie oznacza nieważności umowy o kredyt konsumencki, ale oznacza dla Banku utratę przychodów z odsetek.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku przed sądami zawisło łącznie 19 spraw dot. sankcji kredytu darmowego, w których wartość przedmiotu sporu wynosi 442,07 tys. zł. Zapadły 4 nieprawomocne wyroki, w tym 1 niekorzystny dla Banku i 3 korzystne dla Banku.
Certyfikaty uczestnictwa
W latach 2015 -2017 Bank pośredniczył w dystrybucji certyfikatów inwestycyjnych kilku funduszach inwestycyjnych. Fundusze te, zgodnie z obowiązującymi przepisami podlegały nadzorowi właściwych organów. W związku z sytuacją finansową i stanem prawnym niektórych funduszy inwestycyjnych część nabywców certyfikatów inwestycyjnych zgłosiło w stosunku do Banku roszczenia odszkodowawcze. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank był stroną pozwaną przez nabywców certyfikatów inwestycyjnych w 41 sprawach. Łączna wartość przedmiotu sporu wynosiła 18,01 mln zł. Bank na bieżąco monitoruje możliwości wykupu certyfikatów przez fundusze i aktualizuje ryzyko prawne Banku związane z negatywnymi rozstrzygnięciami sądowymi i koniecznością realizacji wyroków. Na tej podstawie została utworzona rezerwa w kwocie 9,5 mln zł.
Postępowanie UOKIK
W dniu 13 lutego 2024 roku doręczono do Banku zawiadomienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 08 lutego 2024 roku o wszczęciu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK postawił Bankowi zarzuty polegające na:
1. niedokonywaniu – nie później niż w terminie D+1 (tj. do końca dnia roboczego następującego po dniu otrzymania od konsumenta stosownego zgłoszenia nieautoryzowanej transakcji płatniczej), zwrotu kwoty nieautoryzowanej transakcji płatniczej lub przywrócenia obciążonego rachunku do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miała miejsca nieautoryzowana transakcja płatnicza, pomimo braku zaistnienia przesłanek uprawniających Bank do niedokonania ww. czynności (tj. gdy Bank posiada uzasadnione i należycie udokumentowane podstawy, aby podejrzewać oszustwo konsumenta i poinformował o tym podejrzeniu organy ścigania lub w przypadku, gdy powiadomienie o wystąpieniu nieautoryzowanej transakcji płatniczej Bank otrzymał od konsumenta po upływie 13 miesięcy od dnia obciążenia jego rachunku płatniczego),
2. przekazywaniu konsumentom – w odpowiedziach udzielanych na ich zgłoszenia dotyczące wystąpienia nieautoryzowanych transakcji płatniczych – informacji o weryfikacji przez Bank prawidłowego użycia instrumentu płatniczego poprzez posłużenie się indywidualnymi danymi uwierzytelniającymi w sposób sugerujący, że wykazanie przez Bank wyłącznie uwierzytelnienia transakcji jest równoznaczne z ich autoryzacją, co prowadzi do wyłączenia odpowiedzialności Banku. Innymi słowy, Prezes UOKiK zarzuca Bankowi, że Bank przekazuje konsumentom w odpowiedziach informację wskazującą, że uwierzytelnienie transakcji jest równoznaczne z jej autoryzacją.
W ocenie Prezesa UOKiK zarzucana Bankowi praktyka wskazana w pkt 1 powyżej może naruszać przepis art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych i godzić w zbiorowe interesy konsumentów, a w konsekwencji może stanowić praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 155
Natomiast praktyka zarzucana w pkt 2 może, w ocenie Prezesa UOKiK, wprowadzać konsumentów w błąd odnośnie obowiązków Banku wynikających z art. 46 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych, a także co do rozkładu ciężaru udowodnienia, że transakcja płatnicza została autoryzowana (tj. co do przerzucenia ciężaru dowodu na konsumenta), co może stanowić nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 5 ust. 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 3 w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym i godzić w zbiorowe interesy konsumentów, a w konsekwencji stanowić praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Bank nie zna terminu zakończenia postępowania, jak również nie jest w stanie przewidzieć, jaka decyzja zostanie wydana wskutek przeprowadzenia tego postępowania.
Kwestia ta dotyczy znacznej części podmiotów sektora bankowego i stanowi przedmiot wystąpień Związku Banków Polskich do UOKiK.
Postępowanie KNF
Komisja Nadzoru Finansowego w dniu 27 kwietnia 2023 roku wszczęła postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary administracyjnej na Bank Ochrony Środowiska S.A. na podstawie art. 147 pkt 4 lit. a, pkt 5, pkt 11 oraz 13 ustawy o Przeciwdziałaniu Praniu Pieniędzy i Finansowaniu terroryzmu dotyczącej postępowania będącego wynikiem przeprowadzonej kontroli. Na obecnym etapie nie jest możliwe określenie możliwych skutków finansowych postępowania.
41. Ryzyko prawne dotyczące kredytów mieszkaniowych, zabezpieczonych hipotecznie powiązanych z kursem waluty obcej
Od wydania w dniu 03 października 2019 roku przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) wyroku w sprawie C-260/18 Kamil Dziubak, Justyna Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu prowadzącej działalność w Polsce w formie oddziału pod nazwą Raiffeisen Bank International AG Oddział w Polsce, wzrasta liczba spraw sądowych, dotyczących umów kredytowych powiązanych z kursem walut obcych. Przyczyny tego zjawiska należy upatrywać w prokonsumenckim orzecznictwie TSUE z ostatnich kilku lat i zmianie na niekorzyść banków tendencji w orzecznictwie sądów krajowych.
Zdecydowana większość wyroków sądowych zapadających po orzeczeniu TSUE z 03 października 2019 roku jest niekorzystna dla banków. Orzecznictwo sądów krajowych w odniesieniu do roszczeń stron wywodzonych z uznanych za nieważne umów kredytów powiązanych z kursem walut obcych nadal nie jest jednolite, złożoność zagadnień prawnych powoduje, że sądy krajowe zwracają się do TSUE z kolejnymi pytaniami prejudycjalnymi. W grudniu 2023 roku TSUE wydał kilka istotnych rozstrzygnięć, które będą miały wpływ na orzecznictwo sądów krajowych w tym obszarze.
Bank na bieżąco monitoruje orzecznictwo zarówno krajowe jak i TSUE, dokonując oceny ryzyka prawnego związanego z kredytami powiązanymi z kursem walut obcych i uwzględnia w swoich analizach to, iż niekorzystne dla banków orzecznictwo polskich sądów oraz wyroki TSUE wpływają na wzrost liczby postępowań sądowych i zwiększenie wartości dochodzonych roszczeń.
W dniu 07 maja 2021 roku Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów podjął uchwałę, mającą moc zasady prawnej, udzielając odpowiedzi na pytania postawione przez Rzecznika Finansowego, iż w razie nieważności umowy kredytu, każdej ze stron przysługuje odrębnie roszczenie o zwrot spełnionego świadczenia. Sąd Najwyższy wskazał także, że umowa może być uznana za definitywnie bezskuteczną dopiero wtedy, gdy konsument zostanie należycie poinformowany o skutkach upadku umowy i nie wyrazi zgody na związanie postanowieniem uznanym za abuzywne. Stanowisko Sadu Najwyższego jest zbieżne z wyrokiem TSUE w sprawie C-140/22 z dnia 7 grudnia 2023 roku.
Istotne dla sektora bankowego jest postanowienie TSUE w sprawie C-756/22 z dnia 11 grudnia 2023 roku. TSUE uznał, że art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, iż w kontekście uznania umowy
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 156
kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucję bankową za nieważną w całości ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwe warunki, bez których nie może ona dalej obowiązywać, stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta zwrotu kwot innych niż kapitał wpłacony na poczet wykonania tej umowy oraz ustawowe odsetki za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty.
W kontekście przedawnienia roszczeń stron wynikających z uznanych za nieważne umów kredytów powiązanych z kursem walut obcych istotny jest wyrok TSUE w sprawie C-28/22 z dnia 14 grudnia 2023 roku zgodnie z którym termin przedawnienia musi być symetryczny dla obu stron. W świetle tego wyroku roszczenia banków i klientów powinny zostać rozliczone i nie powinny być traktowane jako przedawnione. W 2021 roku BOŚ SA razem z grupą innych banków podjął się realizacji zadania polegającego na wypracowaniu oferty ugód dla klientów zawieranych na zasadzie dobrowolności, na mocy których kredyty oparte na walucie obcej podlegają rozliczeniu tak, jakby od początku były kredytami złotowymi z oprocentowaniem według stawki WIBOR oraz odpowiedniej marży.
Po uzyskaniu akceptacji Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia (uchwała nr 4/2021 z dnia 08 grudnia 2021 roku), Bank wdrożył z dniem 31 stycznia 2022 roku Program Ugód BOŚ S.A. oparty na założeniach Przewodniczącego KNF. W roku 2023, biorąc pod uwagę niekorzystne orzecznictwo TSUE, wprowadzono kilka zmian do ofert ugód oferowanych klientom min w postaci obniżenia stopy stałej czy zwiększenia procentu dodatkowego umorzenia. Ich zadaniem było uatrakcyjnienie oferty Banku i zwiększenie skłonności klientów do zawierania ugód. Dynamika zawierania ugód została zachowana. Do dnia 31 grudnia 2023 roku zawartych zastało 645 ugód w Programie, a w trakcie procedowania jest kolejnych 89 wniosków klientów.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku przed sądami było łącznie 1 630 spraw w toku przeciwko Bankowi, dotyczących kredytów i pożyczek denominowanych do walut obcych (głównie do CHF a także do USD i EUR), w których wartość przedmiotu sporu wynosiła 615,58 mln zł. Zgłaszane w pozwach roszczenia wywodzone z umów kredytów i pożyczek powiązanych z kursem waluty obcej generalnie dotyczą uznania umowy kredytu/pożyczki za nieważną i zasądzenia zwrotu zapłaconych rat kredytowych i innych opłat.
Ujęcie ryzyka prawnego dotyczącego kredytów mieszkaniowych, zabezpieczonych hipotecznie powiązanych z kursem waluty obcej
Unieważnienie umowy kredytu walutowego skutkuje wzajemnym zwrotem świadczeń spełnionych przez strony umowy. Zawarcie ugody z klientem na warunkach proponowanych przez Bank powoduje zmniejszenie kwoty kredytu pozostającego do spłaty. W odniesieniu do kredytów pozostających w bilansie Banku w obydwu przypadkach odnotowuje się spadek oczekiwanych przepływów pieniężnych i na tej podstawie zgodnie z paragrafem B5.4.6 MSSF 9 „Instrumenty finansowe” ujmowana jest korekta wartości bilansowej brutto kredytu walutowego. W przypadku oszacowania zobowiązania wobec klienta przewyższającego dotychczasową wartość bilansową brutto kredytu ujmowana jest rezerwa zgodnie z MSR 37. Bank ujmuje również rezerwę zgodnie z MSR 37 dotyczącą kredytów spłaconych na dzień bilansowy.
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów walutowych zgodnie z paragrafem B5.4.6 MSSF 9 „Instrumenty finansowe” oraz rezerwa zgodnie z MSR 37 szacowane są na podstawie założonych scenariuszy zawarcia ugody oraz unieważnienia umowy kredytowej.
Założenia w ramach scenariusza uwzględniającego możliwość zawierania porozumienia z klientami opierają się na konwersji dotychczasowego kredytu denominowanego lub indeksowanego do waluty obcej na kredyt wyrażony w PLN. Przewidziane jest, że dotychczasowe spłaty kredytu denominowanego lub indeksowanego będą podlegać rozliczeniu wg harmonogramu spłaty kredytu tak, jakby od początku był on kredytem złotowym, tj. uwzględniając oprocentowanie wg odpowiedniej stopy WIBOR powiększonej o marżę. Wskutek takiej konwersji wartość dotychczasowego portfela kredytów denominowanych lub indeksowanych ulegnie zmniejszeniu, co odzwierciedlone jest w kwocie rezerwy.
W związku ze sprawami sądowymi Bank szacuje również wartość rezerwy wynikającej ze zgłoszonych pozwów oraz pozwów, których zgłoszenie przewiduje się w latach przyszłych. Wartość rezerwy jest szacowana na podstawie prawdopodobieństwa wydania niekorzystnego wyroku sądowego dla Banku i jego oczekiwanych skutków finansowych w zależności od rodzaju rozstrzygnięć sądowych. Przyjęte scenariusze niekorzystnych rozstrzygnięć
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 157
bazują na opiniach prawnych i dotychczasowych doświadczeniach Banku. Przyjęte scenariusze uwzględniają stwierdzenie nieważności umowy lub zawarcia ugody sądowej.
W modelu kalkulacji rezerwy przyjęto również założenie co do prognozy liczby pozwów klientów w horyzoncie 5 lat. Liczba pozwów sądowych wzrosła w 202 3 roku. W czerwcu i grudniu 2023 roku zapadły niekorzystne dla sektora bankowego orzeczenia TSUE w sprawach C-520/21, C-140/22, C-756/22, które spowodowały, że roszczenia banków zostały ograniczone do zwrotu nominalnej kwoty kapitału.
Działający od lutego 2022 roku Programu Ugód wpływa korzystnie na kształtowanie się liczby nowych pozwów w perspektywie działania programu. Dodatkowo prowadzone są akcje promocyjne informujące klientów Banku o Programie i możliwych korzyściach wynikających z zawarcia ugody.
Unieważnienie umowy kredytu lub zawarcie z klientem ugody skutkuje usunięciem z bilansu Banku dotychczasowej należności. Koszt powstały po stronie Banku, tj. usunięcie należności bilansowej oraz ewentualne płatności realizowane na rzecz klienta, kompensowany jest z korektą wartości bilansowej brutto kredytu lub rezerwą utworzoną zgodnie z MSR 37. Koszty przewyższające korektę wartości bilansowej brutto lub rezerwę utworzoną zgodnie z MSR 37 ujmowane są w rachunku zysków i strat. Niezwrócona Bankowi na dzień bilansowy kwota wypłaconego kapitału kredytu ujęta jest jako należność w pozycji „Inne aktywa”. W przypadku zawarcia z klientem ugody polegającej na przewalutowaniu umowy kredytowej na walutę PLN i określeniu pozostałej kwoty kredytu do spłaty, Bank ujmuje nową umowę kredytową w ramach należności od klientów (kredyty mieszkaniowe).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 158
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów i szacunki ryzyka prawnego
Wartość zadłużenia klientów z tytułu kapitału pozostającego do spłaty kredytów powiązanych z kursem waluty obcej
31-12-2023
31-12-2022
CHF
616 560
773 402
EUR
416 637
508 081
USD
27 123
36 053
Razem
1 060 320
1 317 536
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów hipotecznych powiązanych z kursem waluty obcej i rezerwa z tytułu ryzyka prawnego
31-12-2023
31-12-2022
Rezerwy:
CHF
149 450
108 681
EUR
11 932
1 279
USD
2 618
6 497
164 000
116 457
Korekta WBB:
CHF
471 191
381 502
EUR
49 349
11 637
USD
8 149
5 168
528 689
398 308
Razem
692 689
514 764
Zmiany korekty wartości bilansowej brutto kredytów i rezerwy z tytułu ryzyka prawnego
31-12-2023
Razem
Korekta wartości bilansowej brutto
Rezerwa
Stan na początek okresu
514 764
398 307
116 457
Zmiana z tytułu zawartej ugody w ramach Programu Ugód
-23 864
-23 188
-676
Zmiana w wyniku rozstrzygnięcia spraw spornych
16 133
-35 572
51 705
Zmiana (utworzenie/rozwiązanie)
197 148
198 585
-1 437
Różnice kursowe
-11 492
-9 443
-2 049
Stan na koniec okresu
692 689
528 689
164 000
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 159
31-12-2022
Razem
Korekta wartości bilansowej brutto
Rezerwa
Stan na początek okresu
408 146
356 181
51 965
Zmiana z tytułu zawartej ugody w ramach Programu Ugód
-27 303
-
-27 303
Zmiana w wyniku rozstrzygnięcia spraw spornych
-34 449
-3 869
-30 580
Zmiana (utworzenie/rozwiązanie)
139 930
44 075
95 855
Różnice kursowe
28 440
1 920
26 520
Stan na koniec okresu
514 764
398 307
116 457
Koszty rozliczenia z klientami warunków ugody lub unieważniania przewyższające rezerwę lub korektę wartości bilansowej brutto kredytu
01-01-2023 31-12-2023
01-01-2022 31-12-2022
Koszt z tytułu zawartej ugody w ramach Programu Ugód
9 963
478
Koszt w wyniku sprawy spornej
72 938
3 898
Odpis na należności z tytułu unieważnionych walutowych umów kredytowych
4 362
-
Razem
87 263
4 376
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 160
42. Kapitał podstawowy
Zarejestrowany kapitał zakładowy
Na dzień 31 grudnia 2023 roku kapitał zakładowy wynosił 929 477 tys. zł i nie uległ zmianie wobec stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku.
Seria/ emisja
Rodzaj akcji
Rodzaj uprzywile- jowania akcji
Liczba akcji
Wartość serii/emisji wg wartości nominalnej w tys. zł
Sposób pokrycia
Data rejestracji
Prawo do dywidendy (od daty)
A
O
zwykłe
236 700
2 367
opłacone
09-01-91
01-01-92
B
O
zwykłe
1 263 300
12 633
opłacone
11-03-92
01-01-93
C
O
zwykłe
477 600
4 776
opłacone
30-12-92
01-01-93
C
O
zwykłe
22 400
224
wkład niepieniężny
30-12-92
01-01-93
D
O
zwykłe
1 300 000
13 000
opłacone
30-12-93
01-01-94
E
O
zwykłe
647 300
6 473
opłacone
30-06-94
01-01-95
E
O
zwykłe
15 500
155
wkład niepieniężny
30-06-94
01-01-95
E
O
zwykłe
37 200
372
wkład niepieniężny
30-06-94
01-01-95
F
O
zwykłe
1 500 000
15 000
opłacone
30-12-94
01-01-95
G
O
zwykłe
1 260 000
12 600
opłacone
30-06-95
01-01-96
H
O
zwykłe
670 000
6 700
opłacone
30-06-95
01-01-96
I
O
zwykłe
70 000
700
opłacone
30-06-95
01-01-96
J
O
zwykłe
1 055 000
10 550
opłacone
21-06-96
01-01-96
K
O
zwykłe
945 000
9 450
opłacone
21-06-96
01-01-96
L
O
zwykłe
1 200 000
12 000
opłacone
29-11-96
01-01-96
M
O
zwykłe
2 500 000
25 000
opłacone
07-05-98
01-01-97
N
O
zwykłe
1 853 000
18 530
opłacone
13-06-07
01-01-07
O
O
zwykłe
1 320 245
13 202
wkład niepieniężny
25-06-10
01-01-10
P
O
zwykłe
6 500 000
65 000
opłacone
15-06-12
01-01-11
U
O
zwykłe
40 000 000
400 000
opłacone
12-07-17
01-01-16
V
O
zwykłe
30 074 426
300 744
opłacone
04-07-18
01-01-18
Liczba akcji, razem
92 947 671
Kapitał zakładowy wg wartości nominalnej razem
929 477
Kapitał zakładowy razem
929 477
Wartość nominalna jednej akcji wynosi 10 zł.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku ogólna liczba głosów wynikająca ze wszystkich wyemitowanych przez Bank akcji wynosiła 92 947 671 i nie zmieniła się wobec stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku.
Jedna akcja daje prawo do jednego głosu na walnym zgromadzeniu.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 161
Struktura akcjonariuszy posiadających bezpośrednio i pośrednio przez podmioty zależne co najmniej 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu Banku:
31-12-2023
31-12-2022
Akcjonariusz
Liczba głosów na WZ (akcji)
% udział w ogólnej liczbie głosów na WZ (w kapitale zakładowym)
Liczba głosów na WZ (akcji)
% udział w ogólnej liczbie głosów na WZ (w kapitale zakładowym)
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
53 951 960
58,05
53 951 960
58,05
Fundusz Inwestycji Polskich Przedsiębiorstw Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych
8 000 000
8,61
8 000 000
8,61
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
5 148 000
5,54
5 148 000
5,54
Na pozostałych akcjonariuszy przypada łącznie 27,8% udziałów w kapitale zakładowym Banku.
Na dzień sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego nie są znane zmiany w strukturze własności znacznych pakietów akcji.
Akcje własne
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank posiadał 37 775 akcji własnych, które reprezentują 0,04% kapitału zakładowego i 0,04% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu Banku.
Bank, zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, nie jest uprawniony do wykonywania prawa głosu z akcji własnych.
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej tworzony jest z nadwyżki osiągniętej przy emisji akcji powyżej wartości nominalnej pozostałej po pokryciu kosztów emisji.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku kapitał zapasowy wynosił 532 851 tys. zł.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 162
43. Kapitał z aktualizacji wyceny
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Przeszacowanie składników aktywów finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne całkowite dochody
59 007
-72 867
Przeszacowanie zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
1 789
2 665
Odroczony podatek dochodowy
- 11 551
13 339
Kapitał z aktualizacji wyceny, razem
49 245
- 56 863
Zmiana stanu kapitału z aktualizacji wyceny
Wyszczególnienie
Stan na 01 stycznia 2023
-56 863
Zwiększenie z tytułu:
4 684 107
wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych
4 684 107
Zmniejszenie z tytułu:
-4 553 109
wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych
-4 552 233
przeszacowanie zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
-876
Odroczony podatek dochodowy
-24 890
Stan na 31 grudnia 2023
49 245
Stan na 01 stycznia 2022
-26 962
Zwiększenie z tytułu:
856 987
wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych
856 987
Zmniejszenie z tytułu:
-893 902
wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych
-893 324
przeszacowanie zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
-578
Odroczony podatek dochodowy
7 014
Stan na 31 grudnia 2022
-56 863
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 163
44. Zyski zatrzymane
Na zyski zatrzymane składają się: pozostały kapitał zapasowy, fundusz ogólnego ryzyka oraz niepodzielony wynik finansowy.
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Pozostały kapitał zapasowy:
510 193
382 585
utworzony ustawowo
44 000
44 000
utworzony zgodnie ze statutem ponad wymaganą ustawowo (minimalną) wartość
461 868
334 260
inny
4 325
4 325
Fundusz ogólnego ryzyka
48 302
48 302
Niepodzielony wynik finansowy
61 701
127 608
wynik netto bieżącego okresu
61 701
127 608
Zyski zatrzymane razem
620 196
558 495
Kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z rocznego zysku netto w wysokości co najmniej 8% zysku netto, dopóki kapitał ten nie osiągnie przynajmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego. Część kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego może być przeznaczona jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.
Kapitał rezerwowy tworzony jest z odpisów z rocznego zysku netto niezależnie od kapitału zapasowego z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych strat i wydatków.
O użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy.
Fundusz ogólnego ryzyka przeznaczony na niezidentyfikowane ryzyka w działalności Banku tworzony jest z odpisów z rocznego zysku netto, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach prawa bankowego.
45. Rachunkowość zabezpieczeń
Przyjęte zasady rachunkowości zabezpieczeń
Rachunkowość zabezpieczeń jest integralnym elementem procesu zarządzania ryzykiem finansowym. Zarządzanie ryzykiem finansowym odbywa się w ramach obowiązującego w Banku procesu zarządzania ryzykiem.
Zabezpieczanym ryzykiem jest ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej. Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej obligacji Skarbu Państwa o stałym oprocentowaniu.
Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych
Na 31 grudnia 2023 roku BOŚ S.A. nie stosował rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej
Bank w okresie objętym zabezpieczeniem dokonuje zabezpieczenia zmienności wartości godziwej obligacji o stałym oprocentowaniu, wynikających ze zmian rynkowych stóp procentowych. Pozycję zabezpieczaną stanowi część obligacji Skarbu Państwa utrzymywanych w modelu biznesowym HtCS. Instrumentem zabezpieczającym są transakcje Interest Rate Swap (IRS), w których Bank dokonuje płatności w oparciu o stałą stopę procentową, a otrzymuje kupon oparty o zmienną stopę (6-miesięczny WIBOR).
Dzięki ustanowieniu powiązania zabezpieczającego, w rachunku zysków i strat uzyskiwany jest efekt wzajemnego kompensowania się zmian wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego i pozycji zabezpieczanej z tytułu
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 164
zabezpieczanego ryzyka. Zabezpieczeniu podlega tylko jeden rodzaj ryzyka (tj. ryzyko zmienności stóp procentowych). Spread pomiędzy kwotowaniami obligacji skarbowych i transakcji IRS zostaje wyłączony z zabezpieczenia.
Oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce skuteczne w kompensowaniu zmian wartości godziwej wynikających z zabezpieczanego ryzyka. Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych i retrospektywnych testów efektywności:
• wstecznego prospektywnego testu efektywności, którego celem jest potwierdzenie wysokiego prawdopodobieństwa wystąpienia wystarczających przepływów z tytułu pozycji zabezpieczanej, oszacowanego w prospektywnym teście efektywności ,
• testu w oparciu o metodę hipotetycznego derywatu, która polega na prezentacji pozycji zabezpieczanej jako hipotetycznego derywatu.
Testowanie efektywności polega na porównaniu zmian wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego oraz derywatu hipotetycznego. Test daje wynik pozytywny, jeśli współczynnik oceny efektywności (WOE) mieści się w przedziale 80-125%. Testy wykonywane są z częstotliwością miesięczną. Bank nie identyfikuje istotnych źródeł nieefektywności zabezpieczenia wartości godziwej.
Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczanej wynikająca ze zmian rynkowych stóp procentowych ujmowana jest w rachunku zysków i strat. Zmiany wartości godziwej obligacji, nie wynikające ze zmian zabezpieczanego czynnika ryzyka odnoszone są na kapitał z aktualizacji wyceny. Zmiany wyceny instrumentu zabezpieczającego ujmowane są w rachunku zysków i strat.
Wg stanu na 31 grudnia 2023 roku Bank posiadał jedno powiązanie zabezpieczające wartość godziwą – zabezpieczenie ustanowione 20 października 2015 roku.
Pozycja zabezpieczana w ramach powiązania zabezpieczającego ustanowionego w 2015 roku obejmuje 240 mln zł obligacji Skarbu Państwa DS0725, zapadających w lipcu 2025 roku.
Wg stanu na 31 grudnia 2023 roku na rachunku zysków i strat zaksięgowano kwotę 3 188 tys. zł, wynikającą ze zmian wartości godziwej obligacji z tytułu ryzyka stopy procentowej oraz wartości godziwej transakcji IRS. W kapitale z aktualizacji wyceny zaewidencjonowana była kwota -1 854 tys. zł, stanowiąca sumę wpływu na kapitał obligacji z momentu ustanowienia powiązania zabezpieczającego (-2 812tys. zł) oraz zmiany wartości godziwej obligacji, wynikającej z niezabezpieczonej części ryzyka (spreadu pomiędzy kwotowaniami obligacji i transakcji IRS).
31-12-2023
31-12-2022
Wyszczególnienie
wartość bilansowa
wartość nominalna
wartość godziwa*\
wartość bilansowa
wartość nominalna
wartość godziwa*\
Instrumenty zabezpieczające
Interest Rate Swap (IRS) – wycena dodatnia
15 556
258 000
10 762
30 562
258 000
25 090
Pozycja zabezpieczana
Obligacje SP - wycena dodatnia
236 786
240 000
-7 574
223 428
240 000
-19 866
Łączny wpływ na wynik
3 188
5 224
*\w przypadku obligacji stanowiących pozycję zabezpieczaną jest to korekta wartości godziwej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 165
46. Płatności na bazie akcji
Polityka wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w BOŚ S.A.
W celu wypełnienia wymogów określonych w Rozporządzeniu Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 08 czerwca 2021 roku w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz polityki wynagrodzeń w bankach a także w zgodzie z postanowieniami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, Bank wdrożył Politykę wynagrodzeń BOŚ S.A., w tym w odniesieniu do osób zajmujących stanowiska kierownicze mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku, zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku Ochrony Środowiska S.A.
Komitet ds. Wynagrodzeń i Nominacji powołany przez Radę Nadzorczą Banku opiniuje Politykę wynagrodzeń, opiniuje i projektuje zasady wynagradzania członków Zarządu, opiniuje wysokość wynagrodzenia zmiennego osób zajmujących stanowiska kierownicze mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku, opiniuje i monitoruje wysokość wynagrodzenia zmiennego osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem na drugim poziomie, kierowanie komórką do spraw zgodności oraz kierowanie komórką audytu wewnętrznego.
Wypełniając obowiązek informacyjny wynikający z postanowień rekomendacji nr 30.1. Rekomendacji Z KNF oraz Polityki wynagrodzeń, Bank Ochrony Środowiska S.A. informuje, że stosunek średniego całkowitego wynagrodzenia brutto Członków Zarządu w okresie 2023 roku do średniego całkowitego wynagrodzenia brutto pozostałych pracowników Banku w okresie 2023 roku, wynosi 6,32 i tym samym nie przekracza ustalonej wartości.
Maksymalny poziom wynagrodzenia zmiennego każdej z osób zajmujących stanowisko kierownicze nie przekracza 100% wynagrodzenia stałego. Walne Zgromadzenie Banku Ochrony Środowiska S.A. może wyrazić zgodę na zwiększenie maksymalnego poziomu wynagrodzenia zmiennego w stosunku do wynagrodzenia stałego do 200%, zgodnie z procedurą przewidzianą w § 25 ust. 3 pkt 4) lit. b) i c) Rozporządzenia MFFiPR. Zwiększenie maksymalnego poziomu wynagrodzenia zmiennego, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, nie dotyczy Członków Zarządu Banku.
W 2023 roku dokonano dwóch nowelizacji Polityki wynagrodzeń, w szczególności uwzględniając w nich poniższe zmiany:
1. dodano zapisy, regulujące kwestie odpraw i świadczeń o podobnym charakterze, w celu dostosowania polityki do wymagań wytycznych EUNB/GL/2021/04,
2. dodano zapisy, doprecyzowujące zakres informacji przekazywanych, w ramach Raportu nt. oceny funkcjonowania Polityki Wynagradzania, Akcjonariuszom Banku;
3. uzupełniono zapisy dot. uprawnień i obowiązków Komitetu ds. Wynagrodzeń i Nominacji w zakresie kształtowania i realizacji tej polityki;
4. dodano zapisy wskazujące Departament Audytu Wewnętrznego jako odpowiedzialny za przeprowadzanie okresowego (nie rzadziej niż raz w roku) niezależnego przeglądu wdrożonej w grupie polityki oraz zasad wynagradzania oraz określający zakres tego przeglądu;
5. uwzględniono zapis, gwarantujący podawanie do publicznej wiadomości pracowników Tabeli minimalnych miesięcznych stawek zaszeregowania oraz dedykowanych do poszczególnych obszarów/jednostek organizacyjnych regulaminów premiowania.;
6. usunięto zapis dot. rocznej nagrody uznaniowej, gdyż od momentu objęcia systemem premiowym wszystkich pracowników Banku, taki składnik nie występuje;
7. wprowadzono zapis gwarantujący, że przyczyna wstrzymania, ograniczenia lub odmówienia wypłaty wynagrodzenia zmiennego dla pracowników zajmujących stanowiska kierownicze będzie miała odzwierciedlenie w wyniku dokonanej oceny odpowiedniości;
8. wprowadzono zapis zobowiązujący Departament HR Banku do dokonywania przeglądu polityki wynagrodzeń co najmniej raz w roku, w szczególności dokonania przeglądu i oceny niniejszego dokumentu pod względem jego adekwatności i zgodności z ogólnie obowiązującymi przepisami prawa oraz wewnętrznymi przepisami Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 166
W okresie sprawozdawczym rozliczono także wynagrodzenie zmienne osób zajmujących stanowiska kierownicze mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku, w szczególności:
1. po zakończeniu okresu retencyjnego, dokonano przeliczenia na gotówkę i wypłaty akcji fantomowych, przyznanych w ramach II transzy odroczonego wynagrodzenia zmiennego za 2019 rok dla członków Zarządu, w ramach przyznanej III transzy odroczonego wynagrodzenia zmiennego za 2018 rok oraz części nieodroczonej wynagrodzenia zmiennego za 2021 rok, w łącznej wysokości 619,53 tys. zł brutto (67 457 sztuk akcji fantomowych po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego, tj. 9,1840 zł),
2. przyznano i po okresie sprawozdawczym rozliczono, trzecią (z trzech) transzę odroczonego wynagrodzenia zmiennego za wyniki roku 2019; całkowity koszt wyniósł 127,4 tys. zł brutto, w tym przyznano płatności w akcjach fantomowych stanowiące świadczenie krótkoterminowe, które zostało wypłacone po upływie okresu retencyjnego, tj. po okresie 6 miesięcy liczonego od dnia przyznania zmiennego składnika wynagrodzenia po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego - 7 070 sztuk akcji oraz wypłacono w gotówce 48,4 tys. zł brutto stanowiące świadczenie krótkoterminowe,
3. przyznano, pierwszą (z pięciu) transzę odroczonego wynagrodzenia zmiennego za wyniki roku 2021; przewidywany całkowity koszt wyniesie 93,7 tys. zł brutto, w tym przyznano płatności w akcjach fantomowych stanowiące świadczenie krótkoterminowe, które zostanie wypłacone po upływie okresu retencyjnego, tj. po okresie 6 miesięcy liczonego od dnia przyznania zmiennego składnika wynagrodzenia po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego - 5 271 sztuk akcji oraz wypłacono w gotówce 47 tys. zł brutto stanowiące świadczenie krótkoterminowe,
4. po okresie sprawozdawczym, tj. po zakończeniu okresu retencyjnego, dokonano przeliczenia na gotówkę i wypłaty akcji fantomowych w odniesieniu do dwóch Członków Zarządu (w tym dla jednego byłego Członka Zarządu), w łącznej wysokości 32,9 tys. zł brutto (2 945 sztuk akcji fantomowych po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego, tj. 11,1720 zł);
5. Członkom Zarządu zostało naliczone wynagrodzenie zmienne za wyniki roku 2022 w łącznej wartości 1 651,8 tys. zł brutto. 60% naliczonego wynagrodzenia zmiennego podlegało rozliczeniu w 2022 roku, natomiast 40% naliczonego wynagrodzenia zmiennego (tj. 660,7 tys. zł brutto) zostało odroczone na kolejne 5 lat. 50% z wynagrodzenia nieodroczonego rozliczonego w 2022 roku zostało wypłacone w gotówce (łączna kwota 495,6 tys. zł brutto), natomiast pozostałe 50% przyznano w akcjach fantomowych stanowiących świadczenie krótkoterminowe, które zostaną wypłacone po upływie okresu retencyjnego, po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego - 56 003 sztuk akcji,
6. po okresie sprawozdawczym, tj. po zakończeniu okresu retencyjnego, dokonano przeliczenia na gotówkę i wypłaty akcji fantomowych w odniesieniu do dwóch Członków Zarządu (w tym dla jednego byłego Członka Zarządu), w łącznej wysokości 371 tys. zł brutto (33 205 sztuk akcji fantomowych po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego, tj. 11,1720 zł),
7. 33 osobom zajmującym stanowiska kierownicze zidentyfikowane jako mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku (z wyłączeniem Członków Zarządu), z uwagi na spełnienie obu warunków niezbędnych do naliczenia wynagrodzenia zmiennego oraz brak stwierdzonych znaczących nieprawidłowości czy zastrzeżeń w wykonywaniu powierzonych obowiązków, zostało naliczone i wypłacone wynagrodzenie zmienne, w łącznej wysokości 2 326,5 tys. zł brutto;
8. 4 osobom zajmującym stanowiska kierownicze zidentyfikowane jako mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku (z wyłączeniem Członków Zarządu), została wypłacona nagroda pieniężna w łącznej wysokości 17 tys. zł brutto za realizację poszczególnych projektów realizowanych w 2022 roku.
Zgodnie z postanowieniami Rozdziału IV par. 14 ust. 4 Polityki wynagrodzeń Banku Ochrony Środowiska S.A. (z wyłączeniem Członków Zarządu) naliczone i wypłacone w 2023 roku wynagrodzenie zmienne nie podlegało mechanizmowi odraczania i wypłaty części wynagrodzenia w akcjach.
Wynagrodzenie zmienne za wyniki roku 2023 nie zostało jeszcze rozliczone i przyznane.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 167
47. Informacje dodatkowe do sprawozdania z przepływów pieniężnych
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych
Dla potrzeb sprawozdania z przepływów pieniężnych saldo środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych zawiera następujące salda o wysokiej płynności i terminie zapadalności krótszym niż trzy miesiące.
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Kasa, środki w Banku Centralnym (Nota 21)
584 082
575 865
Lokaty w innych bankach, ujęte w ekwiwalentach środków pieniężnych (Nota 22)
143 413
213 672
Inwestycyjne papiery wartościowe (Nota 24)
3 296 458
4 465 127
Razem
4 023 953
5 254 664
Saldo środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych zawiera rezerwę obowiązkową utrzymywaną na rachunku w NBP.
Zgodnie z paragrafem 12 Uchwały NBP nr 40/2015 Bank może wykorzystywać środki utrzymywane na rachunku rezerwy obowiązkowej do bieżących rozliczeń pieniężnych.
Rezerwa deklarowana do utrzymania w miesiącu grudniu 2023 roku wynosiła 611 254 tys. zł (grudzień 2022 – 618 966 tys. zł). Bank zobowiązany jest utrzymywać średnie saldo środków pieniężnych w miesiącu powyżej zadeklarowanej rezerwy obowiązkowej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 168
Objaśnienie różnic pomiędzy bilansowymi zmianami stanu, a zmianami stanu tych pozycji wykazywanymi w działalności operacyjnej sprawozdania z przepływów pieniężnych:
za rok zakończony
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Zmiana stanu należności od innych banków
78 204
149 567
Zmiana stanu lokat w innych bankach, ujęte w ekwiwalentach środków pieniężnych
- 70 259
- 125 333
Zmiana stanu lokat w innych bankach oraz należności od innych banków razem
7 945
24 234
Zmiana stanu inwestycyjnych papierów wartościowych
- 476 652
- 1 899 187
Zmiana stanu inwestycyjnych papierów wartościowych przyjęta do środków pieniężnych
- 1 168 669
1 566 113
Wykup papierów wartościowych utrzymywanych do terminu zapadalności
- 63 398
- 204 225
Zakup papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
493 679
475 938
Odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych
wg zamortyzowanego kosztu
- 157 787
- 63 833
Przesunięcie odsetek od papierów wartościowych wycenianych
wg zamortyzowanego kosztu do odsetek z działalności inwestycyjnej
193 556
109 969
Przeszacowanie aktywów finansowych wycenianych wg wartości godziwej prze inne całkowite dochody
131 873
- 36 337
Zmiana stanu inwestycyjnych papierów wartościowych razem
- 1 047 398
- 51 562
Zmiana stanu inwestycji w jednostkach zależnych
- 50 033
- 26 787
Wycena akcji metodą praw własności
70 034
36 787
Pozostałe zmiany
- 1
-
Dywidenda otrzymana
- 20 000
- 10 000
Zmiana stanu inwestycji w jednostkach zależnych razem
Zmiana stanu innych aktywów i podatku dochodowego
9 627
- 34 495
Odroczony podatek dochodowy wykazany w rachunku zysków i strat
9 266
7 126
Odroczony podatek dochodowy z tytułu wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych oraz świadczeń pracowniczych
- 24 890
7 014
Niepieniężne zmiany z tytułu wartości niematerialnych, rzeczowych środków trwałych oraz prawa do użytkowania - leasing
12
61
Pozostałe zmiany
1
-
Zmiana stanu innych aktywów i podatku dochodowego razem
- 5 984
-20 294
Zmiana stanu rezerw
69 031
70 944
Wycena aktuariusza wpływ na kapitał z aktualizacji wyceny
- 875
- 578
Zmiana stanu rezerw razem
68 156
70 366
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 169
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań i podatku dochodowego
8 360
46 136
Bieżące obciążenia z tytułu podatku dochodowego
- 69 671
- 65 430
Zapłacony podatek dochodowy
67 359
75 567
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań i podatku dochodowego razem
6 048
56 273
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych
101 997
- 24 072
Wpływy z emisji obligacji - zobowiązania podporządkowane
- 100 000
-
Wykup obligacji, w tym:
-
32 500
od podporządkowanych
-
32 500
Odsetki zapłacone od obligacji własnych, w tym:
33 907
14 901
od obligacji podporządkowanych
33 907
14 901
Odsetki naliczone od obligacji własnych, w tym:
- 35 904
- 23 329
od obligacji podporządkowanych
- 35 904
- 23 329
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych razem
-
-
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 170
48. Charakterystyka instrumentów pochodnych oraz transakcji wymiany walutowej
Transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych:
31-12-2023
31-12-2022
31-12-2023
31-12-2022
31-12-2023
31-12-2022
Instrument
FX Swap
FX Forward
FX Spot
Opis instrumentu
Transakcja, która zobowiązuje strony kontraktu do dokonania początkowej wymiany walut
w wyznaczonym dniu i po określonym kursie oraz zwrotnej (końcowej) wymiany tych walut, w określonym w przyszłości dniu (innym niż rozliczenie tzw. pierwszej „nogi”) i po kursie uzgodnionym w momencie zawarcia transakcji (przeważnie różnym od kursu wymiany początkowej). Waluta, którą jeden z kontrahentów jest zobowiązany zapłacić drugiemu w wyniku wymiany końcowej jest tą samą walutą, którą kontrahent otrzymał w wymianie początkowej.
Terminowa transakcja wymiany określonej kwoty waluty na inną walutę w określonym terminie, wg ustalonego kursu terminowego.
Jest to tzw. kontrakt z dostawą waluty (forward outright).
Wszystkie warunki transakcji ustalane są w dniu jej zawarcia.
Transakcja wymiany określonej kwoty waluty na inną walutę, po kursie uzgodnionym w momencie zawierania transakcji.
Rozliczenie tej transakcji następuje w terminie zazwyczaj do dwóch dni roboczych od daty zawarcia.
Cel nabycia lub wystawienia
do obrotu/płynność
do obrotu
do obrotu
Ilość transakcji
24
36
29
74
76
91
Wartość nominalna instrumentów (w tys. zł)
493 065
360 035
105 107
191 527
238 353
457 812
Wartość godziwa
(w tys. zł)
2 035
-875
-425
4 732
-125
-432
- dodatnia
3 141
135
1 164
6 244
221
259
- ujemna
-1 106
-1 010
-1 589
-1 512
-346
-691
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 171
Przyszłe przychody/ płatności
Zmienne
Zmienne
Zmienne
Średnia zapadalność
2024-01-18
2023-01-07
2024-03-21
2023-02-16
2024-01-02
2023-01-03
Możliwość wcześniejszego rozliczenia
Brak
Na wniosek klienta
Brak
Możliwość wymiany lub zamiany na inny składnik aktywów/ pasywów
Brak
Brak
Brak
Inne warunki
Brak
Brak
Brak
Rodzaj ryzyka związanego z danym instrumentem pochodnym
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 172
Transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej:
31-12-2023
31-12-2022
31-12-2023
31-12-2022
31-12-2023
31-12-2022
31-12-2023
31-12-2022
Instrument
Transakcje wymiany stopy procentowej (IRS)
Transakcje wymiany stopy procentowej (IRS zabezpieczający PLN)
Transakcje wymiany stopy procentowej (IRS zabezpieczający EUR)
Transakcje Forward na obligacje
Opis instrumentu
Transakcja zobowiązująca obie strony do wymiany okresowych płatności odsetkowych od określonej kwoty nominalnej przez uzgodniony okres. Dokonywane płatności odsetkowe są wyrażone w tej samej walucie i obliczane według ustalonej dla każdej ze stron stopy procentowej (jedna stopa może być stała a druga zmienna lub obie mogą być zmienne, ale uzależnione od różnych indeksów). Ta kategoria obejmuje także transakcje IRS, których kwota nominalna zmienia się w czasie – swapy amortyzowane.
Transakcja zobowiązująca obie strony do wymiany okresowych płatności odsetkowych od określonej kwoty nominalnej przez uzgodniony okres. Dokonywane płatności odsetkowe są wyrażone w tej samej walucie i obliczane według ustalonej dla każdej ze stron stopy procentowej (jedna stopa może być stała a druga zmienna lub obie mogą być zmienne, ale uzależnione od różnych indeksów).
Transakcja zobowiązująca obie strony do wymiany okresowych płatności odsetkowych od określonej kwoty nominalnej przez uzgodniony okres. Dokonywane płatności odsetkowe są wyrażone w tej samej walucie i obliczane według ustalonej dla każdej ze stron stopy procentowej (jedna stopa może być stała a druga zmienna lub obie mogą być zmienne, ale uzależnione od różnych indeksów).
Terminowa transakcja kupna/sprzedaży określonej kwoty papieru wartościowego w określonym terminie, wg ustalonej ceny terminowej. Wszystkie warunki transakcji ustalane są w dniu jej zawarcia.
Cel nabycia lub wystawienia
do obrotu
jako zabezpieczenie (rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej)
jako zabezpieczenie (rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych)
do obrotu
Ilość transakcji
126
135
2
2
-
-
2
-
Wartość nominalna instrumentów (w tys. zł)
2 635 117
2 979 603
258 000
258 000
-
-
40 000
-
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 173
Wartość godziwa (w tys. zł)
35 165
51 372
15 556
30 562
-
-
44 062
-
- dodatnia
108 777
196 081
15 556
30 562
-
-
42
-
- ujemna
-73 612
-144 709
-
-
-
-
-
-
Przyszłe przychody/ płatności
Zmienne
Zmienne
Zmienne
Zmienne
Średnia zapadalność
2028-02-20
2027-02-24
2025-07-25
2025-07-25
-
-
2024-01-02
-
Możliwość wcześniejszego rozliczenia
Generalnie brak, ale istnieje taka możliwość w przypadku transakcji z klientami niebankowymi w przypadkach określonych w umowach. Możliwe, rzadko stosowane.
Brak
Brak
Brak
Możliwość wymiany lub zamiany na inny składnik aktywów/ pasywów
Brak
Brak
Brak
Brak
Inne warunki
Brak
Brak
Brak
Brak
Rodzaj ryzyka
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 174
Transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Wartość instrumentów według wartości nominalnej
836 525
1 009 374
Razem transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych:
aktywa
4 526
6 638
zobowiązania
-3 041
-3 213
Transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Wartość instrumentów według wartości nominalnej
2 933 117
3 237 603
Razem transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej:
aktywa
124 375
226 643
zobowiązania
-73 612
-144 709
Razem pochodne instrumenty finansowe:
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Wartość instrumentów według wartości nominalnej
3 769 642
4 246 977
Razem pochodne instrumenty finansowe:
aktywa
128 901
233 281
zobowiązania
-76 653
-147 922
Kompensowanie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych
Bank w aktywach finansowych i zobowiązaniach finansowych ujętych w sprawozdaniu finansowym nie stosuje kompensaty wartości posiadanych instrumentów finansowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 175
49. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych
Poniżej przedstawiono wartość bilansową i godziwą aktywów i zobowiązań finansowych innych niż wyceniane wg wartości godziwej w sprawozdaniu finansowym:
Wyszczególnienie
Wartość bilansowa
31-12-2023
Wartość godziwa 31-12-2023
Wartość bilansowa
31-12-2022
Wartość godziwa 31-12-2022
AKTYWA FINANSOWE
Należności od innych banków
162 681
163 942
240 885
242 439
Należności od klientów
w tym:
10 819 261
10 843 421
11 173 579
11 207 309
należności w złotych polskich
8 647 732
8 663 993
8 731 755
8 795 118
należności w walutach obcych
2 171 529
2 179 428
2 441 824
2 412 191
Inwestycyjne papiery wartościowe - wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
2 366 265
2 354 967
1 900 215
1 626 239
Dłużne papiery wartościowe, w tym:
2 366 265
2 354 967
1 900 215
1 626 239
Skarbu Państwa
1 879 119
1 891 197
1 691 585
1 465 902
pozostałe
487 146
463 770
208 630
160 337
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE
Zobowiązania Banku Centralnego i innych banków
75 146
75 146
141 143
141 143
Zobowiązania wobec klientów, w tym:
18 641 304
18 391 685
18 879 924
18 460 439
klientów instytucjonalnych
8 501 612
8 502 334
9 026 794
9 025 834
klientów detalicznych
9 485 310
9 511 214
9 138 745
9 114 063
pozostałych Klientów
215 099
215 099
124 710
124 710
międzynarodowych instytucji finansowych
439 283
163 038
589 675
195 832
Zobowiązania podporządkowane
447 032
507 541
345 035
335 736
Należności od innych banków
Należności od innych banków obejmują lokaty międzybankowe, rachunki nostro oraz kredyty i pożyczki. Wartość godziwa lokat międzybankowych z uwagi na krótki termin realizacji (do 6 m-cy lokaty międzybankowe na stopę stałą) jest równa wartości bilansowej. Obligacje wyemitowane przez banki wyceniono według wartości godziwej z uwzględnieniem spreadu kredytowego wyznaczonego w oparciu o porównywalne emisje przeprowadzone przez podobne banki.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 176
Należności od klientów
Należności od klientów przedstawiono po pomniejszeniu o odpisy z tytułu utraty wartości. Należności od klientów w bilansie wycenia się głównie według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej (99% wartości bilansowej kredytów).
Za wartość godziwą kredytów jest przyjmowana ich wartość wynikająca z bieżąco oszacowanych przyszłych przepływów kapitałowo-odsetkowych (oddzielnie dla walut i oddzielnie dla PLN) wyliczonych w oparciu o efektywną stopę procentową dla każdego kredytu (z wyjątkiem kredytów o nieustalonym harmonogramie lub kredytów zagrożonych dla których jako wartość godziwa przyjmowana jest wartość bilansowa) dyskontowanych średnią efektywną stopą procentową kredytów udzielonych w ostatnich dwunastu miesiącach. Dla kredytów hipotecznych uwzględniono przedpłaty. W przypadku kredytów w walutach obcych, których Bank zaprzestał udzielania została zastosowana średnia efektywna stopa procentowa odpowiadających im kredytów udzielanych w PLN, skorygowana o różnicę pomiędzy poziomami stóp w poszczególnych walutach i PLN.
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Do inwestycyjnych papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu należą obligacje Skarbu Państwa przyporządkowane do modelu biznesowego HtC. Za wartość godziwą obligacji przyjmuje się aktualną wycenę pochodzącą z kwotowań rynkowych powiększonych o narosłe odsetki.
Zobowiązania wobec Banku Centralnego i innych banków
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz zobowiązania z tytułu transakcji repo zostały wykazane w wartości bilansowej. Zobowiązania z tytułu transakcji repo zostały wykazane w wartości bilansowej ze względu na brak dostępnych danych rynkowych do kalkulacji wartości godziwej podstawowej transakcji repo Banku z kontrahentem.
Depozyty międzybankowe, z uwagi na krótki termin zostały ujęte w wartości bilansowej, a zaciągnięte pożyczki (kapitał i odsetki) zostały zdyskontowane średnią efektywną stopą procentową.
Zobowiązania wobec klientów
Zobowiązania w bilansie wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Jako wartość godziwa zobowiązań jest przyjmowana ich wartość wynikająca ze zdyskontowania kapitału oraz odsetek dla wszystkich depozytów średnią ważoną stopą procentową, która obowiązywała dla depozytów przyjętych w grudniu 2023 roku. Z uwagi na brak harmonogramów dla rachunków bieżących zostały one ujęte wg wartości bilansowej.
Zobowiązania (kapitał i odsetki) wobec międzynarodowych instytucji finansowych zostały zdyskontowane średnią efektywną stopą procentową (dla EUR) bądź ostatniej transakcji zawartej w danej walucie (dla PLN).
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych wycenione według wartości godziwej z uwzględnieniem zmiany spreadu kredytowego dla obligacji w PLN wyznaczonego w oparciu o ostatnią emisję przeprowadzoną przez Bank.
Zobowiązania podporządkowane
Zobowiązania podporządkowane wycenione według wartości godziwej z uwzględnieniem zmiany spreadu kredytowego wyznaczonego w oparciu o ostatnią emisję przeprowadzoną przez Bank.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 177
50. Podział instrumentów finansowych wycenianych wg wartości godziwej w zależności od sposobu pomiaru wartości godziwej
Wartość godziwa zgodnie z MSSF 13 definiowana jest jako cena, którą otrzymano by za zbycie składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach na głównym (lub najkorzystniejszym) rynku na dzień wyceny w aktualnych warunkach rynkowych (tj. ceną wyjścia) bez względu na to, czy cena ta jest bezpośrednio obserwowalna lub oszacowana przy użyciu innej techniki wyceny. Bank szacując wartość godziwą uwzględnia korektę z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta.
Na 31 grudnia 2023 roku oraz na 31 grudnia 2022 roku Bank dokonywał klasyfikacji aktywów oraz zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej na trzy kategorie (poziomy) według ich metody wyceny:
1. Poziom 1: metoda wyceny – mark-to-market bezpośrednio z dostępnych kwotowań instrumentów na rynku. Dotyczy to kwotowanych kapitałowych i dłużnych papierów wartościowych i bonów NBP (kwotowania oparte o stopę referencyjną),
2. Poziom 2: metoda wyceny – mark-to-model z parametryzacją modeli w oparciu o kwotowania z aktywnego rynku dla danego typu instrumentów lub ceny uzyskane w ramach transakcji, które zostały dokonane w terminie bliskim dacie bilansowej na normalnych zasadach rynkowych. Wartość godziwą ustala się również poprzez odwołanie się do innych, podobnych instrumentów, poprzez analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych i inne metody wyceny powszechnie stosowane przez uczestników rynku, a w przypadku instrumentów finansowych dla których brak jest możliwości wyceny po koszcie nabycia. Dotyczy to nienotowanych bankowych papierów, kapitałowych papierów wartościowych oraz instrumentów pochodnych (w tym transakcji terminowych na papiery wartościowe) za wyjątkiem przypadków które spełniają kryteria przynależności do Poziomu 3. Z uwagi na powyższe wartość godziwa tych papierów jest oparta na modelu wyceny wypracowanym przez Spółkę, uwzględniającym porównywalne wartości dla podmiotów gospodarczych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie,
3. Poziom 3: metoda wyceny mark-to-model z parametryzacją modeli w oparciu o kwotowania z aktywnego rynku dla danego typu instrumentów oraz parametryzacją modelu na podstawie estymowanych czynników ryzyka. Dotyczy to komunalnych papierów wartościowych (wycena dokonywana na podstawie zdyskontowanych przepływów, przy czym spready kredytowe używane do wyceny wyznaczane są w oparciu o wewnętrzne ratingi), papierów innych banków (cena ustalana jest w oparciu o marże papierów, kwotowanych na rynku na moment ustalenia ceny, emitowanych przez odpowiednio wyselekcjonowanych emitentów), nienotowanych papierów kapitałowych oraz papierów kapitałowych charakteryzujących się niską płynnością (wyceniane są metodą zdyskontowanych przepływów).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 178
Podział instrumentów finansowych wg poziomów:
31-12-2023
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
-
113 345
-
113 345
Dłużne papiery wartościowe
-
-
-
-
Pochodne instrumenty finansowe
-
113 345
-
113 345
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-
15 556
-
15 556
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
5 785 032
126 328
1 207 145
7 118 505
dłużne papiery wartościowe
5 766 490
126 328
1 119 031
7 011 849
kapitałowe papiery wartościowe
18 542
-
88 114
106 656
Należności od innych Banków
-
-
163 942
163 942
Należności od klientów
-
-
10 843 421
10 843 421
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
2 354 967
-
2 354 967
Razem
8 139 999
255 229
12 214 508
20 609 736
31-12-2023
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
-
76 653
-
76 653
Pochodne instrumenty finansowe
-
76 653
-
76 653
Zobowiązania wobec innych banków
-
-
75 146
75 146
Zobowiązania wobec klientów
-
-
18 391 685
18 391 685
Zobowiązania podporządkowane
-
507 541
507 541
Razem
-
76 653
18 974 372
19 051 025
Zmiany w papierach wartościowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Poziom 3
Stan na początek okresu 01-01-2023
690 466
Zakup
836 000
Sprzedaż i wykup
-375 291
Suma zysków lub strat
34 733
w wyniku finansowym
-42 869
w pozostałych całkowitych dochodach
77 602
Stan na koniec okresu 31-12-2023
1 185 908
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 179
31-12-2022
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
20 225
202 719
-
222 944
Dłużne papiery wartościowe
20 225
-
-
20 225
Pochodne instrumenty finansowe
-
202 719
-
202 719
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-
30 562
-
30 562
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
6 310 813
106 624
690 466
7 107 903
dłużne papiery wartościowe
6 292 270
106 624
623 544
7 022 438
kapitałowe papiery wartościowe
18 543
-
66 922
85 465
Należności od innych Banków
-
-
242 439
242 439
Należności od klientów
-
-
11 207 309
11 207 309
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 626 239
-
-
1 626 239
Razem
7 957 277
339 905
12 140 214
20 437 396
31-12-2022
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
-
147 922
-
147 922
Pochodne instrumenty finansowe
-
147 922
-
147 922
Zobowiązania wobec innych banków
-
-
141 143
141 143
Zobowiązania wobec klientów
-
-
18 460 439
18 460 439
Zobowiązania podporządkowane
-
-
335 736
335 736
Razem
-
147 922
18 937 318
19 085 240
Zmiany w papierach wartościowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Poziom 3
Stan na początek okresu 01-01-2022
1 017 347
Zakup
-
Sprzedaż i wykup
-302 468
Suma zysków lub strat
-24 413
w wyniku finansowym
-18 804
w pozostałych całkowitych dochodach
-5 609
Stan na koniec okresu 31-12-2022
690 466
Przeniesienie instrumentów pomiędzy Poziomem 1 a Poziomem 2 występuje na podstawie dostępności kwotowań z aktywnego rynku według stanu na zakończenie danego okresu sprawozdawczego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 180
Przeniesienie z Poziomu 2 do Poziomu 3 następuje w sytuacji zamiany w wycenie czynnika obserwowalnego na nieobserwowalny lub zastosowanie do wyceny nowego nieobserwowalnego czynnika ryzyka, która jednocześnie skutkuje istotnym wpływem na wycenę instrumentu.
Przeniesienie z Poziomu 3 do Poziomu 2 następuje w sytuacji zamiany w wycenie czynnika nieobserwowalnego na obserwowalny lub gdy wpływ czynnika nieobserwowalnego na wycenę instrumentu przestaje być istotny.
Przeniesienie między metodami wyceny następują w dacie i według stanu na koniec okresu sprawozdawczego.
W okresie od 01 stycznia do 31 grudnia 2023 roku nie nastąpiły przeniesienia instrumentów pomiędzy poziomami. W przypadku instrumentów zaklasyfikowanych do Poziomu 3 ich wycena nie ma wpływu na rachunek zysków i strat.
Wycena do wartości godziwej instrumentów zakwalifikowanych do Poziomu 3 została uwzględniona w pozostałych całkowitych dochodach. W wyniku finansowym zostały uwzględnione odsetki naliczone, odsetki zapłacone, dyskonto lub premia, różnice kursowe oraz rozwiązane rezerwy (dotyczy to kapitałowych papierów wartościowych).
Na dzień 31 grudnia 2023 roku wrażliwość wyceny, instrumentów komunalnych zaklasyfikowanych do Poziomu 3, na zmianę spreadu kredytowego o +/- 1 p. b. (nieobserwowalny parametr modelu) wynosiła 5,5 tys. zł (na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosiła 14 tys. zł).
51. Sprawozdawczość dotycząca segmentów
Zgodnie z wymogami MSSF 8, segmenty operacyjne zostały określone na podstawie sprawozdań wewnętrznych dotyczących komponentów jednostki gospodarczej podlegających okresowym przeglądom dokonywanym przez członka kierownictwa odpowiedzialnego za podejmowanie decyzji operacyjnych. MSSF 8 definiuje segment operacyjny jako część działalności jednostki spełniający trzy kryteria:
1. segment prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której może osiągać przychody i ponosić koszty,
2. wyniki działalności operacyjnej segmentu są przeglądane regularnie przez osobę podejmującą w jednostce główne decyzje operacyjne,
3. odrębne informacje finansowe dla segmentu są dostępne.
Poniżej przedstawiono zasady sprawozdawczości według segmentów operacyjnych za okresy zakończone dnia 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku w podziale na następujące obszary działalności:
1. pion klienta instytucjonalnego,
2. pion klienta detalicznego,
3. działalność skarbowa i inwestycyjna,
4. pozostałe (nieulokowane w segmentach).
W ramach pionu klienta instytucjonalnego prowadzona jest działalność obejmująca transakcje zawierane poprzez Centra Biznesowe, oddziały operacyjne oraz Centralę Banku z klientami korporacyjnymi, małymi i średnimi przedsiębiorstwami oraz klientami strategicznymi. Pion klienta detalicznego uwzględnia osoby fizyczne, mikroprzedsiębiorstwa prowadzące uproszczoną księgowość, wspólnoty mieszkaniowe oraz organizacje pozarządowe nieposiadające kredytu.
W skład obszaru działalności skarbowej i inwestycyjnej wchodzi działalność na rynku międzybankowym i dłużnych papierów wartościowych, instrumentów pochodnych, a także w obszarze inwestycji kapitałowych. Działalność skarbowa i inwestycyjna obejmuje zarządzanie płynnością, ryzykiem walutowym i stóp procentowych Banku oraz rozliczenia z tytułu cen transferowych funduszy z innymi pionami (segmentami) biznesowymi.
W ramach działalności maklerskiej świadczone są usługi dla klientów detalicznych jak również instytucjonalnych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 181
W obszarze pozostałe (nieulokowane w segmentach) znajdują się pozycje rachunku zysków i strat, które nie zostały przypisane do żadnego z wymienionych w ppkt 1-4 obszarów działalności, w szczególności przychody i koszty związane z klientami niesklasyfikowanymi.
Dane finansowe spółek BOŚ Leasing - EKO Profit S.A. oraz MS Wind Sp. z o.o. są klasyfikowane do pionu klienta instytucjonalnego.
W związku z usługowym charakterem działalności skarbowej i inwestycyjnej względem pionu klienta instytucjonalnego oraz pionu klienta detalicznego, dla celów prezentacyjnych dokonuje się alokacji wyniku odsetkowego oraz o podobnym charakterze obszaru działalności skarbowej i inwestycyjnej na piony biznesowe. Alokacja odbywa się na podstawie kluczy opartych na skali działalności kredytowej i depozytowej. Poczynając od IV kwartału 2022 roku zmianie uległ klucz alokacji wyniku działalności skarbowej i inwestycyjnej z tytułu rozliczeń transferowych na piony biznesowe z „saldo aktywów linii biznesowych” na „saldo aktywów i pasywów linii biznesowych”.
Wyniki działalności segmentów operacyjnych za analogiczny okres poprzedniego roku zostały doprowadzone do porównywalności.
Produktami obszaru działalności skarbowej i inwestycyjnej są instrumenty finansowe, bieżące i terminowe lokaty i depozyty międzybankowe oraz klientów ALM, kredyty od innych banków oraz kredyty udzielone bankom, dłużne i kapitałowe papiery wartościowe oraz instrumenty pochodne.
Natomiast obszar działalności maklerskiej obejmuje głównie nabywanie i zbywanie papierów wartościowych na cudzy lub własny rachunek, prowadzenie rachunków papierów wartościowych, zarządzanie cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie oraz oferowanie papierów wartościowych w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej.
Aktywa i pasywa obszarów określonych w ppkt 1-2 powyżej zostały wyodrębnione w oparciu o bazę kredytową i depozytową Banku.
Wynik odsetkowy uwzględnia rozliczenia transferowe pomiędzy pionem klienta instytucjonalnego oraz pionem klienta detalicznego a obszarem działalności skarbowej i inwestycyjnej. Wycena transferowa funduszy jest oparta na stawkach referencyjnych oraz dodatkowych stawkach finansowania, z uwzględnieniem m.in. waluty, stabilności środków i terminu, które są odnoszone do krzywej rentowności. Wycenie stawkami transferowymi podlegają wszystkie istotne pozycje aktywów i pasywów odsetkowych, jak również pozycje pozabilansowe, generujące zapotrzebowanie na płynność. Wycena przeprowadzana jest w cyklu miesięcznym i bazuje na średniej (ze stanów dziennych) poszczególnych transakcji odsetkowych przypisanych do danego pionu odrębnie dla każdej waluty.
Wynik na działalności operacyjnej pionu klienta instytucjonalnego oraz pionu klienta detalicznego jest wynikiem z działalności finansowej tych pionów, pomniejszonym o wartość kosztów administracyjnych przypisanych bezpośrednio do transakcji lub jednostek danego pionu, jak również kosztów alokowanych oraz odpisów z tytułu utraty wartości, z uwzględnieniem rozliczeń wzajemnych z tytułu obsługi klientów pionu klienta instytucjonalnego przez oddziały operacyjne Banku (ukierunkowane na obsługę klientów pionu detalicznego).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 182
Na wynik z działalności finansowej ww. pionów składają się m.in.
1. Wynik z tytułu odsetek , tj. suma różnicy pomiędzy przychodami odsetkowymi od kredytów i obligacji komunalnych klientów, a kosztami za otrzymane fundusze od ALM (działalność skarbowa i inwestycyjna) oraz przychodów z transferu funduszy do ALM pomniejszonych o koszty odsetkowe zapłacone klientom Banku.
2. Wynik z tytułu prowizji, tj. różnica przychodów z opłat i prowizji oraz kosztów przypisanych do danej transakcji oraz alokowanych do obszaru działalności. Wynik uwzględnia przychody i koszty rozliczane jednorazowo oraz rozliczane w czasie metodą liniową, natomiast przychody i koszty rozliczane przy transakcji według efektywnej stopy procentowej odnoszone są do wyniku z tytułu odsetek.
3. Wynik z pozycji wymiany, tj. dochody z negocjowanych transakcji wymiany walut (terminowych i SPOT) oraz dochody z wymiany walut według tabeli kursowej Banku. Pozycja uwzględnia wynik z transakcji instrumentami pochodnymi.
4. Wynik pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych.
5. Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych, dotyczący zawiązanych / rozwiązanych rezerw z tytułu toczących się oraz przyszłych spraw sądowych jak również programu ugód z klientami związanych z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-260/18.
6. Wynik odpisów z tytułu utraty wartości oraz wycena należności według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, tj. wynik z tytułu zmiany wartości odpisów z tytułu utraty wartości kredytów oraz obligacji komunalnych i korporacyjnych oraz wynik na kredytach oraz obligacjach komunalnych i korporacyjnych wycenianych według wartości godziwej przypisanych do danego obszaru działalności. Wynik uwzględnia zmiany z tytułu wahań kursowych portfela kredytów walutowych objętych utratą wartości.
Wynik finansowy obszaru działalności skarbowej i inwestycyjnej stanowi sumę wyników z obszaru działalności skarbowej oraz obszaru inwestycji kapitałowych Banku, na które składają się m.in:
1. Wynik odsetkowy – wyliczany jako suma wyniku odsetkowego z tytułu transakcji z klientami zewnętrznymi oraz wyniku rozliczeń z tytułu cen transferowych funduszy z innymi segmentami. Przychody i koszty odsetkowe zewnętrzne dotyczą transakcji na rynku międzybankowym (lokaty i kredyty), jak również nabywanych oraz emitowanych dłużnych papierów wartościowych. Wynik rozliczeń z tytułu cen transferowych funduszy jest różnicą pomiędzy przychodami z tytułu finansowania aktywów innych segmentów, a kosztami transferowymi za środki depozytowe otrzymane od innych segmentów.
2. Wynik z pozycji wymiany , uwzględnia wynik z handlowych transakcji wymiany walut, rewaluację pozycji zabezpieczających rezerwy na kredyty walutowe oraz zmiany wyceny pozycji zabezpieczających aktywne walutowe transakcji terminowe. Pozycja uwzględnia wynik z pozycji wymiany nie przypisany innym segmentom.
3. Wynik na rachunkowości zabezpieczeń, uwzględnia wynik z transakcji zabezpieczających przepływy pieniężne oraz wartość godziwą.
4. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, wynik z działalności ewidencjonowanej w Księdze Handlowej oraz z operacji instrumentami finansowymi, w tym typu FX SWAP.
5. Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych - wynik dotyczy akcji, udziałów i dłużnych papierów wartościowych oraz wyceny instrumentów finansowych.
6. Przychody z tytułu dywidend.
7. Różnica wartości odpisów z tytułu utraty wartości, wynik dotyczy akcji i udziałów oraz zaangażowań wobec instytucji finansowych przypisanych do obszaru działalności skarbowej i inwestycyjnej.
Poniżej przedstawiono wyniki finansowe Banku za okresy zakończone dnia 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku przypadające na przyjęte segmenty.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 183
Lp.
Sprawozdanie przedstawiające składniki rachunku zysków i strat za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2023
PION INSTYTUCJONALNY
PION DETALICZNY
DZIAŁALNOŚĆ SKARBOWA I INWESTYCYJNA
POZOSTAŁE (NIEULOKOWANE W SEGMENTACH)
Razem
I.
Wynik z tytułu odsetek
287 324
207 130
201 893
-
696 347
1.
Przychody z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze, w tym:
1 267 405
853 436
- 537 938
-
1 582 903
sprzedaż klientom zewnętrznym
743 124
213 165
626 614
-
1 582 903
sprzedaż innym segmentom
524 281
640 271
- 1 164 552
-
-
2.
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
- 980 081
- 646 306
739 831
-
- 886 556
sprzedaż klientom zewnętrznym
- 363 033
- 454 114
- 69 409
-
- 886 556
sprzedaż innym segmentom
- 617 048
- 192 192
809 240
-
-
II.
Wynik z tytułu opłat i prowizji
63 825
11 246
-
- 574
74 497
III.
Przychody z tytułu dywidend
-
-
8 118
-
8 118
IV.
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy
5 227
- 164
5 231
-
10 294
V.
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
-
-
- 2 028
-
- 2 028
VI.
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych
-
-
-
-
-
VII.
Wynik z pozycji wymiany
14 079
3 525
- 7 121
-
10 483
VIII.
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych
1 038
-
-
-
1 038
IX.
Wynik na działalności bankowej
371 493
221 737
206 093
- 574
798 749
X.
Wynik pozostałych przychodów
i kosztów operacyjnych
4 201
- 8 985
-
- 11 806
- 16 590
XI.
Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
-
- 284 411
-
-
- 284 411
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 184
XII.
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
- 64 861
9 360
- 5 997
-
- 61 498
XIII.
Wynik na działalności finansowej
310 833
- 62 299
200 096
- 12 380
436 250
1.
Koszty bezpośrednie
- 29 068
- 27 360
- 2 845
-
- 59 273
Wynik po kosztach bezpośrednich
281 765
- 89 659
197 251
- 12 380
376 977
2.
Koszty pośrednie i usługi wzajemne
- 114 733
- 97 771
- 18 930
-
- 231 434
Wynik po kosztach bezpośrednich
i pośrednich
167 032
- 187 430
178 321
- 12 380
145 543
3.
Amortyzacja
- 29 198
- 27 816
- 2 814
-
- 59 828
4.
Pozostałe koszty (podatki, BFG, KNF)
- 17 325
- 15 193
- 1 125
-
- 33 643
XIV.
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
70 034
-
-
-
70 034
XV.
WYNIK FINANSOWY BRUTTO
190 543
- 230 439
174 382
- 12 380
122 106
XVI.
Alokowany wynik ALM
68 699
144 030
- 212 729
-
-
XVII.
Wynik finansowy brutto po alokacji wyniku ALM
259 242
- 86 409
- 38 347
- 12 380
122 106
XVIII.
Obciążenia podatkowe
- 60 405
XIX.
WYNIK FINANSOWY NETTO
61 701
Aktywa segmentu
8 672 388
2 141 052
10 849 734
206 278
21 869 452
w tym należności od banków
i klientów
8 639 698
2 141 052
196 977
4 215
10 981 942
Zobowiązania segmentu
8 457 566
9 485 310
3 211 965
714 611
21 869 452
w tym zobowiązania wobec banków
i klientów
8 457 566
9 485 310
558 475
215 099
18 716 450
Nakłady na aktywa trwałe i wartości niematerialne
22 850
20 187
3 087
-
46 124
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 185
Lp.
Sprawozdanie przedstawiające składniki rachunku zysków i strat za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2022
PION INSTYTUCJONALNY
PION DETALICZNY
DZIAŁALNOŚĆ SKARBOWA I INWESTYCYJNA
POZOSTAŁE (NIEULOKOWANE W SEGMENTACH)
Razem
I.
Wynik z tytułu odsetek
280 518
201 714
188 708
-
670 940
1.
Przychody z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze, w tym:
1 036 091
577 792
- 415 301
-
1 198 582
sprzedaż klientom zewnętrznym
645 039
125 775
427 768
-
1 198 582
sprzedaż innym segmentom
391 052
452 017
- 843 069
-
-
2.
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
- 755 573
- 376 078
604 009
-
- 527 642
sprzedaż klientom zewnętrznym
- 248 011
- 233 284
- 46 347
-
- 527 642
sprzedaż innym segmentom
- 507 562
- 142 794
650 356
-
-
II.
Wynik z tytułu opłat i prowizji
63 022
10 175
-
- 492
72 705
III.
Przychody z tytułu dywidend
181
-
6 743
-
6 924
IV.
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy
- 18
- 31
- 2 609
-
- 2 658
V.
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
-
-
119
-
119
VI.
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych
-
-
-
-
-
VII.
Wynik z pozycji wymiany
16 486
3 710
16 510
-
36 706
VIII.
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych
2 079
- 9
-
-
2 070
IX.
Wynik na działalności bankowej
362 268
215 559
209 471
- 492
786 806
X.
Wynik pozostałych przychodów
i kosztów operacyjnych
422
390
-
- 9 150
- 8 338
XI.
Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
-
- 144 306
-
-
- 144 306
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 186
XII.
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
- 168 949
66 137
2 164
14
- 100 634
XIII.
Wynik na działalności finansowej
193 741
137 780
211 635
- 9 628
533 528
1.
Koszty bezpośrednie
- 33 697
- 24 159
- 2 522
-
- 60 378
Wynik po kosztach bezpośrednich
160 044
113 621
209 113
- 9 628
473 150
2.
Koszty pośrednie i usługi wzajemne
- 91 905
- 90 163
- 17 013
-
- 199 081
Wynik po kosztach bezpośrednich
i pośrednich
68 139
23 458
192 100
- 9 628
274 069
3.
Amortyzacja
- 23 933
- 24 369
- 2 287
-
- 50 589
4.
Pozostałe koszty (podatki, BFG, KNF)
- 41 436
- 32 122
- 797
-
- 74 355
XIV.
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
36 787
-
-
-
36 787
XV.
WYNIK FINANSOWY BRUTTO
39 557
- 33 033
189 016
- 9 628
185 912
XVI.
Alokowany wynik ALM
48 145
142 163
- 190 308
-
-
XVII.
Wynik finansowy brutto po alokacji wyniku ALM
87 702
109 130
- 1 292
- 9 628
185 912
XVIII.
Obciążenia podatkowe
- 58 304
XIX.
WYNIK FINANSOWY NETTO
127 608
Aktywa segmentu
8 610 239
2 589 306
10 500 343
215 350
21 915 238
w tym należności od banków
i klientów
8 544 362
2 589 306
277 136
3 660
11 414 464
Zobowiązania segmentu
8 978 603
9 138 745
3 233 962
563 928
21 915 238
w tym zobowiązania wobec banków
i klientów
8 978 603
9 138 745
779 009
124 710
19 021 067
Nakłady na aktywa trwałe i wartości niematerialne
30 912
27 649
3 661
-
62 222
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 187
52. Transakcje z podmiotami powiązanymi
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank Ochrony Środowiska S.A. pełnił rolę dominującą wobec Domu Maklerskiego BOŚ S.A., BOŚ Leasing - EKO Profit S.A., a także MS Wind Sp. z o.o.
Jednostką dominującą wobec BOŚ S.A. był Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Za podmioty powiązane uznaje się również kluczowy personel kierowniczy.
Opis transakcji z głównym akcjonariuszem Banku, tj. NFOŚiGW
Na dzień 31 grudnia 2023 roku w ramach programu Prosument, dotyczącego finansowania zakupu i montażu instalacji odnawialnych źródeł energii, NFOŚiGW powierzył środki na kredyty preferencyjne w wysokości 3 390 tys. zł, podczas gdy na dzień 31 grudnia 2022 roku kwota ta wynosiła 7 169 tys. zł.
NFOŚiGW jest podmiotem powiązanym ze Skarbem Państwa. Bank zawiera transakcje z jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa – głównie z jednostkami sektora finansów publicznych.
Opis transakcji z jednostkami powiązanymi
Tryb podejmowania decyzji kredytowych wobec spółek zależnych jest opisany w „Regulaminie udzielania przez Bank Ochrony Środowiska S.A. kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych, poręczeń oraz innych zobowiązań pozabilansowych jednostkom zależnym i stowarzyszonym z Bankiem, akcjonariuszom Banku, podmiotom powiązanym kapitałowo lub organizacyjnie z akcjonariuszami, pracownikom Banku, osobom zatrudnionym w podmiocie dominującym, członkom Zarządu i członkom Rady Nadzorczej podmiotu dominującego, oraz na ich zlecenie”.
Bank świadczy na rzecz osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku, Członków Rady Nadzorczej Banku oraz bliskich członków rodzin tych osób standardowe usługi finansowe obejmujące, między innymi, prowadzenie rachunków bankowych, przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów i inne usługi finansowe.
Przy udzielaniu kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji i poręczeń członkom organów Banku, osobom zajmującym stanowiska kierownicze w Banku oraz podmiotom powiązanym kapitałowo lub organizacyjnie z wymienionymi, Bank nie stosuje korzystniejszych warunków, a w szczególności korzystniejszych stóp oprocentowania, niż stosowane przez Bank dla danego rodzaju umowy przy prowadzeniu rachunków bankowych oraz przy udzielaniu kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń.
Dom Maklerski BOŚ S.A.
Oddziały Banku prowadzą rachunki bieżące Domu Maklerskiego BOŚ S.A. Transakcje wykonywane na rachunkach bieżących to przede wszystkim wpłaty i wypłaty realizowane przez klientów Spółki. Rachunki Bankowe Domu Maklerskiego BOŚ S.A., na których przechowywane są środki zarówno klientów jak i własne, oprocentowane są w oparciu o stawkę WIBID.
Bank w 2023 roku kontynuował zawartą z Domem Maklerskim BOŚ S.A. umowę o kredyt obrotowy odnawialny.
Wyżej wymienione transakcje mają charakter czasowy, zawarte zostały z uwagi na wewnętrzne potrzeby Banku, na zasadach rynkowych.
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
Bank prowadzi rachunki bieżące i rachunki lokat terminowych BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
W 2023 roku Bank posiadał zawarte ze spółką umowy wynajmu:
1. w Warszawie - umowę podnajmu powierzchni biurowej od Banku, w budynku przy ul. Jana Pawła II 12 - umowa zawarta w dniu 31 października 2019 roku, w 2021 roku przedłużona Aneksem nr 2 z dnia 01 marca 2021 roku na okres do dnia 29 lutego 2024 roku,
2. w Toruniu
a. umowa najmu z dn. 20 maja 2022 roku zawarta w Toruniu na okres od 01 czerwca 2022 roku do 01 czerwca 2025 roku,
b. umowa podnajmu z dnia 07 listopada 2022 roku części powierzchni biurowej z umowy a), zawarta pomiędzy BOŚ Leasing-EKO Profit S.A. a BOŚ S.A. Umowa zawarta na czas nieokreślony,
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 188
c. umowa podnajmu z dnia 07 listopada 2022 roku powierzchni biurowej w 15 Centrach Biznesowych BOŚ S.A., zawarta pomiędzy BOŚ S.A. a BOŚ Leasing-EKO Profit S.A. Umowa zawarta na czas nieokreślony.
Opłaty za czynsz w umowach b) i c) kompensują się.
3. w Katowicach – umowa najmu z dnia 09 czerwca 2022 roku zawarta w Katowicach na okres od 09 czerwca 2022 roku do dnia 30 czerwca 2027 roku.
BOŚ Leasing – EKO Profit S.A. w 2023 roku nie zawierał z Bankiem umów wykupu wierzytelności leasingowych z regresem. W roku 2023 podpisana została jedna umowa wykupu wierzytelności leasingowych bez regresu.
Wyżej wymienione transakcje i umowy najmu zawarte zostały z uwagi na wewnętrzne potrzeby Banku, na zasadach rynkowych.
MS Wind Sp. z o. o.
Bank prowadzi rachunki bieżące i rachunki lokat terminowych MS Wind Sp. z o.o. Bank kontynuował w 2023 roku zawarte z MS Wind Sp. z o.o. umowy kredytowe z przeznaczeniem na finansowanie realizacji inwestycji oraz zawarł transakcję IRS.
Wyżej wymienione transakcje mają charakter czasowy, zawarte zostały z uwagi na wewnętrzne potrzeby Banku, na zasadach rynkowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 189
Dane liczbowe dotyczące transakcji z jednostkami zależnymi przedstawiono w tabelach poniżej.
Stan na dzień 31 grudnia 2023 roku:
Wyszczególnienie
Należności od klientów
Inwestycje w jednostkach zależnych
Inne aktywa
Zobowiązania finansowe przeznaczone
do obrotu
Zobowiązania wobec
klientów
Zobowiązania podporządkowane
Rezerwy
Pozostałe zobowiązania
Zobowiązania warunkowe
JEDNOSTKI ZALEŻNE
Dom Maklerski BOŚ S.A.
74 929
212 295
-
-
1 896 354
- 152
347
339
34 069
BOŚ Leasing -EKO Profit S.A.
215 679
66 034
-
- 124
24 344
-
1 787
308
16 954
JEDNOSTKI POŚREDNIO ZALEŻNE
MS Wind sp. z o.o.
17 073
-
-
22
9 608
-
-
-
-
Razem
307 681
278 329
-
- 146
1 930 306
- 152
2 134
647
51 023
Stan na dzień 31 grudnia 2022 roku:
Wyszczególnienie
Należności od klientów
Inwestycje w jednostkach zależnych
Inne aktywa
Zobowiązania finansowe przeznaczone
do obrotu
Zobowiązania wobec
klientów
Zobowiązania podporządkowane
Rezerwy
Pozostałe zobowiązania
Zobowiązania warunkowe
JEDNOSTKI ZALEŻNE
Dom Maklerski BOŚ S.A.
69 893
161 712
1
-
2 298 188
-
287
392
40 180
BOŚ Leasing -EKO Profit S.A.
177 528
64 446
-
336
17 610
-
643
546
84 115
JEDNOSTKI POŚREDNIO ZALEŻNE
MS Wind sp. z o.o.
18 569
-
-
266
8 620
-
-
-
-
Razem
265 990
226 158
1
602
2 324 418
-
930
938
124 295
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 190
Przychody i koszty za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2023 roku:
Wyszczególnienie
Przychody
z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze
Koszty
z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze
Przychody
z tytułu opłat i prowizji
Koszty
z tytułu opłat i prowizji
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy
(w tym należności
od klientów)
Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
Wynik odpisów netto z tytułu utraty wartości
Ogólne koszty administracyjne
Udział
w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
JEDNOSTKI ZALEŻNE
Dom Maklerski BOŚ S.A.
4 027
- 126 809
1 144
- 292
-
10
-
- 910
- 11
70 583
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
16 940
- 485
74
-
68
484
-
- 14 380
- 80
1 589
JEDNOSTKI POŚREDNIO ZALEŻNE
MS Wind sp. z o.o.
1 589
- 47
38
-
36
-
-
2
-
-
Razem
22 556
- 127 341
1 256
- 292
104
494
-
- 15 288
- 91
72 172
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 191
Przychody i koszty za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2022 roku:
Wyszczególnienie
Przychody
z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze
Koszty
z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze
Przychody
z tytułu opłat i prowizji
Koszty
z tytułu opłat i prowizji
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy
(w tym należności
od klientów)
Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
Wynik odpisów netto z tytułu utraty wartości
Ogólne koszty administracyjne
Udział
w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
JEDNOSTKI ZALEŻNE
Dom Maklerski BOŚ S.A.
4 678
- 91 002
1 580
-
-
2
- 1
- 137
- 12
33 251
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
10 057
- 366
45
-
- 342
417
-
- 572
- 12
3 536
JEDNOSTKI POŚREDNIO ZALEŻNE
MS Wind sp. z o.o.
1 413
- 9
39
-
- 523
-
-
65
-
-
Razem
16 148
- 91 377
1 664
-
- 865
419
- 1
- 644
- 24
36 787
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 192
Informacje dotyczące kredytów i depozytów Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Banku
W ramach działalności operacyjnej przeprowadzone transakcje z członkami organu zarządzającego i kluczowym personelem kierowniczym obejmują przede wszystkim kredyty i depozyty. Salda poszczególnych pozycji bilansu na dzień 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku oraz koszty i przychody za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku zaprezentowano poniżej:
Kluczowy personel kierowniczy
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Stan kredytów
7
246
Udzielone zobowiązania z tytułu linii kredytowej
8
-
Stan depozytów
244
959
Razem
259
1 205
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Koszty odsetek od depozytów
5
3
Przychody z odsetek od kredytów
-
3
Kluczowy personel kierowniczy korzysta z kredytów i depozytów na warunkach ogólnych oferty publicznej Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 193
Wynagrodzenie kluczowego personelu kierowniczego BOŚ S.A.
Wynagrodzenie
Z tytułu pełnienia funkcji we władzach jednostek podporządkowanych
Rada Nadzorcza Banku
wypłacone za 2023 rok
wypłacone za 2022 rok
wypłacone za 2023 rok
wypłacone za 2022 rok
Wojciech Krawczyk 1
84
-
-
-
Marian Niemirski 1
84
-
-
-
Waldemar Trelka 1
84
-
-
-
Paweł Trętowski 2
1
-
-
-
Andrzej Matysiak 8
184
154
-
-
Paweł Sałek 3
133
156
-
-
Piotr Bielarczyk 9
163
72
-
-
Tadeusz Wyrzykowski 9
168
72
-
-
Aleksandra Świderska 9
163
72
-
-
Iwona Marciniak 4
90
83
-
-
Piotr Sadownik 9
233
80
-
-
Zbigniew Dynak 5
-
72
-
-
Emil Ślązak 6
-
187
-
-
Janina Goss 7
-
136
-
-
Ireneusz Purgacz 5
-
82
-
-
Piotr Wróbel 5
-
73
-
-
Marcin Jastrzębski 5
-
73
-
-
Leszek Banaszak 5
-
72
-
-
Robert Czarnecki 5
-
73
-
-
Razem 10
1 387
1 457
-
-
1 w składzie Rady Nadzorczej do 23 czerwca 2023 roku
2 w składzie Rady Nadzorczej od 23 czerwca 2023 i od 23 czerwca 2023 delegowany do Zarządu
3 w składzie Rady Nadzorczej Rady Nadzorczej do 25 października 2023 roku (złożył rezygnację)
4 w składzie Rady Nadzorczej od 30 czerwca 2022 roku, od 24 czerwca 2023 roku delegowana do Zarządu, z dniem 29 czerwca 2023 roku złożyła rezygnację w związku z powołaniem na Wiceprezesa Zarządu
5 w składzie Rady Nadzorczej do 30 czerwca 2022 roku
6 w składzie Rady Nadzorczej do 23 listopada 2022 roku, do 8 lutego 2023 roku oddelegowany do Zarządu; 08 lutego 2023 roku złożył rezygnację z pełnienia funkcji w Radzie Nadzorczej
7 w składzie Rady Nadzorczej do 10 grudnia 2022 roku (złożyła rezygnację)
8 w składzie Rady Nadzorczej od 23 czerwca 2021 roku
9 w składzie Rady Nadzorczej od 30 czerwca 2022 roku
10 wszystkie płatności stanowiły krótkoterminowe świadczenia pracownicze.
Łączna kwota wynagrodzeń Rady Nadzorczej wypłaconych w 2023 roku zawiera: wynagrodzenie Członków Rady Nadzorczej, zwrot nadpłaconych składek ZUS i składek PPK zapłaconych przez BOŚ S.A.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 194
Wynagrodzenie
Z tytułu pełnienia funkcji we władzach jednostek podporządkowanych
Zarząd Banku
wypłacone za 2023 rok
wypłacone za 2022 rok
wypłacone za 2023 rok
wypłacone za 2022 rok
Paweł Trętowski 1
331
-
-
-
Iwona Marciniak 2
268
-
-
-
Wojciech Hann 3
359
716
-
-
Marzena Koczut 4
105
296
-
-
Bogusław Białowąs 5
83
91
-
-
Arkadiusz Garbarczyk
963
800
-
-
Emil Ślązak 6
475
68
-
-
Jerzy Zań 7
769
617
-
-
Robert Kasprzak 8
348
605
-
-
Sebastian Bodzenta 9
249
-
-
-
Razem
3 950
3 193
-
-
w tym:
- krótkoterminowe świadczenia pracownicze
2 376
3 193
-
-
- długoterminowe świadczenia pracownicze
-
-
-
-
- świadczenia po okresie zatrudnienia
826
91
-
-
- świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy
129
-
-
-
- płatności w formie akcji własnych (fantomowe)
619
-
-
-
1 w składzie Zarządu Banku od 23 czerwca do 23 września 2023 roku; od 25 września do 25 grudnia 2023 roku; od 28 grudnia 2023 roku
2 w składzie Zarządu Banku od 24 czerwca 2023 roku oddelegowana do Zarządu; od 29 czerwca 2023 roku powołana do składu Zarządu
3 w składzie Zarządu Banku do 23 listopada 2022 roku
4 w składzie Zarządu Banku do 23 maja 2022 roku
5 w składzie Zarządu Banku do 17 czerwca 2020 roku
6 w składzie Rady Nadzorczej od 23 listopada 2022 roku do 8 lutego 2023 roku oddelegowany do Zarządu; 08 lutego 2023 roku złożył rezygnację z pełnienia funkcji w Radzie Nadzorczej
7 w składzie Zarządu Banku do 30 kwietnia 2023 roku
8 w składzie Zarządu Banku od 15 lutego 2021 roku
9 w składzie Zarządu Banku od 10 lipca 2023 roku
Łączna kwota wynagrodzeń członków Zarządu Banku wypłaconych w 2023 roku zawiera: wynagrodzenia wynikające z zawartych umów o świadczenie usług zarządzania, świadczenia po okresie zatrudnienia, składek na PPK zapłaconych przez BOŚ S.A.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 195
53. Sezonowość lub cykliczność działalności
W 2023 i 2022 roku działalności Banku nie występują istotne zjawiska podlegające wahaniom sezonowym lub mające charakter cykliczny.
54. Zbycie i likwidacja oraz połączenie spółek
W 2023 i 2022 roku Bank nie dokonywał zbycia, likwidacji ani połączeń spółek zależnych.
55. Wypłacone dywidendy (łącznie lub w przeliczeniu na jedną akcję), z podziałem na akcje zwykłe i pozostałe akcje
W 2023 i 2022 roku nie była wypłacona ani zadeklarowana dywidenda.
56. Reforma wskaźników referencyjnych
W związku z zaprzestaniem z dniem 30 czerwca 2023 roku opracowywania przez Financial Conduct Authority wskaźnika LIBOR dla waluty USD, Bank podjął decyzję o zastosowaniu w umowach kredytów zawieranych w walucie USD wskaźnika CME Term SOFR. Wskaźnik CME Term SOFR został wdrożony do oferty kredytowej Banku dla klientów z segmentu MSP/KORPO.
CME Term SOFR to terminowy wskaźnik referencyjny stopy procentowej dla dolara amerykańskiego. Administratorem wskaźnika jest CME Group Benchmark Administration Limited (Strona internetowa administratora wskaźnika: www.cmegroup.com). Wskaźnik CME Term SOFR został zatwierdzony 29 lipca 2021 roku przez ARRC (Alternative Reference Rates Committee) jako zamiennik za LIBOR USD. Administratorem tego wskaźnika w rozumieniu Rozporządzenia BMR jest podmiot z państwa trzeciego (tj. podmiot z siedzibą w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej). Stosowanie tego wskaźnika jest możliwe na mocy przepisów przejściowych, tj. art. 51 ust. 5 Rozporządzenia BMR - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 08 czerwca 2016 roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 z późniejszymi zmianami.
Dotychczas funkcjonujące w Banku umowy kredytów udzielonych w USD oprocentowane są o LIBOR syntetyczny USD. Wskaźnik „syntetyczny” to od strony prawnej ten sam wskaźnik co dotychczasowy wskaźnik LIBOR. Jest on obliczany według nowej metodologii, ale dalej jest wskaźnikiem LIBOR. Wskaźnik LIBOR USD syntetyczny jest ustalany w oparciu o wskaźnik CME Term SOFR powiększony o odpowiedni spread korygujący ISDA. Wskaźnik syntetyczny będzie publikowany do 30 września 2024 roku. W Banku trwa proces tranzycji istniejących umów kredytów opartych o wskaźnik LIBOR USD na odpowiedni wskaźnik CME Term SOFR.
Ponadto członkowie Projektu BMR nadal biorą czynny udział w pracach Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR) w powołanej w lipcu 2022 roku. W skład Grupy NGR (oprócz szerokiej reprezentacji instytucji finansowych) wchodzą również przedstawiciele UKNF, MF, NBP, BFG, ZBP oraz GPW Benchmark.
Celem prac NGR jest przygotowanie procesu skutecznego wdrożenia wskaźnika referencyjnego RFR (Risk-Free Rate) na polskim rynku finansowym oraz zastąpienia nim stosowanego obecnie wskaźnika referencyjnego WIBOR.
We wrześniu 2022 roku Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej (KS NGR) wybrał WIRON jako wskaźnik, który ma za zadanie zastąpić WIBOR.
Realizacja prac projektowych w Banku została zaplanowana i przebiega zgodnie z Mapą Drogową NGR oraz zatwierdzonymi przez KS NGR Rekomendacjami zarówno dla nowych umów jak i dla obecnego portfela w zakresie wdrażania wskaźnika WIRON.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 196
Bank na bieżąco monitoruje sytuację rynkową związaną z reformą wskaźników referencyjnych oraz analizuje jej skutki dla Banku.
Na obecnym etapie Projektu, w Banku trwają prace związane m.in. dostosowaniem infrastruktury IT do obsługi nowych wskaźników referencyjnych, a także z przygotowaniem regulacji wewnętrznych i dokumentacji umownej dla klientów Banku.
Wyszczególnienie
31-12-2023
31-12-2022
Aktywa oparte o stawkę WIBOR
Kredyty hipoteczne
1 224 861
1 328 089
Kredyty konsumenckie
268 797
259 518
Pozostałe kredyty
6 814 291
6 722 497
Dłużne papiery wartościowe
2 533 882
1 984 273
Pasywa oparte o stawkę WIBOR
Emisja dłużnych papierów wartościowych
447 032
345 035
Depozyty
238 317
1 412 446
Pasywa oparte o stawkę WIBID
Depozyty
3 068 177
2 441 566
Instrumenty pochodne (nominał)
IRS
2 223 220
2 500 712
Aktywa oparte o stawkę LIBOR
Kredyty hipoteczne
16 742
27 907
Pozostałe kredyty
121 247
167 310
Ryzyko Stopy Procentowej
Ryzyko stopy procentowej może się zmaterializować głównie wskutek niedopasowania terminów przeszacowania wskaźnika zastępującego względem wskaźnika kontraktowego oraz wskutek niedopasowania dat konwersji wskaźnika dla różnych umów i kontraktów np. kredytów vs kontrakty IRS. Ponadto istnieje ryzyko, iż międzybankowy rynek transakcji pochodnych zabezpieczających ryzyko stopy procentowej nie będzie pozwalał na zabezpieczanie ryzyka bazowego wbudowanego w transakcje bilansowe (kredytowe). Bank monitoruje skalę wrażliwości ekspozycji na powyższe ryzyko i podejmuje stosowne działania zgodne z zasadami zarządzania ryzykiem stopy procentowej.
Zidentyfikowane powyżej ryzyka nie mają wpływu na strategię zarządzania ryzykiem stopy procentowej.
Ryzyko prawne
W zakresie ryzyk prawnych (w tym sądowych) należy zwrócić uwagę na traktowanie kredytów oparty o wskaźnik BMR w sytuacji zaniechania publikacji konkretnego wskaźnika. Należy wyróżnić dwie sytuacje, w której dany wskaźnik przestanie być publikowany oraz, w której zamiennik dla wskaźnika zostanie wskazany w prawie powszechnie obowiązującym (analogicznie jak dla LIBOR CHF):
1. W pierwszej sytuacji ryzyko prawne (a w konsekwencji również ryzyko postępowań sądowych) dotyczy sposobu wyznaczenia oprocentowania kredytu, czyli wysokości odsetek dla Klienta. W przypadku, gdy umowa zawarta z Klientem zawiera sposób wskazania wskaźnika alternatywnego, ryzyko wiąże się z brakiem akceptacji Klienta dla wskaźnika przyjętego przez Bank (rozbieżność pomiędzy wskaźnikiem alternatywnym przyjętym przez Bank
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 197
a interpretacją przez Klienta postanowień umownych). W przypadku gdy umowa nie zawiera takiego wskazania, powstaje wątpliwość co do sposobu wyznaczenia oprocentowanie kredytu.
2. W drugiej sytuacji ryzyko prawne wydaje się być znacząco mniejsze, z uwagi na fakt, że „nowy” wskaźnik BMR stanie się niejako elementem umowy z mocy samego prawa co znacząco zmniejsza ryzyko ewentualnych roszczeń Klientów.
Rachunkowość zabezpieczeń
Bank wykorzystuje rachunkowość zabezpieczeń do zabezpieczenia wartości godziwej obligacji o stałym oprocentowaniu instrumentami typu Interest Rate Swap opartymi o stawkę WIBOR (szczegóły opisane są w Nocie 45 Rachunkowość zabezpieczeń). Wskutek reformy wskaźników BMR zmianie ulegnie stawka referencyjna dla instrumentu zabezpieczającego.
57. Zdarzenia po dniu bilansowym
Zarząd BOŚ S.A. zwołał Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie na dzień 11 marca 2024 roku z porządkiem obrad obejmującym zmiany w składzie Rady Nadzorczej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 r. w tys. zł.
S t r o n a | 198
Podpisy członków Zarządu BOŚ S.A.
Data
Imię i nazwisko
Stanowisko/funkcja
Podpis
07.03.2024 r.
Paweł Trętowski
Członek Rady Nadzorczej delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
07.03.2024 r.
Arkadiusz Garbarczyk
Wiceprezes - pierwszy zastępca Prezesa Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
07.03.2024 r.
Sebastian Bodzenta
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
07.03.2024 r.
Iwona Marciniak
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych:
07.03.2024 r.
Andrzej Kowalczyk
Dyrektor Departamentu Rachunkowości
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym