ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
BANKU OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.
ZA ROK ZAKOŃCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2024 R.
Warszawa, 26 marca 2025 r.
Obraz zawierający na wolnym powietrzu, trawa, młyn, niebo

Opis wygenerowany automatycznie
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
1
Spis treści
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
2
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
3
37. Rezerwy ................................................................................................................................................................................................................................... 140
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
4
Roczny rachunek zysków i strat Banku
za rok zakończony
Działalność kontynuowana
Nota
31-12-2024
31-12-2023
Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
10
1 427 664
1 582 903
aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 045 674
1 113 780
aktywa wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
360 053
444 307
aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
21 937
24 816
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
10
- 683 368
- 886 556
zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
- 683 368
- 886 556
Wynik z tytułu odsetek
1 0
744 296
696 347
Przychody z tytułu opłat i prowizji
78 625
83 753
Koszty z tytułu opłat i prowizji
- 10 133
- 9 256
Wynik z tytułu opłat i prowizji
11
68 492
74 497
Przychody z tytułu dywidend
12
12 057
8 118
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy (w tym należności od klientów)
13
4 126
10 294
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych
1 4
29
-
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
15
- 1 992
- 2 028
Wynik z pozycji wymiany
16
11 601
10 483
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych
906
1 038
Pozostałe przychody operacyjne
17
26 270
18 721
Pozostałe koszty operacyjne
17
- 65 360
- 35 311
Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
18/43
- 243 998
- 284 411
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
19
- 16 732
- 61 498
Ogólne koszty administracyjne
20
- 451 080
- 384 178
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
44 631
70 034
Zysk brutto
133 246
122 106
Obciążenia podatkowe
21
- 59 798
- 60 405
Zysk netto
73 448
61 701
Zysk na akcję przypadające udziałowcom jednostki dominującej w trakcie okresu (w zł) (w zł)
22
podstawowy
0,79
0,66
rozwodniony
0,79
0,66
Działalność zaniechana w roku 2024 oraz w roku 2023 nie wystąpiła.
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
5
Roczne sprawozdanie z całkowitych dochodów Banku
za rok zakończony
Działalność kontynuowana
31-12-2024
31-12-2023
Zysk netto
73 448
61 701
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat:
- 2 657
89 641
Wartość godziwa dłużnych instrumentów finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite brutto
- 3 280
110 668
Podatek odroczony
623
- 21 027
Pozycje, które nie podlegają przeklasyfikowaniu do rachunku zysków i strat:
3 967
16 467
Wartość godziwa instrumentów kapitałowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite brutto
6 087
21 205
Podatek odroczony
- 1 157
- 4 029
Przeszacowanie zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
- 1 189
- 875
Podatek odroczony
226
166
Inne dochody całkowite
1 310
106 108
Całkowity dochód ogółem
74 758
167 809
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
6
Roczne sprawozdanie z sytuacji finansowej Banku
Aktywa
Nota
31-12-2024
31-12-2023 - przekształcone
01-01-2023 - przekształcone
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
23
4 302 378
4 023 953
5 254 664
Należności od innych banków
24
14 364
19 268
27 213
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
25
104 273
113 345
222 944
dłużne papiery wartościowe
15 461
-
20 225
instrumenty pochodne
88 812
113 345
202 719
Pochodne instrumenty zabezpieczające
46
8 693
15 556
30 562
Inwestycyjne papiery wartościowe:
26
7 351 554
6 188 312
4 542 991
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
112 743
106 656
85 465
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
5 268 798
3 589 063
2 450 686
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 843 978
2 366 265
1 900 215
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg opcji do wartości godziwej przez wynik finansowy
126 035
126 328
106 625
Należności od klientów, w tym:
27
10 123 527
10 819 261
11 173 579
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
10 123 495
10 819 122
11 170 529
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
32
139
3 050
Inwestycje w jednostkach zależnych
28
280 822
276 191
226 158
Wartości niematerialne
29
90 153
115 815
118 251
Rzeczowe aktywa trwałe
30
49 837
48 477
45 987
Prawo do użytkowania - leasing
31
40 596
47 211
61 199
Aktywa z tytułu podatku dochodowego:
130 531
143 464
161 532
bieżące
-
-
2 445
odroczone
38
130 531
143 464
159 087
Inne aktywa
32
74 844
58 599
50 158
Aktywa razem
22 571 572
21 869 452
21 915 238
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
7
Zobowiązania
Nota
31-12-2024
31-12-2023 - przekształcone
01-01-2023 - przekształcone
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
33
244 519
75 146
141 143
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
25
48 657
76 653
147 922
Zobowiązania wobec klientów
34
19 193 059
18 641 304
18 879 924
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych
35
199 762
-
-
Zobowiązania podporządkowane
36
102 709
447 032
345 035
Rezerwy
37
333 573
228 388
159 357
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego:
14 744
2 312
-
bieżące
14 744
2 312
-
Zobowiązania z tytułu. leasingu
39
36 442
46 378
63 475
Pozostałe zobowiązania
40
193 544
222 434
216 386
Zobowiązania razem
20 367 009
19 739 647
19 953 242
Kapitały
Nota
31-12-2024
31-12-2023 - przekształcone
01-01-2023 - przekształcone
KAPITAŁ WŁASNY PRZYPADAJĄCY NA UDZIAŁOWCÓW JEDNOSTKI DOMINUJĄCEJ:
Kapitał podstawowy:
43
1 460 364
1 460 364
1 460 364
Kapitał zakładowy
929 477
929 477
929 477
Akcje własne
- 1 294
- 1 294
- 1 294
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej
532 181
532 181
532 181
Kapitał z aktualizacji wyceny
44
50 555
49 245
- 56 863
Zyski zatrzymane
45
693 644
620 196
558 495
Kapitał własny razem
2 204 563
2 129 805
1 961 996
Kapitał własny i zobowiązania razem
22 571 572
21 869 452
21 915 238
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
8
Roczne sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym Banku
Kapitał podstawowy
Zyski zatrzymane
Kapitał zakładowy
Akcje własne
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej
Kapitał z aktualizacji wyceny
Pozostały kapitał zapasowy
Fundusz ogólnego ryzyka
Niepodzielony wynik finansowy
Razem kapitał własny
Stan na 01-01-2024
929 477
- 1 294
532 181
49 245
510 193
48 302
61 701
2 129 805
Zysk netto
-
-
-
-
-
-
73 448
73 448
Inne dochody całkowite
-
-
-
1 310
-
-
1 310
Całkowity dochód ogółem
-
-
-
1 310
-
-
73 448
74 758
Podział wyniku, w tym:
-
-
-
-
61 701
-
- 61 701
-
Przeniesienie wyniku na pozostałe kapitały
-
-
-
-
61 701
-
- 61 701
-
Stan na 31-12-2024
929 477
- 1 294
532 181
50 555
571 894
48 302
73 448
2 204 563
Stan na 01-01-2023
929 477
- 1 294
532 181
- 56 863
382 585
48 302
127 608
1 961 996
Zysk netto
-
-
-
-
-
-
61 701
61 701
Inne dochody całkowite
-
-
-
106 108
-
-
-
106 108
Całkowity dochód ogółem
-
-
-
106 108
-
-
61 701
167 809
Podział wyniku, w tym:
-
-
-
-
127 608
-
- 127 608
-
Przeniesienie wyniku na pozostałe kapitały
-
-
-
-
127 608
-
- 127 608
-
Stan na 31-12-2023
929 477
- 1 294
532 181
49 245
510 193
48 302
61 701
2 129 805
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
9
Roczne sprawozdanie z przepływów pieniężnych Banku
za rok zakończony
Metoda pośrednia
Nota
31-12-2024
31-12-2023
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
Zysk brutto
133 246
122 106
Korekty razem:
-359 701
-1 100 397
Udział w (zyskach) stratach netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności
-44 631
-70 034
Amortyzacja
20
64 092
59 828
Odsetki z działalności inwestycyjnej
-178 322
-193 556
Strata na działalności inwestycyjnej
-48
-
Odsetki z działalności finansowej
30 303
38 920
Dywidendy otrzymane:
12
-12 057
-8 118
od inwestycyjnych papierów wartościowych
12 057
8 118
Zmiana stanu:
należności od innych banków
4 904
7 945
papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu
-15 461
20 225
aktywów i zobowiązań z tytułu wyceny pochodnych i zabezpieczających instrumentów finansowych
3 400
33 111
inwestycyjnych papierów wartościowych
-1 682 723
-1 047 398
należności od klientów
695 734
354 318
innych aktywów i podatku dochodowego
1 490
-5 984
zobowiązań wobec Banku Centralnego i innych banków
169 373
-65 997
zobowiązań wobec klientów
551 755
-238 620
rezerw
103 996
68 156
pozostałych zobowiązań i podatku dochodowego
-28 816
6 048
Zapłacony podatek dochodowy
-34 747
-67 359
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
-226 455
-978 291
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ
Wpływy
759 288
241 185
Zbycie rzeczowych aktywów trwałych
50
-
Odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
179 238
157 787
Wykup papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
540 000
63 398
Dywidendy otrzymane
40 000
20 000
Wydatki
-60 605
-539 302
Nabycie papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
-18 629
-493 679
Nabycie wartości niematerialnych
29
-26 752
-30 028
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych
30
-15 224
-15 595
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
698 683
-298 117
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
10
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ
Wpływy
200 000
100 000
Wpływy z obligacji emitowanych przez Bank, w tym:
35
200 000
100 000
od obligacji podporządkowanych
-
100 000
Wydatki
-393 803
-54 303
Wykup obligacji emitowanych przez Bank
-333 000
-
Odsetki zapłacone od obligacji emitowanych przez Bank, w tym:
-39 484
-33 907
od obligacji podporządkowanych
-39 484
-33 907
Raty leasingowe
-18 974
-15 644
Odsetki leasingowe zapłacone
-2 345
-4 752
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
-193 803
45 697
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO, RAZEM
278 425
-1 230 711
ŚRODKI PIENIĘŻNE I EKWIWALENTY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NA POCZĄTEK OKRESU
4 023 953
5 254 664
ŚRODKI PIENIĘŻNE I EKWIWALENTY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NA KONIEC OKRESU
4 302 378
4 023 953
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania
588 010
611 254
Noty przedstawione na kolejnych stronach stanowią integralną część niniejszego sprawozdania finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
11
Podstawowe informacje o Banku Ochrony Środowiska S.A.
1. Działalność Banku Ochrony Środowiska S.A.
Bank Ochrony Środowiska S.A., dalej „Bank”, „BOŚ S.A.”, „Spółka”, z siedzibą w Warszawie przy ul. Żelaznej 32 został utworzony na podstawie decyzji Prezesa Narodowego Banku Polskiego (NBP) Nr 42 z dnia 15 września 1990 roku i aktu notarialnego z dnia 28 września 1990 roku o utworzeniu Banku.
Bank jest wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy XIII Wydział Gospodarczy pod numerem KRS 0000015525 oraz posiada numer statystyczny REGON 006239498.
Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) działalność Banku została zaklasyfikowana jako PKD 6419Z.
Czas trwania Banku jest nieoznaczony.
Podstawowym celem Banku jest efektywne gospodarowanie kapitałami akcjonariuszy i środkami pieniężnymi powierzonymi przez klientów, zapewniające dochodowość działalności i bezpieczeństwo powierzonych środków.
Przedmiotem działalności Banku jest wykonywanie czynności bankowych, w tym: gromadzenie środków pieniężnych, udzielanie kredytów, dokonywanie rozliczeń pieniężnych, wykonywanie innych usług bankowych, a także świadczenie finansowych usług konsultacyjno-doradczych.
Misja Banku to: Kompleksowo wspieramy zieloną transformację.
Bank realizuje swoją misję przede wszystkim poprzez:
świadczenie usług bankowych na rzecz klientów segmentu indywidualnego i instytucjonalnego, w szczególności realizujących przedsięwzięcia proekologiczne lub działających w branży ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz dla osób ceniących styl życia Eko,
efektywne uczestnictwo w dystrybucji środków przeznaczonych na inwestycje w ochronę środowiska i zrównoważony rozwój w Polsce.
Od dnia 24 stycznia 1997 roku decyzją Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW), akcje Banku zostały dopuszczone do obrotu na GPW w Warszawie i zakwalifikowane do działu finanse - sektor bankowy.
2. Skład osobowy Zarządu oraz Rady Nadzorczej BOŚ S.A.
Skład Zarządu Banku
Na dzień 31 grudnia 2024 roku skład Zarządu Banku przedstawiał się następująco:
Bartosz Kublik - Prezes Zarządu
Piotr Kubaty - Wiceprezes Zarządu
Kamil Kuźmiński - Wiceprezes Zarządu
Krzysztof Łabowski - Wiceprezes Zarządu
Michał Należyty - Wiceprezes Zarządu
Na dzień 31 grudnia 2023 roku skład Zarządu Banku przedstawiał się następująco:
Paweł Trętowski - Członek Rady Nadzorczej delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu
Arkadiusz Garbarczyk - Wiceprezes - pierwszy zastępca Prezesa Zarządu
Sebastian Bodzenta - Wiceprezes Zarządu
Iwona Marciniak - Wiceprezes Zarządu
W ciągu 2024 roku skład Zarządu Banku ulegał następującym zmianom:
1. z dniem 11 marca 2024 roku:
Walne Zgromadzenie Banku odwołało ze składu Rady Nadzorczej Pana Pawła Trętowskiego, członka Rady Nadzorczej delegowanego do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu Banku kierującego pracami Zarządu,
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
12
Rada Nadzorcza odwołała ze składu Zarządu Pana Sebastiana Bodzentę i Panią Iwonę Marciniak i delegowała spośród swoich członków Pana Marcina Liberadzkiego do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu Banku kierującego pracami Zarządu i Panią Marzennę Sendecką do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu Banku,
2. w dniu 03 kwietnia 2024 Rada Nadzorcza:
odwołała z dniem 03 kwietnia 2024 roku Pana Arkadiusza Garbarczyka ze stanowiska Wiceprezesa pierwszego zastępcy Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.,
delegowała na okres od dnia 04 kwietnia do dnia 10 kwietnia 2024 roku Pana Artura Stefańskiego, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.,
podjęła uchwały, zgodnie z którymi okres delegowania do Zarządu Banku Pana Marcina Liberadzkiego oraz Pani Marzenny Sendeckiej upływał z dniem 10 kwietnia 2024 roku,
powołała z dniem 11 kwietnia 2024 roku:
- Pana Bartosza Kublika na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku oraz powierzyła mu kierowania pracami Zarządu Banku na czas określony, tj. do dnia wejścia w życie uchwały Rady Nadzorczej o powołaniu Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. Jednocześnie Rada Nadzorcza podjęła uchwałę o powołaniu Pana Bartosza Kublika na stanowisko Prezesa Zarządu pod warunkiem i z dniem wyrażenia zgody przez Komisję Nadzoru Finansowego,
- Pana Tomasza Jodłowskiego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu - na czas określony, tj. do dnia wejścia w życie uchwały Rady Nadzorczej o powołaniu Wiceprezesa pierwszego zastępcy prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. Jednocześnie Rada Nadzorcza podjęła uchwałę o powołaniu Pana Tomasza Jodłowskiego na stanowisko Wiceprezesa pierwszego zastępcy Prezesa Zarządu pod warunkiem i z dniem wyrażenia zgody przez Komisję Nadzoru Finansowego,
- Pana Kamila Kuźmińskiego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.,
- Pana Krzysztofa Łabowskiego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.,
powołała z dniem 15 maja 2024 roku Pana Michała Należytego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.
Wszystkie powołania do Zarządu Banku nastąpiły na nową, wspólną, trzyletnią kadencję rozpoczynającą się z dniem 11 kwietnia 2024 roku.
W dniu 18 lipca 2024 roku Komisja Nadzoru Finansowego wyraziła zgodę na powołanie Pana Bartosza Kublika na stanowisko Prezesa Zarządu Banku.
W dniu 20 sierpnia 2024 roku mandat Pana Tomasza Jodłowskiego, Wiceprezesa Zarządu Banku, uległ wygaśnięciu wskutek śmierci.
Na posiedzeniu w dniu 26 września 2024 roku Rada Nadzorcza:
delegowała na okres od 01 października do 13 października 2024 roku Pana Artura Stefańskiego, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.,
powołała z dniem 14 października 2024 roku Pana Piotra Kubatego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. - na czas określony, tj. do dnia wejścia w życie uchwały Rady Nadzorczej o powołaniu Wiceprezesa pierwszego zastępcy prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. Jednocześnie Rada Nadzorcza podjęła uchwałę o powołaniu Pana Piotra Kubatego na stanowisko Wiceprezesa pierwszego zastępcy prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. - pod warunkiem i z dniem wyrażenia zgody przez Komisję Nadzoru Finansowego.
W dniu 07 marca 2025 roku Komisja Nadzoru Finansowego wyraziła zgodę na powołanie Pana Piotra Kubatego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu nadzorującego zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności Banku. Rada Nadzorcza Banku powołała z dniem 14 października 2024 roku Pana Piotra Kubatego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku nadzorującego zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności Banku, pod warunkiem wyrażenia zgody przez Komisje Nadzoru Finansowego. Otrzymanie przedmiotowej zgody oznacza spełnienie warunku objęcia funkcji Wiceprezesa Zarządu nadzorującego zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
13
Skład Rady Nadzorczej Banku
Na dzień 31 grudnia 2024 roku skład Rady Nadzorczej przedstawiał się następująco:
Adam Ruciński - Przewodniczący Rady Nadzorczej
Artur Stefański - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
Marzenna Sendecka - Sekretarz Rady Nadzorczej
Wojciech Krawczyk - Członek Rady Nadzorczej
Marcin Liberadzki - Członek Rady Nadzorczej
Marcin Likierski - Członek Rady Nadzorczej
Władysław Mańkut - Członek Rady Nadzorczej
Aleksandra Świderska - Członek Rady Nadzorczej
Piotr Wybieralski - Członek Rady Nadzorczej
Na dzień 31 grudnia 2023 roku skład Rady Nadzorczej przedstawiał się następująco:
Piotr Sadownik - Przewodniczący Rady Nadzorczej
Andrzej Matysiak - Sekretarz Rady Nadzorczej
Piotr Bielarczyk - Członek Rady Nadzorczej
Wojciech Krawczyk - Członek Rady Nadzorczej
Marian Niemirski – Członek Rady Nadzorczej
Aleksandra Świderska - Członek Rady Nadzorczej
Waldemar Trelka - Członek Rady Nadzorczej
Paweł Trętowski - Członek Rady Nadzorczej (z dniem 28 grudnia 2022 delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu kierującego pracami Zarządu – na okres nie dłuższy niż do 28 marca 2024 roku).
W trakcie 2024 roku skład Rady Nadzorczej ulegał następującym zmianom :
1. w dniu 05 marca 2024 roku Pan Waldemar Trelka złożył oświadczenie o rezygnacji z tym dniem z członkostwa w Radzie Nadzorczej Banku,
2. w dniu 11 marca 2024 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie:
odwołało ze składu Rady Nadzorczej Pana Piotra Bielarczyka, Pana Andrzeja Matysiaka, Pana Mariana Niemirskiego, Pana Piotra Sadownika, Pana Pawła Trętowskiego i Pana Tadeusza Wyrzykowskiego,
powołało Pana Marcina Liberadzkiego, Pana Marcina Likierskiego, Pana Władysława Mańkuta, Pana Adama Rucińskiego, Panią Marzennę Sendecką, Pana Artura Stefańskiego i Pana Piotra Wybieralskiego,
3. w dniu 11 marca 2024 roku Rada Nadzorcza Banku:
wybrała Pana Adama Rucińskiego na funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej, Pana Artura Stefańskiego na funkcję Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej i Panią Marzennę Sendecką na funkcję Sekretarza Rady Nadzorczej,
delegowała Pana Marcina Liberadzkiego do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu Banku kierującego pracami Zarządu i Panią Marzennę Sendecką do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu Banku,
4. w dniu 03 kwietnia 2024 roku Rada Nadzorcza Banku:
delegowała na okres od dnia 04 kwietnia do dnia 10 kwietnia 2024 roku Pana Artura Stefańskiego, Członka Rady Nadzorczej do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.,
podjęła uchwały, zgodnie z którymi okres delegowania do Zarządu Banku Pana Marcina Liberadzkiego oraz Pani Marzenny Sendeckiej upływał z dniem 10 kwietnia 2024 roku.
5. w dniu 26 września 2024 roku Rada Nadzorcza podjęła uchwałę o delegowaniu na okres od dnia 01 października do dnia 13 października 2024 roku Pana Artura Stefańskiego, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Wiceprezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.
W dniu 11 marca 2025 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku Ochrony Środowiska S.A., odwołało ze składu Rady Nadzorczej Banku Pana Wojciecha Krawczyka. Jednocześnie Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku Ochrony Środowiska S.A. w dniu 11 marca 2025 roku powołało do składu Rady Nadzorczej Banku Pana Jana Banasińskiego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
14
3. Identyfikacja skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Grupa Kapitałowa Banku Ochrony Środowiska S.A. sporządziła również skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony 31 grudnia 2024 roku, które zostało w dniu 26 marca 2025 roku zaakceptowane przez Zarząd do publikacji w dniu 27 marca 2025 roku.
4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe BOŚ S.A. zostało w dniu 26 marca 2025 roku zaakceptowane przez Zarząd Banku, podane do publicznej wiadomości w dniu 27 marca 2025 roku.
5. Oświadczenie o zgodności
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w wersji zatwierdzonej przez Unię Europejską (UE), obowiązującymi na dzień sprawozdawczy tj. 31 grudnia 2024 roku, przy zastosowaniu takich samych zasad rachunkowości dla każdego okresu.
MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) oraz Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej (KIMSF).
6. Informacje o istotnych zasadach (polityce) rachunkowości przy sporządzaniu sprawozdania finansowego
Istotne zasady rachunkowości stosowane przy sporządzaniu niniejszego sprawozdania finansowego przedstawione zostały w niniejszym rozdziale oraz w poszczególnych notach sprawozdania finansowego.
6.1. P odstawa sporządzenia i oświadczenie o zgodności
Roczne sprawozdanie finansowe Banku obejmuje r ok zakończony dnia 31 grudnia 2024 roku oraz dane porównawcze za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku, a także dane na 31 grudnia 2022 roku w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, w związku z dowolnym zastosowaniem zmiany zasad rachunkowości (nota 6.2. „Porównywalność z danymi okresu poprzedniego”). Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe zostało sporządzone z zachowaniem koncepcji kosztu historycznego z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości, za wyjątkiem następujących pozycji wycenianych wg wartości godziwej:
Sposób ujęcia zmian wartości godziwej przez:
Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
wynik finansowy
Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające wartość godziwą
wynik finansowy
Należności od klientów, których przepływy pieniężne nie spełniają testu przepływów pieniężnych
wynik finansowy
Inwestycyjne dłużne papiery wartościowe utrzymywane w modelu biznesowym, którego celem jest uzyskanie kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaż
inne dochody całkowite
Inwestycyjne kapitałowe papiery wartościowe
inne dochody całkowite
Przy sporządzaniu sprawozdania finansowego uwzględnia się szacunki i założenia, które mogą mieć wpływ na wartość aktywów, zobowiązań i wynik finansowy. Szacunki i założenia przyjmuje się wtedy, gdy jest to wymagane standardami rachunkowości, albo w przypadku, gdy wartość aktywów i zobowiązań nie może być jednoznacznie ustalona przy wykorzystaniu danych pochodzących z dokumentów. Przyjmując szacunki i założenia Bank wykorzystuje w jak największym stopniu obserwowane dane historyczne, które uznawane za właściwe dla danej sytuacji. Ze względu na swoją naturę szacunki i założenia co do przyszłości mogą podlegać okresowym zmianom. Ostateczne zrealizowane wyniki finansowe mogą się różnić od wartości szacunkowych.
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe jest sporządzone w złotych polskich (zł), w zaokrągleniu do tysiąca złotych (tys. zł).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
15
6.2. Porównywalność z danymi okresu poprzedniego
Począwszy od sprawozdania finansowego za 2024 rok Bank zmienił prezentację środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.
Pozycja prezentowana w sprawozdaniach finansowych za 2023 roku i wcześniejszych „Kasa, środki w Banku Centralnym” została zastąpiona przez pozycję „Środki pieniężne i ich ekwiwalenty”. Obecnie w pozycji tej prezentowane łącznie dotychczasowe „Kasa i środki w Banku Centralnym” oraz lokaty terminowe w innych bankach o pierwotnej zapadalności do trzech miesięcy, a także bony pieniężne NBP o pierwotnej zapadalności do trzech miesięcy.
Wcześniej Bank prezentował odrębnie kasę i operacje z bankiem centralnym, natomiast część środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w postaci rachunków bieżących w innych bankach, lokat terminowych w innych bankach o pierwotnej zapadalności do trzech miesięcy Bank prezentował w pozycji Należności od banków. Bony pieniężne prezentowane były w Inwestycyjnych papierach wartościowych.
Celem doprowadzenia do porównywalności, dane na 31 grudnia 2023 roku oraz 01 stycznia 2023 roku zostały odpowiednio przekształcone. Zmiana miała na celu uspójnienie danych dotyczących środków pieniężnych i ich ekwiwalentów pomiędzy sprawozdaniem z sytuacji finansowej a sprawozdaniem z przepływów pieniężnych i stanowi dostosowanie prezentacji pozycji „Środki pieniężne i ich ekwiwalenty” do stanowiska Komitetu Interpretacyjnego MSSF oraz wymogów MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych, a także do zmieniającej się praktyki rynkowej w tym zakresie.
Zmiana nie miała wpływu na wartość aktywów i zobowiązań Banku, poziom kapitałów oraz na wynik netto Banku w prezentowanym w niniejszym sprawozdaniu finansowym okresie porównawczym.
Wpływ wprowadzonych zmian na prezentowane dane porównawcze przedstawiają poniższe zestawienia.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
16
Przekształcone roczne sprawozdanie z sytuacji finansowej Banku
Aktywa
Dane w opublikowanym sprawozdaniu finansowym za rok zakończony 31-12-2023
Zmiana sposobu prezentacji
Dane po zmianie sposobu prezentacji w niniejszym sprawozdaniu finansowym za rok zakończony 31-12-2023
Kasa, środki w Banku Centralnym
584 082
- 584 082
nie dotyczy
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
nie dotyczy
4 023 953
4 023 953
Należności od innych banków
162 681
- 143 413
19 268
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
113 345
-
113 345
instrumenty pochodne
113 345
-
113 345
Pochodne instrumenty zabezpieczające
15 556
-
15 556
Inwestycyjne papiery wartościowe:
9 484 770
- 3 296 458
6 188 312
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
106 656
-
106 656
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
6 885 521
- 3 296 458
3 589 063
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
2 366 265
-
2 366 265
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
126 328
-
126 328
Należności od klientów, w tym:
10 819 261
-
10 819 261
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
10 819 122
-
10 819 122
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
139
-
139
Inwestycje w jednostkach zależnych
276 191
-
276 191
Aktywa przeznaczone do sprzedaży
-
-
-
Wartości niematerialne
115 815
-
115 815
Rzeczowe aktywa trwałe
48 477
-
48 477
Prawo do użytkowania - leasing
47 211
-
47 211
Aktywa z tytułu podatku dochodowego:
143 464
-
143 464
bieżące
-
-
-
odroczone
143 464
-
143 464
Inne aktywa
58 599
-
58 599
Aktywa razem
21 869 452
-
21 869 452
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
17
Aktywa
Dane przed zmianą prezentacji na dzień 01-01-2023
Zmiana sposobu prezentacji
Dane po zmianie sposobu prezentacji na dzień 01-01-2023
Kasa, środki w Banku Centralnym
575 865
- 575 865
nie dotyczy
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
nie dotyczy
5 254 664
5 254 664
Należności od innych banków
240 885
- 213 672
27 213
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
222 944
-
222 944
dłużne papiery wartościowe
20 225
-
20 225
instrumenty pochodne
202 719
-
202 719
Pochodne instrumenty zabezpieczające
30 562
-
30 562
Inwestycyjne papiery wartościowe:
9 008 118
- 4 465 127
4 542 991
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
85 465
-
85 465
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
6 915 813
- 4 465 127
2 450 686
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 900 215
-
1 900 215
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
106 625
-
106 625
Należności od klientów, w tym:
11 173 579
-
11 173 579
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
11 170 529
-
11 170 529
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
3 050
-
3 050
Inwestycje w jednostkach zależnych
226 158
-
226 158
Aktywa przeznaczone do sprzedaży
-
-
-
Wartości niematerialne
118 251
-
118 251
Rzeczowe aktywa trwałe
45 987
-
45 987
Prawo do użytkowania - leasing
61 199
-
61 199
Aktywa z tytułu podatku dochodowego:
161 532
-
161 532
bieżące
2 445
-
2 445
odroczone
159 087
-
159 087
Inne aktywa
50 158
-
50 158
Aktywa razem
21 915 238
-
21 915 238
6.3. Kontynuacja działalności
Ze względu na powstanie straty bilansowej w 2015 roku Bank wdrożył Program Postępowania Naprawczego (PPN) na podstawie art. 142 ust. 1 Prawa bankowego w brzmieniu obowiązującym do 08 października 2016 roku, zgodnie z art. 381 ust. 4 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.
W dniu 17 lipca 2020 roku do Banku wpłynęła decyzja Komisji Nadzoru Finansowego w związku z wszczętym z urzędu w dniu 12 maja przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) postępowaniem administracyjnym w przedmiocie nakazania opracowania grupowego planu naprawy Banku Ochrony Środowiska S.A. na podstawie art. 141n ust. 1 ustawy Prawo Bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 roku. Natomiast, w dniu 20 lipca 2020 roku do Banku wpłynęła druga decyzja KNF w związku z wszczętym z urzędu w dniu 12 maja przez KNF postępowaniem administracyjnym w przedmiocie ograniczenia zakresu podmiotowego grupowego planu naprawy do podmiotów wchodzących w skład Grupy BOŚ (tj. Bank Ochrony Środowiska S.A., Dom Maklerski S.A., BOŚ Leasing EKO-Profit S.A. oraz MS Wind sp. z o.o.).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
18
Bank opracował Grupowy Plan Naprawy (GPN) i przedłożył go KNF w październiku 2020 roku. Komisja Nadzoru Finansowego w piśmie z dnia 21 stycznia 2021 roku, w związku z postępowaniem administracyjnym w przedmiocie zatwierdzenia GPN, wezwała Bank do uzupełnienia oraz zmiany GPN, w tym przyjęcie jako punkt wyjścia zaudytowanych danych finansowych wg stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku. BOŚ zgodnie z wezwaniem KNF skorygował GPN i złożył go KNF. W dniu 17 grudnia 2021 roku Komisja Nadzoru Finansowego zatwierdziła GPN.
Zatwierdzenie GPN przez KNF oznaczało zakończenie obowiązków płynących z działań sanacyjnych realizowanych w ramach Programu Postępowania Naprawczego.
W dniu 31 grudnia 2021 roku Bank podjął decyzję o uruchomieniu Grupowego Planu Naprawy BOŚ S.A. (GPN) zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Działania naprawcze podejmowane w ramach GPN mają na celu osiągnięcie przez Bank trwałej rentowności. Niezależnie od faktu realizacji Planu Naprawy, Bank jest zobowiązany do jego cyklicznej aktualizacji. Zgodnie z art. 141m Prawa bankowego Bank aktualizuje Plan Naprawy co najmniej raz w roku.
W dniu 26 stycznia 2024 roku Komisja Nadzoru Finansowego zatwierdziła zaktualizowany Grupowy Plan Naprawy BOŚ S.A. W okresie od 01 stycznia do 31 grudnia 2024 roku Bank kontynuował realizację Grupowego Programu Naprawy.
W dniu 29 kwietnia 2024 roku Bank złożył w KNF kolejną aktualizację GPN. W dniu 23 lipca 2024 roku KNF wezwał Bank do uzupełnienia oraz zmiany aktualizacji GPN w zakresie: Wskaźników Planu Naprawy, ujęcia Domu Maklerskiego Banku oraz w odniesieniu do tabel prezentujących wpływ scenariuszy testowych. W odpowiedzi na wezwanie KNF z dnia 23 lipca 2024 roku, Bank złożył zaktualizowany GPN, uzupełniony w zakresie wskazanym w przedmiotowym wezwaniu w dniu 20 września 2024 roku. Ponadto, Bank bez wezwania, złożył kolejną Aktualizację GPN w dniu 18 grudnia 2024 roku. Jako powód aktualizacji Bank wskazał w szczególności odpisy utworzone w wyniku dokonanego przeglądu portfela kredytowego i zmiany klasyfikacji istotnych ekspozycji kredytowych znacząco negatywnie rzutujące na wynik finansowy Grupy BOŚ S.A., pozostający po trzech kwartałach 2024 na poziomie istotnie niższym niż założony w Aktualizacji GPN przesłanej do KNF w kwietniu i we wrześniu 2024 roku. Bank dokonał korekty w aktualizacji GPN złożonej w grudniu 2024 roku w sposób umożliwiający prezentację sytuacji Banku w oparciu o najbardziej aktualne dane w zakresie przychodów, ogólnych kosztów administracyjnych i kosztów ryzyka, wskaźników adekwatności kapitałowej oraz prognoz finansowych.
Bank w styczniu 2025 roku w związku z zakończeniem 2024 roku, rozpoczął prace nad przygotowaniem aktualizacji GPN w cyklu planistycznym 2025. W związku z powyższym, Bank w dniu 21 lutego 2025 roku zwrócił się do KNF z wnioskiem o umorzenie postępowania administracyjnego w sprawie zatwierdzenia zaktualizowanego Grupowego Planu Naprawy Grupy Kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S.A. w cyklu planistycznym 2024 jako niecelowego z uwagi na zakończenie roku kalendarzowego 2024, do którego odnoszą się podstawowe parametry zawarte w tym dokumencie. Komisja Nadzoru Finansowego w dniu 04 marca 2025 roku umorzyła postępowanie administracyjne prowadzone na wniosek Banku Ochrony Środowiska S.A. w przedmiocie zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego zaktualizowanego Grupowego Planu Naprawy Grupy Kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S.A. w cyklu planistycznym 2024.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku wskaźnik wiodący „Wartość bilansowa brutto kredytów i pożyczek z koszyka 3 dla portfela bieżącego / wartość bilansowa brutto kredytów i pożyczek ogółem (NPLn) dla „nowego” portfela” (tj. udzielony po 2020 roku) oraz wskaźnik uzupełniający GPN: „Miesięczny wynik okresu bieżącego”, znajdują się na poziomie krytycznym dla wielkości jednostkowych i skonsolidowanych. Wszystkie pozostałe wskaźniki znajdują się na poziomie bezpiecznym.
Przekroczenie wskaźnika wartość bilansowa brutto kredytów i pożyczek z koszyka 3 dla portfela bieżącego / wartość bilansowa brutto kredytów i pożyczek ogółem (NPLn) dla „nowego” portfela” nie było istotne z perspektywy założenia o kontynuacji działalności, gdyż było głównie efektem decyzji Zarządu Banku o dokonaniu przeglądu i weryfikacji ekspozycji największych grup kapitałowych. W wyniku przeglądu dokonano reklasyfikacji ekspozycji do koszyka 3. Bank podejmuje działania w celu poprawy wskaźnika, w tym poprzez sprzedaż wierzytelności, zwiększenie poziomu sprzedaży bezpiecznych kredytów oraz poprawę wydajności i skuteczności poszczególnych procesów windykacyjnych poprzez wdrażanie udoskonaleń systemu windykacyjnego m.in. planowane wdrożenie modułu monitoringu przedawnień i terminów. Zgodnie z dostępnymi opcjami obniżenie poziomu NPL będzie możliwe w wyniku sprzedaży portfeli niepracujących lub istotnego zwiększenia wolumenu sprzedaży, który wpłynie na wzrost salda kredytowego, poprawiając strukturę jakościową portfela (np. poprzez rozszerzenie modelu biznesowego i zaangażowanie na bezpiecznym rynku JST). Działania podejmowane przez
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
19
Bank skoncentrowane aktualnie na zwiększeniu wolumenu sprzedaży, niemniej ich efekt będzie zauważalny dopiero w kolejnych kwartałach roku 2025.
Bank zakończył 2024 rok dodatnim wynikiem finansowym netto w wysokości 73 448 tys. zł.
Bank utrzymuje wskaźniki adekwatności kapitałowej powyżej poziomów zalecanych przez Komisję Nadzoru Finansowego (szczegółowe informacje podane w nocie 9.3 Zarządzanie kapitałem). Płynność finansowa Banku kształtuje się na poziomie odpowiednim i przekraczającym wymagania nadzorcze (szczegółowe informacje podane w nocie 9.2.1 Ryzyko płynności).
Konflikt zbrojny w Ukrainie nie miał znaczącego wpływu na płynność finansową i adekwatność kapitałową Banku. Bank utrzymał w tym czasie pełną zdolność operacyjną.
Biorąc pod uwagę opisane czynniki nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez Bank w okresie co najmniej 12 miesięcy po dniu bilansowym na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania bądź ograniczenia dotychczasowej działalności.
6.4. Wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych
Waluta funkcjonalna
Pozycje zawarte w sprawozdaniu finansowym wycenia się w walucie funkcjonalnej, która jest walutą podstawowego środowiska gospodarczego, w którym Bank prowadzi działalność.
Walutą funkcjonalną Banku jest złoty polski.
Transakcje i salda
Transakcje wyrażone w walutach obcych przeliczane na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji, a wynik tego przeliczenia jest ujmowany w rachunku zysków i strat.
Aktywa i pasywa bilansowe oraz zobowiązania pozabilansowe w walutach obcych przeliczane po kursie obowiązującym na koniec okresu sprawozdawczego.
6.5. Zasady ujmowania przychodów i kosztów związanych z bancassurance
W przypadku usług bancasurance Bank dokonuje analizy bezpośredniego powiązania produktu ubezpieczeniowego z instrumentem finansowym. Bezpośrednie powiązanie produktu ubezpieczeniowego i instrumentu finansowego skutkuje podziałem opłaty z tytułu bancassurance na część stanowiącą element zamortyzowanego kosztu instrumentu finansowego stanowiącej element przychodów odsetkowych, wynagrodzenie należne Bankowi z tytułu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego przy sprzedaży produktu ubezpieczeniowego oraz część stanowiącą wynagrodzenie za wykonanie dodatkowych czynności po sprzedaży produktu ubezpieczeniowego.
Bezpośrednie powiązanie występuje w szczególności, gdy jest spełniony co najmniej jeden z dwóch warunków:
1. instrument finansowy jest oferowany przez Bank zawsze z produktem ubezpieczeniowym, tj. obydwie transakcje zostały zawarte w tym samym czasie lub zostały zawarte w sekwencji, w której każda kolejna transakcja wynika z poprzedniej,
2. produkt ubezpieczeniowy jest oferowany przez Bank wyłącznie z instrumentem finansowym, tj. nie ma możliwości zakupu w Banku produktu ubezpieczeniowego identycznego co do formy prawnej, warunków i treści ekonomicznej bez połączonego zakupu finansowego.
Przy braku spełnienia jednego z warunków dokonywana jest szczegółowa analiza treści ekonomicznej produktu ubezpieczeniowego pod kątem spełnienia kryteriów niezależności umów ubezpieczenia od oferowanych instrumentów finansowych.
Przychody z tytułu wynagrodzenia za sprzedaż produktów ubezpieczeniowych pomniejszane o rezerwę na oszacowaną przez Bank wartość procentową zwrotów dokonywanych w okresach po sprzedaży produktu ubezpieczeniowego (np. z tytułu rezygnacji przez klienta z ubezpieczenia).
Wysokość przewidywanych zwrotów oraz proporcje podziału przychodów ze względu na ich treść ekonomiczną jest weryfikowana każdorazowo po powzięciu informacji o istotnych zmianach w tym zakresie, nie rzadziej niż na dzień bilansowy.
Koszty stałe lub niepowiązane bezpośrednio ze sprzedażą produktów ubezpieczeniowych lub instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
20
6.6. Aktywa i zobowiązania finansowe
Początkowe ujęcie
Bank ujmuje składnik aktywów i zobowiązań finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wtedy, gdy staje się związany postanowieniami umowy o ten instrument finansowy. Ujęcie aktywów finansowych następuje wtedy, gdy Bank nabywa prawo do otrzymania przepływów pieniężnych, a zobowiązań finansowych wtedy, gdy ma obowiązek dokonać wypłaty środków pieniężnych. Przy początkowym ujęciu składniki aktywów i zobowiązań finansowych podlegają klasyfikacji do odpowiedniej kategorii wyceny.
Wycena przy początkowym ujęciu składników aktywów i zobowiązań finansowych następuje wg wartości godziwej, która w przypadku pozycji niewycenianych wg wartości godziwej w okresach późniejszych jest powiększana lub zmniejszana o koszty bezpośrednie zawarcia transakcji.
Zaprzestanie ujmowania aktywów finansowych
Bank zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w momencie, gdy:
1. Wygasają prawa umowne do otrzymania przepływów pieniężnych z danego składnika aktywów finansowych lub
2. Dokonuje przeniesienia składnika aktywów finansowych, przy czym przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania, tj. w szczególności warunki przeniesienia powodują przeniesienie na stroną trzecią prawie całego ryzyka i korzyści z posiadania składnika aktywów finansowych, w przypadku pozostawienia prawa Banku do przepływów pieniężnych warunki przeniesienia wymagają przekazywania stronie trzeciej niezwłocznie wszystkich przepływów pieniężnych otrzymanych od dłużnika bez zobowiązania do pokrycia przez Bank kwot niespłaconych.
Zaprzestanie ujmowania składnika aktywów finansowych występuje najczęściej w przypadku spłaty kredytu lub pożyczki, sprzedaży bez przyrzeczenia odkupu, modyfikacji istotnej, unieważnienia umowy kredytowej.
Zaprzestanie ujmowania zobowiązań finansowych
Bank usuwa składnik zobowiązań finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, gdy ulega wygaśnięciu w wyniku wykonania zobowiązania, umorzenia.
Wycena aktywów finansowych po okresie początkowego ujęcia
Po okresie początkowego ujęcia Bank dokonuje wyceny składników aktywów finansowych zgodnie z zasadami klasyfikacji, wg metody zamortyzowanego kosztu lub wg wartości godziwej.
Zamortyzowany koszt to kwota, w której składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w momencie początkowego ujęcia, pomniejszona o spłaty kapitału oraz powiększona lub pomniejszona o ustaloną z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej skumulowaną amortyzację wszelkich różnic pomiędzy wartością początkową, a wartością w terminie wymagalności oraz pomniejszona o wszelkie odpisy z tytułu utraty wartości. W zamortyzowanym koszcie uwzględnia się odsetki karne.
Wycena wg wartości godziwej polega na ustaleniu wartości, którą otrzymano by za zbycie składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach na głównym (lub najkorzystniejszym) rynku na dzień wyceny w aktualnych warunkach rynkowych (tj. cena wyjścia) bez względu na to, czy cena ta jest bezpośrednio obserwowalna lub oszacowana przy użyciu innej techniki wyceny.
Klasyfikacja i wycena aktywów finansowych
Zgodnie z MSSF 9 aktywa finansowe klasyfikowane do odpowiedniego modelu wyceny w momencie początkowego ujęcia. Aktywa finansowe Banku są zaklasyfikowane do następujących kategorii wyceny:
1. Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu,
2. Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite,
3. Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy,
4. Aktywa finansowe wyceniane wg opcji wartość godziwa przez wynik finansowy.
Klasyfikacja do odpowiedniej kategorii wyceny następuje w oparciu o:
1. Model biznesowy, w ramach którego aktywa finansowe są zarządzane oraz
2. Test charakterystyki kontraktowych przepływów pieniężnych (Test SPPI ang. Solely Payment of Principal and Interest).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
21
Modele biznesowe
Zdefiniowanie istniejących modeli biznesowych dokonywane jest przez kluczowe kierownictwo Banku. Identyfikowane modele biznesowe odzwierciedlają prowadzoną działalność operacyjną, tj. sposób zarządzania określoną grupą aktywów oraz cel, dla którego aktywa powstały lub zostały nabyte. Poszczególne zidentyfikowane modele biznesowe stanowią grupy aktywów, które są wspólnie zarządzane, oceniane i raportowane.
Identyfikując modele biznesowe dla poszczególnych grup aktywów finansowych, bierze się pod uwagę przesłanki jakościowe oraz kryteria ilościowe.
Przesłanki jakościowe
Przesłanki jakościowe obejmują analizę i ocenę:
1. celu biznesowego, dla którego aktywa powstały lub zostały nabyte,
2. sposobu, w jaki wyniki na aktywach w ramach danego modelu biznesowego oceniane i raportowane do kluczowego kierownictwa Banku oraz prezentowane w ramach sprawozdawczości zewnętrznej,
3. przyczyny podejmowanych decyzji o sprzedaży aktywów finansowych,
4. rozwiązań i struktur organizacyjnych w ramach, których poszczególne grupy aktywów powstają lub nabywane,
5. rodzaju ryzyka mającego wpływ na wyniki realizowane na poszczególnych grupach aktywów,
6. sposobu, w jaki kadra zarządzająca poszczególnymi grupami aktywów jest wynagradzana, w szczególności czy wynagrodzenie opiera się w części lub całości na wartości godziwej zarządzanych aktywów.
Kryteria ilościowe
Kryteria ilościowe wykorzystywane przy identyfikacji oraz okresowej weryfikacji modeli biznesowych odnoszą się do oceny istotności i częstotliwości sprzedaży aktywów z poszczególnych modeli. Zakłada się, że w modelu biznesowym HtC sprzedaż aktywów finansowych jest dopuszczalna w szczególności w następującym przypadku:
1. w razie pogorszenia oceny odzyskiwalności przepływów pieniężnych, w celu ograniczenia skutków ryzyka kredytowego,
2. w terminie bliskim zapadalności kontraktowej,
3. sporadycznej sprzedaży (nawet jeżeli wartość sprzedanych aktywów jest znacząca),
4. nieznaczącej wartości sprzedawanych aktywów.
Brak spełnienia kryteriów ilościowych, np. znacząca i częsta sprzedaż aktywów finansowych o niepogorszonej ocenie ryzyka kredytowego wskazuje na konieczność analizy przyporządkowania portfela aktywów finansowych, z którego dokonywano sprzedaży.
W wyniku dokonanych analiz aktywa finansowe Banku zostały przyporządkowane do następujących modeli biznesowych:
1. Model HtC (ang. Held to Collect)
model, który zakłada utrzymywanie aktywów finansowych celem uzyskania korzyści ekonomicznych w postaci przepływów pieniężnych wynikających z umowy. W ramach modelu HtC utrzymywane aktywa finansowe o charakterze kredytowym i pożyczkowym, nabyte wierzytelności w ramach usług faktoringu, dłużne papiery wartościowe nabyte w celach inwestycyjnych,
2. Model HtCS (ang. Held to Collect or Sale)
model, który zakłada utrzymywanie aktywów finansowych celem uzyskania przepływów pieniężnych wynikających z umowy i sprzedaż. W ramach modelu HtCS utrzymywane dłużne papiery wartościowe nabyte w celu zabezpieczenia bieżących potrzeb płynności finansowej i profilu dochodowości,
3. Inne modele biznesowe
w ramach innych modeli biznesowych nabywane aktywa o charakterze handlowym w celu osiągnięcia wyniku finansowego z tytułu zmian wartości rynkowej lub wynagrodzenia o charakterze marży handlowej. Te modele biznesowe obejmują przede wszystkim pochodne instrumenty finansowe oraz instrumenty kapitałowe.
Charakterystyka przepływów pieniężnych
Bank dokonuje klasyfikacji składników aktywów finansowych na podstawie charakterystycznych dla tego składnika przepływów pieniężnych wynikających z zapisów umownych. Ocena charakterystyki przepływów pieniężnych ma na celu potwierdzenie, czy umowne przepływy pieniężne stanowią faktyczne jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek, przy czym kwota główna jest wartością godziwą aktywów finansowych na dzień początkowego ujęcia, odsetki wynagrodzeniem za zmianę wartości pieniądza w czasie, ryzyko kredytowe ponoszone w związku
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
22
z niespłaconą wartością kwoty głównej, inne ryzyka i koszty (w tym ryzyko płynności finansowej, koszty administracyjne) oraz godziwą marżę zysku.
Zgodnie z wymaganiami MSSF 9 aktywa finansowe utrzymywane w ramach modelu HtC i HtCS podlegają testowi SPPI. Test SPPI powinien być przeprowadzony dla każdego aktywa finansowego w modelach HtC i HtCS na dzień początkowego ujęcia oraz gdy aktywo podlega istotnej modyfikacji.
Test SPPI obejmuje w szczególności analizę warunków wcześniejszej spłaty i prolongaty, zmiany waluty aktywa finansowego, warunkami zwiększającymi zmienność przepływów pieniężnych ponad zmiany wynikające ze zmian rynkowych stóp procentowych (np. dźwignia finansowa), warunkami ograniczającymi możliwość dochodzenia roszczeń finansowych do określonego majątku dłużnika, uzależnienia wynagrodzenia Banku od warunków niezwiązanych z wartością pieniądza w czasie lub ponoszonym ryzykiem, opcji wcześniejszej spłaty, jednak wcześniejsza spłata w kwocie równej niespłaconej części kwoty głównej i odsetek z uwzględnieniem uzasadnionego wynagrodzenia za wcześniejszą spłatę uważa się za spełniającą test SPPI.
Bank przeprowadza test SPPI w odniesieniu do wszystkich aktywów finansowych objętych obowiązkiem tej oceny, przy czym dla aktywów powstałych w oparciu o dokumentację standardową przeprowadza się go na poziomie grup produktowych, a dla aktywów negocjowanych z klientami indywidualnie przeprowadza się go w oparciu o poszczególne umowy. W efekcie przeprowadzonego testu SPPI zidentyfikowano część umów kredytowych, w przypadku których oprocentowanie oparte jest o formułę mnożnikową (dźwignia finansowa). Jest to część kredytów preferencyjnych udzielanych ze wsparciem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W związku z powyższym zostały one zaklasyfikowane do kategorii wyceny wg wartości godziwej przez wynik finansowy.
Zasady klasyfikacji aktywów finansowych do kategorii wyceny w oparciu o model biznesowy i test SPPI
W poniższej tabeli zaprezentowane zasady klasyfikowania aktywów finansowych do odpowiednej kategorii wyceny na bazie modelu biznesowego i oceny umownych przepływów pieniężnych:
Modele biznesowe
Test SPPI
Przepływy pieniężne są jedynie spłatą kapitału i odsetek
Test SPPI
Przepływy pieniężne nie stanowią jedynie spłaty kapitału i odsetek
Model HtC
wycena wg zamortyzowanego kosztu
wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Model HtCS
wycena wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Inny model biznesowy
Test SPPI nie jest przeprowadzany; obligatoryjna wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Aktywa finansowe wg kategorii wyceny
1. Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Ta kategoria wyceny obejmuje przede wszystkim portfel należności od klientów indywidualnych i instytucjonalnych. W tej kategorii znajdują się również nabyte wierzytelności w ramach usług faktoringu, dłużne papiery wartościowe znajdujące się w portfelu inwestycyjnym utrzymywane dla uzyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych, należności od innych banków, w tym transakcje buy-sell back.
2. Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Ta kategoria wyceny obejmuje dłużne papiery wartościowe nabyte w celu zabezpieczenia bieżących potrzeb płynności finansowej i profilu dochodowości, utrzymywane dla uzyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych i na sprzedaż, a także kapitałowe papiery wartościowe.
3. Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy.
Ta kategoria wyceny obejmuje pochodne instrumenty finansowe oraz dłużne papiery wartościowe nabywane w celach handlowych (przeznaczone do obrotu).
Odrębną pozycją w tej kategorii wyceny prezentowane w należnościach od klientów kredyty, których formuła oprocentowania oparta jest o mnożnik stawki bazowej. Do tej pozycji zaliczone zostały kredyty preferencyjne udzielane ze wsparciem podmiotów sektora publicznego.
4. Aktywa finansowe wyceniane wg opcji wartość godziwa przez wynik finansowy.
Ta kategoria wyceny obejmuje dłużne papiery wartościowe korporacyjne gwarantowane przez Skarb Państwa, oprocentowane wg stałej stopy, zabezpieczane transakcjami IRS.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
23
Zmiana kategorii wyceny instrumentów finansowych
Zmiana kategorii wyceny aktywów finansowych może nastąpić wyłącznie w razie zmiany modelu biznesowego. Nie stanowi zmiany modelu biznesowego zmiana zamiarów biznesowych związanych z danymi aktywami finansowymi albo zmiana przyporządkowania do poszczególnej linii biznesowej.
Zmiana kategorii wyceny aktywów finansowych wskutek zmiany modelu biznesowego ujmowana jest prospektywnie, tj. od daty tej zmiany.
Nie dokonuje się przeklasyfikowania zobowiązań finansowych.
Modyfikacja aktywów finansowych
Modyfikacja aktywów finansowych jest identyfikowana przez Bank w przypadku zmiany w umowie, na podstawie której dane aktywa finansowe powstały, wpływającej na wartość i termin przepływów pieniężnych. Zmiany przepływów pieniężnych, wynikające z pierwotnej umowy z klientem, nie rozpoznawane jako modyfikacje. Zmiana warunków umownych spłaty może być dokonana zarówno z przyczyn dotyczących zarządzania ryzykiem kredytowym, jak i przyczyn komercyjnych.
Bank dokonuje rozróżnienia modyfikacji aktywów finansowych na modyfikacje istotne i nieistotne.
Kryterium ilościowe
Modyfikacja istotna aktywów finansowych ze względu na kryterium ilościowe jest zmianą warunków umownych spłaty danego aktywa finansowego, która skutkuje:
podwyższeniem kwoty ekspozycji o 10% na dzień podpisania aneksu z klientem,
wydłużeniem okresu kredytowania o:
- 8 lat dla kredytów i pożyczek hipotecznych oraz kredytów inwestycyjnych,
- 3 lata dla pozostałych kredytów i pożyczek.
Kryterium jakościowe
Modyfikacja istotna aktywów finansowych ze względu na kryterium jakościowe jest zmianą warunków umownych polegającą na:
dodaniu cechy naruszającej wynik testu SPPI,
zmianie waluty kredytu nie przewidzianej w pierwotnych warunkach umownych,
zmianie dłużnika,
zmianie formy prawnej lub rodzaju instrumentu finansowego.
Modyfikacja istotna
Modyfikacja istotna powoduje wyłączenie pierwotnego aktywa z bilansu, ujęciem w rachunku zysków i strat nierozliczonych kosztów i prowizji oraz rozpoznaniem początkowym aktywa finansowego powstałego w efekcie modyfikacji. Dla aktywa zmodyfikowanego ustala się nową efektywną stopę procentową.
Modyfikacja nieistotna
Modyfikacja nieistotna nie prowadzi do wyłączenia istniejących aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej. Wynik z modyfikacji nieistotnej jest ujmowany w rachunku zysków i strat.
Utrata wartości aktywów finansowych
Podejście MSSF 9 do szacowania strat z tytułu aktywów finansowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu i wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite bazuje na wyznaczaniu oczekiwanych strat kredytowych (expected credit losses).
Rozpoznawanie oczekiwanych strat kredytowych zależne jest od zmiany poziomu ryzyka od momentu początkowego ujęcia aktywa finansowego. Bank rozpoznaje trzy podstawowe koszyki aktywów finansowych w kontekście zmian poziomu ryzyka:
koszyk 1 w którym klasyfikowane ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego. Dla takich ekspozycji oczekiwane straty kredytowe rozpoznawane w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy lub dacie zapadalności ekspozycji, jeżeli okres ten jest krótszy niż 12 miesięcy.
koszyk 2 w którym klasyfikowane ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego, ale jeszcze nie uprawdopodobniło się zdarzenie niewykonania zobowiązania. Dla takich ekspozycji oczekiwane straty kredytowe rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
24
koszyk 3 w którym klasyfikowani klienci, dla których zidentyfikowano zdarzenie niewykonania zobowiązania (zaistniała przesłanka utraty wartości). Dla takich klientów oczekiwane straty kredytowe rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ich ekspozycji.
Ponadto Bank identyfikuje aktywa POCI (ang. Purchased or Originated Credit Impaired), tj. aktywa finansowe dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe na dzień początkowego ujęcia. Dla ekspozycji klasyfikowanych jako POCI oczekiwane straty kredytowe są rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia.
Bank stosuje definicję niewykonania zobowiązania na poziomie klienta. Definicja niewykonania zobowiązania jest zgodna z wymogami CRR, MSSF 9 i Rekomendacji R, oraz stosowana jest w sposób spójny na potrzeby szacowania oczekiwanych strat kredytowych i kalkulacji wymogów kapitałowych.
Bank na potrzeby szacowania odpisów z tytułu utraty wartości wykorzystuje własne oszacowania parametrów ryzyka, bazujące na modelach wewnętrznych zgodnych z MSSF 9. Oczekiwane straty kredytowe stanowią iloczyn indywidualnych dla każdej ekspozycji oszacowanych wartości parametrów PD, LGD i EAD, a finalna wartość oczekiwanych strat kredytowych jest sumą oczekiwanych strat kredytowych w poszczególnych okresach w zależności od koszyka (w horyzoncie 12 miesięcy lub pozostałego czasu życia ekspozycji), zdyskontowanych efektywną stopą procentową. Oszacowane parametry zgodnie z założeniami MSSF 9 podlegają korekcie z tytułu scenariuszy makroekonomicznych.
Wycena odpisów na oczekiwane straty kredytowe, rezerw na gwarancje finansowe i udzielone zobowiązania utworzonych w złotych oraz w walutach obcych (włączając różnice kursowe) jest odnoszona odpowiednio w koszty lub przychody Banku z tytułu odpisów i rezerw.
Kompensowanie instrumentów finansowych
Składniki aktywów finansowych i zobowiązań finansowych kompensuje się i wykazuje w bilansie w kwocie netto wyłącznie wtedy, gdy Bank posiada ważny tytuł prawny do dokonania kompensaty ujętych kwot oraz zamierza rozliczyć się w kwocie netto lub jednocześnie zrealizować dany składnik aktywów i uregulować zobowiązanie.
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu obejmują umowy, na podstawie których Bank jest zobowiązany do wydania w określonym terminie środków pieniężnych lub innych składników aktywów finansowych. Ta grupa zobowiązań finansowych obejmuje przede wszystkim depozyty otrzymane od klientów, otrzymane kredyty i pożyczki, emisje własne papierów wartościowych.
Zobowiązania finansowe wyceniane wg wartości godziwej
Zobowiązania wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy obejmują pochodne instrumenty finansowe.
Gwarancje finansowe
Gwarancja finansowa jest umową zobowiązującą Bank do dokonania określonych płatności, aby zrekompensować beneficjentowi gwarancji stratę, którą on poniósł w wyniku zaniechania płatności przez dłużnika w terminie określonym w warunkach instrumentu dłużnego.
Gwarancje finansowe wyceniane w kwocie wyższej z odpisu na oczekiwane straty kredytowe i kwoty otrzymanego wynagrodzenia z uwzględnieniem rozpoznanej amortyzacji.
Zobowiązanie do wypłaty kredytu
Bank wyłącza ze swojego bilansu zobowiązanie finansowe wtedy, gdy zobowiązanie wygasło, tj., kiedy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.
Inwestycje kapitałowe
Inwestycje kapitałowe klasyfikowane do kategorii wyceny wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite. Klasyfikacja inwestycji kapitałowych do tej kategorii wyceny jest nieodwołalna. Zyski lub straty wynikające z różnicy ceny sprzedaży i ceny nabycia lub ze zmiany wartości godziwej tych inwestycji nie podlegają ujęciu w rachunku zysków i strat również w przypadku sprzedaży. W rachunku zysków i strat ujmuje się tylko przychody z tytułu otrzymanych dywidend.
Inwestycje kapitałowe zostały zaklasyfikowane do kategorii wyceny wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite ze względu na ich inwestycyjny charakter po dokonaniu analizy posiadanych inwestycji z punktu
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
25
widzenia wywierania przez Bank znaczącego wpływu na działalność jednostek oraz sposób osiągania korzyści ekonomicznych poprzez otrzymywane dywidendy.
Instrumenty kapitałowe zaklasyfikowane do kategorii wyceny wartości godziwej przez inne dochody całkowite wyceniane z wykorzystaniem metody wyceny aktywów kapitałowych (capital asset pricing model). W modelu wykorzystane prognozy finansowe poszczególnych spółek oraz rynkowe parametry takie jak: koszt kapitału i współczynnik beta wyliczone na bazie danych ze spółek porównywalnych oraz dyskonto i premia z tytułu płynności i zachowania kontroli.
Umowy sprzedaży i odkupu
Papiery wartościowe sprzedawane przy jednoczesnym zawarciu powiązanej umowy odkupu (transakcje repo, sell- buy-back) prezentowane w sprawozdaniu finansowym jako papiery wartościowe, jeśli jednostka zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem danych papierów wartościowych. Zobowiązanie wobec kontrahenta ujmuje się w zobowiązaniach wobec innych banków lub zobowiązaniach wobec klientów, w zależności od jego charakteru.
Zakupione papiery wartościowe z przyrzeczeniem odsprzedaży (transakcje reverse repo, buy-sell-back) ujmuje się jako należności od innych banków lub klientów, w zależności od ich charakteru. Różnicę pomiędzy ceną sprzedaży, a odkupu traktuje się jako odsetki i rozlicza metodą liniową przez okres obowiązywania umowy.
Papiery wartościowe pożyczane kontrahentom nie są wyłączane z bilansu Banku.
Pożyczonych przez Bank papierów wartościowych nie ujmuje się w sprawozdaniu finansowym, chyba że zostały sprzedane osobom trzecim. W takim wypadku transakcje kupna i sprzedaży ujmuje się w sprawozdaniu finansowym, zaś odnośne zyski i straty uwzględnia się w wyniku na działalności handlowej.
Obowiązek zwrotu pożyczonych papierów ujmuje się według wartości godziwej jako zobowiązania wobec klientów. Ryzyko i korzyści dotyczące papierów pozostają po stronie kontrahenta transakcji.
Należności i zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz aktywa z tytułu umów
Należności z tytułu dostaw i aktywów z tytułu umów wyceniane w kwocie wymaganej zapłaty z uwzględnieniem wyceny oczekiwanych strat kredytowych w horyzoncie całego okresu życia tych aktywów.
Zobowiązania z tytułu dostaw wyceniane są w kwocie wymaganej zapłaty.
Kapitał własny stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z obowiązującym prawem, właściwymi ustawami oraz ze statutem Banku.
Kapitał podstawowy
Na kapitał podstawowy składa się zarejestrowany kapitał zakładowy i kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej.
Kapitał zakładowy wykazywany jest według wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego.
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej tworzony jest z nadwyżki osiągniętej przy emisji akcji powyżej wartości nominalnej, pozostałej po pokryciu kosztów emisji.
Akcje własne
W przypadku wykupu akcji własnych, kwota zapłaty za akcje własne obciąża kapitał własny i jest wykazywana w bilansie w odrębnej pozycji „Akcje własne”.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
26
Kapitał z aktualizacji wyceny
Kapitał z aktualizacji wyceny obejmuje zmianę wartości aktywów finansowych klasyfikowanych do kategorii wyceny wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite, wynikającą z ich wyceny oraz podatek odroczony od pozycji ujętych w kapitale z aktualizacji wyceny, zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym (rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych) z tytułu efektywnej części zabezpieczenia oraz zyski i straty związane z instrumentem zabezpieczanym wycenianym wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite (rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej), wynikające z innych czynników niż zabezpieczane, a także zyski i straty aktuarialne w programie określonych świadczeń.
Zyski zatrzymane
Zyski zatrzymane obejmują niepodzielony wynik finansowy oraz pozostałe kapitały, tj. pozostały kapitał zapasowy, pozostałe kapitały rezerwowe oraz fundusz ogólnego ryzyka.
Pozostałe kapitały tworzone z odpisów z zysku i przeznaczone na cele określone w statucie lub przepisach prawa.
6.8. Standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów, które zostały po raz pierwszy zastosowane w 2024 roku
Następujące zmiany do istniejących standardów wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) oraz zatwierdzone do stosowania w Unii Europejskiej (UE) zostały po raz pierwszy zastosowane w sprawozdaniu finansowym za 2024 rok:
MSSF
Charakter zmian
Data wejścia w życie w UE / zatwierdzenia przez UE
Wpływ na Bank
Zmiany do MSSF 16 „Leasing”
Zobowiązanie z tytułu leasingu w ramach sprzedaży i leasingu zwrotnego.
01 stycznia 2024 roku
/ 20 listopada 2023 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”
Zmiany dotyczą klasyfikacji zobowiązań w sprawozdaniu z sytuacji finansowej do krótkoterminowych lub długoterminowych. Doprecyzowują one, że klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe powinna uwzględniać na datę klasyfikacji istnienie prolongaty zobowiązania bez względu na intencję podmiotu do skorzystania z niej na okres dłuższy niż 12 miesięcy oraz powinna uwzględniać spełnienie na dzień przeprowadzenia oceny warunków takiej prolongaty, jeżeli jest ona warunkowa.
01 stycznia 2024 roku
/ 19 grudnia 2023 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”
Zmiana prezentacji zobowiązania długoterminowego z kowenantami.
01 stycznia 2024 roku
/ 19 grudnia 2023 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSR 7 „Sprawozdanie z przepływów pieniężnych” oraz do MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji”: Umowy finansowania dostawców
Dodatkowe ujawnienia dotyczące umów finansowania dostawców.
01 stycznia 2024 roku
/ 15 maja 2024 roku
Zmiana nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
27
6.9. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich, które zostały opublikowane, a także zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, a nie weszły jeszcze w życie i nie zostały jeszcze zastosowane przez Bank
Standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów i interpretacji, które zostały wydane przez RMSR, zostały zatwierdzone do stosowania w UE, ale nie weszły w życie i nie zostały przyjęte przez do wcześniejszego zastosowania:
MSSF
Charakter zmian
Data wejścia w życie w UE / zatwierdzenia przez UE
Wpływ na Bank
Zmiany do MSR 21 „Skutki zmian kursów wymiany walut obcych”: Brak wymienialności walut
Identyfikacja, kiedy waluta jest wymienialna, a kiedy nie oraz wymagane ujawnienia w przypadku braku wymienialności waluty.
01 stycznia 2025 roku
/ 12 listopada 2024 roku
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
6.10. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich, które zostały opublikowane i nie są zatwierdzone przez UE
MSSF w kształcie zatwierdzonym przez UE nie różnią się obecnie w znaczący sposób od regulacji wydanych przez RMSR, z wyjątkiem poniższych nowych standardów oraz zmian do standardów, które nie zostały jeszcze zatwierdzone do stosowania w UE a nie zdecydowała się na ich wcześniejsze zastosowanie:
MSSF
Charakter zmian
Data wejścia w życie w UE / zatwierdzenia przez UE
Wpływ na Bank
Poprawki do klasyfikacji i wyceny instrumentów finansowych (zmiany do MSSF 9 i MSSF 7)
Zmiany doprecyzowują moment wyłączania z bilansu zobowiązania finansowego (w „dniu rozliczenia”), wprowadzają wybór zasad rachunkowości w odniesieniu do zobowiązań finansowych rozliczanych za pomocą systemu płatności elektronicznych, wprowadzają klasyfikację aktywów finansowych z cechami powiązanymi z ESG, wprowadzają wyjaśnienia dotyczące pożyczek bez regresu i instrumentów powiązanych umową, wprowadzają dodatkowe ujawnienia dla instrumentów finansowych o charakterze warunkowym oraz instrumentów kapitałowych klasyfikowanych w wartości godziwej poprzez pozostałe całkowite dochody.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
MSSF 18 „Prezentacja i ujawnianie w sprawozdaniach finansowych”
Wprowadzenie nowych wymogów dotyczących zasad prezentacji w rachunku zysków i strat, w tym w odniesieniu do prezentacji określonych sum i sum częściowych, ujawniania mierników określonych przez kierownictwo, nowych wymogów dotyczących agregacji i dezagregacji informacji finansowych.
01 stycznia 2027 roku/
Brak danych
Wpływ na sprawozdanie finansowe w trakcie analizy przez Bank
MSSF 19 „Spółki zależne bez publicznej odpowiedzialności: ujawnianie informacji”
Uproszczenia dotyczące ujawnień stosowanych przez jednostki zależne kwalifikujące się jako jednostki bez odpowiedzialności publicznej, gdy jednostka posiada ostateczną lub pośrednią jednostkę dominującą, która sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSSF.
01 stycznia 2027 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
28
Zmiany do MSSF 1 „Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy”: rachunkowość zabezpieczeń prowadzona przez jednostkę stosującą MSSF po raz pierwszy
Zmiana ma na celu usunięcie niespójności pomiędzy brzmieniem paragrafu B6 MSSF 1 a wymogami dotyczącymi rachunkowości zabezpieczeń zawartymi w MSSF 9 „Instrumenty finansowe”.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSSF 7 „Instrumenty finansowe; ujawnianie informacji”: zysk lub strata w związku z zaprzestaniem ujmowania
Zmiana ma na celu usunięcie niespójności dotyczącej paragrafu B38 MSSF 7, wynikającej z nieaktualnego odniesienia do akapitu, który został usunięty ze standardu po wydaniu MSSF 13 „Wycena w wartości godziwej”.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSSF 7 „Instrumenty finansowe; ujawnianie informacji”: ujawnienie odroczonej różnicy pomiędzy wartością godziwą a ceną transakcyjną (tylko wskazówki dotyczące wdrożenia)
Zmiana dotyczy niespójności pomiędzy paragrafem 28 MSSF 7 i towarzyszącymi mu wytycznymi wdrożeniowymi, która powstała w wyniku wprowadzenia zmiany wynikającej z wydania MSSF 13 do paragrafu 28, ale nie do odpowiedniego akapitu w wytycznych wdrożeniowych.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSSF 7 „Instrumenty finansowe; ujawnianie informacji”: ujawnienie odroczonej różnicy pomiędzy wartością godziwą a ceną transakcyjną (tylko wskazówki dotyczące wdrożenia)
Zmiana ma na celu usunięcie niespójności poprzez wyjaśnienie w paragrafie IG1, że wytyczne niekoniecznie ilustrują wszystkie wymogi zawarte w odnośnych paragrafach MSSF 7 oraz poprzez uproszczenie niektórych wyjaśnień.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”: zaprzestanie ujmowania przez leasingobiorcę zobowiązań z tytułu leasingu
Zmiana dotyczy potencjalnego braku jasności w stosowaniu wymogów MSSF 9 dotyczących ujmowania wygaśnięcia zobowiązania leasingobiorcy z tytułu leasingu, które powstaje w związku z tym, że paragraf 2.1(b)(ii) MSSF 9 zawiera odniesienie do paragrafu 3.3. 1, ale nie także do paragrafu 3.3.3 MSSF 9.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”: cena transakcyjna
Zmiana ma na celu usunięcie niespójności wynikającej z odniesienia się w Załączniku A do MSSF 9 do definicji „ceny transakcyjnej” zawartej w MSSF 15 „Przychody z umów z klientami”, podczas gdy w poszczególnych paragrafach MSSF 9 użyte jest pojęcie „ceny transakcyjnej” w znaczeniu, które nie jest spójne z definicją tego terminu zawartą w MSSF 15.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
29
Zmiany do MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe”
Ustalenie „agenta faktycznego”. Zmiana ma na celu usunięcie niespójności pomiędzy paragrafami B73 i B74 MSSF 10 w związku z ustalaniem przez inwestora, czy w jego imieniu działa inna strona, poprzez ujednolicenie języka w obu paragrafach.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Zmiany do MSR 7 „Sprawozdanie z przepływów pieniężnych”: metoda kosztowa
Zmiana ma na celu usunięcie niespójności w stosowaniu paragrafu 37 MSR 7, która wynika ze stosowania terminu „metoda kosztowa”, który nie jest już zdefiniowany w Standardach Rachunkowości MSSF.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Umowy odnoszące się do energii elektrycznej zależnej od sił natury (Zmiany do MSSF 9 i MSSF 7)
Zmiany te mają zastosowanie wyłącznie do umów, które narażają jednostkę na zmienność bazowej ilości energii elektrycznej, ponieważ źródło jej powstania zależy od niekontrolowanych warunków naturalnych (takich jak pogoda). Zmiany mają na celu zapewnienie rzetelnej prezentacji takich umów w sprawozdaniach finansowych poprzez:
- zmianę wymogów odnoszących się do wykorzystania energii elektrycznej „na użytek własny”,
- zmianę wymogów w zakresie rachunkowości zabezpieczeń zawartych w MSSF 9, aby umożliwić wykorzystanie kontraktów na energię elektryczną z zależnych od środowiska odnawialnych źródeł energii jako instrumentu zabezpieczającego, jeśli zostaną spełnione określone warunki,
- wprowadzenie dodatkowych wymogów dotyczących ujawniania informacji w MSSF 7, aby tym samym umożliwić inwestorom zrozumienie wpływu tych umów na wyniki finansowe i przyszłe przepływy pieniężne.
01 stycznia 2026 roku/
Brak danych
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
7. Korekty błędów dotyczących poprzednich okresów
W okresie dwunastu miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2024 roku nie wystąpiły korekty błędów poprzednich okresów.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
30
8. Ważniejsze oszacowania i oceny
Sporządzenie sprawozdania finansowego Banku wymaga osądów, szacunków oraz założeń, które mają wpływ na prezentowane przychody, koszty, aktywa oraz zobowiązania i powiązane z nimi noty, a także ujawnienia dotyczące zobowiązań warunkowych. Niepewność co do tych założeń i szacunków może spowodować korekty wartości bilansowych aktywów i zobowiązań w przyszłości. Wymaga również stosowania własnego osądu przy stosowaniu przyjętych zasad rachunkowości.
Bank przyjął założenia i szacunki na temat przyszłości na podstawie danych historycznych oraz wiedzy posiadanej podczas sporządzania sprawozdania finansowego. Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Założenia i szacunki mogą ulec zmianie na skutek wydarzeń w przyszłości wynikających ze zmian rynkowych lub innych wydarzeń nie będących pod kontrolą Banku. Zmiany założeń i szacunków rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany lub w okresie, w którym dokonano zmiany i okresach przyszłych, jeśli zmiana szacunku i założeń dotyczy okresu bieżącego i okresów przyszłych.
Szczegółowe informacje dotyczące ważniejszych oszacowań i ocen zawarte w odpowiednich notach objaśniających odnośnie:
ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych w Nocie 18 Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych,
oczekiwanych strat kredytowych w Nocie 19 Wynik odpisów z tytułu utraty wartości,
wartości godziwej instrumentów finansowych klasyfikowanych do poziomu 3 w Nocie 51 Podział instrumentów finansowych wycenianych wg wartości godziwej w zależności od sposobu pomiaru wartości godziwej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
31
9. Zarządzanie ryzykiem
9.1. Ryzyko kredytowe
Definicja ryzyka kredytowego
Ryzyko kredytowe rozumiane jest jako ryzyko potencjalnej straty z tytułu niewykonania zobowiązania w określonym w umowie terminie przez klienta lub kontrahenta.
Metody zarządzania ryzykiem
Bank realizował politykę zarządzania ryzykiem kredytowym w ujęciu indywidualnym (transakcja kredytowa) i portfelowym uwzględniając poziom apetytu na ryzyko.
Apetyt na ryzyko określany był w ramach granic wyznaczonych przez praktykę ostrożnego i stabilnego zarządzania ryzykiem i przyjmowany był na poziomie umiarkowanym.
Proces zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku obejmował w szczególności:
1. postępowanie przy ocenie ryzyka pojedynczej transakcji, ustanawianiu zabezpieczeń oraz podejmowaniu decyzji kredytowych ,
2. monitorowanie poziomu ryzyka, limitowanie oraz przeprowadzanie testów warunków skrajnych ,
3. modele ratingowe i scoringowe wykorzystywane w ocenie ryzyka klientów indywidualnych i instytucjonalnych ,
4. zasady odpowiedzialności w procesie oceny ryzyka kredytowego ,
5. portfelowy pomiar ryzyka kredytowego ,
6. zasady zarządzania ekspozycjami detalicznymi i zabezpieczonymi hipotecznie ,
7. zasady identyfikacji ekspozycji z utratą wartości oraz wyznaczania odpisów aktualizujących ,
8. zasady raportowania dla kadry kierowniczej Banku ,
9. systemy informatyczne, wspierające realizację wyżej wymienionych zadań .
Zarządzanie ryzykiem pojedynczych transakcji realizowane było z uwzględnieniem następujących zasad:
1. każda transakcja kredytowa wymagała wszechstronnej oceny ryzyka kredytowego, której wyrazem był rating wewnętrzny lub ocena scoringowa ,
2. podstawą pozytywnej decyzji kredytowej było posiadanie przez klienta zdolności kredytowej ,
3. pomiar ryzyka kredytowego potencjalnych oraz zawartych transakcji kredytowych dokonywany był na etapie ich udzielania oraz monitorowania ,
4. proces kredytowy zapewniał niezależność oceny poziomu ryzyka kredytowego od czynności sprzedażowych ,
5. decyzje kredytowe podejmowane były przez organy do tego uprawnione ,
6. oferowane klientowi warunki transakcji kredytowej zależały od poziomu ryzyka kredytowego związanego z klientem i/lub transakcją .
Finansowanie pojedynczej transakcji uzależnione było od:
1. posiadania przez kredytobiorcę zdolności kredytowej do spłaty wnioskowanego zadłużenia w terminach uzgodnionych z Bankiem,
2. przedstawienia zabezpieczenia spłaty w formie i o wartości akceptowanej przez Bank, o ile przepisy wewnętrzne tego wymagały,
3. spełnienia innych kryteriów warunkujących podjęcie finansowania, w szczególności, wyniki dotychczasowej współpracy klienta z Bankiem oraz ocena historii kredytowej klienta w sektorze bankowym .
Bank ograniczył finansowanie wobec podmiotów, których działalność nie wspiera zrównoważonego biznesu przynoszącego korzyści środowisku, lokalnej społeczności, konsumentom oraz pracownikom poprzez wprowadzenie katalogu transakcji niezawieranych przez BOŚ zgodnie z założeniami ESG .
Zarządzanie ryzykiem kredytowym w ujęciu portfelowym realizowane było z wykorzystaniem różnych metod pomiaru i oceny ryzyka kredytowego, w tym :
1. apetytu na ryzyko kredytowe oraz limitów portfelowych dotyczących parametrów ryzyka kredytowego ,
2. kosztu ryzyka kredytowego, oczekiwanej straty kredytowej, prawdopodobieństwa niewypłacalności ,
3. analizy populacji kredytów udzielanych w danym okresie czasu (analiza „vintage”),
4. monitorowania limitów opartych na parametrach innych niż ryzyko kredytowe, mających wpływ na poziom ryzyka kredytowego portfela .
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
32
W Banku funkcjonował Komitet Zarządzania Ryzykiem Kredytowym, kształtujący zasady zarządzania ryzykiem kredytowym i monitorowania tego ryzyka, w ramach określonych przez właściwą strategię, politykę lub zasady przyjęte przez Zarząd Banku lub Radę Nadzorczą .
Komitet działał w następujących podstawowych obszarach:
1. zarządzanie ryzykiem kredytowym i procesem kredytowym,
2. wycena aktywów,
3. modele i metodyki oceny ryzyka kredytowego.
Dodatkowo, wsparcie Rady Nadzorczej w nadzorze nad obszarem ryzyka zapewniał Komitet ds. Ryzyka. W skład Komitetu wchodzili członkowie Rady Nadzorczej. Do zadań Komitetu w szczególności należało: opiniowanie całościowej bieżącej i przyszłej gotowości Banku do podejmowania ryzyka, opiniowanie strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku, wspieranie Rady Nadzorczej we wdrażaniu tej strategii, a także weryfikowanie ceny aktywów i pasywów oferowanych klientom pod kątem modelu biznesowego Banku i strategii ryzyka .
Procesy ustalone w celu zarządzania ryzykiem
W roku 2024 Bank kontynuował działania nakierowane na poprawę efektywności procesów oceny ryzyka, w tym na optymalizację procesu monitorowania oraz procesu podejmowania decyzji kredytowych i obsługi wniosków kredytowych, a także na rzecz ograniczenia poziomu koncentracji portfela kredytowego.
W zakresie ryzyka koncentracji kredytowej Bank kontynuował działania mające na celu zmniejszenie zaangażowania w duże ekspozycje kredytowe oraz podmioty i grupy klientów powiązanych w celu obniżenia koncentracji w portfelu.
Regulacje i procesy kredytowe zostały dostosowane do wymogów Rekomendacji S i J KNF.
Bank wprowadził uproszczoną ścieżkę kredytową dla wystandaryzowanych małych ekspozycji wspierającą dywersyfikację portfela kredytowego. Bank dokonywał oceny ryzyka przed podjęciem decyzji o zaangażowaniu oraz przez cały okres funkcjonowania transakcji kredytowej, w ramach procesu monitorowania.
Częstotliwość i zakres monitorowania były zależne od poziomu identyfikowanego ryzyka oraz poziomu zaangażowania klientów wraz z podmiotami powiązanymi w BOŚ S.A Monitoring prowadzony był przez odrębną komórkę organizacyjną, wydzieloną w ramach struktur odpowiedzialnych za ocenę i zarządzanie ryzykiem kredytowym, zajmującą się monitoringiem portfela kredytowego i wyceną ekspozycji indywidualnie istotnych.
Ryzyko braku terminowej obsługi lub spłaty zadłużenia oraz ryzyko utraty lub spadku wartości przyjętego zabezpieczenia mitygowane było z wykorzystaniem systemu wczesnego ostrzegania zarządzanego przez komórkę odpowiedzialną za monitoring.
W przypadku zidentyfikowania sytuacji mogących zagrozić terminowej spłacie Bank podejmował działania upominawcze i restrukturyzacyjne wykorzystując w tym celu właściwe narzędzie informatyczne.
W Banku funkcjonowała Polityka zarządzania ekspozycjami nieobsługiwanymi, wskazująca kierunki działania w celu uzyskania określonej w czasie, redukcji ekspozycji nieobsługiwanych oraz plan operacyjny wspierający realizację tego działania.
W procesie oceny i monitorowania ryzyka Bank wykorzystywał informacje pochodzące z wewnętrznych baz danych oraz ze źródeł zewnętrznych, w tym z Biura Informacji Kredytowej S.A. i Krajowego Rejestru Długów lub Centralnej Bazy Danych – Bankowy Rejestr.
Bank oceniał ryzyko kredytowe z wykorzystaniem modeli ratingowych i scoringowych. Modele były budowane, rozwijane, monitorowane i nadzorowane w Obszarze Ryzyka z uwzględnieniem wewnętrznych i zewnętrznych wymogów w tym zakresie. Modele istotne podlegały okresowej, nie rzadziej niż raz do roku, walidacji dokonywanej przez niezależną komórkę walidacyjną.
W Banku funkcjonował wielostopniowy system podejmowania decyzji kredytowych, działający według zasady - im wyższy poziom ryzyka transakcji (wynikający m.in. z jej złożoności), kwoty zaangażowania lub sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta, tym wyższy szczebel decyzyjny uprawniony do podjęcia decyzji. Szczeblami decyzyjnymi o najwyższych poziomach uprawnień był Komitet Kredytowy Centrali i Zarząd Banku. Decyzje kredytowe podejmowane były po wcześniejszej weryfikacji ryzyka dokonanej przez osobę wyspecjalizowaną w jego ocenie i mitygacji, tj. eksperta ds. ryzyka umiejscowionego w wyodrębnionej komórce organizacyjnej Centrali Banku, niezależnej od obszaru biznesowego Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
33
Podejmując decyzje kredytowe w sprawie transakcji zawieranych z członkami organów Banku lub osobami zajmującymi stanowiska kierownicze w Banku albo podmiotami powiązanymi z nimi kapitałowo lub organizacyjnie, Bank uwzględniał wymogi ustawy Prawo bankowe.
W okresie objętym niniejszym sprawozdaniem finansowym Bank preferował udzielanie kredytów i pożyczek zabezpieczonych, przy czym w przypadku kredytów i pożyczek dla klientów segmentu detalicznego ustalono maksymalny poziom kredytów i pożyczek niezabezpieczonych. Poziom ten został ustalony z uwzględnieniem specyfiki produktowej, wpływu tych transakcji na wyniki Banku i wysokość potencjalnej straty.
Poziom zabezpieczenia był uzależniony od poziomu ryzyka generowanego przez transakcję, w szczególności od rodzaju transakcji i długości jej trwania.
Ustalając wartość zabezpieczenia Bank kierował się zasadą ostrożnej wyceny.
Przy wyborze formy zabezpieczenia Bank uwzględniał:
1. należytą ochronę interesów Banku,
2. wysokość kosztów związanych z ustanowieniem danego zabezpieczenia,
3. możliwość szybkiego upłynnienia danego zabezpieczenia.
Bank oceniając i monitorując wartość zabezpieczenia korzystał z zewnętrznych baz danych, w tym dla potrzeb weryfikacji lub aktualizacji wartości nieruchomości - z bazy AMRON oraz bazy Cenatorium sp. z o.o. oraz bazy Evaluer sp. z o.o.
Techniki służące do pomiaru ryzyka
Klient i transakcja podlegały wszechstronnej ocenie ryzyka kredytowego uwzględniającej wymagania nadzorcze w tym zakresie.
Bank różnicował modele oceny ryzyka w zależności od rodzaju klienta i transakcji kredytowej.
Model oceny ryzyka kredytowego dla osób fizycznych ubiegających się o finansowanie na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą obejmował analizę ilościową polegającą na ustaleniu wysokości i stabilności źródeł spłaty zobowiązania kredytowego - oraz analizę jakościową, polegającą na ocenie cech klienta, które miały istotny wpływ na skłonność do spłaty zaciągniętego zobowiązania kredytowego w terminach określonych w umowie, w tym ocenę scoringową i ocenę zachowania klienta w oparciu o informacje z Biura Informacji Kredytowej S.A.
Model oceny ryzyka klientów ubiegających się o finansowanie na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej lub statutowej (spółki komunalne) uwzględniał dwa obszary: ocenę klienta i ocenę transakcji.
Ocena klienta dokonywana była na podstawie elementów ilościowych i jakościowych. Ocena ilościowa dotyczyła podstawowych, z punktu widzenia generowania wyniku finansowego i zachowania płynności, obszarów działalności klienta. Ocena jakościowa (uzależniona od rodzaju klienta) obejmowała między innymi ocenę: planów rozwojowych, doświadczenia i umiejętności osób zarządzających, jakości relacji klienta z otoczeniem zewnętrznym, w tym z Bankiem.
Ocena klienta, w stopniu określonym w przepisach wewnętrznych, dokonywana była na tle sytuacji ekonomicznej branży, lokalnego rynku i kraju. Dodatkowo, przy wybranych transakcjach, ocena uwzględniała skalę narażenia klienta na negatywne skutki zmian stóp procentowych i kursów walutowych oraz stosowaną przez klienta politykę zabezpieczeń przed ryzykiem kursowym i stopy procentowej.
Model oceny ryzyka jednostek samorządu terytorialnego uwzględniał analizę klienta opierającą się o ocenę podstawowych wskaźników budżetowych, wskaźników zadłużenia oraz analizę transakcji opierającą się o ocenę planowanych wskaźników zadłużenia, jakości zabezpieczenia i długości trwania transakcji.
W przypadku finansowania klienta funkcjonującego w ramach grupy podmiotów powiązanych Bank oceniał ryzyko kredytowe z uwzględnieniem wpływu sytuacji grupy podmiotów powiązanych.
Ocena ryzyka kredytowego związanego z finansowaniem klientów instytucjonalnych obejmowała analizę występowania ryzyk ESG.
Ocena transakcji dokonywana była w szczególności na podstawie oceny celu finansowania, długości okresu kredytowania i wartości zabezpieczenia spłaty. Bank ustanawiał taką strukturę finansowania, aby zapewnić podział ryzyka pomiędzy kredytobiorcę i Bank, głównie poprzez odpowiednie do skali ryzyka, zaangażowanie środków własnych kredytobiorcy.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
34
Narzędzia do pomiaru ryzyka kredytowego
Bank wykorzystuje w celu pomiaru ryzyka kredytowego różnego rodzaju narzędzia/aplikacje, w których zostały zaimplementowane obowiązujące m.in. modele ratingowe lub scoringowe oraz metodyka oceny zdolności kredytowej.
Zróżnicowanie stosowanych aplikacji powiązane jest z segmentacją klienta lub rodzajami transakcji kredytowych.
Opis poszczególnych ryzyk koncentracji, sposobów ich pomiaru, monitorowania
Zarządzania ryzykiem koncentracji Bank dokonywał zgodnie z zasadami określonymi w „Polityce zarządzania ryzykiem koncentracji ”.
Bank identyfikował, dokonywał pomiaru, monitorował i raportował ryzyko koncentracji zaangażowania na poziomie :
1. pojedynczego klienta lub transakcji oraz
2. portfela kredytowego.
Na poziomie klienta i transakcji, ryzyko koncentracji zaangażowania zarządzane było poprzez przestrzeganie nadzorczych limitów zaangażowania, w szczególności wynikających z przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku lub Prawa Bankowego, jak również poprzez stosowanie zasady uzależniającej przebieg procesu oceny i monitorowania ryzyka od kwoty zaangażowania kredytowego.
Na poziomie portfela kredytowego zarządzanie koncentracją zaangażowań dokonywane było poprzez przestrzeganie limitów zewnętrznych, wewnętrznych lub wartości ostrzegawczych oraz akceptowalnego poziomu apetytu na ryzyko kredytowe określonego zestawem wskaźników i miar uwzględniających także ryzyko ESG. Poziomy limitów wewnętrznych zatwierdzane były przez Zarząd Banku, apetyt na ryzyko także przez Radę Nadzorczą.
W szczególności Bank stosował następujące limity:
geograficzne – zaangażowanie wobec innych krajów,
dotyczące parametrów produktowych – np. maksymalne LTV,
dotyczące portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie i finansujących nieruchomości – wynikające z Rekomendacji KNF,
dotyczące branż działalności gospodarczej,
udziału kredytów walutowych w portfelu kredytów Banku,
łącznego zaangażowania wobec podmiotów lub grup podmiotów powiązanych, wobec których zaangażowanie Banku przekracza 10% Tier I,
łącznego zaangażowania wobec podmiotów lub grup podmiotów powiązanych, uzależnione od ratingu podmiotu lub grupy podmiotów powiązanych,
limit na ekspozycje kredytowe wobec spółek zależnych Banku,
limit na transakcje z odstępstwami od zasad kredytowania określonych w procedurach wewnętrznych, wpływających na wzrost ryzyka kredytowego.
Bank stosował w procesie zarządzania ryzykiem koncentracji system wskaźników wczesnego ostrzegania dla limitów wewnętrznych. Podstawowe założenie systemu opierały się na wyróżnieniu trzech poziomów wykorzystania limitu i stopniowym wdrażaniu działań mitygujących ryzyko przekroczenia limitu w zależności od poziomu jego wykorzystania.
Poziom wykorzystania limitów był cyklicznie monitorowany i raportowany organom Banku w trybie wynikającym z regulacji wewnętrznych Banku.
W 2024 roku dokonano aktualizacji limitów wewnętrznych w obszarze ryzyka kredytowego celem m.in.: zmniejszenia zaangażowania w duże ekspozycje kredytowe, obniżenia koncentracji w portfelu kredytowym, a także zwiększenia efektywności zarządzania ryzykiem koncentracji na poziomie skonsolidowanym.
9.1.1. Opis metodologii rozpoznawania utraty wartości ekspozycji kredytowych
Na każdy dzień sprawozdawczy Bank dokonuje przeglądu ekspozycji kredytowych polegającego na identyfikacji ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości oraz ekspozycji, w odniesieniu do których odnotowano znaczny wzrost ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia - biorąc pod uwagę racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, włączając w to dane dotyczące przyszłości. Następnie wyznacza odpis na
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
35
oczekiwane straty kredytowe w oparciu o podział ekspozycji na koszyki w zależności od zmian dotyczących jakości kredytowej.
Bank przeprowadza podział ekspozycji kredytowych, uwzględniając wielkość ich zaangażowania oraz charakterystykę ryzyka, na ekspozycje wyceniane metodą indywidualną i metodą grupową oraz przeprowadza ocenę tych ekspozycji pod względem wystąpienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości.
Za ekspozycje kredytowe, które utraciły wartość Bank uznaje te ekspozycje, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń mających potencjalny wpływ na oczekiwane przepływy pieniężne wynikające z tej ekspozycji, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.
Bank uznaje przeterminowane zobowiązanie kredytowe za istotne w przypadku, gdy zostały przekroczone oba progi istotności:
1. suma wszystkich przeterminowanych zobowiązań dłużnika przekracza kwotę 400 w przypadku ekspozycji detalicznych lub 2 000 zł dla ekspozycji niedetalicznych (próg bezwzględny) oraz
2. udział zobowiązania przeterminowanego w zaangażowaniu bilansowym dłużnika jest większy niż 1% (próg względny).
Obliczanie liczby dni przeterminowania odbywa się na poziomie dłużnika i rozpoczyna się w momencie wystąpienia istotnego przeterminowania tj. przekroczenia łącznie bezwzględnego i względnego progu istotności.
Za przesłanki utraty wartości Bank uznaje w szczególności:
1. istotne opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekraczające 90 dni,
2. restrukturyzacja awaryjna ekspozycji kredytowej,
3. pogorszenie się w okresie kredytowania sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika,
4. złożenie przez Bank wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika lub przystąpienie do egzekucji wszczętej na wniosek innego wierzyciela lub powzięcie informacji o prowadzeniu egzekucji wobec dłużnika,
5. zakwestionowanie należności przez dłużnika na drodze postępowania sądowego,
6. postawienie należności w stan wymagalności wskutek dokonanego przez Bank wypowiedzenia,
7. oszustwo (fraud),
8. złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika, ogłoszenie upadłości, wysokie prawdopodobieństwo upadłości lub innej reorganizacji wpływające na pogorszenie się sytuacji finansowej i wypłacalności dłużnika,
9. powzięcie informacji o złożeniu wniosku o postępowanie restrukturyzacyjne/sanacyjne lub objęcie dłużnika trybem postępowania restrukturyzacyjnego zgodnie z ustawą z dnia 15 maja 2015 roku Prawo restrukturyzacyjne,
10. powzięcie informacji o ustanowieniu zarządu komisarycznego nad działalnością dłużnika lub zawieszenie działalności dłużnika,
11. zbyto/planowane jest zbycie ekspozycji ze stratą ekonomiczną przekraczającą próg 5%,
12. niespłacenie przez dłużnika kwoty zrealizowanego poręczenia Skarbu Państwa
Pomiar utraty wartości ekspozycji kredytowych metodą indywidualną oparty jest na wyliczeniu bieżącej wartości oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej. W przypadku kredytów, dla których zostało ustanowione zabezpieczenie, bieżąca wartość oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych uwzględnia przepływy pieniężne, które mogą zostać uzyskane z egzekucji przedmiotu zabezpieczenia, pomniejszone o koszty egzekucji oraz sprzedaży przedmiotu. W wyniku obniżenia wartości bieżącej możliwych do realizacji przepływów pieniężnych, tworzony jest odpis z tytułu utraty wartości odpowiadający przewidywanej stracie kredytowej z tytułu niewywiązania się dłużnika z zobowiązań wobec Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
36
Metodę indywidualną pomiaru utraty wartości stosuje się w odniesieniu do:
1. ekspozycji kredytowych indywidualnie istotnych:
spełniających przesłanki indywidualnej utraty wartości lub znajdujących się w okresie kwarantanny lub
dotyczących klienta, wobec którego Bank posiada inne ekspozycje kredytowe, dla których rozpoznano przesłankę indywidualnej utraty wartości (propagacja utraty wartości) lub
2. ekspozycji kredytowych indywidualnie nieistotnych, dla których jest identyfikowana przesłanka utraty wartości lub ekspozycje znajdują się w okresie kwarantanny, o ile na moment rozpoznania utraty wartości były znaczące indywidualnie oraz spełniały dodatkowe warunki określone przez Bank,
3. ekspozycji kredytowych nieistotnych, posiadających nietypowe charakterystyki ryzyka kredytowego.
Poziom odpisów z tytułu utraty wartości na należności uznane za indywidualnie nieistotne, dla których stwierdzono wystąpienie przesłanki utraty wartości dokonywany jest w oparciu o parametry pomiaru utraty wartości szacowane metodami statystycznymi na podstawie danych historycznych, dla wyodrębnionych portfeli, grupowanych dla celów łącznego pomiaru utraty wartości według podobnych charakterystyk ryzyka kredytowego. Historyczne trendy strat są oczyszczane ze zdarzeń jednorazowych.
Odwrócenie straty, czyli ponowna klasyfikacja kredytu jako bez utraty wartości możliwa jest po ustąpieniu przesłanki oraz upływie określonego okresu kwarantanny, w którym przesłanka nie jest identyfikowana
Dla ekspozycji, dla których nie zidentyfikowano przesłanki utraty wartości, Bank tworzy odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych wyznaczany metodą grupową.
Na potrzeby oceny czy od momentu początkowego ujęcia aktywa finansowego nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego Bank porównuje poziom ryzyka niewywiązania z zobowiązania w czasie oczekiwanego okresu udzielonego finansowania na dzień sprawozdawczy oraz na datę początkowego ujęcia. Bank uznaje, że dla danego aktywa został zidentyfikowany istotny wzrost ryzyka kredytowego, jeśli zostanie spełnione kryterium ilościowe lub kryteria jakościowe. Wystąpienie danego kryterium jest weryfikowane na poziomie ekspozycji.
Kryteria ilościowe
Bank na potrzeby identyfikacji istotnego pogorszenia jakości kredytowej stosuje miary względnie i bezwzględne. Reklasyfikacja ekspozycji do koszyka 2 w przypadku ekspozycji klientów detalicznych wyznaczana jest jako różnica (próg bezwzględny) oraz iloraz (próg względny):
1. bieżącej oceny ryzyka kredytowego określonej jako dożywotnie PD w horyzoncie od daty sprawozdawczej do daty zapadalności, wyznaczone na podstawie charakterystyk obowiązujących na datę sprawozdawczą,
2. pierwotnej oceny ryzyka kredytowego określonej jako dożywotnie PD w okresie od daty sprawozdawczej do daty zapadalności, wyznaczone na podstawie charakterystyk obowiązujących na datę początkowego ujęcia.
Ocena istotnego pogorszenia ryzyka kredytowego przeprowadzana jest przez porównanie obserwowanej wartości relatywnej zmiany w ocenie ryzyka z wartością teoretyczną, która stanowi próg, powyżej którego Bank uznaje, nastąpiło istotne pogorszenie ryzyka kredytowego.
Próg alokacji na poziomie pojedynczej ekspozycji wyznaczany jest poprzez model statystyczny w oparciu m.in. o informacje na temat oceny ryzyka kredytowego na datę początkowego ujęcia oraz czas od daty początkowego ujęcia ekspozycji.
Klasyfikacja do koszyka 2 w przypadku ekspozycji klientów korporacyjnych, oparta jest na założeniu stałego ratingu w czasie (Bank nie oczekiwał poprawy oceny ratingowej w czasie) i następuje w sytuacji pogorszenia się w okresie kredytowania sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika, wyrażającego się zaklasyfikowaniem do klasy ratingowej 12 lub 13 lub reklasyfikacji do ratingu 9-11 w przypadku, gdy rating wyznaczony na moment początkowego ujęcia był niższy niż 6.
Kryteria jakościowe
Bank dokonuje klasyfikacji ekspozycji do koszyka 2 w przypadku, gdy występuje:
1. opóźnienie w spłacie (powyżej określonych progów materialności) powyżej 30 dni na datę sprawozdawczą lub co najmniej raz w ciągu trzech ostatnich dat raportowych,
2. restrukturyzacja ekspozycji, dla której ustąpiła przesłanka utraty wartości oraz upłynął okres kwarantanny, w którym przesłanka ta nie była identyfikowana,
3. status forborne,
4. klasyfikacja Klienta na Watch-Listę,
5. opóźnienie w spłacie (bez uwzględniania progów materialności) powyżej 90 dni na datę sprawozdawczą,
6. brak oceny ryzyka kredytowego ekspozycji na moment początkowego ujęcia.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
37
Zgodnie z MSSF 9 pkt 5.5.10 Bank wyodrębnia ekspozycje o niskim ryzyku kredytowym. Ekspozycja kredytowa wiąże się z niskim ryzykiem niewykonania zobowiązania, w przypadku, gdy pożyczkobiorca ma wysoką krótkoterminową zdolność spełniania swych obowiązków w zakresie wynikającym z umowy, a niekorzystne zmiany warunków gospodarczych i biznesowych w dłuższej perspektywie mogą lecz niekoniecznie muszą ograniczyć zdolność pożyczkobiorcy do wypełniania jego obowiązków w zakresie wynikających z umowy przepływów pieniężnych.
Bank stosuje kryterium niskiego ryzyka (Low Credit Risk) dla ekspozycji Skarbu Państwa, Narodowego Banku Polskiego, Banku Gospodarstwa Krajowego, instytucji administracji państwowej szczebla centralnego, izb rozliczeniowych, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, oraz jednostek samorządu terytorialnego, które nie spełnią jakościowych czynników klasyfikacji do koszyka 2 oraz dla których nie zidentyfikowano przesłanek utraty wartości.
Bank na potrzeby szacowania odpisów z tytułu utraty wartości (oczekiwanych strat oczekiwanych) kontynuuje wykorzystywanie własnych oszacowań parametrów ryzyka bazujących na modelach wewnętrznych uwzględniających wymogi MSSF 9 (takie jak: oszacowanie parametrów w horyzoncie czasu życia ekspozycji czy uwzględnienie przyszłych warunków makroekonomicznych). Bank wypracował metodologię dla parametrów modeli oraz zbudował modele zgodne z MSSF 9. Oczekiwane straty kredytowe stanowią iloczyn indywidualnych dla każdej ekspozycji oszacowanych wartości parametrów PD, LGD i EAD, a finalna wartość oczekiwanych strat kredytowych jest sumą oczekiwanych strat kredytowych w poszczególnych okresach w zależności od koszyka (w horyzoncie 12 miesięcy lub pozostałego czasu życia ekspozycji), zdyskontowanych efektywną stopą procentową. Oszacowane parametry zgodnie z założeniami MSSF 9 podlegają korekcie z tytułu oczekiwań w zakresie sytuacji makroekonomicznej. Bank koryguje parametry ryzyka w celu uwzględnienia przyszłych informacji makroekonomicznych dla portfeli, dla których zidentyfikował zależność. Źródłem informacji o wartościach czynników makroekonomicznych są prognozy sporządzone przez analityków ekonomicznych Banku.
Metodyka i założenia przyjęte przez Bank do szacowania utraty wartości podlegają regularnej analizie w celu zmniejszenia rozbieżności pomiędzy stratami szacowanymi a rzeczywistymi. W celu oceny adekwatności odpisów z tytułu utraty wartości, wyznaczonych zarówno w ramach analizy grupowej, jak i indywidualnej przeprowadzana jest weryfikacja historyczna (backtesting), której wyniki brane pod uwagę przy określeniu działań wpływających na poprawę jakości procesu.
9.1.2. Należności od innych banków
Poniżej zaprezentowano wartości brutto należności od innych banków w podziale na grupy ratingowe:
31-12-2024
31-12-2023
dane przekształcone
AA-
-
130
A+
1 111
-
A
13 039
897
A-
214
-
BBB+
-
3 559
bez ratingu
-
14 682
Razem
14 364
19 268
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
38
Rating wewnętrzny
Odpowiadająca ujednolicona klasa wg zewnętrznych agencji ratingowych
31-12-2024
Odpowiadająca ujednolicona klasa wg zewnętrznych agencji ratingowych
31-12-2023
dane przekształcone
A
AAA, AA+, AA, AA-
AAA, AA+, AA, AA-
B
A+, A, A-
A+, A, A-
C
BBB+, BBB, BBB-
BBB+, BBB, BBB-
D
BB+, BB, BB-, B+, B, B-
BB+, BB, BB-, B+, B, B-
E
-
14 682
Razem
-
14 682
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego .
9.1.3. Należności od klientów
31-12-2024
31-12-2023
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Należności od klientów bez przesłanki utraty wartości, w tym:
9 354 488
10 176 579
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego (koszyk 1)
7 174 053
8 915 035
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka (koszyk 2)
2 180 435
1 261 544
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości
i wykazujące utratę wartości (koszyk 3)
1 540 345
1 421 288
Należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
120 998
100 869
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (brutto)
11 015 831
11 698 736
Odpisy z tytułu utraty wartości na:
należności od klientów – (koszyk 1)
- 66 378
- 117 170
należności od klientów – (koszyk 2)
- 99 883
- 78 490
należności od klientów – (koszyk 3) wykazujące utratę wartości
- 763 327
- 740 917
należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
5 971
18 452
Razem odpisy z tytułu utraty wartości
- 923 617
- 918 125
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (netto)
10 092 214
10 780 611
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY
Wartość godziwa
32
139
Razem należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
32
139
Złożone depozyty zabezpieczające
27 862
34 296
Pozostałe należności
3 419
4 215
Razem należności od klientów
10 123 527
10 819 261
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
39
Klasyfikacja należności od klientów wg metody wyceny w podziale na segmenty
31-12-2024
Klient instytucjonalny
Klient detaliczny
Klient detaliczny - kredyty mieszkaniowe
Klient detaliczny - pozostałe kredyty
Razem
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Należności od klientów bez przesłanki utraty wartości,
w tym:
7 567 363
1 787 125
1 402 183
384 942
9 354 488
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego (koszyk 1)
5 442 628
1 731 425
1 361 310
370 115
7 174 053
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka (koszyk 2)
2 124 735
55 700
40 873
14 827
2 180 435
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości i wykazujące utratę wartości (koszyk 3), w tym:
1 237 766
302 579
151016
151 563
1 540 345
oceniane indywidualnie
1 156 501
66 622
51 044
15 578
1 223 123
Należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
120 324
674
655
19
120 998
oceniane indywidualnie
116 790
510
510
-
117 300
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (brutto)
8 925 453
2 090 378
1 553 854
536 524
11 015 831
Odpisy z tytułu utraty wartości na:
należności od klientów – (koszyk 1)
-59 251
-7 127
-2 818
-4 309
-66 378
należności od klientów – (koszyk 2)
-98 004
-1 879
-791
-1 088
-99 883
należności od klientów – (koszyk 3) wykazujące utratę wartości, w tym:
-556 634
-206 693
-77 811
-128 882
-763 327
oceniane indywidualnie
-510 989
-38 517
-29 290
-9 227
-549 506
należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
6 119
-148
-132
-16
5 971
oceniane indywidualnie
6 538
-5
-5
-
6 533
Razem odpisy z tytułu utraty wartości
-707 770
-215 847
-81 552
-134 295
-923 617
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (netto)
8 217 683
1 874 531
1 472 302
402 229
10 092 214
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY
Wartość godziwa
7
25
10
15
32
Razem należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
7
25
10
15
32
Złożone depozyty zabezpieczające
27 862
-
-
-
27 862
Pozostałe należności
3 419
-
-
-
3 419
Razem należności od klientów
8 248 971
1 874 556
1 472 312
402 244
10 123 527
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
40
31-12-2023
Klient instytucjonalny
Klient detaliczny
Klient detaliczny - kredyty mieszkaniowe
Klient detaliczny - pozostałe kredyty
Razem
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Należności od klientów bez przesłanki utraty wartości, w tym:
8 108 137
2 068 442
1 635 343
433 099
10 176 579
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego (koszyk 1)
6 933 330
1 981 705
1 572 908
408 797
8 915 035
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka (koszyk 2)
1 174 807
86 737
62 435
24 302
1 261 544
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości i wykazujące utratę wartości (koszyk 3), w tym:
1 110 324
310 964
168 129
142 835
1 421 288
oceniane indywidualnie
1 090 433
65 413
50 144
15 269
1 155 846
Należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
100 145
724
700
24
100 869
oceniane indywidualnie
40 706
500
500
-
41 206
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (brutto)
9 318 606
2 380 130
1 804 172
575 958
11 698 736
Odpisy z tytułu utraty wartości na:
należności od klientów – (koszyk 1)
-102 897
-14 273
-5 371
-8 902
-117 170
należności od klientów – (koszyk 2)
-73 651
-4 839
-2 383
-2 456
-78 490
należności od klientów – (koszyk 3) wykazujące utratę wartości, w tym:
-521 033
-219 884
-101 249
-118 635
-740 917
oceniane indywidualnie
-504 412
-34 491
-26 385
-8 106
-538 903
Należności od klientów dotknięte utratą wartości na dzień początkowego ujęcia (POCI)
18 643
-191
-167
-24
18 452
oceniane indywidualnie
-2 962
6
6
-
-2 956
Razem odpisy z tytułu utraty wartości
-678 938
-239 187
-109 170
-130 017
-918 125
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (netto)
8 639 668
2 140 943
1 695 002
445 941
10 780 611
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY
Wartość godziwa
30
109
43
66
139
Razem należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
30
109
43
66
139
Złożone depozyty zabezpieczające
34 296
-
-
-
34 296
Pozostałe należności
4 215
-
-
-
4 215
Razem należności od klientów
8 678 209
2 141 052
1 695 045
446 007
10 819 261
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
41
Należności od klientów wycenianie wg zamortyzowanego kosztu (wartość brutto), które nie są zaległe i w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości
Dla należności wycenianych wg zamortyzowanego kosztu, dla których nie zanotowano żadnych opóźnień w spłacie (nawet 1 dnia) nie rozpoznaje się utraty wartości pod warunkiem, że nie wystąpiły inne przesłanki utraty wartości. to należności klientów o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, o regularnych spłatach, dla których nie występowały przesłanki utraty wartości, a odpisy tworzono na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty.
Ogólna charakterystyka klas ratingowych przedstawia się następująco:
Rating 1 Najwyższa jakość kredytowa
Rating 2 Bardzo wysoka jakość kredytowa
Rating 3 Wysoka jakość kredytowa
Ratingi 4-5 Bardzo dobra jakość kredytowa
Ratingi 6-7 Dobra jakość kredytowa
Ratingi 8-9 Zadowalająca jakość kredytowa
Ratingi 10-11 Przeciętna i słaba jakość kredytowa
Ratingi 12-13 Bardzo słaba jakość kredytowa
Ratingi 14-16 Brak zdolności kredytowej (jakość kredytowa nie występuje)
Kwoty brutto należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu, które nie były przeterminowane i dla których nie rozpoznano utraty wartości w podziale na klasy klientów
Rating*
31-12-2024
31-12-2023
Należności od klientów instytucjonalnych
(1-3)
10 317
30 388
(4-5)
256 937
257 525
(6-7)
1 346 693
1 398 678
(8-9)
2 569 862
2 619 766
(10-11)
2 686 597
2 788 884
(12-13)
661 939
616 120
bez ratingu
4 037
360 543
Razem należności od klientów instytucjonalnych
7 536 382
8 071 904
Należności od klientów detalicznych
bez ratingu
1 731 655
1 993 336
Razem należności od klientów detalicznych
1 731 655
1 993 336
Razem
9 268 037
10 065 240
Klasy ratingowe są prezentowane według stanu na datę sprawozdawczą.
*\ Oceny są zgodne z wewnętrzną klasyfikacją Banku, gdzie ”1” oznacza najlepszą, a ”16” najgorszą klasyfikację.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
42
Należności od klientów wycenianie wg zamortyzowanego kosztu (wartości brutto), które są zaległe na dzień sprawozdawczy, lecz w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości w podziale na klasy klientów i dni opóźnienia w spłacie wraz z ogólną charakterystyką
Jako zaangażowanie przeterminowane przyjmuje się sumę należności od klientów Banku przeterminowanych o jeden lub więcej dni, stosowaną zgodnie z definicją w nocie 9.1.1. Opis metodologii rozpoznawania utraty wartości ekspozycji kredytowych.
Poniżej zaprezentowano w podziale na opóźnienie w spłacie kwoty brutto należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu, dla których nie występuje istotne przeterminowanie przekraczające 90 dni i dla których nie rozpoznano utraty wartości w podziale na klasy klientów:
31-12-2024
Opóźnienia w spłacie
Klient instytucjonalny
Klient detaliczny
Razem
od 1 do 30 dni
30 653
42 938
73 591
od 31 do 60 dni
328
8 137
8 465
od 61 do 90 dni
-
1 893
1 893
pow. 90 dni
-
2 502
2 502
Razem
30 981
55 470
86 451
31-12-2023
Opóźnienia w spłacie
Klient instytucjonalny
Klient detaliczny
Razem
od 1 do 30 dni
95 564
56 459
152 023
od 31 do 60 dni
-
11 703
11 703
od 61 do 90 dni
-
4 877
4 877
pow. 90 dni
-
2 067
2 067
Razem
95 564
75 106
170 670
Należności od klientów wycenianie wg zamortyzowanego kosztu (wartości brutto), w przypadku których wykazano utratę wartości w podziale na klasy klientów wraz z ogólną charakterystyką
Poniżej przedstawiono wycenianie wg zamortyzowanego kosztu należności od klientów, w przypadku których wykazano utratę wartości w podziale na segmenty:
31-12-2024
31-12-2023
Należności od klientów instytucjonalnych
1 237 766
1 151 137
Należności od klientów detalicznych
302 579
311 688
Razem
1 540 345
1 462 825
Parametry modeli MSSF 9
Poniższe tabele przedstawiają wartości parametrów wejściowych modeli MSSF9, wykorzystywanych przez Bank w procesie kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych, dla homogenicznych portfeli, zgodnie z wymogami zawartymi w Rekomendacji R Komisji Nadzoru Finansowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
43
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci indywidualni – HIPOTEKI za 2024 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone
w % - dopuszczalny zakres
(od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone
w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
21
-
21
0,10%
12
10,00%
1
-
od 0,15% do <0,25%
23
-
22
0,21%
10
10,00%
3
-
od 0,25% do <0,50%
145
-
144
0,42%
27
11,39%
5
-
od 0,5% do <0,75%
210
-
208
0,65%
34
10,05%
7
-
od 0,75% do <2,50%
1 168 998
5 215
1 163 389
1,47%
8 349
10,55%
163
1 741
od 2,50% do <10,00%
185 523
4 459
184 319
4,45%
1 000
12,08%
199
937
od 10,00% do <45,00%
5 773
-
5 559
21,53%
69
12,20%
123
133
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,00 do <0,15%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,15% do <0,25%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,25% do <0,50%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,5% do <0,75%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,75% do <2,50%
58
-
17
1,49%
6
10,00%
15
-
od 2,50% do <10,00%
846
-
773
7,56%
32
11,12%
38
4
od 10,00% do <45,00%
37 797
-
35 550
24,57%
244
11,28%
183
558
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
2 155
-
1 347
76,65%
21
11,00%
128
239
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
44
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone
w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
29 667
205
23,60%
7 435
od 13 do 24 miesięcy
5 993
67
26,94%
2 634
od 25 do 36 miesięcy
12 136
137
14,27%
3 675
od 37 do 48 miesięcy
3 006
40
30,93%
2 034
od 49 do 60 miesięcy
2 166
26
42,61%
3 187
od 61 do 84 miesięcy
4 191
61
44,83%
7 676
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
13 645
284
46,43%
54 444
do 12 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 13 do 24 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
POCI
powyżej 84 miesięcy
510
2
13,06%
436
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
45
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci indywidualni - POZOSTAŁE (BEZ HIPOTEK) za 2024 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
11 551
11 235
16 394
0,07%
3 466
50,29%
2
4
od 0,15% do <0,25%
3 162
8 640
6 248
0,19%
870
50,35%
3
3
od 0,25% do <0,50%
8 398
6 720
10 824
0,37%
1 595
50,62%
5
15
od 0,5% do <0,75%
87 812
6 948
89 741
0,70%
4 298
50,15%
45
283
od 0,75% do <2,50%
204 966
25 368
209 593
1,68%
7 854
47,52%
37
1 519
od 2,50% do <10,00%
41 730
33 913
56 400
4,68%
3 786
46,92%
24
873
od 10,00% do <45,00%
15 390
65
13 542
20,04%
404
58,52%
50
1 596
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
96
27
94
64,21%
8
50,14%
17
23
od 0,00 do <0,15%
186
960
629
0,02%
156
50,17%
1
-
od 0,15% do <0,25%
17
14
17
0,21%
8
48,88%
3
-
od 0,25% do <0,50%
34
15
38
0,46%
11
55,95%
5
-
od 0,5% do <0,75%
19
28
26
0,60%
8
50,59%
7
-
od 0,75% do <2,50%
511
97
512
1,84%
58
51,05%
15
3
od 2,50% do <10,00%
2 212
154
2 070
4,50%
89
48,38%
50
31
od 10,00% do <45,00%
5 674
4
4 535
26,01%
117
22,28%
79
257
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
2 147
40
1 538
79,51%
63
57,13%
49
737
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
46
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
8 905
530
61,78%
6 890
od 13 do 24 miesięcy
5 327
476
70,53%
9 674
od 25 do 36 miesięcy
6 066
745
67,93%
17 222
od 37 do 48 miesięcy
1 732
608
72,63%
22 694
od 49 do 60 miesięcy
3 186
631
57,26%
29 579
od 61 do 84 miesięcy
2 500
393
90,41%
12 726
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
7 070
651
70,68%
36 206
do 12 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 13 do 24 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
-
1
0,00%
12
od 61 do 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
POCI
Powyżej 84 miesięcy
-
1
0,00%
60
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
47
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci instytucjonalni za 2024 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
1 089 251
28 453
1 102 925
0,01%
223
29,29%
28
61
od 0,15% do <0,25%
-
6
3
0,23%
1
15,00%
2
-
od 0,25% do <0,50%
6 468
19 439
11 637
0,47%
9
40,60%
1
4
od 0,5% do <0,75%
1 362
63 696
14 969
0,71%
14
45,63%
2
1
od 0,75% do <2,50%
234 284
220 443
339 141
1,73%
251
37,57%
24
552
od 2,50% do <10,00%
3 036 241
2 176 185
4 138 021
6,20%
831
33,72%
38
32 303
od 10,00% do <45,00%
906 418
374 171
1 052 578
11,67%
169
32,95%
103
18 504
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,00 do <0,15%
288 292
-
288 011
0,00%
5
24,35%
8
-
od 0,15% do <0,25%
577
-
575
0,19%
1
63,11%
33
-
od 0,25% do <0,50%
40 719
26 529
57 279
0,42%
5
29,22%
1
30
od 0,5% do <0,75%
10 734
7 736
18 147
0,72%
3
63,11%
1
37
od 0,75% do <2,50%
41 032
81 875
76 323
1,83%
21
33,44%
3
90
od 2,50% do <10,00%
522 943
230 445
632 509
5,81%
94
42,52%
9
7 773
od 10,00% do <45,00%
714 128
172 391
789 597
29,18%
101
35,26%
37
31 023
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
681 282
16 093
653 011
68,09%
132
37,29%
100
50 774
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
48
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
571 441
143
21,31%
122 898
od 13 do 24 miesięcy
79 213
45
33,57%
77 006
od 25 do 36 miesięcy
121 116
60
48,49%
138 114
od 37 do 48 miesięcy
37 997
29
39,45%
43 045
od 49 do 60 miesięcy
12 032
25
21,92%
11 336
od 61 do 84 miesięcy
20 776
47
48,29%
75 429
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
52 324
48
43,61%
88 803
do 12 miesięcy
68 648
14
18,42%
18 670
od 13 do 24 miesięcy
2 641
5
58,85%
20 211
od 25 do 36 miesięcy
5 236
1
45,91%
9 385
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
4
2
98,22%
620
od 61 do 84 miesięcy
919
3
15,00%
2 564
POCI
powyżej 84 miesięcy
10 222
3
32,55%
31 050
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
49
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci indywidualni – HIPOTEKI za 2023 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone
w % - dopuszczalny zakres
(od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone
w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
65
-
64
0,12%
239
21,07%
112
-
od 0,15% do <0,25%
34
-
34
0,19%
11
20,03%
4
-
od 0,25% do <0,50%
142
-
141
0,35%
28
20,03%
6
-
od 0,5% do <0,75%
191
-
190
0,64%
24
20,03%
8
-
od 0,75% do <2,50%
1 325 437
1 673
1 322 694
1,03%
9 547
20,67%
165
2 711
od 2,50% do <10,00%
207 931
6 024
208 505
4,02%
1 091
21,01%
198
1 673
od 10,00% do <45,00%
22 202
-
21 788
14,47%
179
20,96%
165
614
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,00 do <0,15%
130
-
128
0,00%
40
26,14%
120
8
od 0,15% do <0,25%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,25% do <0,50%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,5% do <0,75%
7
-
7
0,65%
1
20,03%
10
-
od 0,75% do <2,50%
35
-
32
1,49%
3
20,03%
17
-
od 2,50% do <10,00%
1 854
-
1 799
8,21%
34
20,16%
68
16
od 10,00% do <45,00%
51 431
2 140
49 451
21,54%
330
21,28%
192
1 315
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
8 859
-
8 267
68,35%
70
20,80%
173
1 047
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
50
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego
i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone
w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
19 462
187
29,50%
5 822
od 13 do 24 miesięcy
36 576
221
36,09%
13 565
od 25 do 36 miesięcy
16 402
97
43,28%
7 349
od 37 do 48 miesięcy
6 920
31
67,15%
4 724
od 49 do 60 miesięcy
7 982
39
67,04%
5 695
od 61 do 84 miesięcy
18 655
71
54,88%
13 910
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
65 698
295
47,12%
53 618
do 12 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 13 do 24 miesięcy
45
1
38,79%
17
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
POCI
powyżej 84 miesięcy
966
2
11,34%
461
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
51
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci indywidualni - POZOSTAŁE (BEZ HIPOTEK) za 2023 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
15 607
15 246
21 697
0,05%
2 963
47,29%
10
4
od 0,15% do <0,25%
1 244
1 936
1 984
0,18%
371
47,70%
3
1
od 0,25% do <0,50%
2 672
3 352
4 253
0,34%
1 053
47,31%
5
4
od 0,5% do <0,75%
2 962
6 486
5 104
0,64%
832
47,49%
7
9
od 0,75% do <2,50%
170 543
26 101
181 069
1,44%
12 150
41,52%
48
972
od 2,50% do <10,00%
194 848
29 524
206 269
4,81%
7 292
51,32%
53
4 553
od 10,00% do <45,00%
35 397
282
34 138
22,36%
820
53,14%
72
3 653
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
86
21
75
52,17%
6
47,29%
100
16
od 0,00 do <0,15%
209
684
471
0,06%
52
47,29%
52
-
od 0,15% do <0,25%
9
39
26
0,21%
10
47,29%
3
-
od 0,25% do <0,50%
48
43
51
0,30%
23
47,29%
5
-
od 0,5% do <0,75%
350
855
535
0,54%
31
47,01%
7
1
od 0,75% do <2,50%
225
1 318
668
1,83%
142
46,21%
10
1
od 2,50% do <10,00%
7 947
1 620
8 626
6,96%
481
45,50%
64
178
od 10,00% do <45,00%
7 863
82
6 865
23,04%
470
40,38%
80
513
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
7 777
46
7 205
67,43%
149
48,73%
62
1 761
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
52
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i
zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
15 302
662
63,42%
9 809
od 13 do 24 miesięcy
23 140
1 012
70,21%
18 098
od 25 do 36 miesięcy
26 931
1 274
81,06%
23 187
od 37 do 48 miesięcy
29 784
683
59,53%
26 355
od 49 do 60 miesięcy
9 093
334
88,14%
8 117
od 61 do 84 miesięcy
11 160
287
74,36%
10 348
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
32 816
563
63,87%
28 245
do 12 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 13 do 24 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
POCI
Powyżej 84 miesięcy
67
1
100,00%
67
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
53
Homogeniczny portfel ekspozycji - Klienci instytucjonalni za 2023 rok
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilansowe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Średni termin zapadalności
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
od 0,00 do <0,15%
1 034
-
1 032
0,07%
32
24,35%
1
-
od 0,15% do <0,25%
2
40
22
0,22%
3
24,35%
1
-
od 0,25% do <0,50%
9 010
21 998
16 716
0,40%
33
24,35%
3
8
od 0,5% do <0,75%
616 265
154 107
659 107
0,73%
279
24,35%
38
420
od 0,75% do <2,50%
378 754
321 559
538 847
1,43%
188
24,35%
6
1 243
od 2,50% do <10,00%
4 075 713
2 367 308
5 218 240
6,23%
1 250
24,35%
41
59 089
od 10,00% do <45,00%
1 317 644
479 412
1 544 878
12,03%
183
24,35%
88
34 991
koszyk 1
od 45,00% do <100,00%
201 248
8 000
205 248
85,29%
16
24,35%
106
1 024
od 0,00 do <0,15%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,15% do <0,25%
-
-
-
0,00%
-
0,00%
-
-
od 0,25% do <0,50%
709
1 297
930
0,42%
2
24,35%
1
1
od 0,5% do <0,75%
2 088
7 170
3 493
0,72%
6
24,35%
3
4
od 0,75% do <2,50%
53 173
35 982
74 634
1,75%
16
24,35%
2
232
od 2,50% do <10,00%
157 840
171 301
269 872
6,50%
55
24,35%
10
1 711
od 10,00% do <45,00%
519 062
124 662
566 196
24,68%
78
24,35%
30
14 934
koszyk 2
od 45,00% do <100,00%
784 274
24 144
780 586
74,50%
112
24,35%
83
56 770
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
54
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średni LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
do 12 miesięcy
245 790
132
38,60%
96 954
od 13 do 24 miesięcy
398 827
83
23,79%
142 413
od 25 do 36 miesięcy
116 451
53
33,68%
53 554
od 37 do 48 miesięcy
26 679
45
33,25%
13 667
od 49 do 60 miesięcy
27 197
57
36,91%
13 542
od 61 do 84 miesięcy
179 628
102
60,95%
135 113
koszyk 3
powyżej 84 miesięcy
115 757
87
27,64%
65 790
do 12 miesięcy
21 240
4
49,83%
10 583
od 13 do 24 miesięcy
20 944
1
48,99%
10 261
od 25 do 36 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 37 do 48 miesięcy
1 246
4
98,34%
1 236
od 49 do 60 miesięcy
-
-
0,00%
-
od 61 do 84 miesięcy
45 046
3
52,74%
28 573
POCI
powyżej 84 miesięcy
-
-
0,00%
-
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
55
Podział portfela należności od klientów Banku (wartość brutto) wg ratingów/scoringu, w podziale na segmenty klientów
Rating *
31-12-2024
31-12-2023
Należności od klientów instytucjonalnych
(1-3)
10 317
30 388
(4-5)
257 076
257 614
(6-7)
1 362 666
1 400 719
(8-9)
2 629 663
2 721 624
(10-11)
2 878 444
2 888 564
(12-13)
1 428 946
1 157 896
(14-16)
354 104
500 667
bez ratingu
4 244
361 164
Razem należności od klientów instytucjonalnych
8 925 460
9 318 636
Należności od klientów detalicznych
bez ratingu
2 090 403
2 380 239
Razem należności od klientów detalicznych
2 090 403
2 380 239
Razem
11 015 863
11 698 875
*\ Oceny są zgodne z wewnętrzną klasyfikacją Banku, gdzie ”1” oznacza najlepszą a ”16” najgorszą klasyfikację.
Klasy ratingowe są prezentowane według stanu na datę sprawozdawczą.
Opis ustanowionych zabezpieczeń na kredyty i pożyczki
Bank przyjmował na zabezpieczenie wierzytelności zabezpieczenia rzeczowe i osobiste. Zasady ustanawiania zabezpieczeń transakcji zakładają zabezpieczenie adekwatne do poziomu ryzyka generowanego przez transakcję.
Bank preferował zabezpieczenia kredytów:
1. które umożliwiały zmniejszenie tworzonych odpisów aktualizacyjnych,
2. łatwo zbywalne, dające możliwość osiągnięcia ceny pokrywającej wierzytelność Banku.
Przy wyborze formy zabezpieczenia Bank dokonuje weryfikacji podstawowych kryteriów decydujących o jego skuteczności, w tym:
1. zbywalności zabezpieczenia, tj. możliwości zbycia przedmiotu zabezpieczenia bez istotnego obniżenia jego ceny w czasie, które nie naraża Banku na zmianę wartości zabezpieczenia ze względu na właściwą danemu przedmiotowi fluktuację cen,
2. wartości możliwej do uzyskania podczas ewentualnego postępowania windykacyjnego, z uwzględnieniem ograniczeń prawnych, ekonomicznych oraz innych mogących wpływać na rzeczywistą możliwość zaspokojenia się Banku z przedmiotu zabezpieczenia,
3. dostępu i możliwości kontroli przedmiotu zabezpieczenia w okresie trwania ekspozycji.
Zasadą stosowaną w Banku było ustanowienie prawnego zabezpieczenia, o ile było ono wymagane przed uruchomieniem środków z udzielanego kredytu.
Bank korygował wartość zabezpieczenia stosując wskaźniki korekty ustalane indywidualnie dla poszczególnych rodzajów/przedmiotów zabezpieczenia. Wartość zabezpieczenia co do zasady podlegała monitorowaniu w całym okresie kredytowania.
W przypadku ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie Bank stosował zalecenia Rekomendacji S w sprawie maksymalnych poziomów LTV i wymaganego wkładu własnego kredytów.
W procesie monitorowania wartości nieruchomości Bank stosował, między innymi, portfelową aktualizację wartości przy wykorzystaniu metod statystycznych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
56
W przypadku zabezpieczenia na nieruchomości podstawą do określenia wartości przyjmowanego zabezpieczenia była wycena sporządzona przez osobę posiadającą niezbędne kwalifikacje i doświadczenie w zakresie oceny wartości nieruchomości. Bank weryfikował wartość z wyceny wykorzystując dane, między innymi, z Systemu Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami (AMRON) i bazy Cenatorium Sp. z o.o. oraz bazy Evaluer sp. z o.o.
31-12-2024
Wartość bilansowa brutto / wartość godziwa należności
Zabezpieczenie hipoteczne
Zabezpieczenie gwarancyjne
Zabezpieczenie finansowe
Należności od Klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
11 015 831
11 422 143
2 219 778
77 865
Klient instytucjonalny
8 925 453
7 186 070
2 196 149
77 005
Klient detaliczny - kredyty mieszkaniowe
1 553 854
4 039 160
5 450
622
Klient detaliczny - kredyty pozostałe
536 524
196 913
18 179
238
Należności od Klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
32
2 107
-
-
Klient instytucjonalny
7
401
-
-
Klient detaliczny
25
1 706
-
-
Razem
11 015 863
11 424 250
2 219 778
77 865
31-12-2023
Wartość bilansowa brutto / wartość godziwa należności
Zabezpieczenie hipoteczne
Zabezpieczenie gwarancyjne
Zabezpieczenie finansowe
Należności od Klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
11 698 736
11 529 291
2 972 110
92 185
Klient instytucjonalny
9 318 606
7 003 782
2 946 946
91 697
Klient detaliczny - kredyty mieszkaniowe
1 804 172
4 285 423
2 105
168
Klient detaliczny - kredyty pozostałe
575 958
240 086
23 059
320
Należności od Klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
139
3 046
-
-
Klient instytucjonalny
30
267
-
-
Klient detaliczny
109
2 779
-
-
Razem
11 698 875
11 532 337
2 972 110
92 185
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
57
9.1.4. Dłużne papiery wartościowe
Papiery wartościowe w podziale na ratingi przyznane ich emitentom
31-12-2024
Skarb Państwa
NBP
Banki
Finanse publiczne
Pozostałe instytucje finansowe
Korporacyjne
Razem
1
-
-
-
-
50 212
-
50 212
6
5 539 677
-
-
-
414 811
-
5 954 488
7
-
-
866 109
-
-
-
866 109
brak
-
3 398 371
-
251 732
-
131 731
3 781 834
Razem
5 539 677
3 398 371
866 109
251 732
465 023
131 731
10 652 643
31-12-2023
Skarb Państwa
NBP
Banki
Finanse publiczne
Pozostałe instytucje finansowe
Korporacyjne
Razem
1
-
-
-
-
50 069
-
50 069
6
4 349 151
-
-
-
-
-
4 349 151
7
-
-
866 705
-
-
-
866 705
brak
-
3 296 458
-
32 690
783 041
-
4 112 189
Razem
4 349 151
3 296 458
866 705
32 690
833 110
-
9 378 114
W tabelach prezentowana jest ujednolicona skala ratingowa zgodnie z poniższym zestawieniem. W przypadku, gdy emitent otrzymał rating od więcej niż jednej agencji, został zaprezentowany ten najwyższy.
W przypadku instrumentów finansowych, dla których brak jest aktywnego rynku nadawane ratingi wewnętrzne, wg kategorii:
5 bardzo dobra jakość kredytowa
6-7 dobra jakość kredytowa
8-9 zadowalająca jakość kredytowa
10-11 przeciętna i słaba jakość kredytowa
Klasy ryzyka dla emitentów instrumentów finansowych obsługiwanych przez Bank nadawane zgodnie z przyjętą w Banku metodyką oceny zdolności kredytowej.
Rating
wewnętrzny
Finanse publiczne
31-12-2024
Korporacyjne
31-12-2024
Finanse publiczne
31-12-2023
Korporacyjne
31-12-2023
5
953
-
-
-
6
65 808
-
1 911
-
7
113 171
91 059
19 076
-
8
71 800
-
6 205
-
10
-
-
5 498
-
11
-
40 672
-
-
Razem
251 732
131 731
32 690
-
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
58
9.1.5. Struktura koncentracji zaangażowania w segmenty branżowe i geograficzne wraz z oceną ryzyka związanego z tym zaangażowaniem
Oceniając udziały branż w portfelu kredytowym Banku ukształtowane na 31 grudnia 2024 roku można stwierdzić znaczący udział branży „Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych” 11,5% „Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości” 10,8% oraz „Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne” – 9,6%.
Zaangażowanie w poszczególne branże
Branża
Obciążenie ryzykiem kredytowym
31-12-2024 Udział %
w sumie ogółem
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
1 268 150
11,5%
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
1 187 786
10,8%
Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne
1 055 560
9,6%
Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi
842 372
7,6%
Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków
728 265
6,6%
Zakwaterowanie
358 614
3,3%
Działalność firm centralnych (head offices), doradztwo związane z zarządzaniem
278 984
2,5%
Finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych
232 177
2,1%
Produkcja artykułów spożywczych
208 477
1,9%
Telekomunikacja
185 781
1,7%
Produkcja metali
175 300
1,6%
Działalność sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna
144 946
1,3%
Pozostała indywidualna działalność usługowa
140 809
1,3%
Wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej
135 786
1,2%
Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych
135 243
1,2%
Magazynowanie i działalność usługowa wspomagająca transport
116 420
1,1%
Wynajem i dzierżawa
115 938
1,1%
Roboty budowlane specjalistyczne
113 479
1,0%
Pozostałe branże, w tym:
3 591 776
32,6%
klienci detaliczni
2 090 403
19,0%
Ogółem należności od klientów brutto
11 015 863
100,0%
Odpisy z tytułu utraty wartości
- 923 617
Złożone depozyty zabezpieczające
27 862
Pozostałe należności
3 419
Razem należności od klientów netto
10 123 527
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
59
Branża
Obciążenie ryzykiem kredytowym
31-12-2023
Udział %
w sumie ogółem
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
1 222 766
10,5%
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
1 198 756
10,2%
Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi
1 132 149
9,7%
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne
775 566
6,6%
Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków
731 306
6,3%
Zakwaterowanie
390 303
3,3%
Działalność firm centralnych (head offices), doradztwo związane z zarządzaniem
272 297
2,3%
Finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych
240 206
2,1%
Produkcja artykułów spożywczych
232 370
2,0%
Telekomunikacja
181 660
1,6%
Działalność sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna
166 543
1,4%
Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych
151 527
1,3%
Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń
146 637
1,3%
Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych
145 944
1,2%
Pozostała indywidualna działalność usługowa
142 812
1,2%
Wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej
121 653
1,0%
Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową
121 579
1,0%
Magazynowanie i działalność usługowa wspomagająca transport
118 723
1,0%
Pozostałe branże, w tym:
4 206 078
36,0%
klienci detaliczni
2 380 239
20,3%
Ogółem należności od klientów brutto
11 698 875
100,0%
Odpisy z tytułu utraty wartości
- 918 125
Złożone depozyty zabezpieczające
34 296
Pozostałe należności
4 215
Razem należności od klientów netto
10 819 261
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
60
9.1.6. Struktura koncentracji zaangażowania w poszczególne podmioty, grupy kapitałowe
Zaangażowanie równe lub przekraczające 10% Kapitału Tier I Banku w stosunku do jednego podmiotu wraz z podmiotami powiązanymi kapitałowo lub organizacyjnie po uwzględnieniu skutku ograniczenia ryzyka kredytowego zgodnie z art. 399-403 Rozporządzenia CRR, na dzień 31 grudnia 2024 roku wystąpiło w dwóch przypadkach i wyniosło łącznie 470 129 tys. zł, co stanowiło 24,3% Kapitału Tier I Banku.
Zaangażowanie wobec największych podmiotów lub grup podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie
Zaangażowanie*
L.p.
31-12-2024
31-12-2023
1
260 903
227 513
2
209 226
-
Razem
470 129
227 513
*\ Na zaangażowanie danego podmiotu składają się instrumenty dłużne, udziałowe, pochodne i pozycje pozabilansowe.
Dziesięciu klientów z największym zaangażowaniem
31-12-2024
L.p.
Zaangażowanie
Bilansowa ekspozycja kredytowa *
Zadłużenie z tytułu kredytów - kapitał
Papiery wartościowe
Zobowiązania pozabilansowe **
Ekwiwalent bilansowy transakcji pochodnych
1
209 006
-
-
209 006
-
-
2
168 300
135 786
142 164
-
32 514
-
3
160 664
81 711
82 072
-
78 953
-
4
141 030
140 675
115 719
-
355
-
5
126 960
21 336
21 287
-
105 624
-
6
126 907
86 655
86 748
-
40 252
-
7
125 640
125 640
125 895
-
-
-
8
124 253
120 811
120 653
-
3 442
-
9
115 965
50 762
50 797
-
65 203
-
10
114 733
110 870
111 137
-
3 863
-
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
61
31-12-2023
L.p.
Zaangażowanie
Bilansowa ekspozycja kredytowa *
Zadłużenie z tytułu kredytów - kapitał
Papiery wartościowe
Zobowiązania pozabilansowe **
Ekwiwalent bilansowy transakcji pochodnych
1
225 917
-
-
225 917
-
-
2
195 597
121 653
129 850
-
70 116
3 829
3
178 886
123 337
123 079
-
55 549
-
4
160 757
-
-
160 757
-
-
5
141 252
141 252
140 574
-
-
-
6
140 134
- 24
-
-
140 158
-
7
137 137
136 782
121 439
-
355
-
8
132 248
132 248
132 453
-
-
-
9
125 363
123 878
123 734
-
1 486
-
10
123 606
64 025
64 283
-
59 582
-
*\ Bilansowa ekspozycja kredytowa uwzględnia: kapitał, odsetki, nierozliczone prowizje, dyskonto oraz inne należności.
**\ W zaangażowaniu pozabilansowym brane pod uwagę: linie kredytowe, gwarancje udzielone, otwarte akredytywy importowe, akceptowane traty, potwierdzone akredytywy udzielone i inne zobowiązania.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
62
9.1.7. Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe
Poniżej zaprezentowano obciążenie ryzykiem kredytowym poszczególnych kategorii aktywów finansowych:
31-12-2024
Wartość
bilansowa brutto
Odpisy
aktualizacyjne
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Należności od innych banków
14 364
-
14 364
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
104 273
-
104 273
pochodne instrumenty finansowe
88 812
-
88 812
dłużne papiery wartościowe
15 461
-
15 461
Inwestycyjne papiery wartościowe
7 352 136
- 582
7 351 554
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
112 743
-
112 743
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
5 268 798
-
5 268 798
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 844 560
- 582
1 843 978
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
126 035
-
126 035
Należności od klientów
11 047 147
- 923 620
10 123 527
Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
11 015 831
- 923 617
10 092 214
od klientów instytucjonalnych
8 925 453
- 707 770
8 217 683
od klientów detalicznych
2 090 378
- 215 847
1 874 531
Wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
32
-
32
od klientów instytucjonalnych
7
-
7
od klientów detalicznych
25
-
25
Złożone depozyty zabezpieczające
27 865
- 3
27 862
Pozostałe należności
3 419
-
3 419
Inne aktywa finansowe*
27 589
- 4 511
23 078
*\ Na pozycję składają się głównie: odprowadzenie nadmiaru gotówki i należności z tytułu zawartych transakcji na instrumentach finansowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
63
31-12-2023 dane przekształcone
Wartość
bilansowa brutto
Odpisy
aktualizacyjne
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Należności od innych banków
19 721
- 453
19 268
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
113 345
-
113 345
pochodne instrumenty finansowe
113 345
-
113 345
dłużne papiery wartościowe
-
-
-
Inwestycyjne papiery wartościowe
6 188 600
- 288
6 188 312
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
106 656
-
106 656
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
3 589 063
-
3 589 063
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
2 366 553
- 288
2 366 265
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
126 328
-
126 328
Należności od klientów
11 737 425
- 918 164
10 819 261
Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
11 698 736
- 918 125
10 780 611
od klientów instytucjonalnych
9 318 606
- 678 938
8 639 668
od klientów detalicznych
2 380 130
- 239 187
2 140 943
Wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
139
-
139
od klientów instytucjonalnych
30
-
30
od klientów detalicznych
109
-
109
Złożone depozyty zabezpieczające
34 335
- 39
34 296
Pozostałe należności
4 215
-
4 215
Inne aktywa finansowe*
34 405
- 4 577
29 828
*\ Na pozycję składają się głównie: odprowadzenie nadmiaru gotówki i należności z tytułu zawartych transakcji na instrumentach finansowych.
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
64
Obciążenie ryzykiem kredytowym poszczególnych pozycji zobowiązań warunkowych:
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
31-12-2024
31-12-2023
Warunkowe zobowiązania finansowe, w tym:
3 235 544
3 838 609
otwarte linie kredytowe, w tym:
3 223 379
3 300 288
odwołalne
2 709 470
2 814 308
nieodwołalne
513 909
485 980
otwarte akredytywy importowe
12 165
3 378
promesy udzielenia kredytu, w tym:
-
534 943
odnawialne
-
12 739
nieodwołalne
-
522 204
Gwarancje i poręczenia
449 583
534 943
Gwarantowanie emisji
56 668
9 800
Transakcje walutowe i stopy procentowej*
3 114 395
3 772 442
*\ Na pozycje składają się w 2024 roku:
transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych w kwocie 845 635 tys. zł.
transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej w kwocie 2 010 760 tys. zł.
transakcje wymiany stopy procentowej w kwocie 258 000 tys. zł.
*\ Na pozycje składają się w 2023 roku:
transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych w kwocie 879 325 tys. zł.
transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej w kwocie 2 635 117 tys. zł.
transakcje wymiany stopy procentowej w kwocie 258 000 tys. zł.
Zgodnie z obowiązującymi w Banku procedurami zobowiązania warunkowe podlegają takiej samej formie zabezpieczania oraz monitorowania jak transakcje bilansowe.
Częstotliwość monitorowania klientów instytucjonalnych (korporacje) uzależniona jest przede wszystkim od wielkości zaangażowania kredytowego i kondycji ekonomiczno–finansowej klienta (ratingu klienta).
Monitoring klienta instytucjonalnego obejmuje weryfikację:
1. ratingu klienta (wraz z weryfikacją w wybranych bazach zewnętrznych),
2. ratingu grupy kapitałowej,
3. oceny transakcji (monitoring zabezpieczeń, warunków umowy (kowenantów) oraz inwestycji realizowanych z udziałem finansowania Banku).
Częstotliwość i zakres monitorowania klientów instytucjonalnych (mikroprzedsiębiorstwa, wspólnoty mieszkaniowe) uzależnione są od kwoty zaangażowania klienta.
Monitoring mikroprzedsiębiorstwa, wspólnoty mieszkaniowej obejmuje:
1. monitoring zdarzeń objętych monitoringiem,
2. monitoring sytuacji ekonomiczno-finansowej.
W przypadku mikroprzedsiębiorstw dodatkowo przeprowadzana jest weryfikacja klienta w wybranych bazach zewnętrznych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
65
9.1.8. Praktyki forbearance
Status forbearance otrzymują ekspozycje, dla których nastąpiła restrukturyzacja umowy kredytu, należności lub inwestycji wycenianej wg zamortyzowanego kosztu, jeżeli wynika ona:
1. z trudności finansowych dłużnika lub emitenta lub
2. brak zmiany warunków umowy doprowadziłby do zaprzestania obsługi zadłużenia, której Bank by nie przyznał, gdyby dłużnik nie był w trudnej sytuacji finansowej.
Za zmianę warunków, o których mowa wyżej, uznaje się w szczególności:
1. udzielenie karencji w spłacie kapitału i/lub należności ubocznych,
2. redukcję kapitału i/lub należności ubocznych,
3. wydłużenie okresu kredytowania,
4. obniżenie oprocentowania kredytu,
5. akceptację niewykonywania postanowień umowy przy jednoczesnym braku realizacji przez kredytobiorcę prognoz finansowych,
6. zgodę Banku na spłatę zobowiązania poprzez realizację zabezpieczenia,
7. kapitalizację odsetek,
8. zmianę dłużnika, przejęcie długu lub przystąpienie do długu przez osoby trzecie.
W wyniku zawarcia i terminowej obsługi umowy forbearance wierzytelność staje się wierzytelnością niewymagalną.
Restrukturyzacja jest przesłanką utraty wartości.
W odniesieniu do ekspozycji indywidualnie istotnych zawarcie umowy forbearance, zmieniające warunki umowne z uwagi na trudności finansowe dłużnika, skutkuje koniecznością przeprowadzenia analizy pod kątem utworzenia odpisów aktualizujących wartość ekspozycji z tytułu utraty wartości.
W odniesieniu do ekspozycji indywidualnie nieistotnych zawarcie umowy forbearance, zmieniające warunki umowne z uwagi na trudności finansowe dłużnika, skutkuje każdorazowo utworzeniem odpisów aktualizujących wartość ekspozycji z tytułu utraty wartości.
Odwrócenie straty (reklasyfikacja do zdrowego portfela) jest możliwe po ustąpieniu przesłanki utraty wartości oraz upływie odpowiedniego okresu kwarantanny. Transakcje restrukturyzowane dla których ustąpiła przesłanka utraty wartości, upłynął okres kwarantanny, w którym przesłanka ta nie była identyfikowana oraz w odniesieniu do której nie rozpoznaje się utraty wartości klasyfikowane do Koszyka 2. Dla takich ekspozycji straty oczekiwane rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.
Zawarte umowy restrukturyzacyjne na bieżąco monitorowane pod kątem wywiązania się ze zobowiązań zawartych w umowie.
Ekspozycja przestaje być klasyfikowana jako forborne (zdejmowany jest status forbearance), gdy zostały spełnione wszystkie niżej wymienione warunki:
1. umowę uznaje się za niezagrożoną, w tym w przypadku, gdy ekspozycja została przeklasyfikowana z kategorii umów zagrożonych po dokonaniu analizy sytuacji finansowej dłużnika, w wyniku której potwierdzono trwałą poprawę sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika,
2. upłynęły co najmniej 24 miesiące (okres próbny) od daty uznania ekspozycji za niezagrożoną, w których przez minimum połowę okresu próby dłużnik dokonywał regularnych spłat rat kapitałowych i odsetkowych i nie występowały opóźnienia przekraczające 30 dni,
3. na koniec okresu warunkowego żadna z ekspozycji wobec dłużnika nie jest opóźniona powyżej 30 dni.
Zasady rachunkowości w odniesieniu do aktywów finansowych podlegających praktykom forbearance nie różnią się od zasad stosowanych w stosunku do innych aktywów Bank. Bank wycenia kredyt i należności według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. W sytuacji, gdy warunki pożyczki, należności lub inwestycji wycenianej wg zamortyzowanego kosztu renegocjowane z powodu trudności finansowych dłużnika lub emitenta, ekspozycja taka jest wyceniana przy użyciu pierwotnej efektywnej stopy procentowej, wyznaczonej przed zmianą warunków. Zasady identyfikowania i ujmowania modyfikacji aktywów finansowych opisane są w nocie 6.6. Aktywa i zobowiązania finansowe.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
66
Poniżej zaprezentowano obciążenie ryzykiem kredytowym poszczególnych transakcji forborne (gdzie zastosowano praktyki forbearance):
Należności z utratą wartości
Należności bez utraty wartości
31-12-2024
Wartości bilansowe brutto
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Wartości bilansowe brutto
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Należności od klientów razem
966 210
- 446 341
519 869
25 302
- 458
24 844
Należności od klientów indywidualnych,
w tym:
105 662
- 73 249
32 413
2 633
- 71
2 562
wyceniane indywidualnie*
37 889
- 24 640
13 249
-
-
-
Należności od klientów instytucjonalnych,
w tym:
860 548
- 373 092
487 456
22 669
- 387
22 282
wyceniane indywidualnie*
815 458
- 345 695
469 763
-
-
-
Należności z utratą wartości
Należności bez utraty wartości
31-12-2023
Wartości bilansowe brutto
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Wartości bilansowe brutto
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Maksymalne obciążenie ryzykiem kredytowym
Należności od klientów razem
974 324
- 445 484
528 840
66 923
21 382
88 305
Należności od klientów indywidualnych,
w tym:
94 341
- 70 774
23 567
1 177
- 65
1 112
wyceniane indywidualnie*
38 022
- 21 639
16 383
-
-
-
Należności od klientów instytucjonalnych,
w tym:
879 983
- 374 710
505 273
65 746
21 447
87 193
wyceniane indywidualnie*
871 183
- 366 745
504 438
-
-
-
*\ Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości, ale niewykazujące utraty wartości ze względu na szacowane przepływy pieniężne są wyceniane grupowo.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
67
9.2. Ryzyko finansowe w księdze bankowej i handlowej oraz limity
Podstawowe zasady zarządzania ryzykiem w Banku Ochrony Środowiska S.A. w zakresie ryzyka finansowego określa ”Strategia zarządzania ryzykiem bankowym". Strategia zarządzania ryzykiem bankowym stanowi integralny element obowiązującej Strategii rozwoju Banku.
Zarządzanie ryzykiem w Banku jest dokonywane w oparciu o ustalony przez Radę Nadzorczą poziom apetytu i tolerancji na ryzyko oraz zestaw wewnętrznych limitów/wartości ostrzegawczych oraz obowiązujące Polityki w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej oraz ryzykiem rynkowym w księdze handlowej. Na ich podstawie ustanowiono system wczesnego ostrzegania, który koncentruje się na identyfikacji, pomiarze, monitorowaniu, kontrolowaniu i raportowaniu ryzyka.
Celem zarządzania ryzykiem bankowym w działalności BOŚ S.A. jest utrzymywanie ryzyka na przyjętym poziomie tolerancji i apetytu, pozwalającym na ochronę wartości kapitału akcjonariuszy, zachowanie bezpieczeństwa depozytów klientów oraz uzyskanie odpowiedniej efektywności działalności Banku, w tym zapewnienie zdolności dostosowania działalności Banku do zmieniających się warunków: rynkowych, kompetencji i zaangażowania kadry kierowniczej oraz pracowniczej, jakości systemów informacji zarządczej.
Bank w 2024 roku systematycznie monitorował sytuację gospodarcza i rynkową związaną z kryzysem geopolitycznym i analizował jej wpływ na ryzyka finansowe, w tym ryzyko rynkowe i ryzyko płynności. Choć poziomy poszczególnych rodzajów ryzyka wzrosły w porównaniu z okresem sprzed kryzysu, to generalnie utrzymywały się w ramach przyjętych przez Bank limitów. W 2024 roku główne cele, zasady i organizacja procesu zarządzania ryzykiem finansowym w Banku nie uległy zmianie. W 2024 roku wysoki poziom rynkowych stóp procentowych nie wpływał istotnie na ryzyko płynności.
Ryzyko finansowe w Banku obejmuje:
1. ryzyko płynności ,
2. ryzyko rynkowe, w tym:
ryzyko stopy procentowej (w księdze bankowej i handlowej) ,
ryzyko walutowe (przede wszystkim w księdze handlowej; ryzyko walutowe z księgi bankowej jest transferowane do księgi handlowej).
Transakcje księgi bankowej stanowią podstawową działalność Banku, tzn. wynikają z działalności komercyjnej, w tym pozyskiwania źródeł finansowania i efektywnego zarządzania płynnością finansową. Do księgi bankowej wchodzą pozycje nie zaliczone do księgi handlowej, w tym w szczególności:
1. udzielane kredyty, gwarancje, pożyczki, lokaty i przyjmowane depozyty,
2. transakcje zabezpieczające płynność i ryzyko stopy procentowej operacji zaliczonych do księgi bankowej,
3. zakup papierów wartościowych w celu innym niż handlowy.
Zgodnie ze strategią Banku, działalność w księdze handlowej uzupełnia działalność w księdze bankowej. Księga handlowa zawiera transakcje realizowane na rachunek własny w celu handlowym, tj. z zamiarem uzyskania korzyści finansowych w krótkich okresach, z rzeczywistych lub oczekiwanych różnic między rynkowymi cenami zakupu i sprzedaży lub też innych odchyleń cen lub parametrów cenowych, w tym w szczególności stóp procentowych i kursów walutowych. Sprzedaż transakcji z księgi handlowej nie jest prowadzona w celu utrzymania płynności. Zadaniem księgi handlowej jest zapewnienie klientom najwyższej jakości usług. W celu osiągnięcia tych zadań BOŚ S.A. w ramach obowiązujących limitów ryzyka, utrzymuje otwarte pozycje.
Poziom i profil ryzyka finansowego jest regularnie monitorowany w Departamencie Ryzyka Finansowego (departament II linii obrony) oraz raportowany: Radzie Nadzorczej Banku, Komitetowi ds. Ryzyka (przy Radzie Nadzorczej), Zarządowi Banku, Komitetowi Zarządzania Aktywami i Pasywami (Komitetowi ZAP).
Wpływ wojny w Ukrainie i innych konfliktów międzynarodowych na ryzyko finansowe, w tym płynności
Bank w 2024 roku monitorował sytuację gospodarczą i rynkową, a w szczególności w kontekście możliwości wystąpienia nagłych, gwałtownych zdarzeń zewnętrznych o dużej skali oddziaływania, mogących pośrednio wywierać znaczący wpływ na sytuację Banku, w tym w szczególności na ryzyko finansowe. Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na sytuację makroekonomiczną i rynkową pozostają podwyższone ryzyko geopolityczne, związane m.in. z wojną rosyjsko-ukraińską, napiętą sytuacją na Bliskim Wschodzie oraz eskalacją konfliktów między państwami w kontekście polityki handlowej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
68
W trakcie 2024 roku wpływ agresji Rosji na Ukrainę na rynki finansowe istotnie osłabł po okresowym silnym wzroście awersji do ryzyka w 2022 roku. Jednocześnie Bank obserwuje ryzyko geopolityczne na Bliskim Wschodzie, niemniej dotychczas jego wpływ na sytuację na rynkach finansowych pozostał ograniczony.
9.2.1. Ryzyko płynności
Ogólny profil ryzyka płynności
Podstawowym źródłem finansowania Banku pozostaje systematycznie budowana i zdywersyfikowana baza depozytowa z udziałem stabilnych depozytów od klientów indywidualnych oraz depozytów klientów korporacyjnych i sektora publicznego, których uzupełnienie stanowią m.in. otrzymane pożyczki od międzynarodowych instytucji finansowych (które dodatkowo, wraz z długoterminowymi dwustronnymi umowami zamiany płatności odsetkowych zabezpieczonymi dłużnymi papierami wartościowymi oraz transakcjami FX Swap, stanowią źródło finansowania płynności w walutach obcych). W Banku na bieżąco monitorowane jest ryzyko koncentracji bazy depozytowej.
Posiadane przez Bank aktywa płynne utrzymywane przede wszystkim w postaci charakteryzujących się wysoką płynnością bonów pieniężnych NBP (według stanu na 31 grudnia 2024 roku stanowiących 36% portfela płynnych nieobciążonych papierów wartościowych– spadek o 4 p.p. w porównaniu do 31 grudnia 2023 roku) oraz obligacji (według stanu na 31 grudnia 2024 roku wynosi 62%- wzrost o 5 p.p. w porównaniu do 31 grudnia 2023 roku), charakteryzujących się niskim ryzykiem szczególnym. Portfel tych papierów jest uzupełniony gotówką oraz środkami utrzymywanymi w NBP (ponad zadeklarowany poziom rezerwy obowiązkowej) i na rachunkach nostro w innych bankach. Aktywa płynne według stanu na 31 grudnia 2024 roku wynosiły 9 384 mln (stan na 31 grudnia 2023 roku aktywów płynnych wynosił 8 177 mln zł). Aktywa płynne stanowią bufor dla zabezpieczenia płynności w ewentualnych sytuacjach kryzysowych, tj. istnieje możliwość ich zastawu, upłynnienia w ramach transakcji repo bądź sprzedaży w dowolnym momencie, bez istotnej utraty wartości. Możliwości sprzedaży aktywów płynnych (ryzyko płynności produktu) systematycznie monitorowane. W analizach tych brane pod uwagę przede wszystkim: wielkość emisji, obrót rynkowy oraz zmienność ceny kupna / sprzedaży.
Bank zarządzając ryzykiem płynności ma możliwość korzystania z dodatkowych źródeł finansowania w postaci kredytu technicznego i lombardowego w NBP a także w wyjątkowych sytuacjach może ubiegać się o kredyt refinansowy w NBP.
W Banku wyznaczany jest kapitał wewnętrzny na ryzyko płynności, które uznawane jest za ryzyko stale istotne, zgodnie z obowiązującym procesem szacowania kapitału wewnętrznego. Kapitał ten szacowany jest w oparciu o koszt związany z przywróceniem nadzorczych i wewnętrznych miar oraz limitów płynności w warunkach zbudowanych scenariuszy testów warunków skrajnych.
Celem Banku w zakresie zarządzania płynnością jest utrzymanie zdolności do finansowania aktywów i terminowego regulowania zobowiązań, a także utrzymanie zrównoważonej struktury aktywów i pasywów, zapewniającej bezpieczny profil płynności w poszczególnych pasmach czasowych, w podziale na płynność w złotych polskich oraz głównych walutach obcych, a przede wszystkim – dla całkowitej pozycji płynnościowej.
Strategia i procesy w zarządzaniu ryzykiem płynności dopasowane do profilu i skali działalności Banku. Strategię zarządzania ryzykiem płynności określa zatwierdzana przez Radę Nadzorczą Strategia Płynnościowa BOŚ S.A. Strategia określa apetyt Banku na to ryzyko, wyznacza główne kierunki oraz cele ilościowe dla wybranych wielkości i jest integralnym elementem Strategii rozwoju Banku. Tolerancja na ryzyko płynności, dostosowana do przyjętego apetytu, jest zatwierdzana przez Radę Nadzorczą. Obowiązujący w Banku system wewnętrznych limitów i wartości ostrzegawczych jest dostosowany do zatwierdzonego poziomu apetytu i tolerancji na ryzyko płynności Banku.
Struktura i organizacja funkcji zarządzania ryzykiem płynności obejmuje wszystkie szczeble struktury organizacyjnej Banku i działa w ramach funkcjonujących w Banku trzech linii obrony. Szczególną rolę w procesie zarządzania ryzykiem płynności pełni Zarząd Banku oraz Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami.
Płynność w Banku rozpatrywana jest w następującym horyzoncie czasowym:
1. płynność śróddzienna – w ciągu dnia,
2. płynność bieżąca – w okresie do 7 dni,
3. płynność krótkoterminowa – w okresie do 1 miesiąca,
4. płynność średnioterminowa – w okresie powyżej 1 miesiąca do 12 miesięcy,
5. płynność długoterminowa – w okresie powyżej 12 miesięcy.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
69
W celu pomiaru płynności oraz ryzyka płynności śróddziennej, bieżącej i krótkoterminowej Bank wykorzystuje następujące miary i narzędzia:
1. poziom płynności śróddziennej odzwierciedla niezbędny do utrzymania poziom środków na rachunku w NBP, pozwalający na regulowanie zobowiązań Banku w trakcie dnia, w sytuacji normalnej i skrajnej,
2. aktywa płynne (nadwyżka płynności) stanowiące bufor dla oczekiwanych i nieoczekiwanych wypływów w horyzoncie 30 dni,
3. zapas płynności który mierzy poziom aktywów płynnych, pomniejszonych o oczekiwane oraz nieoczekiwane wypływy, wyznaczone w terminie 30 dni,
4. wskaźnik pokrycia wypływów netto (LCR),
5. ocenę stabilności bazy depozytowej,
6. lukę płynności krótkoterminowej (dla PLN, EUR, CHF i USD) pokazującą poziom niedopasowania w strukturach finansowania w walutach obcych; luka ta przede wszystkim obejmuje przepływy z transakcji na rynku hurtowym oraz z transakcji pochodnych,
7. testy warunków skrajnych w tym scenariusz uwzględniający ryzyko ESG (pozwalające m.in. na weryfikację możliwości utrzymania płynności w zdefiniowanym w Banku horyzoncie czasowym w poszczególnych scenariuszach).
W celu pomiaru płynności oraz ryzyka płynności średnio– i długoterminowego Bank wyznacza i monitoruje:
1. lukę płynności kontraktową oraz urealnioną (która jest uzupełniana o systematycznie przeprowadzane analizy: stabilności bazy depozytowej, wielkości przedpłat kredytów oraz poziomu zrywalności depozytów),
2. wskaźniki pokrycia aktywów długoterminowych pasywami długoterminowymi,
3. wskaźnik pokrycia kredytów służących finansowaniu długoterminowych potrzeb klientów najbardziej stabilnymi źródłami finansowania (LKD),
4. wskaźnik stabilnego finansowania netto (NSFR),
5. test warunków skrajnych, w tym scenariusz uwzgledniający ryzyko ESG,
6. prognozę LCR, NSFR oraz aktywów płynnych.
W celu oceny skuteczności procesu zarządzania ryzykiem płynności, dla większości z powyższych miar ustalane limity lub wartości ostrzegawcze w ramach zestawu wewnętrznych limitów ryzyka płynności, których struktura ma charakter hierarchiczny (tzn. ustalane na poziomie Zarządu Banku oraz Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami). Obowiązujące limity i wartości ostrzegawcze podlegają systematycznym przeglądom (nie rzadziej niż corocznie), tak aby pozwalały na skuteczne monitorowanie płynności. Limity i wartości ostrzegawcze określają ramy dla tolerancji Banku w zakresie płynności i zgodne z przyjętym przez Bank apetytem na to ryzyko. Kształtowanie odpowiedniego profilu ryzyka płynności wspierane jest poprzez uwzględnienie kosztu płynności w ramach obowiązującego w Banku systemu cen transferowych.
Stosowane przez Bank miary i narzędzia podlegają cyklicznym przeglądom i systematycznie aktualizowane, co służy lepszemu odwzorowaniu profilu płynności. Proces monitorowania płynności i ryzyka płynności w Banku jest wspierany przez dedykowane systemy informatyczne (w szczególności w zakresie generowania kontraktowej i urealnionej luki płynności, raportowania nadzorczych miar płynności i limitów wewnętrznych oraz przygotowywania sprawozdawczości obowiązkowej). Bank przynajmniej raz do roku opracowuje przegląd procesu oceny adekwatności zasobów płynności (ILAAP), zgodnie z Wytycznymi EBA/GL/2016/10 dotyczącymi informacji na temat ICAAP oraz ILAAP gromadzonych do celów procesu przeglądu i oceny nadzorczej (SREP). Przegląd ten podlega opiniowaniu przez Komitet ZAP oraz zatwierdzeniu przez Zarząd i przedstawieniu Radzie Nadzorczej Banku.
Raporty dotyczące ryzyka płynności prezentowane wszystkim jednostkom Banku biorącym udział w procesie zarządzania tym ryzykiem. Wyniki analizy ryzyka płynności, stopień utylizacji norm nadzorczych oraz wewnętrznych limitów i wartości ostrzegawczych oraz wyniki testów warunków skrajnych, prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego (w cyklach tygodniowych), Zarządu Banku i Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami (w cyklach miesięcznych) oraz dla Rady Nadzorczej Banku oraz Komitetu ds. Ryzyka przy Radzie Nadzorczej (w cyklach kwartalnych). Raporty wchodzą w skład Systemu Informacji Zarządczej, którego celem jest wspomaganie zarządzania Bankiem, usprawnienie realizacji jego zadań oraz zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności funkcjonowania.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
70
Miary ryzyka płynności
Bank wyznacza nadzorcze miary płynności zgodnie z następującymi regulacjami: Zgodnie z Rozporządzeniem CRR oraz Rozporządzeniem 2019/876 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zmieniającym Rozporządzenie 575/2013) oraz rozporządzeniami delegowanymi i wykonawczymi odnoszącymi się do niego w zakresie płynności.
Do obecnie obowiązujących norm płynności krótkoterminowej zalicza się wymóg pokrycia wypływów netto LCR (relacja aktywów płynnych do wypływów netto, tj. różnicy pomiędzy wypływami a wpływami, przez okres występowania warunków skrajnych, trwający 30 dni kalendarzowych). LCR obliczany jest dla wszystkich walut łącznie (w przeliczeniu na PLN) oraz osobno dla walut znaczących: PLN oraz EUR. W przypadku wskaźnika w EUR, Bank identyfikuje niedopasowanie walutowe, związane ze sposobem finansowania kredytów długoterminowych udzielonych w tej walucie.
Bank jest zobowiązany również do utrzymywania wymogu dotyczącego stabilnego finansowania, od czerwca 2021 roku wymóg ten nazywany jest wymogiem w zakresie wskaźnika stabilnego finansowania netto NSFR. Kalkulowany jest on jako stosunek kwoty dostępnego stabilnego finansowania instytucji do kwoty wymaganego stabilnego finansowania. Zgodnie z normami zewnętrznymi wskaźnik NSFR, tak jak w przypadku wskaźnika LCR, powinien być utrzymywany na poziomie co najmniej 100%.
Ponadto w lipcu 2024 roku KNF wydał Rekomendację WFD, której celem jest ograniczenie ryzyka związanego z obecną strukturą finansowania kredytów hipotecznych. Bank w tym celu wyznacza i monitoruje Wskaźnik Długoterminowego Finansowania w ujęciu skonsolidowanym, w cyklach miesięcznych (a następnie raportuje jego poziom do KZAP i Zarządu Banku), jak również raportuje jego poziom do KNF (w cyklach kwartalnych). Wskaźnik WFD wg stanu na 31 grudnia 2024 roku wyniósł 108.2%. Zgodnie z Rekomendacją WFD każdy Bank począwszy od 31 grudnia 2026 roku będzie utrzymywać WFD na poziomie co najmniej 40%.
Bank, zgodnie z Rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2021/451 z dnia 17 grudnia 2020 roku w odniesieniu do sprawozdawczości dodatkowych wskaźników monitorowania płynności, opracowuje i przesyła do NBP raporty ALMM.
Zgodnie z Wytycznymi EBA/GL/2017/01 w sprawie ujawniania wskaźnika pokrycia wypływów netto w uzupełnieniu do ujawniania informacji na temat zarządzania ryzykiem płynności na podstawie art. 435 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, Bank prezentuje w Informacjach dotyczących Grupy Kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S.A., informacje ilościowe oraz jakościowe na temat wskaźnika pokrycia wypływów netto, wskaźnik stabilnego finansowania netto oraz ryzyka płynności. Powyższe informacje ujawniane zgodne z instrukcjami wskazanym przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.
W 2024 roku - nadzorcze miary płynności, tj. LCR oraz NSFR były wyznaczane codziennie (tj. w każdym dniu roboczym) i pozostawały na bezpiecznym poziomie, znacznie przewyższającym poziomy regulacyjne. Wg stanu na 31 grudnia 2024 roku normy te kształtowały się następująco:
Miara
31-12-2024
31-12-2023
Limit nadzorczy
LCR
214%
199%
100%
NSFR
165%
155%
100%
W ramach systemu zarządzania ryzykiem, Bank posiada zatwierdzony przez Zarząd Plan działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych, który określa potencjalne źródła pogorszenia /utraty płynności, zasady postępowania i kompetencje w sytuacjach awaryjnych. Ma on na celu oszacowanie horyzontu przetrwania oraz możliwości i kosztów przywrócenia stanu stabilnej płynności. Plan ten, oprócz analizy scenariuszy pogorszenia płynności w sytuacjach awaryjnych (której założenia zgodne z przeprowadzanymi testami warunków skrajnych), zawiera także mierzalne i niemierzalne symptomy wyprzedzające sytuacje awaryjne, pozwalające na systematyczne monitorowanie źródeł powstawania sytuacji kryzysowych w zakresie płynności. Symptomy te monitorowane przez Bank na bieżąco. Plan działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych jest systematycznie weryfikowany i aktualizowany, tak aby gwarantował operacyjne przygotowanie Banku do uruchomienia potencjalnych działań, możliwych do podjęcia w sytuacji zagrożenia płynności.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
71
Oprócz Planu działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych w Banku przeprowadza się testy warunków skrajnych w zakresie płynności.
Testy przeprowadzane zgodnie z Programem testów warunków skrajnych w zakresie ryzyka płynności, na który składają się:
1. Analizy wrażliwości (przeprowadzane nie rzadziej niż raz na rok),
2. Analizy/testy scenariuszowe (przeprowadzane nie rzadziej niż kwartalnie),
3. Testy odwrócone (przeprowadzane nie rzadziej niż raz na rok).
Testy mają na celu zbadanie sytuacji Banku w przypadku materializacji skrajnie niekorzystnych czynników ryzyka, których rodzaj i zakres na bieżąco ustalane na podstawie aktualnej sytuacji Banku, klientów i otoczenia rynkowego. Testy obejmują czynniki wewnętrzne (np. behawioralne zachowania klientów) oraz zewnętrzne (np. zmiany stóp procentowych). Czynniki te są analizowane w pięciu zdefiniowanych scenariuszach płynności:
1. kryzysu wewnętrznego (trwającym 6 miesięcy) którego źródłem jest zmniejszenie dostępności finansowania, zmaterializowanie się ryzyka koncentracji i utrata zaufania do Banku przez uczestników rynku (tzw. „run na Bank”),
2. kryzysu zewnętrznego (trwającym 3 miesiące) którego źródłem jest kryzys na rynkach finansowych, wzrost awersji do ryzyka i utrata zaufania do sektora bankowego oraz Banku w wyniku nieprzewidywalnego zdarzenia np. udanego ataku hackerskiego,
3. kryzysu mieszanego (trwającym 6 miesięcy) stanowiącego połączenie obu wcześniejszych scenariuszy z uwzględnieniem możliwych interakcji, przy czym scenariusz łączny nie jest prostą agregacją wyników poszczególnych testów, ale zakłada wystąpienie szoku systemowego i ponadprzeciętnych problemów Banku jednocześnie,
4. długoterminowym (trwającym 12 miesięcy) ujmującym wrażliwość Banku na czynniki ryzyka płynności o długoterminowym oddziaływaniu (wyjście rynku z nadpłynności, strategiczne zmiany w strukturze finansowania) oraz krótkoterminowym szokiem wewnętrznym lub zewnętrznym (wpływ ryzyka geopolitycznego),
5. uwzględniającym ryzyko ESG (w perspektywie do 1 miesiąca i do 12 miesięcy) w zakresie negatywnego finansowego wpływu na Bank wywołanego bieżącym lub przyszłym oddziaływaniem czynników ESG (kwestie środowiskowe, społeczne oraz związane z ładem korporacyjnym).
W Banku przygotowywane także (raz na kwartał) testy warunków skrajnych płynności śróddziennej. Wyniki przeprowadzonych testów warunków skrajnych prezentowane władzom Banku w materiałach kwartalnych dotyczących ryzyka płynności. W ramach analizy przygotowywane trzy scenariusze TWS płynności śróddziennej (wewnętrzny, zewnętrzny, mieszany) oraz test odwrócony dla płynności śróddziennej.
Bank, raz w roku dokonuje przeglądu Programu płynnościowych testów warunków skrajnych, którego celem jest uwzględnienie zmian zachodzących w samym Banku, jak i w jego otoczeniu (np. zmiany dotyczące warunków rynkowych). Przegląd ten zawiera:
1. analizę zgodności stosowania przeglądu z regulacjami i wymaganiami zewnętrznymi KNF oraz EBA,
2. przegląd czynników ryzyka oraz ich istotności i dotkliwości,
3. analizę adekwatności pokrycia wszystkich istotnych zidentyfikowanych czynników ryzyka płynności przez analizę wrażliwości i testy scenariuszowe,
4. ocenę adekwatności przyjętych założeń dla stosowanych scenariuszy oraz przyjętych założeń odnośnie szacowania kosztów przywrócenia sytuacji płynnościowej,
5. wnioski i ewentualne rekomendacje działań/dostosowań.
Wnioski z przeprowadzanych testów uwzględniane w bieżącym zarządzaniu płynnością i ryzykiem płynności, a także są podstawą do budowania struktury aktywów i pasywów.
Bank, w opracowywanych analizach, uwzględnia również możliwość niekorzystnej zmiany kursów walut obcych, w szczególność CHF i EUR, potencjalnie powodujące zwiększenie potrzeb płynnościowych.
Dodatkowo Bank przeprowadza testy Planu działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych, a w oparciu o jego wyniki dokonywane zmiany zapisów niniejszego Planu. Wyniki testu Planu działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych raportowane i analizowane na poziomie Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami oraz Zarządu Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
72
Testy warunków skrajnych wykonane w 2024 roku, analogicznie jak w 2023 roku pokazują, że Bank posiada stabilną sytuację płynnościową, a posiadane aktywa płynne pozwalają na przetrwanie założonych scenariuszy warunków skrajnych, w horyzoncie przeżycia w warunkach kryzysowych (1 miesiąc).
W poniższych tabelach zaprezentowano urealnioną lukę płynności (wartości bilansowe) oraz kontraktowe przepływy zobowiązań finansowych (wartości bilansowe):
Urealniona luka płynności
31-12-2024
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
Razem
Wskaźnik luki płynności
5,95
3,21
2,74
2,33
1,80
1,00
Aktywa razem
9 470 094
405 777
537 586
987 259
6 726 566
4 444 290
22 571 572
w tym należności od klientów
106 469
275 190
370 040
787 537
4 888 196
3 696 095
10 123 527
Pasywa razem
1 591 246
1 486 830
728 811
1 079 795
5 202 608
12 482 282
22 571 572
w tym zobowiązania wobec klientów
1 348 906
1 486 674
722 945
1 075 762
4 649 158
9 909 614
19 193 059
Luka
7 878 847
-1 081 053
-191 225
-92 536
1 523 958
-8 037 992
-
Luka skumulowana
7 878 847
6 797 794
6 606 570
6 514 034
8 037 992
-
-
31-12-2023*
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
Razem
Wskaźnik luki płynności
3,61
2,04
1,45
1,07
1,07
1,00
Aktywa razem
7 364 343
439 772
542 550
892 296
7 295 605
5 334 886
21 869 452
w tym należności od klientów
113 786
294 102
395 471
841 660
5 224 134
3 950 108
10 819 261
Pasywa razem
2 039 005
1 795 468
1 925 998
2 902 461
6 735 561
6 470 959
21 869 452
w tym zobowiązania wobec klientów
1 743 100
1 789 535
1 925 998
2 507 351
6 472 772
4 202 548
18 641 304
Luka
5 325 338
-1 355 696
-1 383 448
-2 010 165
560 044
-1 136 073
-
Luka skumulowana
5 325 338
3 969 642
2 586 194
576 029
1 136 073
-
-
*\ w 2023 r. wprowadzono nowy model stabilności bazy depozytowej
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
73
Przepływy kontraktowe aktywów i zobowiązań finansowych
31-12-2024
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
z nieokreślonym terminem zapadalności
Razem
Należności od innych banków
14 364
-
-
-
-
-
-
14 364
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
-
-
-
-
15 461
-
-
15 461
Papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
-
50 795
411 413
840 432
2 492 156
1 474 002
112 743
5 381 541
Papiery wartościowe wyceniane
wg zamortyzowanego kosztu
-
-
70 219
185 460
1 506 316
81 983
-
1 843 978
Papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez wynik finansowy
-
-
-
-
-
126 035
-
126 035
Należności od klientów
235 640
467 917
673 739
1 307 481
3 708 427
3 730 323
-
10 123 527
Pochodne instrumenty finansowe do obrotu
1 210
56
1 318
5 569
22 845
57 814
-
88 812
Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające
-
-
-
8 693
-
-
-
8 693
Razem
251 214
518 768
1 156 689
2 347 635
7 745 205
5 470 157
112 743
17 602 411
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
74
31-12-2023 dane przekształcone
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
z nieokreślonym terminem zapadalności
Razem
Należności od innych banków
4 131
-
137
-
15 000
-
-
19 268
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
-
-
-
-
-
-
-
-
Papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
30 919
424 829
530 799
77 831
2 504 864
19 821
106 656
3 695 719
Papiery wartościowe wyceniane
wg zamortyzowanego kosztu
452 659
-
50 100
48 004
1 733 330
82 172
-
2 366 265
Papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej przez wynik finansowy
-
-
-
-
-
126 328
-
126 328
Należności od klientów
509 707
299 679
535 105
1 437 724
4 281 531
3 755 515
-
10 819 261
Pochodne instrumenty finansowe do obrotu
3 119
2 206
833
2 632
38 973
65 582
-
113 345
Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające
-
-
-
-
15 556
-
-
15 556
Razem
1 000 535
726 714
1 116 974
1 566 191
8 589 254
4 049 418
106 656
17 155 742
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
75
31-12-2024
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
Razem
Zobowiązania wobec innych banków
239 930
-
4 589
-
-
-
244 519
Zobowiązania wobec klientów
11 899 334
3 893 174
1 833 404
909 570
497 689
159 888
19 193 059
Pochodne instrumenty finansowe
2 410
156
1 277
4 033
20 115
20 666
48 657
Zobowiązania podporządkowane
-
-
-
-
-
102 709
102 709
Pozostałe zobowiązania finansowe
-
-
-
-
533 335
2 449 293
2 982 628
Razem
12 141 674
3 893 330
1 839 270
913 603
1 051 139
2 732 556
22 571 572
31-12-2023
1M
1-3M
3-6M
6-12M
1-5Y
Pow. 5Y
Razem
Zobowiązania wobec innych banków
24 380
4 117
-
46 648
-
1
75 146
Zobowiązania wobec klientów
11 768 089
3 433 335
1 473 256
1 124 094
684 172
158 358
18 641 304
Pochodne instrumenty finansowe
2 713
1 816
-
4 426
34 401
33 297
76 653
Zobowiązania podporządkowane
-
-
-
344 036
-
102 996
447 032
Pozostałe zobowiązania finansowe
268 812
-
-
-
228 388
2 132 117
2 629 317
Razem
12 063 994
3 439 268
1 473 256
1 519 204
946 961
2 426 769
21 869 452
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
76
Przepływy środków pieniężnych instrumentów pochodnych (rozliczenia brutto)
Zestawienie zapadalności instrumentów pochodnych według terminów umownych na dzień 31 grudnia 2024 roku oraz na dzień 31 grudnia 2023 roku zaprezentowano w poniższych tabelach (wartości niezdyskontowane):
31-12-2024
1M
1–3M
3–6M
6-12M
Pow. 1Y
Razem
Wpływy, w tym:
573 707
7 711
14 110
64 786
363 766
1 024 080
FX forward
109 164
2 123
2 397
-
-
113 684
FX Spot
251 875
-
-
-
-
251 875
FX Swap
211 781
-
-
44 207
224 088
480 076
IRS
887
5 588
11 713
20 579
139 678
178 445
Wypływy, w tym:
575 508
5 741
12 005
56 501
323 138
972 893
FX forward
109 940
2 122
2 374
-
-
114 436
FX Spot
251 680
-
-
-
-
251 680
FX Swap
213 086
-
-
42 730
213 650
469 466
IRS
802
3 619
9 631
13 771
109 488
137 311
31-12-2023
1M
1–3M
3–6M
6-12M
Pow. 1Y
Razem
Wpływy, w tym:
714 536
161 621
32 353
38 299
176 893
1 123 702
FX forward
25 654
59 865
10 156
8 696
-
104 371
FX Spot
238 409
-
-
-
-
238 409
FX Swap
443 649
92 896
-
-
-
536 545
IRS
6 824
8 860
22 197
29 603
176 893
244 377
Wypływy, w tym:
715 929
159 661
30 002
33 906
147 963
1 087 461
FX forward
25 204
61 154
9 901
8 848
-
105 107
FX Spot
238 536
-
-
-
-
238 536
FX Swap
442 946
91 308
-
-
-
534254
IRS
9 243
7 199
20 101
25 058
147 963
209 564
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
77
9.2.2. Ryzyko stopy procentowej
Ryzyko stopy procentowej jest rozumiane jako obecne lub przyszłe ryzyko spadku zarówno wartości dochodów, jak i wartości ekonomicznej Banku, wynikające z niekorzystnych zmian stóp procentowych, które wpływają na instrumenty wrażliwe na zmiany stóp procentowych, w związku z ryzykiem niedopasowania, ryzykiem bazowym oraz ryzykiem opcji. Ryzyko stopy procentowej jest przede wszystkim generowane w Banku, zarówno w księdze bankowej jak i handlowej.
Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej
Głównym celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej jest dążenie do stabilizacji i optymalizacji wyniku odsetkowego netto (NII), przy jednoczesnym ograniczeniu negatywnego wpływu zmian rynkowych stóp procentowych na wartość ekonomiczną kapitału własnego (EVE).
W tym celu Bank wykorzystuje dwa narzędzia: posiadany portfel inwestycyjny oraz transakcje pochodne, dokonywane w ramach rachunkowości zabezpieczeń. Budowany w księdze bankowej portfel inwestycyjny powinien między innymi przyczyniać się do zabezpieczenia wyniku odsetkowego generowanego na kapitałach własnych Banku, jak również stabilnej części niewrażliwych na zmianę stopy procentowej osadów na rachunkach bieżących. Z drugiej strony portfel ten powoduje zmienność kapitału z aktualizacji wyceny.
Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej. Jej celem jest zabezpieczenie wartości godziwej obligacji Skarbu Państwa o stałym oprocentowaniu, stanowiących część portfela obligacji w modelu HtC&S i będących buforem płynnościowym Banku. Przeprowadzone transakcje zabezpieczające IRS ograniczają fluktuacje kapitału związane ze zmianami stóp procentowych.
Proces monitorowania ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej jest wspierany przez dedykowany system informatyczny, za pomocą którego Bank w szczególności wyznacza/przeprowadza:
1. lukę przeszacowania (repricing gap), prezentującą wartości aktywów, pasywów i pozycji pozabilansowych wrażliwych na zmiany stóp procentowych w terminach przeszacowania, bądź zapadalności/wymagalności,
2. symulacje wyniku odsetkowego netto odzwierciedlające projekcję NII w rocznym horyzoncie, w oparciu o przyjęte scenariusze rozwoju Banku oraz założenia odnośnie kształtowania się czynników rynkowych,
3. symulacje wyniku odsetkowego netto uwzględniające zmiany wartości rynkowej odzwierciedlające projekcję NII uwzględniającej zmianę wartości rynkowej, w rocznym horyzoncie, w oparciu o przyjęte scenariusze rozwoju Banku oraz założenia odnośnie kształtowania się czynników rynkowych,
4. symulacje wartości bieżącej (net present value, NPV) prezentujące wartości przepływów pieniężnych zdyskontowanych według zadanych parametrów rynkowych; w oparciu o analizy NPV wyznaczana jest miara wrażliwości EVE,
5. analizę wrażliwości EVE i NII na zmianę spreadu kredytowego,
6. szoki cenowe pod analizę ryzyka bazowego, których celem jest oszacowanie wpływu na wynik odsetkowy zróżnicowanej zmiany oprocentowania produktów, których oprocentowanie oparte jest o różne stawki bazowe,
7. analizę nierównoległego ryzyka niedopasowania, której celem jest oszacowanie wpływu na wartość ekonomiczną kapitału własnego nierównoległych zmian kształtu krzywej dochodowości,
8. analizę ryzyka opcji klienta, której celem jest oszacowanie wpływu na wynik finansowy Banku, realizowanych przez klientów opcji wbudowanych w produkty odsetkowe,
9. testy warunków skrajnych, w tym testy odwrócone oraz Supervisory Outlier Test celem jest określenie, jak skrajne zmiany czynników rynkowych wpływają na wynik odsetkowy netto i wartość ekonomiczną kapitału własnego,
10. poziom kapitału wewnętrznego na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej.
Miary ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej
W celu kontroli ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej Bank stosuje dwie miary: wrażliwość wyniku odsetkowego netto (NII) bez i z uwzględnieniem zmian wartości rynkowej na zmianę stóp procentowych o +/-200 p.b. oraz wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (EVE) na zmianę stóp procentowych o +/-200 p.b. Pomiar ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej dokonywany jest w oparciu o charakterystykę produktów (harmonogramy przepływów kapitałowych, przeszacowania stóp procentowych, wbudowane opcje), wynikającą z umów podpisanych z kontrahentami. Dla produktów o charakterze bieżącym, dla których klient posiada swobodę w kształtowaniu m.in. harmonogramu spłaty czy dysponowania środkami, Bank buduje tzw. portfele replikacyjne, które odzwierciedlają ekonomiczne terminy przepływów kapitałowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
78
Bank uwzględnia zachowania behawioralne klientów takie jak: poziomy wcześniejszych spłat kredytów czy poziomy zerwań depozytów, których sposób szacowania zdefiniowano w regulacjach wewnętrznych Banku. Przyjęte założenia zgodne z Wytycznymi EBA /GL/2022/14 w sprawie zarządzania ryzykiem stopy procentowej z tytułu działalności zaliczanej do portfela bankowego.
W poniższej tabeli przedstawione zostało porównanie wartości miar NII i EVE pomiędzy 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku:
ΔNII+MV
ΔNII
ΔEVE
-200 p.b.
+200 p.b.
-200 p.b.
+200 p.b.
-200 p.b.
+200 p.b.
31-12-2024
112 600
-98 325
-29 452
30 471
178 313
-164 838
31-12-2023
8 690
-3 660
-46 290
45 835
159 359
-145 744
Zmiana
103 910
-94 665
16 838
-15 364
18 954
-19 094
W 2024 roku zarówno miara NII, jak i EVE znajdowały się w ramach limitów/wartości ostrzegawczych, zgodnych z przyjętymi przez Radę Nadzorczą apetytem i tolerancją na ryzyko. Zmiany wartości powyższych miar cechują się pewną cyklicznością, co związane jest z regularnym przybliżaniem się terminu przeszacowania pozycji o zmiennym oprocentowaniu oraz zapadalności/wymagalności pozycji, których oprocentowanie jest stałe.
W 2024 roku wrażliwość wyniku odsetkowego na obniżenie się rynkowych stóp procentowych znacznie zmniejszyła się, co było spowodowane m.in. zwiększeniem salda depozytów klientów detalicznych o 0,298 mld PLN oraz zwiększeniem salda depozytów klientów korporacyjnych o 0,383 mld PLN, a także rozluźnieniem polityki monetarnej przez Radę Polityki Pieniężnej oraz decyzjami Banku, dotyczącymi obniżenia oprocentowania lokat terminowych oraz rachunków oszczędnościowych.
Wrażliwość wyniku odsetkowego z uwzględnieniem zmian wartości rynkowej na spadek/wzrost stóp procentowych o 200 p.b. wg stanu na koniec grudnia 2024 roku wyniosła 112,6 mln / -98,3 mln zł. Wzrost wrażliwości wynika z zakupu 1 770 mln PLN obligacji skarbowych do portfela HTC&S. Wzrost wrażliwości EVE na wzrost stóp procentowych wynikał m.in. z wydłużenia duracji portfela poprzez zakup obligacji Skarbu Państwa na kwotę 1,77 mld PLN (w tym 1,27 mld PLN obligacji stałokuponowych).
Zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) 2024/856 oraz wytycznymi EBA/GL/2022/14 w sprawie zarządzania ryzykiem stopy procentowej z tytułu działalności zaliczanej do portfela bankowego Bank zobligowany jest do przeprowadzania nadzorczego testu wartości odstających (Supervisory Outlier Test, SOT).
Wyniki nadzorczego testu wartości odstających (SOT) dla 6 standardowych scenariuszy szokowych EVE oraz 2 standardowych scenariuszy NII, określonych w Rozporządzeniu, przedstawione zostały w poniższej tabeli:
ΔNII w danym scenariuszu SOT
ΔEVE w danym scenariuszu SOT
Data
równoległy wzrost szoku
równoległy spadek szoku
równoległy wzrost szoku
równoległy spadek szoku
wystromie- nie krzywej 1
wypłaszcze- nie krzywej 2
wzrost szoku dla stóp krótko- term. 3
spadek szoku dla stóp krótkoterm. 3
31-12-2024
19 344
-40 379
-170 000
97 047
40 500
-112 776
-164 587
89 435
31-12-2023
32 023
-69 008
-146 017
84 320
31 049
-89 171
-133 973
73 442
Zmiana
-12 679
28 629
-23 983
12 727
9 451
-23 605
-30 614
15 993
1 gwałtowniejszy szok (spadek stóp krótkoterminowych i wzrost stóp długoterminowych),
2 bardziej umiarkowany szok (wzrost stóp krótkoterminowych i spadek stóp długoterminowych),
3 szok stóp procentowych w krótkim okresie wygasza się w dłuższych tenorach.
Wyniki przeprowadzonej analizy SOT wskazują, że według stanu na koniec 2024 roku, podobnie jak wg stanu na koniec 2023 roku, Bank najbardziej narażony jest na spadek wartości ekonomicznej kapitału (EVE) w scenariuszu równoległego przesunięcia krzywej stóp procentowych w górę (Parallel Up). W przypadku wrażliwości wyniku odsetkowego netto (NII), Bank jest narażony na scenariusz równoległego przesunięcia krzywej stóp procentowych w dół (Parallel Down). Wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału własnego Banku w dwóch najbardziej
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
79
dotkliwych scenariuszach (tj. Short Up i Parallel Up) zwiększyła się względem danych z 2023 roku. We wszystkich scenariuszach poziom wrażliwości wartości ekonomicznej kapitału oraz wyniku odsetkowego znajdują się bezpiecznie poniżej nadzorczych wartości ostrzegawczych i limitów.
Wrażliwość EVE i NII na zmianę spreadu kredytowego o 100 p.b. wg stanu na koniec grudnia 2024 roku wyniosły odpowiednio: -205,5 mln i -32,5 mln zł. Bank uwzględnił ryzyko spreadu kredytowego w apetycie i tolerancji na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej. Ryzyko to zostało również wzięte pod uwagę przy wyznaczeniu kapitału wewnętrznego.
Bank, raz w miesiącu, przeprowadza analizę testów warunków skrajnych, badając kształtowanie się poziomu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej i handlowej w przypadku materializacji skrajnych zmian czynników ryzyka. W księdze bankowej badany jest wpływ podanych scenariuszy na następujące elementy:
1. wrażliwość wyniku odsetkowego (NII):
scenariusze równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych w przedziale [-500 p.b, +500 p.b],
scenariusze zmian kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%,
scenariusze łącznych zmian równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych o ±100/200 p.b i ±500 p.b. oraz kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%,
2. wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (EVE):
scenariusze równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych w przedziale [-500 p.b, +500 p.b],
scenariusze zmian kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%,
scenariusze łącznych zmian równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych o ±200 p.b i ±500 p.b. oraz kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%,
3. wrażliwość kapitału z aktualizacji wyceny w scenariuszach zmian stóp procentowych w przedziale [-500 p.b., +500 p.b.],
4. wrażliwość wartości bieżącej portfela obligacji w scenariuszach zmian stóp procentowych w przedziale [-500 p.b., +500 p.b.] w podziale na emitenta (SP&NBP (bez FVH), korporacje, samorządy) oraz w podziale na portfele (H2C&S (bez FVH), H2C).
Ponadto w Banku przeprowadzane są testy odwrócone:
1. dla miary EV testy w zakresie wpływu zmian czynników rynkowych, których celem jest pokazanie sytuacji, kiedy wrażliwość WEK spadnie poniżej 20% funduszy własnych,
2. dla miary NII:
testy, których celem jest pokazanie, kiedy wrażliwość NII spadnie poniżej poziomu apetytu,
testy, których celem jest wskazanie obszarów podatności na zagrożenia wynikające ze strategii w zakresie zabezpieczania i zarządzania ryzykiem oraz reakcji behawioralnych klientów.
Wyniki analizy testów warunków skrajnych wg stanu na 31 grudnia 2024 roku pokazują, przy wystąpieniu skrajnie niekorzystnych warunków rynkowych i zwiększonym zaangażowaniu Banku w instrumenty wrażliwe na ryzyko stopy procentowej, ryzyko działalności w portfelu bankowym utrzymuje się na bezpiecznym poziomie.
Z uwagi na charakter działalności Banku oraz strukturę portfela papierów wartościowych, ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej jest stale istotne. Bank, w ramach procesu ICAAP, szacuje kapitał wewnętrzny na to ryzyko. Zgodnie z regulacjami nadzorczymi i wewnętrznymi, kapitał wewnętrzny na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej odnosi się zarówno do potencjalnych zmian wartości ekonomicznej kapitału jak i wyniku odsetkowego na skutek niekorzystnej zmiany stóp procentowych i spreadu kredytowego.
Bank, w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej 10-letnich obligacji BGK (wyemitowanych na rzecz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, gwarantowanych przez Skarb Państwa) o wartości nominalnej 150 mln zł, o stałym oprocentowaniu w modelu biznesowym HtC&S, od lipca 2020 roku stosuje opcję wyceny wg wartości godziwej przez wynik finansowy (opcję FVPL). Zawarte w tym celu transakcje zabezpieczające IRS pozwalają na zamianę odsetek od nabytych obligacji naliczanych wg stałej stopy oprocentowania na odsetki naliczane wg formuły WIBOR 6M plus marża, co zabezpiecza Bank przed negatywnym wynikiem w przypadku wzrostu rynkowych stóp procentowych. Wyniki przeprowadzanego monitoringu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej są prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu ZAP i Zarządu Banku (w cyklach miesięcznych) oraz dla Komitetu ds. Ryzyka i Rady Nadzorczej Banku (w cyklach kwartalnych).
Bank wdrożył nowe raportowanie do NBP zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) 2024/855 EBA z 2024 roku w zakresie ryzyka IRRBB.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
80
Ryzyko stopy procentowej w księdze handlowej
Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej w księdze handlowej jest uzyskanie w tym obszarze działalności, zakładanego w planie finansowym wyniku finansowego, przy akceptowalnej ekspozycji Banku na przedmiotowe ryzyko oraz minimalizacja jego negatywnych skutków z tytułu posiadanych w księdze handlowej instrumentów wrażliwych na zmiany stóp procentowych.
Miary ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej
W BOŚ S.A., w celu monitorowania ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej, wykorzystuje się:
1. model wartości zagrożonej (model VaR) wyznaczony dla poziomu ufności 99% w oparciu o dzienną zmienność stóp procentowych z 250 dni roboczych poprzedzających dzień analizy,
2. BPV (tzn. wrażliwość papierów wartościowych i instrumentów pochodnych generujących ryzyko stopy procentowej przy zmianie stóp procentowych o 1 p.b.),
3. system limitów /wartości ostrzegawczych,
4. testy warunków skrajnych.
W 2024 roku nie doszło do istotnych zmian w technikach pomiaru ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej.
Wartość VaR stopy procentowej w księdze handlowej oraz wpływ scenariusza stress testowego - równoległego przesunięcia krzywych dochodowości IRS i BOND w górę/w dół o 500/300 p.b. na wynik Banku w okresach rocznych, kształtowała się następująco (podano wartość maksymalną, minimalną, średnią oraz na datę sprawozdawczą):
VaR 1-dniowy
Testy warunków skrajnych +500/- 300 p.b.
Data
średnia
max
Min
na datę
limit
na datę
Limit na wyniki stress testów KH*
31-12-2024
102
205
40
47
600
-1 077
-30 000
31-12-2023
147
261
40
44
600
-65
-30 000
*\ łączny limit dla TWS ryzyka stopy procentowej KH i ryzyka walutowego
W celu weryfikacji modelu wartości zagrożonej Bank, raz na miesiąc, przeprowadza analizę back-testing, kalkulowaną poprzez porównanie maksymalnych strat, wyznaczonych z modelu VaR, z rzeczywistymi zyskami i stratami oraz z teoretycznymi zmianami wyniku, wynikającymi z rewaluacji pozycji. Wyniki back-testingu, w cyklach miesięcznych, są prezentowane w raportach zarządczych.
System limitów /wartości ostrzegawczych w zakresie ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej obejmuje:
1. limit /wartość ostrzegawcza na VaR 1-dniowy,
2. wartość ostrzegawcza BPV dla instrumentów generujących ryzyko stopy procentowej w księdze handlowej, obowiązujący zarówno w ciągu dnia jak i na koniec dnia,
3. limity maksymalnej 1-dniowej, 30-dniowej (stop loss) i rocznej straty ( end loss) na aktywach w portfelu handlowym.
Kalkulowanie i monitorowanie poziomu wykorzystania poszczególnych limitów /wartości ostrzegawczych przeprowadzane jest każdego dnia roboczego oraz w ciągu dnia przez Departament Zarządzania Aktywami i Pasywami w ramach I linii obrony. Kontrola ww. limitów /wartości ostrzegawczych dokonywana jest wg stanu na koniec każdego dnia roboczego przez Departament Ryzyka Finansowego w ramach II linii obrony.
Bank, raz w miesiącu, przeprowadza analizę testów warunków skrajnych, badając kształtowanie się poziomu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej i handlowej w przypadku materializacji skrajnych zmian czynników ryzyka.
W księdze handlowej badany jest wpływ skrajnie niekorzystnych zmian poziomu rynkowych stóp procentowych na wynik Banku zarówno za pomocą metody historycznej jak i parametrycznej. Metoda historyczna uwzględniała zmienność stóp procentowych wywołanych m.in. kryzysem geopolitycznym.
Analizy stress testowe w księdze handlowej przeprowadzane z uwzględnieniem i bez uwzględnienia założenia korelacji pomiędzy zmianami krzywych oraz braku płynności rynku (brak możliwości zamknięcia pozycji otwartej
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
81
w ciągu dnia). W parametrycznych stress testach przyjmuje się założenie o równoległym przesunięciu w górę/w dół stóp procentowych krzywych o 500/300 p.b. Poziomy czynników ryzyka w scenariuszach historycznych ustalane na podstawie analizy szeregów czasowych dynamiki stóp procentowych krzywych bondowych i IRS w tenorze 3 letnim, w których uwzględniane statystycznie istotne trendy, zmienność oraz wskaźnik Hursta opisujący propagację wariancji zmian.
Wyniki tej analizy pokazują, przy wystąpieniu skrajnie niekorzystnych warunków rynkowych i zwiększonych pozycji Banku w instrumentach wrażliwych na ryzyko stopy procentowej, działalność zarówno w portfelu bankowym jak i handlowym Banku utrzymuje się na bezpiecznym poziomie.
W Banku badany jest również wpływ powodzi wielkopowierzchniowej na wynik księgi handlowej z tytułu ryzyka stopy procentowej oraz na wrażliwość wyniku odsetkowego (NII) i wartości ekonomicznej kapitału (EVE) (stress testy ESG). Wyniki stress testów ryzyka klimatycznego wskazują na nieznaczny wpływ tego ryzyka na wynik księgi handlowej.
Wyniki przeprowadzanego monitoringu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej oraz w księdze handlowej: w cyklach tygodniowych prezentowane w raportach przygotowywanych dla Zarządu Banku oraz Komitetu ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego (Komitet funkcjonował do 31 grudnia 2024 roku), w cyklach miesięcznych w raportach przygotowywanych dla Zarządu Banku i Komitetu ZAP oraz w cyklach kwartalnych - dla Rady Nadzorczej Banku oraz Komitetu ds. Ryzyka.
Miary ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej były na bieżąco monitorowane.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
82
Pochodne instrumenty finansowe
Poniższe tabele zawierają dekompozycję instrumentów pochodnych na instrumenty bazowe w celu przedstawienia ich wartości na zmiany stóp procentowych (wartości nominalne):
31-12-2024
1M
1–3M
3–6M
6-12M
Pow. 1Y
Razem
Aktywa
FX forward
109 164
2 123
2 397
-
-
113 684
FX Spot
251 875
-
-
-
-
251 875
FX Swap
211 781
-
-
44 207
224 088
480 076
IRS
298 000
368 471
677 501
224 701
696 624
2 265 297
Razem aktywa
870 820
370 594
679 898
268 908
920 712
3 110 932
Pasywa
FX forward
109 940
2 122
2 374
-
-
114 436
FX Spot
251 680
-
-
-
-
251 680
FX Swap
213 086
-
-
42 730
213 650
469 466
IRS
20 000
269 461
666 026
477 309
832 501
2 265 297
Razem pasywa
594 706
271 583
668 400
520 039
1 046 151
3 100 879
Razem
276 114
99 011
11 498
-251 131
-125 439
31-12-2023
1M
1–3M
3–6M
6-12M
Pow. 1Y
Razem
Aktywa
FX forward
25 654
59 865
10 156
8 696
-
104 371
FX Spot
238 409
-
-
-
-
238 409
FX Swap
443 649
92 896
-
-
-
536 545
IRS
634 940
616 880
476 049
100 601
1 064 647
2 893 117
Razem aktywa
1 342 652
769 641
486 205
109 297
1 064 647
3 772 442
Pasywa
FX forward
25 204
61 154
9 901
8 848
-
105 107
FX Spot
238 536
-
-
-
-
238 536
FX Swap
442 946
91 308
-
-
-
534 254
IRS
566 676
476 139
305 608
85 000
1 459 694
2 893 117
Razem pasywa
1 273 362
628 601
315 509
93 848
1 459 694
3 771 014
Razem
69 290
141 040
170 696
15 449
-395 047
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
83
9.2.3. Ryzyko walutowe
Ryzyko walutowe rozumiane jest jako ryzyko strat Banku wynikających ze zmian kursów walutowych. Ryzyko to jest generowane w Banku przede wszystkim w księdze handlowej.
Celem Banku w zakresie zarządzania ryzykiem walutowym w księdze bankowej jest nieutrzymywanie otwartych indywidualnych pozycji. Ekspozycje walutowe, wynikające z działalności prowadzonej w ramach księgi bankowej, systematycznie transferowane do księgi handlowej tego samego dnia lub najpóźniej następnego dnia roboczego. Pozycja walutowa wynikająca z działalności Banku w księdze bankowej, która nie została przetransferowana w danym dniu na księgę handlową, podlega kontroli za pomocą limitów otwartych pozycji walutowych w księdze bankowej na koniec dnia.
Głównymi pozycjami walutowymi Banku są pozycje w PLN, USD, EUR i CHF.
Miary ryzyka walutowego
Dla monitorowania ryzyka walutowego na otwartych pozycjach walutowych w księdze handlowej (bilansowych i pozabilansowych) w Banku, podobnie jak w przypadku ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej, stosuje się:
1. model wartości zagrożonej (VaR) wyznaczony dla poziomu ufności 99% w oparciu o dzienną zmienność kursów walutowych z 250 dni roboczych poprzedzających dzień analizy,
2. system limitów/wartości ostrzegawczych,
3. analizy testów warunków skrajnych.
Wartość VaR walutowego w księdze handlowej Banku oraz wpływ scenariusza stress testowego wzrost/spadek kursów wszystkich walut w stosunku do PLN o 50%/30% na wynik Banku w okresach rocznych kształtowały się następująco (podano wartość maksymalną, minimalną i średnią oraz na datę sprawozdawczą):
VaR 1-dniowy
Data
średnia
max
min
na datę
limit
Testy warunków skrajnych wzrost/spadek kursów walutowych o 50%/30% na datę
Limit na wyniki stress testów KH*
31-12-2024
120
394
4
278
600
-12 856
-30 000
31-12-2023
108
317
8
199
600
-8 562
-30 000
*\ łączny limit dla TWS ryzyka stopy procentowej KH i ryzyka walutowego
Bank, w celu weryfikacji modelu wartości zagrożonej, raz w miesiącu, przeprowadza analizy back-testing, poprzez porównanie maksymalnych strat, wyznaczonych z modelu VaR z rzeczywistymi zyskami i stratami oraz z teoretycznymi zmianami wyniku wynikającymi z rewaluacji pozycji. Wyniki back-testingu, w cyklach miesięcznych, są prezentowane w raportach zarządczych.
System limitów/wartości ostrzegawczych w zakresie ryzyka walutowego w księdze handlowej obejmuje:
1. limit/wartość ostrzegawcza na VaR 1-dniowy,
2. wartość ostrzegawcza kwotowa na pozycję całkowitą oddzielnie dla księgi handlowej i bankowej,
3. limity straty dziennej i 30 -dniowej (stop loss) oraz straty rocznej (end loss) z tytułu transakcji wymiany walut.
Kontrola wykorzystania ww. limitów/wartości ostrzegawczych w księdze handlowej przeprowadzana jest każdego dnia roboczego oraz w ciągu dnia przez Departament Zarządzania Aktywami i Pasywami w ramach I linii obrony. Kontrola ww. limitów /wartości ostrzegawczych dokonywana jest wg stanu na koniec każdego dnia roboczego przez Departament Ryzyka Finansowego w ramach II linii obrony. Przeprowadzone analizy wskazują, że w badanym okresie ryzyko walutowe w Banku kształtowało się na niskim poziomie. Bank, raz w miesiącu, przeprowadza analizę testów warunków skrajnych, badając kształtowanie się poziomu ryzyka walutowego w przypadku materializacji skrajnych zmian czynników ryzyka za pomocą metody historycznej jak i parametrycznej. Metoda historyczna uwzględniała zmienność kursów walutowych wywołanych m.in. kryzysem geopolitycznym.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
84
Bank przeprowadza parametryczne stress testy na wartość wyniku portfela tradingowego z tytułu transakcji wymiany walutowej przyjmując założenie o aprecjacji/deprecjacji złotego w odniesieniu do wszystkich walut obcych Banku o 30%/50%. Poziomy czynników ryzyka w scenariuszach historycznych ustalane na podstawie analizy szeregów czasowych dynamiki kursów walutowych, w których uwzględniane statystycznie istotne trendy, zmienność oraz wskaźnik Hursta opisujący propagację wariancji zmian. Analizy stress testowe przeprowadzane z uwzględnieniem i bez uwzględnienia założenia korelacji pomiędzy zmianami kursów walutowych oraz braku płynności rynku (brak możliwości zamknięcia pozycji otwartej w ciągu dnia).
Wyniki analizy stress-testing pokazują, przy wystąpieniu skrajnie niekorzystnych warunków rynkowych i zwiększonych pozycji, działalność Banku w zakresie ryzyka walutowego utrzymuje się na bezpiecznym poziomie.
W Banku badany jest również wpływ powodzi wielkopowierzchniowej na wynik księgi handlowej z tytułu ryzyka walutowego (stress testy ESG). Wyniki stress testów ryzyka klimatycznego wskazują na nieznaczny wpływ tego ryzyka na wynik księgi handlowej.
Wyniki analizy ryzyka walutowego w księdze handlowej, w ramach raportów dziennych, przekazywane Członkom Zarządu Banku i Komitetu ZAP, w cyklach tygodniowych prezentowane w raportach przygotowywanych dla Zarządu Banku oraz Komitetu ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego (Komitet funkcjonował do 31 grudnia 2024 roku), w cyklach miesięcznych w raportach przygotowywanych dla Zarządu Banku i Komitetu ZAP oraz w cyklach kwartalnych - dla Rady Nadzorczej Banku oraz Komitetu ds. Ryzyka.
Zmienność kursów walutowych związana z m.in. z kryzysem geopolitycznym nie podwyższyła istotnie poziomu ryzyka walutowego. Miary ryzyka walutowego były na bieżąco monitorowane i utrzymywały się w ramach przyjętych przez Bank limitów.
Zestawienie otwartych pozycji walutowych na dzień 31 grudnia 2024 roku oraz na dzień 31 grudnia 2023 roku zaprezentowano w poniższych tabelach.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
85
Ryzyko walutowe (wartości bilansowe netto)
31-12-2024
PLN
EUR
USD
CHF
Inne
Razem
Aktywa
Środki pieniężne i ekwiwalenty
4 153 790
120 244
17 144
6 501
4 699
4 302 378
Należności od innych banków
12 185
2 179
-
-
-
14 364
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
103 816
457
-
-
-
104 273
dłużne papiery wartościowe
15 461
-
-
-
-
15 461
instrumenty pochodne
88 355
457
-
-
-
88 812
Pochodne instrumenty zabezpieczające
8 693
-
-
-
-
8 693
Inwestycyjne papiery wartościowe, w tym:
7 351 391
135
28
-
-
7 351 554
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
112 580
135
28
-
-
112 743
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
5 268 798
-
-
-
-
5 268 798
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 843 978
-
-
-
-
1 843 978
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy (wg opcji WGpWF)
126 035
-
-
-
-
126 035
Należności od klientów
8 119 807
1 791 232
159 132
53 356
-
10 123 527
Inwestycje w jednostkach zależnych
280 822
-
-
-
-
280 822
Inne aktywa*
383 441
1 175
247
1 076
22
385 961
Aktywa razem
20 413 945
1 915 422
176 551
60 933
4 721
22 571 572
Pozycje pozabilansowe tworzące pozycję walutową
121 783
206 065
111 539
42 862
Zobowiązania
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
29 843
214 676
-
-
-
244 519
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
48 349
308
-
-
-
48 657
Zobowiązania wobec klientów
17 619 078
1 303 872
192 482
38 812
38 815
19 193 059
Zobowiązania z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych
199 762
-
-
-
-
199 762
Zobowiązania podporządkowane
102 709
-
-
-
-
102 709
Rezerwy
89 456
106 652
5 095
132 370
-
333 573
Pozostałe zobowiązania
238 147
2 643
3 523
320
97
244 730
Zobowiązania razem
18 327 344
1 628 151
201 100
171 502
38 912
20 367 009
Pozycje pozabilansowe tworzące pozycję walutową
411 749
161 545
5 552
20 967
Pozycja bilansowa
287 271
-24 549
-110 569
-34 191
Pozycja pozabilansowa
-289 966
44 520
105 987
21 895
Otwarta pozycja walutowa Banku
-2 695
19 971
-4 582
-12 296
*\ Na pozycję składają się: wartości niematerialne, rzeczowe aktywa trwałe, aktywa z tytułu podatku dochodowego, prawo do użytkowania - leasing oraz inne aktywa
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
86
31-12-2023
dane przekształcone
PLN
EUR
USD
CHF
Inne
Razem
Aktywa
Środki pieniężne i ekwiwalenty
3 777 663
104 397
79 801
1 700
60 392
4 023 953
Należności od innych banków
14 710
1 217
3 341
-
-
19 268
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
112 725
620
-
-
-
113 345
dłużne papiery wartościowe
-
-
-
-
-
-
instrumenty pochodne
112 725
620
-
-
-
113 345
Pochodne instrumenty zabezpieczające
15 556
-
-
-
-
15 556
Inwestycyjne papiery wartościowe,
w tym:
6 188 147
138
27
-
-
6 188 312
kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
106 491
138
27
-
-
106 656
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
3 589 063
-
-
-
-
3 589 063
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
2 366 265
-
-
-
-
2 366 265
dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
126 328
-
-
-
-
126 328
Należności od klientów
8 646 481
1 873 224
158 122
141 434
-
10 819 261
Inwestycje w jednostkach zależnych
276 191
-
-
-
-
276 191
Inne aktywa*
411 204
781
318
994
269
413 566
Aktywa razem
19 442 677
1 980 377
241 609
144 128
60 661
21 869 452
Pozycje pozabilansowe tworzące pozycję walutową
198 854
95 274
116 204
19 999
-
Zobowiązania
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
26 275
2 087
-
46 784
-
75 146
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
76 126
527
-
-
-
76 653
Zobowiązania wobec klientów
16 721 109
1 549 776
264 328
46 070
60 021
18 641 304
Zobowiązania podporządkowane
447 032
-
-
-
-
447 032
Rezerwy
100
68 456
9 990
149 842
-
228 388
Pozostałe zobowiązania
255 796
9 058
5 890
193
187
271 124
Zobowiązania razem
17 526 438
1 629 904
280 208
242 889
60 208
19 739 647
Pozycje pozabilansowe tworzące pozycję walutową
599 432
76 161
19 592
10 304
Pozycja bilansowa
350 473
-38 599
-98 761
453
Pozycja pozabilansowa
-400 578
19 113
96 612
9 695
Otwarta pozycja walutowa Banku
-50 105
-19 486
-2 149
10 148
*\ Na pozycję składają się: wartości niematerialne, rzeczowe aktywa trwałe, aktywa z tytułu podatku dochodowego, prawo do użytkowania - leasing oraz inne aktywa
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Walutowa pozycja pozabilansowa wynika przede wszystkim z zawartych transakcji FX Swap, które stosowane przez Bank do pokrycia niedopasowania płynnościowego w walutach obcych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
87
9.3. Zarządzanie kapitałem
Adekwatność kapitałowa
Celem zarządzania adekwatnością kapitałową jest:
1. utrzymanie optymalnego poziomu i struktury funduszy własnych tak, aby miary adekwatności kapitałowej kształtowały się powyżej minimalnego poziomu wymaganego przez nadzór bankowy oraz powyżej poziomu akceptowanego przez Bank, które umożliwia działanie w sposób bezpieczny, a jednocześnie zapewniający realizację jego celów biznesowych ,
2. zapewnienie pokrycia funduszami własnymi ryzyk występujących w działalności Banku,
3. zapewnienie odpowiedniej stopy zwrotu z kapitału poprzez efektywne wykorzystanie funduszy własnych.
Do podstawowych miar adekwatności kapitałowej należą:
1. łączny współczynnik kapitałowy (TCR),
2. współczynnik kapitału Tier I,
3. współczynnik kapitału podstawowego Tier I,
4. wskaźnik dźwigni,
5. relacja kapitału wewnętrznego do funduszy własnych,
6. wskaźnik MREL w odniesieniu do łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko,
7. wskaźnik MREL w odniesieniu do ekspozycji całkowitej.
Na proces zarządzania adekwatnością kapitałową składa się:
1. tworzenie planów kapitałowych krótko- i długo- terminowych, w szczególności:
określenie celów kapitałowych,
określenie źródeł pozyskania funduszy własnych i ich struktury,
określenie preferowanej struktury bilansu oraz wielkości wpływających na wymogi regulacyjne i kapitał wewnętrzny,
przeprowadzanie testów warunków skrajnych, celem określenia wpływu na miary adekwatności kapitałowej,
2. identyfikacja i pomiar istotnych rodzajów ryzyka w działalności Banku,
3. określenie limitów wewnętrznych dla miar adekwatności kapitałowej,
4. raportowanie (wewnętrzne i zewnętrzne) wielkości mających wpływ na wysokość miar adekwatności kapitałowej, umożliwiające ocenę ich adekwatności,
5. monitorowanie i prognozowanie miar adekwatności kapitałowej, celem określenia stopnia wykorzystania limitów nadzorczych i wewnętrznych oraz określenie ryzyka konieczności podejmowania działań określonych w awaryjnym planie kapitałowym, planie ochrony kapitału lub grupowym planie naprawy,
6. tworzenie krótko- i długo- terminowych planów kapitałowych, w szczególności awaryjnego planu kapitałowego oraz grupowego planu naprawy.
Fundusze własne
Wartość funduszy własnych została wyznaczona zgodnie z Rozporządzeniem (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, wraz z późniejszymi zmianami (zwanym dalej CRR).
Okres przejściowy dotyczący złagodzenia wpływu wdrożenia MSSF 9 na fundusze własne o którym mowa w artykule 1 pkt 1 ust. 9 Rozporządzenia (UE) 2017/2395 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2017 roku zmieniającego CRR zakończył się 31 grudnia 2022 roku Bank nie stosuje rozwiązań przejściowych dot. odwracania efektu wdrożenia MSSF 9 w funduszach własnych o których mowa w Rozporządzeniu (UE) 2020/873 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 czerwca 2020 roku zmieniającym CRR i Rozporządzeniu (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19. W związku z tym, Bank od 01 stycznia 2023 roku nie stosuje rozwiązań przejściowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
88
Wymogi regulacyjne
Wartość wymogów regulacyjnych z tytułu funduszy własnych została wyznaczona zgodnie z CRR. Bank kalkuluje wymóg regulacyjny z tytułu funduszy własnych metodami standardowymi (dla ryzyka kredytowego kontrahenta uproszczona metoda standardowa) w zakresie:
1. ryzyka kredytowego iloczyn w pełni skorygowanej wartości ekspozycji (z tyt. pozycji bilansowych i zobowiązań pozabilansowych), współczynnika konwersji kredytowej (dla zobowiązań pozabilansowych), odpowiedniej wagi ryzyka stosowanej dla klasy bazylejskiej danej ekspozycji oraz innych korekt, zgodnie z CRR i wartości 8%,
2. ryzyka kredytowego kontrahenta iloczyn ekwiwalentu bilansowego i odpowiedniej wagi ryzyka stosowanej dla klasy bazylejskiej danej ekspozycji oraz innych korekt, zgodnie z CRR i wartości 8%,
3. ryzyka operacyjnego,
4. ryzyka rynkowego,
5. ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej - CVA.
Wymogi regulacyjne w 2024 roku stanowiły kapitał wewnętrzny ustalany w ramach Filara I. Narzut z tytułu kredytów nieobsługiwanych (NPE)/kredytów z utratą wartości (NPL) w 2024 roku wynosił 0 PLN.
Łączny współczynnik kapitałowy, współczynnik kapitału Tier I i współczynnik kapitału podstawowego Tier I
Zgodnie z art. 92 CRR, Bank jest zobowiązany utrzymywać łączny współczynnik kapitałowy na poziomie co najmniej 8%. Współczynnik kapitału Tier I i współczynnik kapitału podstawowego Tier I powinny wynosić odpowiednio co najmniej 6% i 4,5%.
Zgodnie z Rozporządzeniem CRR oraz ustawą z dnia 05 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, instytucje finansowe mają obowiązek utrzymywania dodatkowych buforów kapitałowych dla współczynników kapitałowych. Od 01 stycznia 2019 roku bufor zabezpieczający wynosi 2,5 p.p., specyficzny dla instytucji bufor antycykliczny wynosi 0 p.p. Bank nie został objęty buforem innej instytucji o znaczeniu systemowym. Bufor ryzyka systemowego decyzją Ministra Finansów z dnia 18 marca 2020 roku został rozwiązany.
W dniu 16 grudnia 2024 roku Komisja Nadzoru Finansowego zaleciła utrzymywanie funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych, w wysokości 3,76 p.p. na poziomie jednostkowym ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. a-c rozporządzenia nr 575/2013, powiększonego o dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe oraz o wymóg połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym. Dodatkowy narzut powinien składać się w całości z kapitału podstawowego Tier I.
W efekcie, na dzień 31 grudnia 2024 roku zalecane przez Komisję minimalne wskaźniki kapitałowe dla Banku wynoszą:
1. dla współczynnika kapitału podstawowego Tier I – 10,76%,
2. dla współczynnika kapitału Tier I – 12,26%,
3. dla łącznego współczynnika kapitałowego TCR – 14,26%.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
89
Tabela prezentuje wymagane poziomy limitów zewnętrznych w zakresie współczynników kapitałowych.
Wskaźnik kapitałowy
31-12-2024
31-12-2023
Wskaźnik kapitału podstawowego Tier 1 (Wskaźnik CET 1)
Minimum
4,5%
4,5%
Bufor zabezpieczający
2,5%
2,5%
Bufor P2G
3,76%
1,43%
Łączne wymogi kapitałowe CET1
10,76%
8,43%
Wskaźnik kapitału Tier 1 (Wskaźnik T1)
Minimum
6%
6%
Bufor zabezpieczający
2,5%
2,5%
Bufor P2G
3,76%
1,43%
Łączne wymogi kapitałowe T1
12,26%
9,93%
Łączny wskaźnik kapitałowy (TCR)
Minimum
8%
8%
Bufor zabezpieczający
2,5%
2,5%
Bufor P2G
3,76%
1,43%
Łączne wymogi kapitałowe TCR
14,26%
11,93%
Dźwignia finansowa
Ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej to ryzyko nadmiernego wzrostu ekspozycji bilansowych (po stronie aktywnej) i pozabilansowych w stosunku do kapitału Tier I. Zarządzanie ryzykiem nadmiernej dźwigni polega na identyfikacji czynników ryzyka narażających Bank na nadmierną ekspozycję aktywów w stosunku do kapitałów oraz określeniu ich wpływu na działalność Banku. Celem oceny ryzyka nadmiernej dźwigni kalkulowany jest wskaźnik dźwigni, określony jako relacja między kapitałem Tier 1, a miarą ekspozycji całkowitej.
Zgodnie z art. 92 ust. d CRR limit wskaźnika dźwigni wynosi 3%.
Kapitał wewnętrzny – filar II
Kapitał wewnętrzny definiowany jest jako szacowana przez Bank kwota kapitału niezbędna do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych, istotnych rodzajów ryzyka, występujących w działalności Banku, uwzględniająca zmiany otoczenia gospodarczego oraz przewidywany poziom ryzyka. Kapitał wewnętrzny powinien pokrywać przewidywany poziom strat nieoczekiwanych, na które Bank może być narażony w przyszłości.
Ryzyko istotne to takie ryzyko, które może mieć istotny, negatywny wpływ na kapitały i/lub fundusze własne Banku. Do ryzyk istotnych zalicza się ryzyka stale istotne oraz ryzyka, dla których okresowa ocena istotności, wykaże, że ryzyko jest istotne w danym okresie czasu.
Szacunek kapitału wewnętrznego, w tym okresowa ocena istotności realizowana jest z częstotliwością kwartalną, na podstawie metodyk, określonych w regulacjach wewnętrznych Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
90
Poziom adekwatności kapitałowej w Banku
31-12-2024
31-12-2023
DOSTĘPNY KAPITAŁ
Kapitał podstawowy Tier I
1 937 941
1 839 154
Kapitał Tier I
1 937 941
1 839 154
Fundusze własne
2 037 941
1 982 180
AKTYWA WAŻONE RYZYKIEM
Łączna kwota aktywów ważonych ryzykiem
11 652 420
11 865 406
Ryzyko kredytowe i kredytowe kontrahenta
9 984 817
10 400 318
Ryzyko operacyjne
1 649 560
1 364 505
Ryzyko rynkowe
9 143
84 796
CVA
8 900
15 787
WSPÓŁCZYNNIKI KAPITAŁOWE
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I
16,63
15,50
Współczynnik kapitału Tier I
16,63
15,50
Łączny współczynnik kapitałowy
17,49
16,71
WSPÓŁCZYNNIK DŹWIGNI
Wartość ekspozycji
24 425 436
23 811 085
Współczynnik dźwigni
7,9
7,7
KAPITAŁ WEWNĘTRZNY
Kapitał wewnętrzny
1 533 450
1 478 513
Relacja kapitału wewnętrznego do funduszy własnych
75,2
74,6
Poziom miar adekwatności kapitałowej Banku na dzień 31 grudnia 2024 roku utrzymywał się powyżej limitów nadzorczych i wewnętrznych.
Wpływ CRR3 na adekwatność kapitałową
Od dnia 1 stycznia 2025 roku Bank stosuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1623 z dnia 31 maja 2024 roku w sprawie zmiany CRR.
Dokonany przez Bank szacunek wpływu ww. przepisów, w oparciu o obecne interpretacje i analizy, na łączny współczynnik kapitałowy wynosi pomiędzy -1,6 p.p. a -1,7 p.p..
Główna przyczyna spadku łącznego współczynnika kapitałowego związana jest ze zmianą wag ryzyka w klasie ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach oraz ekspozycji ADC.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
91
9.4. Ryzyko operacyjne
Ryzyko operacyjne rozumiane jest jako ryzyko związane z wystąpieniem straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub zdarzeń zewnętrznych, obejmujące również ryzyko prawne, z uwzględnieniem zdarzeń ryzyka operacyjnego charakteryzujących się niską częstotliwością występowania, lecz wysokimi stratami; w zakres ryzyka operacyjnego nie włącza się ryzyka reputacji i strategicznego.
Celem zarządzania ryzykiem operacyjnym jest zapewnienie bezpiecznego oraz zrównoważonego działania i rozwoju Banku, poprzez m.in. ograniczenie i utrzymanie ryzyka operacyjnego na akceptowalnym poziomie w ramach przyjętych przez Bank limitów na ryzyko operacyjne oraz podejmowanie adekwatnych działań w reakcji na zaistniałe zdarzenia ryzyka operacyjnego.
Bank stosuje system zarządzania ryzykiem operacyjnym, w którym odpowiedzialność za bieżące zarządzanie ryzykiem operacyjnym spoczywa na wszystkich pracownikach Banku, a w szczególności na dyrektorach komórek organizacyjnych Centrali, centrów biznesowych oraz oddziałów Banku - zgodnie z zakresem odpowiedzialności i zadań.
W Banku funkcjonuje komórka organizacyjna Centrali ds. zarządzania ryzykiem operacyjnym, stanowiąca drugi poziom zarządzania ryzykiem operacyjnym, która odpowiada m.in. za organizację systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku.
W Banku gromadzone informacje o istotnych zdarzeniach ryzyka operacyjnego w bazie zdarzeń ryzyka operacyjnego tj. w dedykowanej aplikacji informatycznej. Informacje te wykorzystywane są do:
1. bieżącego monitorowania poziomu ryzyka operacyjnego,
2. monitorowania działań jednostek i komórek organizacyjnych związanych z zaistniałymi zdarzeniami,
3. pomiaru lub szacowania strat z tytułu ryzyka operacyjnego,
4. generowania raportów dotyczących zaistniałych zdarzeń w zakresie ryzyka operacyjnego, w tym raportów na potrzeby instytucji zewnętrznych.
Bank określa podstawowe limity na ryzyko operacyjne, w tym w szczególności limit tolerancji oraz apetytu w skali całego Banku, a także docelowy profil ryzyka operacyjnego. Stopień wykorzystania przyjętych limitów tolerancji i apetytu na ryzyko operacyjne kontrolowany jest poprzez okresowe monitorowanie wielkości ponoszonych strat z tytułu zaistniałych zdarzeń ryzyka operacyjnego.
Pomiar poziomu ryzyka operacyjnego jest przeprowadzany z wykorzystaniem metod ilościowych, jakościowych oraz mieszanych, w tym m.in. poprzez:
1. obliczanie wymogu kapitałowego na ryzyko operacyjne wg. metody standardowej,
2. szacowanie i wyznaczanie kapitału wewnętrznego na ryzyko operacyjne; według stanu na 31 grudnia 2024 roku kapitał wewnętrzny był równy wymogom kapitałowym na ryzyko operacyjne,
3. obliczanie i monitorowanie kluczowych wskaźników ryzyka operacyjnego (KRI),
4. przeglądy ryzyka operacyjnego (samoocena potencjalnego ryzyka operacyjnego),
5. przeprowadzanie testów warunków skrajnych.
W Banku testy warunków skrajnych dla ryzyka operacyjnego przeprowadzane za pomocą trzech metod: analizy wrażliwości, analizy odwrotnej, analizy scenariuszowej. TWS przeprowadzane raz w roku. W wyniku przeprowadzonych dotychczas testów warunków skrajnych, wielkość przyjętych w scenariuszach strat, skonfrontowana z wielkością dostępnego kapitału w postaci wyznaczonych na ryzyko operacyjne limitu tolerancji i wymogu kapitałowego, dla większości scenariuszy potwierdziła zdolność absorbcji strat z tytułu ryzyka operacyjnego przez wyznaczony na to ryzyko wymóg kapitałowy z tyt. ryzyka operacyjnego oraz limit tolerancji na ryzyko operacyjne. W przypadku scenariuszy, w których hipotetyczny poziom strat przekroczył poziom kapitałów utrzymywanych na ryzyko operacyjne, w Banku podejmowane działania ograniczające ryzyko ich materializacji.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
92
W ramach systemowego zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku projektowane przepisy wewnętrzne z uwzględnieniem wbudowania w te przepisy podziału kompetencji, który zapobiega przyporządkowaniu zakresu odpowiedzialności mogącemu prowadzić do konfliktów interesów oraz mechanizmów ograniczających ryzyko operacyjne. W celu ograniczania ekspozycji na ryzyko operacyjne Bank stosuje m.in. następujące instrumenty ( metody, techniki i narzędzia):
1. organizacja pracy zapewniająca ograniczenie powstania ryzyka operacyjnego poprzez m.in.: rozdzielenie funkcji wykonawczych od kontrolnych, ustalenie limitów w zakresie podejmowania decyzji lub dokonywania operacji w Banku, zarządzanie prawami dostępu do pomieszczeń i systemów w celu ograniczenia możliwości dokonywania działań przez nieuprawnione osoby,
2. polityka kadrowa,
3. kontrola wewnętrzna,
4. strategiczne limity wewnętrzne na ryzyko operacyjne tj. limit tolerancji i apetytu,
5. okresowe przeglądy ryzyka operacyjnego oparte o proces samooceny,
6. mapy ryzyka budowane w celu identyfikacji źródeł występowania potencjalnych zagrożeń oraz oceny poziomu ryzyka z nimi związanego,
7. testy warunków skrajnych z tytułu ryzyka operacyjnego,
8. wartości progowe kluczowych wskaźników ryzyka operacyjnego (KRI),
9. klauzule ograniczające ryzyko operacyjne w umowach zawieranych z podmiotami zewnętrznymi,
10. ubezpieczenie mienia bankowego w wyspecjalizowanych firmach,
11. dokumentowanie stosowanych w Banku rozwiązań metodycznych, procesowych, organizacyjnych i informatycznych,
12. automatyzacja czynności w wyniku zastosowania rozwiązań informatycznych oraz zwiększenie jakości działań poprzez wykorzystywanie specjalistycznego oprogramowania,
13. plany ciągłości działania i plany awaryjne opracowywane dla krytycznych procesów biznesowych Banku,
14. analiza adekwatności obliczonych wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego do rzeczywiście ponoszonego ryzyka operacyjnego przez Bank,
15. szkolenia wewnętrzne dla pracowników Banku mające na celu uświadomienie i zrozumienie roli, wpływu oraz sposobów postępowania w zakresie ryzyka operacyjnego.
Poziom i profil ryzyka operacyjnego, poziom wykorzystania limitów na ryzyko operacyjne oraz wielkość strat z tytułu zaistniałych zdarzeń ryzyka operacyjnego regularnie monitorowane w komórce organizacyjnej Centrali ds. zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz raportowane: Radzie Nadzorczej, Komitetowi ds. Ryzyka przy Radzie Nadzorczej, Zarządowi Banku oraz Komitetowi Ryzyka Operacyjnego.
W 2024 roku Bank nie identyfikował istotnych zdarzeń ryzyka operacyjnego wywołanych czynnikami zewnętrznymi, które wpływałyby na stabilność i bezpieczeństwo funkcjonowania Banku.
W 2024 roku Bank koncentrował się na działaniach związanych z wdrożeniem postanowień pakietu regulacyjnego CRDVI/CRR3, który od 2025 roku wprowadza zmiany w podejściu do ryzyka operacyjnego. Zmianie ulega między innymi metoda wyliczania wymogu kapitałowego na ryzyko operacyjne, a definicja ryzyka operacyjnego zostaje uzupełniona o wskazanie ryzyka modeli i ryzyka ICT jako elementów tego ryzyka .
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
93
9.5. Ryzyko braku zgodności
Ryzyko braku zgodności rozumiane jest jako ryzyko wystąpienia skutków nieprzestrzegania przepisów prawa, przepisów wewnętrznych oraz standardów rynkowych w procesach funkcjonujących w Banku.
Bank zapewnia zgodność działania z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi poprzez proces zarządzania ryzykiem braku zgodności, który obejmuje identyfikację, ocenę, kontrolę i monitorowanie ryzyka braku zgodności oraz raportowanie w tym zakresie do Zarządu, Komitetu Audytu Wewnętrznego i Rady Nadzorczej Banku.
Zapewnienie zgodności, w ramach funkcji kontroli, obejmuje stosowanie mechanizmów kontrolnych, niezależne monitorowanie ich przestrzegania oraz raportowanie.
Podstawowe zasady zapewniania zgodności w Banku w ramach funkcji kontroli i procesu zarządzania ryzykiem braku zgodności zostały określone w „Polityce zgodności Banku Ochrony Środowiska S.A.”, uchwalonej przez Zarząd Banku i zatwierdzonej przez Radę Nadzorczą Banku oraz w Zasadach zarządzania ryzykiem braku zgodności w Banku Ochrony Środowiska S.A.”
W Banku funkcjonuje wyodrębniona, samodzielna komórka do spraw zgodności, której rolę pełni Departament Zgodności. Departament Zgodności podlega bezpośrednio Prezesowi Zarządu Banku i odpowiada za realizację przypisanych obowiązków w ramach funkcji kontroli oraz zarządzanie ryzykiem braku zgodności, z udziałem innych komórek organizacyjnych Centrali oraz placówek Banku, działających na pierwszej i drugiej linii obrony.
Zarządzanie ryzykiem braku zgodności w Banku obejmuje:
1. systemowe zarządzanie ryzykiem braku zgodności, które polega na tworzeniu i przestrzeganiu przepisów, procedur i rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności,
2. bieżące zarządzanie ryzykiem braku zgodności poprzez:
identyfikację ryzyka braku zgodności,
ocenę ryzyka braku zgodności,
kontrolę ryzyka braku zgodności,
monitorowanie ryzyka braku zgodności,
raportowanie informacji o ryzyku braku zgodności.
Bank wyodrębnia kluczowe obszary dla zapewniania zgodności podlegające niezależnemu monitorowaniu przez Departament Zgodności:
1. wdrażanie i monitorowanie przestrzegania przepisów prawa i standardów rynkowych,
2. wdrażanie i monitorowanie przestrzegania standardów etycznych,
3. przyjmowanie/przekazywanie korzyści lub prezentów,
4. ochrona konsumentów w zakresie zbiorowych interesów klientów, w tym ochrona przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi,
5. oferowanie i obsługa produktów, w tym wdrażanie nowych produktów, z uwzględnieniem produktów ubezpieczeniowych, oraz postępowanie ze skargami i reklamacjami klientów,
6. realizacja obowiązków informacyjnych względem klientów Banku,
7. przeciwdziałanie i zarządzanie konfliktami interesów,
8. obrót instrumentami finansowymi (w związku z art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi).
Departament Zgodności może również niezależnie monitorować inne obszary/procesy, o ile wygenerowały podwyższone lub wysokie ryzyko braku zgodności, bądź zostały zidentyfikowane nieprawidłowości znaczące lub krytyczne w obszarze braku zgodności z przepisami prawa i regulacji wewnętrznych.
Bank jako podmiot dominujący, zarządza ryzykiem braku zgodności związanym z działalnością jego podmiotów zależnych, zarządza ryzykiem braku zgodności związanym z działalnością jego podmiotów zależnych, w szczególności poprzez nadzór właścicielski. Nadzór wspiera Departament Zgodności.
Współpraca Departamentu Zgodności z podmiotami zależnymi jest prowadzona na zasadzie niezależności w podejmowanych działaniach. Sposób zapewnienia zgodności w podmiotach zależnych określa „System Kontroli Wewnętrznej w Banku Ochrony Środowiska S.A.”, „Polityka zgodności w Grupie Kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S.A.”, „Polityka Zgodności Banku Ochrony Środowiska S.A.” oraz właściwe przepisy wewnętrzne wprowadzane przez podmioty zależne.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
94
9.6. Ryzyko modeli
Ryzyko modeli definiowane było w Banku zgodnie z wymaganiami nadzorczymi jako potencjalna strata, która może zostać poniesiona w wyniku podejmowania decyzji opierających się na danych uzyskanych w procesach stosowania modeli wewnętrznych, z powodu błędów związanych z opracowywaniem, wdrażaniem lub stosowaniem takich modeli).
Proces identyfikacji, oceny i monitoringu ryzyka modeli obejmuje obszary związane z:
1. ryzykiem wykorzystywania nieprawidłowych, niekompletnych danych,
2. ryzykiem błędnych założeń modeli, założeń nieadekwatnych do estymowanego procesu,
3. ryzykiem metodologicznym wynikającym z użycia w procesie budowy modeli, niewłaściwych metodyk i technik estymacji,
4. ryzykiem prowadzenia niedostatecznego monitoringu, walidacji i aktualizacji modeli, a także ryzyka stosowania niepoprawnie wdrożonego poprawnego, ale błędnie zaimplementowanego modelu.
Z uwagi na szerokie wykorzystanie modeli wspierających podstawowe procesy w BOŚ SA, jak np.: proces kredytowy, procesy zarządzania kapitałem, procesy zarządzania ryzykiem kredytowym, rynkowym i finansowym, ryzyko modeli jest uznawane w Banku za ryzyko stale istotne. Na ryzyko modeli jest szacowany i utworzony kapitał wewnętrzny.
Zarządzanie ryzykiem modeli jest realizowane w Banku zgodnie z regulacjami wewnętrznymi, m.in. z zasadami szacowania i alokacji kapitału wewnętrznego, polityką zarządzania ryzykiem modeli, metodyką zarządzania ryzykiem modeli oraz metodykami walidacji modeli istotnych. Polityka określa zasady, wg których przebiegają procesy związane z estymacją, weryfikacją i zarządzaniem poziomem ryzyka modeli oraz reguluje zagadnienia dotyczące aspektów budowy, weryfikacji, implementacji, walidacji oraz monitoringu modeli stosowanych w Banku. Działania w zakresie zarządzania ryzykiem modeli koordynowane przez komórkę organizacyjną Centrali ds. zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz niezależną jednostkę: komórkę organizacyjną Centrali ds. walidacji modeli, bezpośrednio podlegające Wiceprezesowi Zarządu Banku koordynującemu organizacyjnie realizację zadań Obszaru Ryzyka.
W celu szybkiej i precyzyjnej identyfikacji ryzyka modeli, w Banku funkcjonuje wystandaryzowany, kompleksowy proces zarządzania tym ryzykiem, który obejmuje:
1. identyfikację nowych modeli,
2. cykl życia modeli,
3. zasady oceny istotności funkcjonujących w Banku modeli,
4. zasady funkcjonowania dzienników modeli - w dziennikach modeli umieszczane m.in. informacje na temat funkcjonujących modeli, zestawu ich parametrów, zmian wprowadzanych do modeli, ich aktualizacji i prowadzonych przeglądów. Dzienniki stanowią bazę informacyjną w zakresie istotności modeli, wyników monitoringu i walidacji modeli oraz poziomów ryzyka w zakresie modeli istotnych,
5. standardy i zasady monitorowania oraz raportowania ryzyka modeli - w przypadku modeli istotnych monitoring modelu odbywa się w cyklu kwartalnym, dla pozostałych modeli jest to okres roczny. W wyjątkowych przypadkach, wynikających w szczególności z ograniczonej dostępności danych lub znaczącej pracochłonności monitoringu, częstotliwość monitoringu może być mniejsza (jednakże nie mniejsza niż roczna dla modeli istotnych oraz nie mniejsza niż trzyletnia dla modeli nieistotnych). Raportowanie prowadzone jest w cyklu kwartalnym. Dodatkowo prowadzona jest roczna ocena realizacji Polityki zatwierdzanej przez Radę Nadzorczą Banku,
6. zasady prowadzenia walidacji modeli - walidacja modeli prowadzona jest przez niezależne Biuro Walidacji Modeli, z częstotliwością co do zasady raz w roku w przypadku modeli istotnych. Dla niektórych rodzajów modeli istotnych, jeżeli wynika to wprost ze specyfiki ich funkcjonowania, częstotliwość walidacji może być mniejsza niż roczna (jednakże nie mniejsza niż trzyletnia). Pozostałe modele walidowane w ramach tzw. walidacji doraźnej na polecenie Zarządu Banku, odpowiedniego Komitetu, na podstawie zaleceń zewnętrznych lub wewnętrznych lub na wniosek właściciela modelu.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2024 roku w Banku funkcjonują 24 modele, w tym 9 modeli uznanych za istotne oraz 15 modeli uznanych za nieistotne.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
95
Ryzyko związane z modelami istotnymi Banku jest oceniane cyklicznie, zgodnie ze standardami przyjętymi w regulacjach wewnętrznych, z uwzględnieniem kalkulacji kapitału wewnętrznego związanego z zabezpieczeniem się Banku przed ryzykiem modeli. Raportowanie dotyczące statusu działań w zakresie zarządzania modelami i ich walidacją obejmuje ocenę ryzyka modeli, poziom tolerancji i związany z tym poziom kapitału alokowanego na ryzyko modeli. Raporty z walidacji modeli istotnych prezentowane i akceptowane na posiedzeniach odpowiednich Komitetów powołanych przez Zarząd Banku.
W 2024 roku Bank koncentrował się na działaniach związanych z wdrożeniem postanowień pakietu regulacyjnego CRDVI/CRR3, który od 2025 roku wprowadza m.in. zmiany w definicji ryzyka modeli.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
96
9.7. Ryzyko ESG
Zgodnie ze Statutem, Bank realizuje swoją misję przede wszystkim poprzez świadczenie usług bankowych na rzecz wszystkich segmentów Klientów, w szczególności między innymi realizujących przedsięwzięcia proekologiczne lub działających w branży ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz dla osób ceniących styl życia Eko; oraz efektywne uczestnictwo w dystrybucji środków przeznaczonych na inwestycje w ochronę środowiska i zrównoważony rozwój w Polsce.
Model biznesowy banku wspiera dążenie do maksymalizacji udziału proekologicznych aktywów w portfelu bazując na wewnętrznych zasadach kwalifikacji transakcji do portfela proekologicznego. Bank realizuje wymogi związane z unijną taksonomią zielonych aktywów dzięki wdrożeniu metodyki i systemów służących ocenie i raportowaniu zielonych aktywów wg wymogów tzw. taksonomii UE. Bank zmierza do systematycznego zwiększania udziału aktywów zgodnych z taksonomią w zakresie sześciu celów taksonomii, którymi są: łagodzenie zmian klimatu, adaptacja do zmian klimatu, zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich, przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola, ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów. W strukturach banku działają wyspecjalizowane zespoły: inżynierów ekologów i ekspertów z zakresu ESG.
Bank podejmuje współpracę w zakresie finansowania przedsięwzięć proekologicznych z podmiotami i instytucjami publicznymi i państwowymi, których misją jest wspieranie przedsięwzięć proekologicznych, w szczególności takimi, jak Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Bank Gospodarstwa Krajowego, a także europejskie banki działające na rzecz finansowania zrównoważonego rozwoju.
Bank chce być partnerem w zielonej transformacji dla społeczności i firm lokalnych. Rozwija współpracę z sektorem lokalnych finansów sektorem bankowości spółdzielczej, firmami leasingowymi, funduszami pożyczkowymi i dotacyjnymi, aby wspierać Polskę lokalną i rozwijać długofalowe partnerstwo w tym obszarze. Ponadto Bank współpracuje z jednostkami samorządu terytorialnego oraz firmami energetycznymi, aby finansować i wspierać zielone inwestycje na poziomie lokalnym. BOŚ wspiera inwestycje z zakresu: OZE, energetyki, magazynów energii, wodoru, ciepłownictwa, biogazu/biometanu, gospodarki obiegu zamkniętego, gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej, czystego powietrza, klastrów/spółdzielni energetycznych.
Bank realizuje swoją strategię również przez odpowiednie zarządzanie ryzykiem ESG. Celem tego procesu jest zapewnienie zrównoważonego oraz bezpiecznego rozwoju Banku m.in. poprzez ograniczenie i zapobieganie negatywnym skutkom czynników ESG przez reagowanie na zaistniałe zagrożenia oraz wykorzystywanie szans i ewentualnych pozytywnych skutków czynników ESG. W Banku została wprowadzona wiodąca regulacja dotycząca zarządzania ryzykiem ESG oraz regulacja wykonawcza do niej, które określają cele i sposób organizacji systemu zarządzania tym ryzykiem. Bank w ramach procesu zarządzania ryzykiem ESG uwzględnia ryzyko klimatyczne.
W procesie oceny ryzyka kredytowego Klientów Instytucjonalnych funkcjonuje proces identyfikacji ryzyk ESG. Za pomocą ankiety ESG Bank pozyskuje informacje dot. danego podmiotu w zakresie kwestii środowiskowych, społecznych, związanych z ładem korporacyjnym. W przypadku identyfikacji ryzyk ESG Klienta, następuje ich opomiarowanie. W zależności od stopnia występującego u klienta ubiegającego się o finansowanie ryzyka ESG, udzielenie finansowania może być uzależnione od podjęcia działań mitygujących te ryzyka lub też w ostateczności może nastąpić odmowa finansowania z uwagi na nieakceptowalny poziom ryzyka ESG niezależnie od posiadanej zdolności kredytowej oraz proponowanego stopnia zabezpieczenia spłaty długu.
Bank wdrożył i realizuje Politykę Klimatyczną, która wytycza kierunki jego działań zmierzających do przeciwdziałania zmianom klimatu i adaptacji do zmian klimatu. Cele polityki realizowane poprzez działania skoncentrowane na: ograniczaniu śladu węglowego banku, wspieraniu transformacji klimatycznej klientów, ograniczaniu finansowania sektorów i projektów wysokoemisyjnych, zarządzaniu ryzykiem związanym ze zmianami klimatu, wykorzystaniu szans i ewentualnych pozytywnych skutków zmian klimatu. Zgodnie z przyjętymi zobowiązaniami, bank corocznie oblicza emisje gazów cieplarnianych związanych ze swoją działalnością (ślad węglowy). Wyniki wyliczeń publikowane w ramach sprawozdania zrównoważonego rozwoju.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
97
Informacja uzupełniająca do rachunku zysków i strat
10. Wynik z tytułu odsetek
Zasady rachunkowości
W rachunku zysków i strat ujmowane wszystkie przychody odsetkowe dotyczące instrumentów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu przy wykorzystaniu metody efektywnej stopy procentowej oraz oprocentowanych aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne dochody całkowite lub przez wynik finansowy.
Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą obliczania zamortyzowanej wartości początkowej aktywów lub zobowiązań finansowych oraz alokacji przychodów lub kosztów z tytułu odsetek do właściwego okresu. Efektywna stopa procentowa jest to stopa, dla której zdyskontowane przyszłe płatności lub wpływy pieniężne równe bieżącej wartości bilansowej netto danego aktywa lub zobowiązania finansowego. Obliczając efektywną stopę procentową, Bank szacuje przepływy pieniężne uwzględniając wszystkie warunki umowne danego instrumentu finansowego, nie biorąc jednak pod uwagę możliwych przyszłych strat z tytułu niespłaconych kredytów. Kalkulacja ta uwzględnia wszystkie opłaty zapłacone lub otrzymane między stronami umowy, które integralną częścią efektywnej stopy procentowej oraz koszty transakcji i wszystkie inne premie lub dyskonta.
W momencie dokonania odpisu z tytułu utraty wartości aktywa finansowego lub grupy podobnych aktywów finansowych, przychody z tytułu odsetek od wartości netto tych aktywów wykazywane według stopy procentowej, według której zdyskontowane zostały przyszłe przepływy pieniężne dla celów wyceny utraty wartości.
Zgodnie z metodą efektywnej stopy procentowej przychody z tytułu odsetek obejmują rozliczanie w czasie opłat i prowizji bezpośrednio związanych w udzielaniem kredytów i pożyczek o ustalonym harmonogramie spłat.
W przychodach odsetkowych ujmuje się również efekt finansowy modyfikacji nieistotnej aktywów finansowych (patrz Nota 6.6. Aktywa i zobowiązania finansowe) oraz przeliczenia wartości bilansowej brutto aktywów finansowych w wyniku tzw. wakacji kredytowych, wynikających z przepisów ustawowych.
Zgodnie z ustawą z dnia 07 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom w latach 2022-2023 kredytobiorcy mieli prawo do zawieszenia spłaty maksymalnie ośmiu rat i odpowiednio w 2024 roku czterech rat kredytu hipotecznego udzielonego w walucie polskiej na realizację własnych potrzeb mieszkaniowych, tzw. wakacje kredytowe. Ze względu na wysokie prawdopodobieństwo wykorzystania przez kredytobiorców tego prawa Bank ujmował zgodnie z przepisem B5.4.6 MSSF 9 „Instrumenty finansowe” korektę wartości bilansowej brutto kredytów dotyczącą rat możliwych do zawieszenia w tym okresie. Zarówno na koniec 2023 roku jak i na koniec 2024 roku prawa te wygasły, więc Bank zaprzestał ujmowania korekty.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
98
Dane finansowe
01-01-2024
31-12-2024
01-01-2023
31-12-2023
Przychody z tytułu odsetek
Przychody o podobnym charakterze do odsetek
Przychody z tytułu odsetek
Przychody o podobnym charakterze do odsetek
Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowa- nego kosztu
Aktywa wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowa- nego kosztu
Aktywa wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Aktywa finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
43 034
161 023
-
204 057
43 409
268 336
-
311 745
Należności od klientów instytucjonalnych
721 138
-
1
721 139
730 265
-
48
730 313
Należności od klientów detalicznych
181 369
-
316
181 685
213 767
-
331
214 098
Inwestycyjne dłużne papiery wartościowe
100 133
199 030
3 231
302 394
126 339
175 971
3 221
305 531
Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
-
-
2 016
2 016
-
-
552
552
Transakcje zabezpieczające
-
-
16 373
16 373
-
-
20 664
20 664
Razem
1 045 674
360 053
21 937
1 427 664
1 113 780
444 307
24 816
1 582 903
Przychody o podobnym charakterze do odsetek dotyczące inwestycyjnych dłużnych papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu za 2023 rok w kwocie 3 221 tys. zł były wykazane w sprawozdaniu finansowym za 2023 rok łącznie z przychodami dotyczącymi instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
99
01-01-2024
31-12-2024
01-01-2023
31-12-2023
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze od:
Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Zobowiązania finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Zobowiązania finansowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Rachunków bankowych i depozytów od banków
6 810
-
6 810
2 881
-
2 881
Rachunków bankowych i depozytów klientów instytucjonalnych
291 577
-
291 577
370 628
-
370 628
Rachunków bankowych i depozytów klientów indywidualnych
335 706
-
335 706
454 147
-
454 147
Kredytów i pożyczek od klientów
17 608
-
17 608
18 512
-
18 512
Środków funduszy z przeznaczeniem na kredyty (JESSICA)
576
-
576
1 304
-
1 304
Instrumentów finansowych - dłużne papiery własnej emisji
28 712
-
28 712
36 069
-
36 069
Zobowiązań leasingowych
2 379
-
2 379
3 015
-
3 015
Razem
683 368
-
683 368
886 556
-
886 556
Przychody odsetkowe za rok 2024 uwzględniają odsetki naliczone od należności z rozpoznaną utratą wartości w kwocie 136 687 tys. (odpowiednio dla danych porównawczych za rok 2023 kwota tych odsetek wynosiła 98 226 tys. zł).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
100
11. Wynik z tytułu opłat i prowizji
Zasady rachunkowości
Przychody z tytułu opłat i prowizji obejmują wynagrodzenie za dostarczane klientom usługi oferowane w podstawowym zakresie działalności Banku.
Opłaty i prowizje dotyczące wykonania czynności na rzecz klienta niezwiązanych z udzielaniem kredytów i pożyczek ujmuje się jednorazowo lub w okresie świadczenia usługi. Opłaty i prowizje związane w udzielaniem kredytów i pożyczek o nieustalonym harmonogramie spłat ujmuje się jako przychód liniowo w okresie udzielonego finansowania lub dostępności limitu kredytowego, przy czym prowizje za udzielenie kredytu, pobrane przed jego uruchomieniem, podlegają odroczeniu do momentu wypłaty klientowi środków pieniężnych.
Koszty z tytułu opłat i prowizji ujmuje się w momencie otrzymania usług od dostawcy.
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Przychody z tytułu opłat i prowizji
Przychody z tytułu opłat i prowizji wynikające z umów z klientami wg MSSF 15, w tym:
35 142
36 301
opłaty za obsługę rachunków klientów, inne operacje rozliczeniowe w obrocie krajowym i zagranicznym
35 136
36 294
pozostałe opłaty
6
7
Prowizje od kredytów
36 481
40 735
Prowizje od gwarancji i akredytyw
7 002
6 717
Razem
78 625
83 753
Koszty z tytułu opłat i prowizji
Opłaty z tytułu kart płatniczych
8 420
6 849
Opłaty od rachunków bieżących
580
589
Opłaty z tytułu obsługi bankomatów
449
434
Prowizje z tytułu należności od klientów
5
429
Pozostałe opłaty
679
955
Razem
10 133
9 256
12. Przychody z tytułu dywidend
Zasady rachunkowości
Przychody z tytułu dywidend są ujmowane w dniu ustalenia prawa Banku do otrzymania dywidendy.
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
12 057
8 118
Razem
12 057
8 118
W 2024 i 2023 roku Bank otrzymał dywidendę od spółki Kemipol Sp. z o.o.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
101
13. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy (w tym należności od klientów)
Zasady rachunkowości
Wynik na instrumentach finansowych zawiera zyski i straty zrealizowane w wyniku zbycia oraz wyceny do wartości godziwej papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu, papierów wartościowych wyznaczonych do wyceny w wartości godziwej ze względu na ograniczenie niedopasowania wyceny aktywów i zobowiązań, a także powiązanych z nimi pochodnych instrumentów finansowych. W pozycji tej zawarty jest także wynik wyceny w wartości godziwej należności od klientów, których przepływy pieniężne zgodnie z testem SPPI nie stanowią jedynie spłaty kapitału i odsetek
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
947
1 284
Pochodne instrumenty finansowe
4 031
6 271
Należności od klientów
- 308
- 332
Papiery wartościowe wyceniane wg opcji wartości godziwej przez wynik finansowy oraz powiązane z nimi pochodne instrumenty finansowe
- 544
3 071
Razem
4 126
10 294
Zasady rachunkowości
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych zawiera wynik ze sprzedaży papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, przyporządkowanych do modelu HtCS (patrz nota 6.6. Aktywa i zobowiązania finansowe).
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Wynik na sprzedaży papierów wartościowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
29
-
Razem
29
-
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
102
15. Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
Zasady rachunkowości
Na podstawie przepisów przejściowych MSSF 9, Bank podjął decyzję o kontynuacji zasad MSR 39 w zakresie stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń.
Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń w celu kompensowania zmian wartości godziwej pozycji zabezpieczanych i pozycji zabezpieczających. Szczegółowe informacje dotyczące powiązania zabezpieczającego znajdują się w nocie 46 Rachunkowość zabezpieczeń.
Zabezpieczenie wartości godziwej spełniające powyższe warunki Bank ujmuje w sposób następujący:
zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego (tj. instrumentu pochodnego wyznaczonego i kwalifikującego się jako zabezpieczenie wartości godziwej) ujmuje się w rachunku zysków i strat,
zyski lub straty związane z pozycją zabezpieczaną, wynikające z zabezpieczanego ryzyka, korygują wartość bilansową zabezpieczanej pozycji i są ujmowane w rachunku zysków i strat,
odsetki od zabezpieczających instrumentów pochodnych prezentowane w tej samej linii rachunku wyników, w której prezentowane są odsetki od instrumentów zabezpieczanych, tj. w wyniku odsetkowym,
wycena zabezpieczanych składników aktywów finansowych klasyfikowanych jako wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite, wynikająca z czynników innych niż zabezpieczane ryzyka, ujmowana jest w kapitale z aktualizacji wyceny do czasu zbycia lub terminu zapadalności tego składnika aktywów.
Bank zaprzestaje stosowania rachunkowości zabezpieczeń w przypadku wygaśnięcia, sprzedaży, rozwiązania lub wykonania instrumentu zabezpieczającego/zabezpieczanego, albo gdy powiązanie zabezpieczające przestało spełniać kryteria stosowania rachunkowości zabezpieczeń. Przy zaprzestaniu stosowania rachunkowości zabezpieczeń wycena pozycji zabezpieczanych, które podlegają wycenie wg zamortyzowanego kosztu (bez stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń), przypisana zabezpieczanemu ryzyku, ujęta w okresach, kiedy zabezpieczenie było efektywne, podlega rozliczaniu do rachunku zysków i strat.
Bank nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Wynik z tyt. wyceny do wartości godziwej transakcji zabezpieczających wartość godziwą
- 5 946
- 14 320
Wynik z tyt. wyceny obligacji skarbowych podlegających rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej w części podlegającej zabezpieczeniu
3 954
12 292
Razem
- 1 992
- 2 028
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
103
16. Wynik z pozycji wymiany
Zasady rachunkowości
Wynik z pozycji wymiany obejmuje dodatnie i ujemne różnice kursowe wynikające z wyceny aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych wg kursu średniego NBP, a także z tytułu zrealizowanych transakcji wymiany walut.
Zmiana wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe dotyczące należności od klientów wyrażonych w walutach obcych wynikająca z różnic kursowych ujmowana jest w wyniku odpisów z tytułu utraty wartości.
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Wynik z tytułu operacji wyceny zrealizowany
2 547
14 341
Wynik z tytułu operacji wyceny niezrealizowany
9 054
- 3 858
Razem
11 601
10 483
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
104
17. Pozostałe przychody i koszty operacyjne
Zasady rachunkowości
Pozostałe przychody i koszty operacyjne obejmują transakcje niezwiązane bezpośrednio z podstawową działalnością bankową. W tej pozycji ujmowane także przychody i koszty z tytułu rozwiązania i utworzenia rezerw za wyjątkiem rezerw dotyczących ryzyka prawnego związanego z walutowymi kredytami hipotecznymi oraz rezerw na zobowiązania z tytułu otwartych linii kredytowych i udzielonych gwarancji.
Dane finansowe
Pozostałe przychody operacyjne
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Rozwiązanie rezerw na zobowiązania, w tym:
4 641
2 558
rezerwy na zobowiązania i roszczenia
3 157
1 194
rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
-
38
rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia w postaci hipoteki
433
870
pozostałe rezerwy
1 051
456
Przychody z tytułu rozwiązania odpisów aktualizujących wartość należności
34
22
Przychody z tytułu odzyskanych należności przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych
10 969
7 858
Przychody z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych
26
17
Przychody z tytułu zwrotu kosztów windykacji należności
809
919
Przychody od sprzedaży towarów i usług
942
1 001
Korekta odsetek od zerwanych depozytów z lat ubiegłych
424
671
Przychody z tytułu odszkodowań, kar i grzywien
4
14
Przychody z tytułu refinansowania z grantu
2 616
1 213
Program Mój Elektryk
3 701
2 812
Usługi doradcze
-
240
Pozostałe
2 104
1 396
Razem
26 270
18 721
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
105
Pozostałe koszty operacyjne
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Likwidacja środków trwałych, wartości niematerialnych
8
95
Spisanie wartości niematerialnych
17 665
-
Przekazane darowizny
1 591
1 583
Utworzenie rezerw na zobowiązania i roszczenia, w tym:
9 111
10 541
rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
167
18
rezerwa na pozostałe zobowiązania i roszczenia
6 533
10 170
rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia
w postaci hipoteki
237
353
rezerwa na przyszłe płatności
2 174
-
Odpisy aktualizujące wartość należności
7
-
Koszty windykacji należności
2 489
2 588
Korekta odsetek i prowizji od kredytów z lat ubiegłych
3 080
5 878
Koszty utrzymania i administracji wynajmowanych lokali własnych
593
309
Koszty z tytułu odszkodowań
255
909
Opłaty za obsługę wypłaty pożytków od papierów wartościowych
1 004
958
Koszty z tyt. płatności dotyczących operatów szacunkowych
68
126
Koszty reklamacji i obsługi spraw spornych z klientami
25 832
9 896
Koszty z tytułu refinansowania z grantu
2 467
767
Pozostałe
1 190
1 661
Razem
65 360
35 311
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
106
18. Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
Zasady rachunkowości
Unieważnienie umowy kredytu walutowego skutkuje wzajemnym zwrotem świadczeń spełnionych przez strony umowy oraz spisaniem niespłaconej przez klienta na dzień unieważnienia kwoty kredytu. Zawarcie ugody z klientem na warunkach proponowanych przez Bank powoduje zmniejszenie kwoty kredytu pozostającego do spłaty. W odniesieniu do kredytów pozostających w bilansie Banku w obydwu przypadkach odnotowuje się spadek oczekiwanych przepływów pieniężnych i na tej podstawie zgodnie z paragrafem B5.4.6 MSSF 9 „Instrumenty finansowe” ujmowana jest korekta wartości bilansowej brutto kredytu walutowego.
W przypadku unieważnienia dla kredytów, dla których oszacowane zobowiązanie zwrotu świadczeń klientowi przewyższa bieżącą wartość bilansową brutto kredytu ujmowana jest rezerwa zgodnie z MSR 37. Bank ujmuje również rezerwę zgodnie z MSR 37 dotyczącą kredytów spłaconych na dzień bilansowy.
Unieważnienie umowy kredytu lub zawarcie z klientem ugody skutkuje usunięciem z bilansu Banku dotychczasowej należności. Koszt powstały po stronie Banku, tj. usunięcie należności bilansowej oraz ewentualne płatności realizowane na rzecz klienta, kompensowany jest z korektą wartości bilansowej brutto kredytu lub rezerwą utworzoną zgodnie z MSR 37. Powstałe koszty unieważnienia danego kredytu mogą przewyższać oszacowaną wcześniej korektę wartości bilansowej brutto lub rezerwę utworzoną zgodnie z MSR 37 i ujmowane są wtedy w rachunku zysków i strat.
Niezwrócone przez klienta Bankowi świadczenie z tytułu wypłaconego kapitału kredytu ujmowane jest jako należność w pozycji „Inne aktywa” wraz z rezerwą pokrywającą na ryzyko odzyskiwalności. W przypadku zawarcia z klientem ugody polegającej na przewalutowaniu umowy kredytowej na walutę PLN i określeniu pozostałej kwoty kredytu do spłaty, Bank ujmuje nową umowę kredytową w ramach należności od klientów (kredyty mieszkaniowe).
Ważniejsze oszacowania i oceny
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów walutowych zgodnie z paragrafem B5.4.6 MSSF 9 „Instrumenty finansowe” oraz rezerwa zgodnie z MSR 37 szacowane na podstawie założonych scenariuszy zawarcia ugody oraz unieważnienia umowy kredytowej.
Roszczenia prawne zgłaszane przez kredytobiorców, w tym roszczenia z tytułu nieważności umów, mają wpływ na oszacowanie przez Bank oczekiwanego okresu kredytowania oraz oczekiwanych przez Bank przepływów pieniężnych. W szczególności Bank bierze pod uwagę ryzyko, że w przypadku orzeczenia przez sąd nieważności umowy Bank może być zmuszony do zwrotu kredytobiorcom otrzymanych nienależnych świadczeń. Dodatkowo, ewentualne ugody oferowane przez Bank kredytobiorcom (także tym, którzy dotychczas nie występowali z roszczeniami prawnymi) również mogą mieć wpływ na wysokość i terminy oczekiwanych przepływów pieniężnych wynikających z tych kredytów.
W związku z tym w opinii Banku właściwym sposobem ujęcia wpływu ryzyka prawnego w odniesieniu do kredytów aktywnych oraz oczekiwanego wpływu programu dobrowolnych ugód oferowanych kredytobiorcom jest aktualizacja szacunków przepływów pieniężnych związanych z kredytami i zmniejszenie wartości bilansowej brutto tych kredytów zgodnie z MSSF 9 paragraf B5.4.6.
Założenia w ramach scenariusza uwzględniającego możliwość zawierania porozumienia z klientami opierają się na konwersji dotychczasowego kredytu denominowanego lub indeksowanego do waluty obcej na kredyt wyrażony w PLN. Przewidziane jest, że dotychczasowe spłaty kredytu denominowanego lub indeksowanego będą podlegać rozliczeniu wg harmonogramu spłaty kredytu tak, jakby od początku był on kredytem złotowym, tj. uwzględniając oprocentowanie wg odpowiedniej stopy WIBOR powiększonej o marżę. Wskutek takiej konwersji wartość dotychczasowego portfela kredytów denominowanych lub indeksowanych ulegnie zmniejszeniu, co odzwierciedlone jest w kwocie rezerwy.
Bank szacuje również ryzyko prawne zgodnie ze scenariuszem unieważnienia w wyniku spraw sądowych na podstawie pozwów zgłoszonych oraz pozwów, których zgłoszenie przewiduje się w latach przyszłych. Wartość rezerwy jest szacowana zgodnie z prawdopodobieństwem wydania niekorzystnego wyroku sądowego dla Banku i jego oczekiwanych skutków finansowych w zależności od rodzaju rozstrzygnięć sądowych. Przyjęte scenariusze niekorzystnych rozstrzygnięć bazują na opiniach prawnych i dotychczasowych doświadczeniach Banku. Przyjęte scenariusze uwzględniają stwierdzenie nieważności umowy lub zawarcia ugody sądowej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
107
W modelu kalkulacji rezerwy przyjęto również założenie co do prognozy liczby pozwów klientów w horyzoncie 5 lat. Liczba pozwów sądowych do końca trzeciego kwartału 2024 roku utrzymywała się na podwyższonym poziomie, jednak od początku czwartego kwartału obserwujemy wyraźne zmniejszenie ich liczby. W czerwcu i grudniu 2023 roku zapadły niekorzystne dla sektora bankowego orzeczenia TSUE w sprawach C-520/21, C-140/22, C-756/22, które spowodowały, że roszczenia banków zostały ograniczone do zwrotu nominalnej kwoty kapitału.
Działający od lutego 2022 roku Programu Ugód wpływa korzystnie na kształtowanie się liczby nowych pozwów w perspektywie działania programu. Dodatkowo prowadzone akcje promocyjne informujące klientów Banku o Programie i możliwych korzyściach wynikających z zawarcia ugody.
Szacunek wpływu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych powiązanych z kursem waluty obcej obarczony jest niepewnością co do cały czas kształtującego się orzecznictwa oraz popularności wśród klientów dedykowanego programu ugód. Dlatego też szacunek ten jest niepewny, a wysokość jego w przyszłości może ulec zmianie. Szacunki podlegają okresowemu monitoringowi i aktualizacji.
Bank dokonał analizy wrażliwości szacunku wpływu ryzyka prawnego ze względu na zmianę kluczowych parametrów związanych z ilością spraw sądowych i podpisanych ugód z klientami.
w mln zł
Zmiana parametru
Wrażliwość modelu
-25 p. p.
scenariusz bazowy
+25 p. p.
Wzrost liczby pozwów sądowych
-32
762
36
Prawdopodobieństwo wystąpienia scenariusza ugody *
17
762
-83
*\ w przypadku wariantu -25 p.p. przyjęto minimalną możliwą wartość parametru tj. 0%
Dane finansowe
Kredyty powiązane z kursem waluty obcej
Wartość bilansowa brutto należności z tytułu kredytów powiązanych z kursem waluty obcej przed uwzględnieniem kosztów ryzyka prawnego
31-12-2024
31-12-2023
CHF
459 553
625 470
EUR
375 661
430 035
USD
21 772
28 468
Razem
856 986
1 083 973
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów hipotecznych powiązanych z kursem waluty obcej i rezerwa z tytułu ryzyka prawnego
31-12-2024
31-12-2023
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów
CHF
397 469
471 191
EUR
103 450
49 349
USD
9 609
8 149
510 528
528 689
Rezerwy:
CHF
220 012
149 450
EUR
28 220
11 932
USD
2 990
2 618
251 222
164 000
Razem
761 750
692 689
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
108
Zmiany korekty wartości bilansowej brutto kredytów i rezerwy z tytułu ryzyka prawnego
31-12-2024
Razem
Korekta wartości bilansowej brutto
Rezerwa
Stan na początek okresu
692 689
528 689
164 000
Wykorzystanie z tytułu zawartej ugody
-31 515
-29 834
-1 681
Wykorzystanie w wyniku rozstrzygnięcia spraw spornych
-106 755
-70 768
-35 987
Zmiana (utworzenie/rozwiązanie)
228 626
98 042
130 584
Różnice kursowe
-21 295
-15 601
-5 694
Stan na koniec okresu
761 750
510 528
251 222
31-12-2023
Razem
Korekta wartości bilansowej brutto
Rezerwa
Stan na początek okresu
514 764
398 307
116 457
Wykorzystanie z tytułu zawartej ugody
-23 864
-23 188
-676
Wykorzystanie w wyniku rozstrzygnięcia spraw spornych
-45 559
-35 572
-9 987
Zmiana (utworzenie/rozwiązanie)
258 840
198 585
60 255
Różnice kursowe
-11 492
-9 443
-2 049
Stan na koniec okresu
692 689
528 689
164 000
Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Zmiana korekty wartości bilansowej brutto kredytów z tytułu ryzyka prawnego
-98 042
-198 585
Zmiana rezerwy z tytułu ryzyka prawnego
-130 584
-60 255*
Wynik rozliczenia z klientami warunków ugody lub unieważniania
-15 372
-25 571*
Razem
-243 998
-284 411
*\ Dokonano zmiany prezentacyjnej w zakresie efektu ujęcia należności z tytułu niezwróconego przez klienta Bankowi świadczenia w postaci zwrotu wypłaconego kapitału kredytu (wykazywanej jako należność w pozycji „Inne aktywa”). W niniejszym sprawozdaniu finansowym efekt ujęcia zmiany salda tej należności jest prezentowany jako „Wynik rozliczenia z klientami warunków ugody lub unieważniania”, podczas gdy w sprawozdaniu finansowym za 2023 rok w pozycji „Zmiana rezerwy z tytułu ryzyka prawnego”. Wartość zmiany prezentacyjnej danych porównawczych za 2023 rok wyniosła 61 692 tys. zł.
W sprawozdaniu finansowym za 2023 rok w pozycji „Zmiana rezerwy z tytułu ryzyka prawnego” wykazano kwotę dodatnią 1 437 tys., podczas gdy w niniejszym sprawozdaniu finansowym kwotę kosztu 60 255 tys. uwzględniającą powyżej opisaną zmianę. W sprawozdaniu finansowym za 2023 rok w pozycji „Wynik rozliczenia z klientami warunków ugody lub unieważniania” wykazano koszt w kwocie 87 263 tys., podczas gdy w niniejszym sprawozdaniu finansowym w kwocie 25 571 tys. zł uwzględniając powyżej opisaną zmianę.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
109
19. Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
Zasady rachunkowości
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości obejmuje efekt wyceny oczekiwanych strat kredytowych:
aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu; odpis prezentowany jest wtedy jako pomniejszenie wartości bilansowej brutto aktywów finansowych, w przypadku mieszkaniowych kredytów walutowych z uwzględnieniem korekty wartości bilansowej brutto, oraz wyniku na modyfikacji nieistotnej,
zobowiązań pozabilansowch o charakterze finansowym oraz gwarancji finansowych; odpis prezentowany jest wtedy jako rezerwa po stronie zobowiązań,
aktywów finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite; odpis prezentowany jest wtedy w innych dochodach całkowitych.
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości obejmuje także wynik na sprzedaży należności od klientów, w przypadku których termin spłaty zapadł, a inne środki odzyskania wierzytelności okazały się nieefektywne oraz spisania należności do ewidencji pozabilansowej w wyniku bezskutecznych działań windykacyjnych.
Ważniejsze oszacowania i oceny
Bank w okresach miesięcznych dokonuje przeglądu wszystkich ekspozycji kredytowych pod kątem identyfikacji ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości oraz dokonuje pomiaru utraty wartości ekspozycji kredytowych. Pomiar utraty wartości opiera się głównie na szacowaniu prawdopodobieństwa wystąpienia niewykonania zobowiązania na bazie analizy historycznej, oszacowaniu potencjalnych strat oraz ocenie środowiska makroekonomicznego, w którym funkcjonuje Bank.
Modele przeznaczone do szacowania odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych zbudowane zgodnie z MSSF9 składają się z elementów, przy wyznaczaniu których Bank wykorzystuje wszystkie dostępne informacje historyczne oraz prognozy. Przy wykorzystaniu tych modeli Bank szacuje poziom ryzyka kredytowego z możliwie najwyższą dokładnością.
Oczekiwane straty kredytowe obliczane w granulacji miesięcznej z wykorzystaniem parametrów PD, LGD i EAD indywidualnie wyznaczonych dla każdej ekspozycji z uwzględnieniem oczekiwanego czasu jej trwania.
Finalna wartość oczekiwanych strat kredytowych jest sumą oczekiwanych strat kredytowych w poszczególnych okresach w zależności od koszyka (w okresie 12 miesięcy dla koszyka 1 lub pozostałego okresu życia dla koszyka 2 i 3 oraz aktywów POCI), zdyskontowanych efektywną stopą procentową.
Struktura modeli wykorzystywanych w celu oszacowania oczekiwanych strat kredytowych uwzględnia modelowanie dla następujących parametrów:
PD (probability of default) - szacunek prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w danym horyzoncie czasowym (12-miesięcznym lub w całym okresie życia ekspozycji),
LGD (loss given default) - część ekspozycji, która nie zostałaby odzyskana w przypadku niewykonania zobowiązania,
EAD (exposure at default) - oczekiwana wielkość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania.
Bank dokonał przeglądu portfela największych zaangażowań Klientów Banku, przeprowadzonego przy wsparciu doradcy zewnętrznego oraz uwzględniając stanowisko przekazane przez inspektorów Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w ramach przeprowadzonej inspekcji problemowej. W wyniku przeglądu, na datę 30 września 2024 roku dokonano reklasyfikacji 3 Klientów Banku do koszyka 3, co spowodowało dowiązanie odpisu aktualizującego w wysokości 34,1 mln oraz reklasyfikacji 6 Klientów Banku do koszyka 2, co spowodowało dowiązanie odpisu aktualizującego w wysokości 18,3 mln zł.
Po inspekcji problemowej przeprowadzonej przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego w 2023 roku, Bank otrzymał szereg zaleceń do obszaru modeli parametrów ryzyka kredytowego, wykorzystywanych w procesie szacowania oczekiwanych strat kredytowych. Bank, przy współpracy z firmą doradczą, dokonał dostosowania modeli do wymogów MSSF 9 oraz Rekomendacji R, tak aby prezentowały prawidłową informację o identyfikowanym ryzyku kredytowym i aby oszacowane za ich pomocą oczekiwane straty kredytowe były na adekwatnym do ponoszonego ryzyka poziomie. Łączny wpływ zmiany parametrów na wynik z tytułu odpisów
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
110
uwzględniający wszystkie zmiany modelowe (w tym korekty zarządcze oraz korekty makroekonomicznej), to rozwiązanie 67,2 mln zł, które ujęte zostało na datę 31 grudnia 2024 roku.
W IV kwartale 2024 roku, w wyniku przeprowadzonego przez Bank przeglądu portfela ekspozycji korporacyjnych, odnotowano zwiększoną liczbę nowych kredytów ze stwierdzoną przesłanką utraty wartości we wrześniu 2024 roku, co wpłynęło na zaobserwowany wzrost poziomu Default Rate (DR) od września 2023 roku. Podwyższony z tego powodu DR będzie utrzymywał się przez kolejnych 12 miesięcy (od DR na 30 września 2024 roku do DR na 30 września 2025 roku). W związku z tym Bank zastosował skalowanie wartości PD dla portfela korporacyjnego w horyzoncie 12 miesięcy, mające na celu zapewnienie odpowiedniego dopasowania do podwyższonego poziomu DR. Łączny wpływ korekty zarządczej na wynik z tytułu odpisów za rok 2024 to dowiązanie 18,8 mln (11,5 mln na Koszyku 1 oraz 7,3 mln zł na Koszyku 2).
Wpływ zastosowania korekty makroekonomicznej dotyczący parametru PD lifetime wg stanu na grudzień 2024 roku wynosi ok. 1,5 mln zł. Korekta jest zastosowana dla segmentów: Detal pożyczki gotówkowe, Mikro, Detal inne kredyty. Dla pozostałych segmentów: Korporacje, Detal kredyty hipoteczne w PLN i FX oraz Detal inne limity zastosowanie korekty makroekonomicznej skutkowało pomniejszeniem PD lifetime otrzymanych z macierzy przejść. W związku z tym nie zastosowano korekty makroekonomicznej dla tych segmentów.
Analiza wpływu czynników makroekonomicznych w metodzie portfelowej wykazała brak związku przyczynowo skutkowego między zmiennymi makroekonomicznymi i EAD, a także Recovery Rate oraz Cure Rate stosowanymi w modelu LGD dla większości portfeli Banku. W przypadku stopy odzysku z zabezpieczeń w modelu LGD Bank wprowadził ekspercką wartość korekty makroekonomicznej uwzględniającej spadek wartości odzysków z zabezpieczeń o 10% i 20%, w zależności od scenariusza dla wszystkich ekspozycji zabezpieczonych hipoteką w segmencie klienta detalicznego. Korekta spowodowała dowiązanie odpisu w wysokości 0.5 mln zł.
W grudniu 2024 roku przeprowadzono analizę wrażliwości odpisów na zmiany parametrów portfelowych (LGD oraz PD) w metodzie grupowej dla portfela kredytowego bez utraty wartości. W przypadku zmiany stóp odzysku o +/- 10 pkt. proc., szacowana wielkość odpisów z tytułu utarty wartości tego portfela uległaby odpowiednio zmniejszeniu o 18,2 mln zł lub zwiększeniu o 18,2 mln zł. Jednoczesna zmiana wartości parametru PD o +/-10 pkt. proc spowodowałaby dodatkowo odpowiednio zmniejszenie odpisów na oczekiwane straty kredytowe o 34,6 mln zł lub zwiększenie o 38,2 mln zł.
Bank w IV kwartale 2024 roku przeprowadził również analizę wrażliwości portfela kredytowego objętego wyceną indywidualną dla wszystkich kluczowych parametrów i prawdopodobieństw wykorzystywanych do kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych. Największy wzrost poziomu odpisów w wysokości 39,6 mln uzyskano w wyniku zmniejszenia wartości bieżących przepływów pieniężnych uwzględnianych w scenariuszu windykacyjnym o 10%. Zwiększenie prawdopodobieństwa scenariusza windykacyjnego o 10% wpłynie na wzrost odpisów dla ekspozycji z utratą wartości ocenianych metodą indywidualną w wysokości 33,9 mln zł, a wydłużenie terminu odzysków z zabezpieczeń uwzględnianych w scenariuszu windykacyjnym o 12 m-cy o kwotę 30,4 mln zł.
Opis metodologii rozpoznawania utraty wartości ekspozycji kredytowych znajduje się w nocie 9.1.1.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
111
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości dotyczący:
Papierów wartościowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
4 910
- 13 513
Papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
- 294
- 106
Należności od banków
453
41
Należności od klientów oraz zobowiązań pozabilansowych, w tym:
- 21 801
- 47 920
należności bilansowych
- 9 200
- 35 560
od klientów detalicznych
36 130
10 098
od klientów instytucjonalnych
- 45 330
- 45 658
zobowiązań pozabilansowych
- 12 601
- 12 360
od klientów detalicznych
- 569
- 553
od klientów instytucjonalnych
- 12 032
- 11 807
Razem
- 16 732
- 61 498
Wynik odpisów z tyt. utraty wartości na należności od klientów:
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Wycena indywidualna
- 40 763
- 6 361
Wycena grupowa
31 563
- 29 199
Razem
- 9 200
- 35 560
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
112
20. Ogólne koszty administracyjne
Zasady rachunkowości
Amortyzacja
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych rozpoczyna się w miesiącu następującym po miesiącu, w którym aktywa zostały przyjęte do użytkowania, w przypadku wartości niematerialnych wytwarzanych w ramach prac wewnętrznych Banku - po zakończeniu prac rozwojowych. Zakończenie amortyzacji następuję po ujęciu całości kosztu poniesionego na nabycie rzeczowych aktywów trwałych lub wartości niematerialnych jako kosztów amortyzacji, a także w momencie sprzedaży, likwidacji lub utraty.
Okres amortyzacji podlega szacunkowi opartemu o ocenę ekonomicznego okresu użytkowania rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych. Przy dokonywaniu oceny uwzględnia się takie czynniki jak: warunki umowne nabycia poszczególnych składników aktywów, oczekiwane zużycie fizyczne, oczekiwana utrata przydatności z przyczyn funkcjonalnych, technologicznych lub wymagań prawnych.
Okres amortyzacji prawa do użytkowania opiera się na nieodwołalnym okresie leasingu, uwzględniając okres objęty opcją przedłużenia, jeżeli Bank zakłada jej wykonanie i opcją wypowiedzenia leasingu, jeżeli Bank zakłada brak jej wykonania.
Amortyzacja odbywa się metodą liniową jako najlepiej odwzorowującą zużycie ekonomiczne tych składników aktywów. Szacowany okres użytkowania określony jest indywidualnie.
budynki
40 lat
ulepszenia w obcych środkach trwałych
3-10 lat lub krócej, jeżeli tak wynika z umowy
urządzenia techniczne, środki transportu i inne
2-12 lat
wartości niematerialne
5 lat
Świadczenia pracownicze
Świadczenia pracownicze obejmują koszty wynagrodzeń z tytułu umowy o pracę, koszty ubezpieczeń społecznych.
Bank tworzy również w ciężar kosztów wynagrodzeń rezerwę na koszty bieżącego okresu, które poniesione zostaną w okresach przyszłych, w szczególności to koszty premii pracowników oraz zobowiązania z tytułu niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych.
Koszty administracyjne
Koszty administracyjne obejmują koszty bieżącego funkcjonowania Banku, w tym obsługi systemów informatycznych i telekomunikacji.
Koszty administracyjne obejmują także koszty ponoszone na rzecz regulatorów, wynikające z przepisów prawnych. Zgodnie z KIMSF 21 „Opłaty publiczne” składka na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego jest ujmowana w rachunku zysków i strat w momencie zajścia zdarzenia obligującego. Bank wnosi składki na fundusz gwarancyjny banków (kwartalnie) i fundusz przymusowej restrukturyzacji banków (raz do roku).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
113
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Świadczenia pracownicze
247 313
193 276
Koszty administracyjne, w tym:
139 675
131 074
koszty rzeczowe
102 607
97 430
podatki i opłaty
13 798
8 817
składka i wpłaty na BFG
19 943
21 987
składka i wpłaty na KNF
3 029
2 569
składka na pokrycie kosztów działalności Rzecznika Finansowego
298
271
Amortyzacja, w tym:
64 092
59 828
rzeczowych aktywów trwałych
13 792
13 093
wartości niematerialnych
34 749
32 464
prawa do użytkowania
15 551
14 271
Razem
451 080
384 178
Świadczenia pracownicze
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Wynagrodzenia, w tym:
205 967
161 475
odprawy emerytalne
713
537
Składki na ubezpieczenia społeczne
41 346
31 801
Razem
247 313
193 276
Bank nie finansuje świadczeń emerytalnych opartych na programach określonych świadczeń, za wyjątkiem odpraw emerytalnych, wypłacanych zgodnie z Regulaminem Wynagradzania Pracowników BOŚ S.A
Amortyzacja prawa do użytkowania aktywów
31-12-2024
31-12-2023
Nieruchomości
14 643
13 479
Samochody
908
792
Razem
15 551
14 271
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
114
21. Obciążenia podatkowe
Zasady rachunkowości
Podatek dochodowy ujmowany jest jako podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek dochodowy bieżący ujmowany jest w rachunku zysków i strat. Podatek dochodowy odroczony w zależności od źródła pochodzenia różnic przejściowych ujmowany jest w rachunku zysków i strat lub w innych dochodach całkowitych.
Podatek bieżący
Podatek dochodowy bieżący obliczany jest na podstawie zysku księgowego brutto skorygowanego o przychody, które zgodnie z przepisami podatkowymi nie zaliczane do przychodów podatkowych, przychody podatkowe niebędące przychodami księgowymi, koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów i koszty podatkowe niebędące kosztami księgowymi, zgodnie z właściwymi przepisami prawa podatkowego. Pozycje te obejmują głównie przychody i koszty z tytułu odsetek naliczonych do otrzymania i zapłacenia, odpisy na oczekiwane straty kredytowe oraz rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe.
Podatek odroczony
Podatek dochodowy odroczony ujmowany jest w wysokości różnicy pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową dla celów raportowania finansowego. Bank tworzy rezerwy oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Zmiana stanu rezerw oraz aktywów z tytułu podatku dochodowego odroczonego zaliczana jest do obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego z wyjątkiem skutków wyceny aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite.
W Banku tworzona jest rezerwa i ustala się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego na przejściowe różnice między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów, a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości.
Wartość podatkowa aktywów jest to kwota wpływająca na pomniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich, w sposób pośredni lub bezpośredni, korzyści ekonomicznych. Jeżeli uzyskanie korzyści ekonomicznych z tytułu określenia aktywów nie powoduje pomniejszenia podstawy obliczenia podatku dochodowego, to wartość podatkowa aktywów jest ich wartością bilansową. Wartość podatkowa składnika zobowiązań jest to ich wartość bilansowa pomniejszona o kwoty związane z danym składnikiem zobowiązań, które w przyszłości pomniejszą podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się do wysokości możliwego do uzyskania zysku do opodatkowania w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłości zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego oraz straty podatkowej możliwej do odliczenia.
Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku podlega weryfikacji na każdy dzień bilansowy i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w wysokości kwoty podatku dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty w związku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych, to jest różnic, które spowodują zwiększenie podstawy odliczenia podatku dochodowego w przyszłości.
Ustalając rezerwę lub aktywa z tytułu podatku odroczonego stosuje się stawki jakie według przewidywań będą obowiązywały w przyszłości w momencie, gdy Bank zrealizuje (rozliczy) wartość bilansową składnika aktywów lub zobowiązań.
Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczące składników aktywów i zobowiązań, których dochody rozliczane są kapitałem własnym Banku, odnosi się również na kapitał własny Banku.
Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego prezentowane w bilansie po skompensowaniu z zastrzeżeniem, że będą rozliczane z tymi samymi władzami podatkowymi.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
115
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Obciążenia podatkowe wykazane w rachunku zysków i strat
- 59 798
- 60 405
Bieżące obciążenia podatkowe
- 47 172
- 69 671
Odroczony podatek dochodowy z tytułu różnic przejściowych
- 12 626
9 266
Uzgodnienie efektywnej stopy podatkowej
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Zysk brutto
133 246
122 106
Podatek dochodowy według stawki 19 %
- 25 317
- 23 200
Wpływ trwałych różnic pomiędzy wynikiem finansowym brutto a dochodem do opodatkowania:
- 34 481
- 37 205
koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych
- 46 024
- 42 357
składka i wpłaty na BFG
- 3 789
- 4 178
odpisy na oczekiwane straty kredytowe
- 1 653
- 6 551
przychody z tytułu dywidend
2 291
1 542
odpisy aktualizujące wartość inwestycji w jednostki podporządkowane
8 480
13 306
darowizny
301
301
podatek od dochodu, od którego zaniechano poboru podatku
6 909
3 485
pozostałe
- 996
- 2 753
Obciążenia podatkowe wykazane w rachunku zysków i strat
- 59 798
- 60 405
Efektywna stawka podatkowa
45%
49%
Szczegółowe informacje na temat odroczonego podatku dochodowego przedstawiono w nocie 38 Odroczony podatek dochodowy.
22. Zysk przypadający na jedną akcję
Zasady rachunkowości
Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję wylicza się jako iloraz zysku przypadającego na akcjonariuszy Banku oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w trakcie roku.
Dane finansowe
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Zysk netto
73 448
61 701
Średnia ważona liczba akcji zwykłych (w tysiącach)
92 910
92 910
Podstawowy zysk na akcję (wyrażony w zł, gr)
0,79
0,66
Zysk rozwodniony na akcję jest równy zyskowi podstawowemu na akcję w prezentowanych okresach.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
116
Informacja uzupełniająca do sprawozdania z sytuacji finansowej Banku
23. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Zasady rachunkowości
Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania oraz klasyfikacji do odpowiedniej kategorii wyceny zawarte w nocie 6.6 Aktywa i zobowiązania finansowe.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
dane przekształcone
Środki pieniężne w kasie
18 717
18 092
Środki w Banku Centralnym
856 491
565 990
Lokaty w innych bankach, ujęte w ekwiwalentach środków pieniężnych
28 799
143 413
Bony pieniężne NBP - ujęte w ekwiwalentach środków pieniężnych
3 398 371
3 296 458
Razem
4 302 378
4 023 953
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Saldo środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych zawiera rezerwę obowiązkową utrzymywaną na rachunku w NBP.
Zgodnie z paragrafem 12 Uchwały NBP nr 40/2015 Bank może wykorzystywać środki utrzymywane na rachunku rezerwy obowiązkowej do bieżących rozliczeń pieniężnych.
Rezerwa deklarowana do utrzymania w miesiącu grudniu 2024 roku wynosiła 588 010 tys. (grudzień 2023 611 254 tys. zł).
Bank zobowiązany jest utrzymywać średnie saldo środków pieniężnych w miesiącu powyżej zadeklarowanej rezerwy obowiązkowej.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
117
24. Należności od innych banków
Zasady rachunkowości
Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania oraz klasyfikacji do odpowiedniej kategorii wyceny zawarte w nocie 6.6 Aktywa i zobowiązania finansowe
Zasady dotyczące metodologii rozpoznawania utraty wartości z tytułu wyceny oczekiwanych strat kredytowych, w tym podziału ekspozycji na koszyki w zależności od zmian dotyczących jakości kredytowej, zawarte w nocie 9.1.1. Opis metodologii rozpoznawania utraty wartości ekspozycji kredytowych.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
dane przekształcone
Należności z tytułu zabezpieczeń instrumentów pochodnych
2 179
4 559
Środki z tyt. dopłat do produktu „Bezpieczny kredyt 2%”
685
27
Papiery dłużne zaklasyfikowane do portfela należności od innych banków
-
15 135
Rachunki bieżące do obsługi programów unijnych
11 500
-
Razem brutto
14 364
19 721
Odpisy z tytułu utraty wartości papierów dłużnych zaklasyfikowanych do portfela należności od innych banków
-
- 453
Razem netto
14 364
19 268
Zmiana stanu wartości bilansowej brutto należności od innych banków:
Wartość brutto należności od banków
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2024
4 586
15 135
-
-
19 721
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
12 158
-
-
-
12 158
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
- 2 380
449
-
-
- 1 931
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
-
- 15 584
-
-
- 15 584
Stan na koniec okresu 31-12-2024
14 364
-
-
-
14 364
Wartość brutto należności od banków
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2023
dane przekształcone
12 546
15 162
-
-
27 708
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
8 282
-
-
-
8 282
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
- 11 310
- 27
-
-
- 11 337
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 4 932
-
-
-
- 4 932
Stan na koniec okresu 31-12-2023
dane przekształcone
4 586
15 135
-
-
19 721
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
118
Zmiana stanu wartości odpisów na należności od innych banków:
Wartość odpisów na należności od banków
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2024
-
453
-
-
453
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
-
- 290
-
-
- 290
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
-
- 163
-
-
- 163
Stan na koniec okresu 31-12-2024
-
-
-
-
-
Wartość odpisów na należności od banków
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2023
-
495
-
-
495
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
-
- 42
-
-
- 42
Stan na koniec okresu 31-12-2023
-
453
-
-
453
25. Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Zasady rachunkowości
Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania oraz klasyfikacji do odpowiedniej kategorii wyceny zawarte w nocie 6.6 Aktywa i zobowiązania finansowe.
Dane finansowe
Wyszczególnienie aktywów
31-12-2024
31-12-2023
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:
88 812
113 345
transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych
1 444
4 526
transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej
87 368
108 819
Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
15 461
-
Razem aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
104 273
113 345
Wyszczególnienie zobowiązań
31-12-2024
31-12-2023
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:
48 657
76 653
transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych
2 677
3 041
transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej
45 980
73 612
Razem zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
48 657
76 653
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
119
26. Inwestycyjne papiery wartościowe
Zasady rachunkowości
Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania oraz klasyfikacji do odpowiedniej kategorii wyceny zawarte są w nocie 6.6 Aktywa i zobowiązania finansowe.
Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania utraty wartości z tytułu wyceny oczekiwanych strat kredytowych zawarte w Nocie 9.1.1 Opis metodologii rozpoznawania utraty wartości ekspozycji kredytowych
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
dane przekształcone
wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wyceniane wg zamortyzowane go kosztu
wyceniane wg opcji do wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wyceniane wg zamortyzowane go kosztu
wyceniane wg opcji do wartości godziwej przez wynik finansowy
Razem
Dłużne papiery wartościowe:
5 268 798
1 843 978
126 035
7 238 811
3 589 063
2 366 265
126 328
6 081 656
obligacje Skarbu Państwa¹
4 178 111
1 346 105
-
5 524 216
2 470 032
1 879 119
-
4 349 151
obligacje instytucji samorządowych
251 732
-
-
251 732
32 690
-
-
32 690
obligacje innych banków
513 900
226 174
126 035
866 109
518 656
221 721
126 328
866 705
obligacje pozostałych instytucji finansowych
193 324
271 699
-
465 023
567 685
265 425
-
833 110
obligacje podmiotów niefinansowych
131 731
-
-
131 731
-
-
-
-
Kapitałowe papiery wartościowe:
112 743
-
-
112 743
106 656
-
-
106 656
notowane
11 758
-
-
11 758
18 543
-
-
18 543
nienotowane
100 985
-
-
100 985
88 113
-
-
88 113
Razem
5 381 541
1 843 978
126 035
7 351 554
3 695 719
2 366 265
126 328
6 188 312
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
¹ Obligacje Skarbu Państwa w kwocie nominalnej 240 000 tys. stanowią pozycję zabezpieczaną w ramach programu rachunkowości zabezpieczeń, szczegółowe informacje o powiązaniu zabezpieczającym znajdują się w Nocie 46 Rachunkowość Zabezpieczeń.
Na dzień 31-12-2023 wprowadzono korektę wartości papierów notowanych zmniejszając o kwotę 21 237 tys. zł, która dotyczyła papierów wartościowych nienotowanych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
120
Zmiana stanu wartości bilansowej brutto inwestycyjnych papierów wartościowych
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2024
3 589 063
2 366 553
126 328
106 656
6 188 600
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
3 367 030
18 629
-
-
3 385 659
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
31 204
- 622
- 293
6 087
36 376
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 1 718 499
- 540 000
-
-
- 2 258 499
Stan na koniec okresu 31-12-2024
5 268 798
1 844 560
126 035
112 743
7 352 136
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Kapitałowe papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2023
dane przekształcone
2 450 686
1 900 397
106 625
85 465
4 543 173
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
1 638 122
493 678
-
-
2 131 800
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
132 787
35 876
19 703
21 191
209 557
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 632 532
- 63 398
-
-
- 695 930
Stan na koniec okresu 31-12-2023
dane przekształcone
3 589 063
2 366 553
126 328
106 656
6 188 600
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
121
Zmiana stanu odpisów z tytułu utraty wartości inwestycyjnych papierów wartościowych
Zmiana wartości odpisów dłużnych papierów wartościowych
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2024
14 176
288
14 464
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
18 215
-
18 215
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
- 19 526
- 67
- 19 593
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 3 599
361
- 3 238
Stan na koniec okresu 31-12-2024
9 266
582
9 848
Zmiana wartości odpisów dłużnych papierów wartościowych
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Razem
Stan na początek okresu 01-01-2023
635
182
817
Zwiększenia z tytułu utworzenia i nabycia
14 917
48
14 965
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
8 147
- 5
8 142
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 9 523
63
- 9 460
Stan na koniec okresu 31-12-2023
14 176
288
14 464
Inwestycyjne papiery wartościowe stanowiące zabezpieczenie (wartość bilansowa brutto)
31-12-2024
31-12-2023
wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wyceniane
wg zamortyzowa- nego kosztu
wyceniane wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
wyceniane
wg zamortyzowa- nego kosztu
Zabezpieczenie umów pożyczek otrzymanych od banków i międzynarodowych organizacji finansowych
176 176
537 099
110 138
615 681
do roku
176 176
-
-
-
powyżej roku
-
537 099
110 138
615 681
Zabezpieczenie Funduszu Ochrony Środków Gwarantowanych
-
38 992
-
47 018
powyżej roku
-
38 992
-
47 018
Zabezpieczenie zobowiązań w postaci składek na Fundusz Gwarancyjny
-
30 168
6 906
22 968
powyżej roku
-
30 168
6 906
22 968
Zabezpieczenie zobowiązań w postaci składek na Fundusz Przymusowej Restrukturyzacji
-
49 484
9 866
32 093
powyżej roku
-
49 484
9 866
32 093
Zabezpieczenie transakcji repo
-
-
55 350
-
powyżej roku
-
-
55 350
-
Razem
176 176
655 743
182 260
717 760
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
122
27. Należności od klientów
Zasady rachunkowości
Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania oraz klasyfikacji do odpowiedniej kategorii wyceny zawarte w nocie 6.6. Aktywa i zobowiązania finansowe
Zasady dotyczące metodologii rozpoznawania utraty wartości z tytułu wyceny oczekiwanych strat kredytowych, w tym podziału ekspozycji na koszyki w zależności od zmian dotyczących jakości kredytowej, zawarte w nocie 9.1.1. Opis metodologii rozpoznawania utraty wartości ekspozycji kredytowych.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Należności od klientów brutto
Odpisy z tyt. utraty wartości
Należności od klientów netto
Należności od klientów brutto
Odpisy z tyt. utraty wartości
Należności od klientów netto
Wycena wg zamortyzowanego kosztu
11 015 831
923 617
10 092 214
11 698 736
918 125
10 780 611
Należności od klientów detalicznych
2 090 378
215 847
1 874 531
2 380 130
239 187
2 140 943
kredyty w rachunku bieżącym
3 350
2 971
379
4 465
2 743
1 722
kredyty gotówkowe
309 174
100 155
209 019
337 391
93 731
243 660
kredyty mieszkaniowe
1 553 854
81 552
1 472 302
1 804 172
109 170
1 695 002
kredyty i pożyczki pozostałe
224 000
31 169
192 831
234 102
33 543
200 559
Należności od klientów instytucjonalnych
8 925 453
707 770
8 217 683
9 318 606
678 938
8 639 668
kredyty obrotowe
912 054
56 023
856 031
953 311
51 649
901 662
kredyty i pożyczki terminowe
6 262 915
590 784
5 672 131
6 897 915
579 707
6 318 208
należności faktoringowe
462 849
36 416
426 433
502 412
38 008
464 404
skupione wierzytelności
66 123
8 394
57 729
76 253
3 389
72 864
papiery wartościowe komercyjne
1 221 512
16 153
1 205 359
888 715
6 185
882 530
Wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
-
-
32
-
-
139
Należności od klientów detalicznych
-
-
25
-
-
109
kredyty i pożyczki mieszkaniowe
-
-
10
-
-
43
kredyty i pożyczki pozostałe
-
-
15
-
-
66
Należności od klientów instytucjonalnych
-
-
7
-
-
30
kredyty i pożyczki terminowe
-
-
7
-
-
30
Razem
-
-
10 092 246
-
-
10 780 750
Złożone depozyty zabezpieczające
27 865
3
27 862
34 335
39
34 296
Pozostałe należności
3 419
-
3 419
4 215
-
4 215
Razem należności od klientów
-
-
10 123 527
-
-
10 819 261
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
123
W należnościach od klientów znajdują się kredyty preferencyjne z dopłatami do odsetek od NFOŚiGW i WFOŚiGW, które w prezentowanych okresach wynoszą (wartość nominalna)
31-12-2024
31-12-2023
Kredyty preferencyjne z dopłatami, w tym:
21 412
24 715
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
21 311
24 614
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
101
101
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
124
Zmiana stanu wartości bilansowej brutto oraz odpisów z tytułu utraty wartości należności od klientów
Wartość brutto należności od klientów detalicznych
Wartość brutto należności od klientów instytucjonalnych
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu
01-01-2024
1 981 705
86 737
310 964
724
2 380 130
6 933 330
1 174 807
1 110 324
100 145
9 318 606
Zwiększenia z tytułu utworzenia
i nabycia
167 193
169
-
2
167 364
1 497 467
103 077
-
40 902
1 641 446
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
- 271 672
- 7 788
- 3 356
- 52
- 282 868
- 164 218
- 174 713
- 116 493
3 990
- 451 434
Zmiana wartości brutto wynikająca z zaprzestania ujmowania
- 151 039
- 4 769
- 13 381
-
- 169 189
- 1 075 233
- 153 201
- 335 077
- 24 713
- 1 588 224
w tym: zmiana wartości brutto wynikająca z instrumentów finansowych, które zostały odpisane ze sprawozdania
z sytuacji finansowej
-
- 4
- 302
-
- 306
-
-
- 21 346
- 19 246
- 40 592
Zmiana wartości brutto wynikająca z reklasyfikacji aktywa finansowego pomiędzy koszykami
5 156
- 13 564
8 408
-
-
- 1 748 709
1 169 697
579 012
-
-
Transfer do koszyka 1
54 937
- 30 645
- 24 292
-
-
106 510
- 104 334
- 2 176
-
-
Transfer do koszyka 2
- 21 029
30 310
- 9 281
-
-
- 1 549 730
1 587 783
- 38 053
-
-
Transfer do koszyka 3
- 28 752
- 13 229
41 981
-
-
- 305 489
- 313 752
619 241
-
-
Inne zmiany
82
- 5 085
- 56
-
- 5 059
- 9
5 068
-
-
5 059
Stan na koniec okresu
31-12-2024
1 731 425
55 700
302 579
674
2 090 378
5 442 628
2 124 735
1 237 766
120 324
8 925 453
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
125
Odpisy na należności od klientów detalicznych
Odpisy na należności od klientów instytucjonalnych
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu
01-01-2024
14 273
4 839
219 884
191
239 187
102 897
73 651
521 033
- 18 643
678 938
Zwiększenia z tytułu utworzenia
I nabycia
3 347
9
-
- 1
3 355
27 709
7 278
-
7 959
42 946
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
- 19 756
- 4 046
8 085
- 42
- 15 759
- 33 151
21 066
121 903
27 359
137 177
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 1 478
- 306
- 8 537
-
- 10 321
- 11 856
- 10 934
- 106 322
- 22 794
- 151 906
w tym: zmiana odpisów wynikająca z instrumentów finansowych, które zostały odpisane ze sprawozdania
z sytuacji finansowej
-
- 4
- 302
-
- 306
-
-
- 21 346
- 19 246
- 40 592
Zmiana odpisów wynikająca
z transferów aktywa finansowego pomiędzy koszykami
10 750
1 990
- 12 740
-
-
- 26 345
6 328
20 017
-
-
Transfer do koszyka 1
11 660
- 1 335
- 10 325
-
-
6 271
- 4 918
- 1 353
-
-
Transfer do koszyka 2
- 369
4 964
- 4 595
-
-
- 27 673
30 072
- 2 399
-
-
Transfer do koszyka 3
- 541
- 1 639
2 180
-
-
- 4 943
- 18 826
23 769
-
-
Inne zmiany
- 9
- 607
1
-
- 615
- 3
615
3
-
615
Stan na koniec okresu
31-12-2024
7 127
1 879
206 693
148
215 847
59 251
98 004
556 634
- 6 119
707 770
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
126
Wartość brutto należności od klientów detalicznych
Wartość brutto należności od klientów instytucjonalnych
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu
01-01-2023
2 358 998
127 055
376 707
748
2 863 508
7 026 352
939 775
1 307 780
82 745
9 356 652
Zwiększenia z tytułu utworzenia
i nabycia
184 512
18 966
-
53
203 531
2 544 136
84 372
-
34 621
2 663 129
Zmiana wartości brutto istniejącego portfela
- 415 245
- 14 196
- 19 190
- 77
- 448 708
- 321 703
- 78 326
- 55 890
- 4 759
- 460 678
Zmiana wartości brutto wynikająca z zaprzestania ujmowania
- 165 552
- 5 711
- 72 269
-
- 243 532
- 1 591 229
- 264 648
- 366 827
- 12 462
- 2 235 166
w tym: zmiana wartości brutto wynikająca z instrumentów finansowych, które zostały odpisane ze sprawozdania
z sytuacji finansowej
- 1
- 4
- 43 310
-
- 43 315
-
-
- 209 565
- 12 462
- 222 027
Zmiana wartości brutto wynikająca z reklasyfikacji aktywa finansowego pomiędzy koszykami
13 600
- 39 274
25 674
-
-
- 717 115
491 854
225 261
-
-
Transfer do koszyka 1
63 397
- 59 032
- 4 365
-
-
220 596
- 213 781
- 6 815
-
-
Transfer do koszyka 2
- 27 732
36 509
- 8 777
-
-
- 754 031
762 742
- 8 711
-
-
Transfer do koszyka 3
- 22 065
- 16 751
38 816
-
-
- 183 680
- 57 107
240 787
-
-
Inne zmiany
5 392
- 103
42
-
5 331
- 7 111
1 780
-
-
- 5 331
Stan na koniec okresu
31-12-2023
1 981 705
86 737
310 964
724
2 380 130
6 933 330
1 174 807
1 110 324
100 145
9 318 606
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
127
Odpisy na należności od klientów detalicznych
Odpisy na należności od klientów instytucjonalnych
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
POCI
Razem
Stan na początek okresu
01-01-2023
10 367
6 351
257 351
403
274 472
83 927
50 048
687 938
- 6 843
815 070
Zwiększenia z tytułu utworzenia
I nabycia
6 819
745
-
-
7 564
32 462
4 044
-
19 251
55 757
Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego
- 5 103
- 1 550
26 764
- 212
19 899
2 448
34 357
151 510
- 18 589
169 726
Zmniejszenia z tytułu zaprzestania ujmowania
- 1 211
- 340
- 61 233
-
- 62 784
- 15 466
- 18 891
- 314 760
- 12 462
- 361 579
w tym: zmiana odpisów wynikająca z instrumentów finansowych, które zostały odpisane ze sprawozdania
z sytuacji finansowej
- 1
- 4
- 43 310
-
- 43 315
-
-
- 209 565
- 12 462
- 222 027
Zmiana odpisów wynikająca
z transferów aktywa finansowego pomiędzy koszykami
3 368
- 355
- 3 013
-
-
- 333
3 988
- 3 655
-
-
Transfer do koszyka 1
4 415
- 2 380
- 2 035
-
-
14 520
- 12 438
- 2 082
-
-
Transfer do koszyka 2
- 485
4 261
- 3 776
-
-
- 12 473
18 312
- 5 839
-
-
Transfer do koszyka 3
- 562
- 2 236
2 798
-
-
- 2 380
- 1 886
4 266
-
-
Inne zmiany
33
- 12
15
-
36
- 141
105
-
-
- 36
Stan na koniec okresu
31-12-2023
14 273
4 839
219 884
191
239 187
102 897
73 651
521 033
- 18 643
678 938
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
128
28. Inwestycje w jednostkach zależnych
Zasady rachunkowości
Inwestycje w podmioty zależne wyceniane przy użyciu metody praw własności określonej w MSR 28, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości. W dniu nabycia inwestycje w jednostki zależne ujmuje się wg kosztu nabycia. Po dniu nabycia wartość bilansowa inwestycji podlega wycenie polegającej na ujmowaniu zmian w kapitale własnym jednostek zależnych. Wynik finansowy Banku obejmuje udział Banku w wyniku finansowym netto jednostek zależnych, przy czym wynik niezrealizowany na transakcjach wzajemnych jest eliminowany. Wartość bilansowa inwestycji w jednostki zależne podlega ocenie pod kątem utraty wartości.
Zgodnie ze stanem na 31 grudnia 2024 roku w skład grupy kapitałowej Banku Ochrony Środowiska SA wchodzą dwie spółki zależne bezpośrednio, tj. Dom Maklerski SA i BOŚ Leasing EKO-Profit S.A., oraz jedna spółka zależna pośrednio MS WIND sp. z o. o. (spółka zależna bezpośrednio od BOŚ Leasing EKO-Profit S.A.).
Wszystkie spółki zależne Bank kontroluje w pełni jako 100% akcjonariusz.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Dom Maklerski BOŚ S.A.
213 825
212 295
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.*
66 997
63 896
Razem
280 822
276 191
*\ wartość wyceny spółki BOŚ Leasing EKO Profit zawiera wycenę spółki pośrednio zależnej od Banku MS WIND sp. z o. o. (spółka zależna bezpośrednio od BOŚ Leasing – EKO Profit S.A.).
Zmiana stanu wartości bilansowej inwestycji w jednostkach zależnych
Dom Maklerski BOŚ S.A.
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
Razem
Wartość bilansowa na 01-01-2024 wg wyceny
metodą praw własności
212 295
63 896
276 191
Utworzenie odpisu na akcje
-
-1 058
-1 058
Zmiany z tyt. wyceny inwestycji metodą praw własności
41 530
4 159
45 689
Inne
-
-
-
Zmniejszenie z tyt. wypłaty dywidendy
-40 000
-
-40 000
Wartość bilansowa na 31-12-2024 wg wyceny metodą praw własności
213 825
66 997
280 822
Dom Maklerski BOŚ S.A.
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
Razem
Wartość bilansowa na 01-01-2023 wg wyceny
metodą praw własności
161 712
64 446
226 158
Zmiany z tyt. wyceny inwestycji metodą praw własności
70 583
- 549
70 034
Inne
-
-1
-1
Zmniejszenie z tyt. wypłaty dywidendy
-20 000
-
-20 000
Wartość bilansowa na 31-12-2023 wg wyceny metodą praw własności
212 295
63 896
276 191
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
129
29. Wartości niematerialne
Zasady rachunkowości
Zakupione licencje oraz wytworzone we własnym zakresie oprogramowanie komputerowe ujmowane w wysokości kosztów poniesionych na zakup i przygotowanie do używania w ramach wewnętrznych prac rozwojowych Banku.
Bank ujmuje poniesione koszty na wytworzenie wartości niematerialnych, w szczególności oprogramowania, na etapie prac rozwojowych prowadzonych we własnym zakresie jedynie w przypadku, gdy ma możliwość ich ukończenia, tj. posiada stosowne środki techniczne i finansowe, służące ukończeniu prac rozwojowych, zamiar ukończenia tych prac oraz późniejszego użytkowania wytworzonych wartości. Warunkiem ujmowania nakładów na wartości niematerialne jest także wiarygodne ustalenie nakładów poniesionych, które można bezpośrednio przyporządkować czynnościom tworzenia, produkcji i przystosowania składnika aktywów do użytkowania w sposób zamierzony przez kierownictwo.
Wartości niematerialne badane pod kątem utraty wartości zawsze, gdy występują zdarzenia lub okoliczności wskazujące, że wartość bilansowa może być niemożliwa do odzyskania. Wartość bilansowa jest obniżana do poziomu wartości odzyskiwalnej, jeżeli wartość bilansowa przewyższa szacunkową wartość odzyskiwalną.
Wartość odzyskiwalna jest wyższą z dwóch wartości: wartości godziwej wartości niematerialnych pomniejszonej o koszty ich sprzedaży i wartości użytkowej.
Przyjęte okresy użytkowania wartości niematerialnych na potrzeby amortyzacji ujawnione w nocie 20 Ogólne koszty administracyjne.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Licencje i oprogramowanie w tym:
73 672
85 473
oprogramowanie wytworzone we własnym zakresie
8 918
3 811
Nakłady w trakcie realizacji
16 481
30 342
Razem
90 153
115 815
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
130
Zmiana stanu wartości niematerialnych
Licencje i oprogramowanie
Nakłady w trakcie realizacji
Razem
Stan na 01 stycznia 2024 roku
Wartość bilansowa brutto
420 007
30 342
450 349
Umorzenie
-334 534
-
-334 534
Wartość bilansowa netto
85 473
30 342
115 815
Okres kończący się 31 grudnia 2024 roku
Wartość bilansowa netto na początek roku
85 473
30 342
115 815
Zwiększenia
22 948
17 483
40 431
zakup
9 269
17 483
26 752
przeniesienie z nakładów w trakcie realizacji
13 679
-
13 679
Zmniejszenia
-
-31 344
-31 344
przeniesienie do licencji i oprogramowania
-
-13 679
-13 679
spisanie
-
-17 665
-17 665
Naliczenie amortyzacji
-34 749
-
-34 749
Wartość bilansowa netto na 31 grudnia 2024 roku
73 672
16 481
90 153
Stan na 31 grudnia 2024 roku
Wartość bilansowa brutto
442 955
16 481
459 436
Umorzenie
-369 283
-
-369 283
Wartość bilansowa netto na 31-12-2024
73 672
16 481
90 153
Na dzień 31 grudnia 2024 roku Bank nie dokonał odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości wartości niematerialnych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
131
Licencje i oprogramowanie
Nakłady w trakcie realizacji
Razem
Stan na 01 stycznia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
383 229
37 092
420 321
Umorzenie
-302 070
-
-302 070
Wartość bilansowa netto
81 159
37 092
118 251
Okres kończący się 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa netto na początek roku
81 159
37 092
118 251
Zwiększenia
36 778
30 028
66 806
zakup
-
30 028
30 028
przeniesienie z nakładów w trakcie realizacji
36 778
-
36 778
Zmniejszenia
-
-36 778
-36 778
przeniesienie do licencji i oprogramowania
-
-36 778
-36 778
Naliczenie amortyzacji
-32 464
-
-32 464
Wartość bilansowa netto na 31 grudnia 2023 roku
85 473
30 342
115 815
Stan na 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
420 007
30 342
450 349
Umorzenie
-334 534
-
-334 534
Wartość bilansowa netto na 31-12-2023
85 473
30 342
115 815
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank nie dokonał odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości wartości niematerialnych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
132
30. Rzeczowe aktywa trwałe
Zasady rachunkowości
Rzeczowe aktywa trwałe wykazuje się według kosztu historycznego pomniejszonego o umorzenie. Koszt historyczny uwzględnia wydatki bezpośrednio związane z nabyciem danych aktywów.
Nakłady poniesione po dacie nabycia danego składnika rzeczowych aktywów trwałych uwzględnia się w jego wartości bilansowej tylko wówczas, gdy jest prawdopodobne, że w efekcie tych nakładów nastąpi wpływ korzyści ekonomicznych do Banku, zaś koszt danej pozycji można wiarygodnie zmierzyć. Wszelkie pozostałe wydatki na naprawę i konserwację odnoszone są do rachunku zysków i strat w okresie obrotowym, w którym je poniesiono.
Inwestycje rozpoczęte dotyczą środków trwałych będących w toku budowy lub montażu i wykazywane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszonych o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Środki trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji do czasu zakończenia budowy i przekazania środka trwałego do używania.
Rzeczowe aktywa trwałe badane pod kątem utraty wartości zawsze, gdy występują zdarzenia lub okoliczności wskazujące, że wartość bilansowa może być niemożliwa do odzyskania. Wartość bilansowa rzeczowych aktywów trwałych jest obniżana do poziomu wartości odzyskiwalnej, jeżeli wartość bilansowa przewyższa szacunkową wartość odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalna jest wyższą z dwóch wartości: wartości godziwej rzeczowych aktywów trwałych pomniejszonej o koszty sprzedaży i wartości użytkowej.
Przyjęte okresy użytkowania rzeczowych aktywów trwałych na potrzeby amortyzacji ujawnione w nocie 20 Ogólne koszty administracyjne.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Środki trwałe, w tym:
43 272
44 514
grunty
182
182
budynki i lokale
3 984
4 117
ulepszenia w obcych środkach trwałych
6 554
3 875
sprzęt komputerowy i urządzenia techniczne
30 096
34 008
inne środki trwałe
2 456
2 332
Środki trwałe w budowie
6 565
3 963
Razem
49 837
48 477
Na dzień 31 grudnia 2024 roku oraz na dzień 31 grudnia 2023 roku nie było składników majątku wycofanych z aktywnego użytkowania i przeznaczonych do zbycia.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
133
Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych
Grunty i budynki
Ulepszenia w obcych środkach trwałych
Urządzenia techniczne, środki transportu i inne
Środki trwałe w budowie
Razem
Stan na 01 stycznia 2024 roku
Wartość bilansowa brutto
8 624
27 420
92 336
3 963
132 343
Umorzenie
- 4 325
- 23 545
- 55 996
-
- 83 866
Wartość bilansowa netto
4 299
3 875
36 340
3 963
48 477
Okres kończący się 31 grudnia 2024 roku
Wartość bilansowa netto na początek roku
4 299
3 875
36 340
3 963
48 477
Zwiększenia:
79
4 461
8 082
9 721
22 343
zakupy
79
-
5 424
9 721
15 224
przeniesienie z inwestycji
-
4 461
2 658
-
7 119
Zmniejszenia:
-
- 594
- 3 159
- 7 119
- 10 872
likwidacje/ sprzedaż
-
- 594
- 3 159
-
- 3 753
przeniesienie z inwestycji
-
-
-
- 7 119
- 7 119
Naliczenie amortyzacji
- 212
- 1 782
- 11 798
-
- 13 792
Wyksięgowanie umorzenia z tyt. likwidacji /sprzedaży
-
594
3 087
-
3 681
Wartość bilansowa netto na 31 grudnia 2024 roku
4 166
6 554
32 552
6 565
49 837
Stan na 31 grudnia 2024 roku
Wartość bilansowa brutto
8 703
31 287
97 259
6 565
143 814
Umorzenie
- 4 537
- 24 733
- 64 707
-
- 93 977
Wartość bilansowa netto
4 166
6 554
32 552
6 565
49 837
W prezentowanych okresach nie występowały aktywa trwałe czasowo nieużywane o istotnej wartości bilansowej.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku Bank nie dokonał odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
134
Grunty i budynki
Ulepszenia w obcych środkach trwałych
Urządzenia techniczne, środki transportu i inne
Środki trwałe w budowie
Razem
Stan na 01 stycznia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
8 624
27 819
89 532
1 487
127 462
Umorzenie
- 4 114
- 23 952
- 53 409
-
- 81 475
Wartość bilansowa netto
4 510
3 867
36 123
1 487
45 987
Okres kończący się 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa netto na początek roku
4 510
3 867
36 123
1 487
45 987
Zwiększenia:
-
1 532
11 587
4 905
18 024
zakupy
-
-
10 690
4 905
15 595
przeniesienie z inwestycji
-
1 532
897
-
2 429
Zmniejszenia:
-
- 1 931
- 8 783
- 2 429
- 13 143
likwidacje/ sprzedaż
-
- 1 931
- 8 783
-
- 10 714
przeniesienie z inwestycji
-
-
-
- 2 429
- 2 429
Naliczenie amortyzacji
- 211
- 1 524
- 11 358
-
- 13 093
Wyksięgowanie umorzenia z tyt. likwidacji /sprzedaży
-
1 931
8 771
-
10 702
Wartość bilansowa netto na 31 grudnia 2023 roku
4 299
3 875
36 340
3 963
48 477
Stan na 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
8 624
27 420
92 336
3 963
132 343
Umorzenie
- 4 325
- 23 545
- 55 996
-
- 83 866
Wartość bilansowa netto
4 299
3 875
36 340
3 963
48 477
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
135
31. Prawo do użytkowania – leasing
Zasady rachunkowości
Bank jako leasingobiorca, ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania składników aktywów będących przedmiotem leasingu oraz zobowiązanie z tytułu leasingu.
Prawo do użytkowania wycenia się w dacie początkowej umowy leasingu wg kosztu, tj. kwoty zobowiązania z tytułu leasingu oraz opłat ponoszonych wobec leasingodawcy.
Zobowiązanie z tytułu leasingu wynika z bieżącej wartości przyszłych przepływów pieniężnych (płatności leasingowych z umowy leasingu), zdyskontowanych przy użyciu stopy procentowej ustalonej dla kosztów finansowania Banku.
Bank stosuje wyłączenia z wymogów stosowania zasad MSSF 16 dotyczące:
korzystania z aktywa o niskiej wartości, poniżej kwoty 20 tys. zł,
korzystania z aktywa przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy.
W przypadku umów wyłączonych Bank nie wykazuje w bilansie prawa do korzystania z aktywa i zobowiązania wynikającego z umowy. Opłaty leasingowe, związane z tymi umowami, Bank ujmuje jako koszty w rachunku zysków i strat metodą liniową w trakcie okresu leasingu.
Po dacie rozpoczęcia leasingu, Bank wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz z uwzględnieniem aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu.
Po dacie rozpoczęcia leasingu, Bank wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia kosztów odsetkowych od zobowiązania z tytułu leasingu, zmniejszenie wartości bilansowej w związku z zapłaconymi opłatami leasingowymi, aktualizację wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia ponownej oceny lub zmiany leasingu, lub w celu uwzględnienia zaktualizowanych stałych opłat leasingowych.
Koszt amortyzacji składników aktywów z tytułu prawa do użytkowania ujmowany jest jako amortyzacja w ramach ogólnych kosztów• administracyjnych.
Koszt odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu ujmowany jest w ramach kosztów odsetkowych.
Zobowiązanie z tytułu leasingu ujmowane jest w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako zobowiązania z tytułu leasingu.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Nieruchomości
39 720
45 587
Samochody
876
1 624
Razem
40 596
47 211
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
136
Zmiana stanu prawa użytkowania – leasing
Zmiana stanu prawa użytkowania
Nieruchomości i grunty
Samochody
Razem
Stan na 01 stycznia 2024 roku
Wartość bilansowa brutto
108 347
2 663
111 010
Umorzenie
- 62 760
- 1 039
- 63 799
Wartość bilansowa netto
45 587
1 624
47 211
Wartość bilansowa netto na początek roku
45 587
1 624
47 211
Zwiększenia
8 793
160
8 953
Zmniejszenia
- 12 315
- 12 315
Naliczenie amortyzacji
- 14 643
- 908
- 15 551
Wyksięgowanie umorzenia
12 298
-
12 298
Wartość bilansowa brutto na 31 grudnia 2024 roku
39 720
876
40 596
Stan na 31 grudnia 2024 roku
Wartość bilansowa brutto
104 825
2 823
107 648
Umorzenie
- 65 105
- 1 947
- 67 052
Wartość bilansowa netto
39 720
876
40 596
Zmiana stanu prawa użytkowania
Nieruchomości i grunty
Samochody
Razem
Stan na 01 stycznia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
108 935
3 688
112 623
Umorzenie
- 50 864
- 560
- 51 424
Wartość bilansowa netto
58 071
3 128
61 199
Wartość bilansowa netto na początek roku
58 071
3 128
61 199
Zwiększenia
995
453
1 448
Zmniejszenia
-
- 1 165
- 1 165
Naliczenie amortyzacji
- 13 479
- 792
- 14 271
Wartość bilansowa brutto na 31 grudnia 2023 roku
45 587
1 624
47 211
Stan na 31 grudnia 2023 roku
Wartość bilansowa brutto
109 930
2 976
112 906
Umorzenie
- 64 343
- 1 352
- 65 695
Wartość bilansowa netto
45 587
1 624
47 211
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
137
32. Inne aktywa
Zasady rachunkowości
Aktywa finansowe ujęte w tej pozycji wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty z uwzględnieniem odpisów na oczekiwane straty kredytowe.
Należności z tytułu unieważnionych walutowych umów kredytowych wyceniane w kwocie świadczenia, które podlega zwrotowi przez klienta wraz z rezerwą pokrywającą na ryzyko odzyskiwalności.
Koszty zapłacone z góry dotyczą wydatków poniesionych w bieżącym roku obrotowym, a dotyczących okresów przyszłych.
Pozostałe aktywa o charakterze niefinansowym wyceniane się zgodnie z zasadami obowiązującymi dla danej kategorii.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Aktywa finansowe, w tym
23 078
29 828
Odprowadzenie nadmiaru gotówki
1 372
2 924
Rozliczenia z tytułu kart płatniczych
7 847
7 010
Dłużnicy różni
4 680
11 885
Przychody do otrzymania
9 179
8 009
Koszty zapłacone z góry
7 567
8 236
Rozrachunki publiczno-prawne
290
339
Należności z tytułu unieważnionych walutowych umów kredytowych
43 904
20 190
Pozostałe aktywa
5
6
Razem
74 844
58 599
33. Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
Zasady rachunkowości
Zobowiązania wobec Banku Centralnego i innych banków wyceniane wg zamortyzowanego kosztu. Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania i wyceny zobowiązań finansowych zawarte w nocie 6.6 Aktywa i zobowiązania finansowe.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Depozyty innych banków
244 519
28 362
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
-
46 784
Razem
244 519
75 146
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
138
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków wg terminów wymagalności:
31-12-2024
31-12-2023
do 1 miesiąca
239 930
24 380
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
-
4 117
powyżej 3 miesiące do 6 miesięcy
4 589
-
powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy
-
46 648
powyżej 5 lat
-
1
Razem
244 519
75 146
34. Zobowiązania wobec klientów
Zasady rachunkowości
Zobowiązania wobec klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu. Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania i wyceny zobowiązań finansowych zawarte są w nocie 6.6 Aktywa i zobowiązania finansowe.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Klienci detaliczni
9 732 835
9 485 310
rachunki bieżące/rozliczeniowe
3 715 388
3 441 081
lokaty terminowe
6 017 447
6 044 229
Klienci instytucjonalni
8 855 660
8 457 566
rachunki bieżące/rozliczeniowe
5 356 287
5 878 400
lokaty terminowe
3 499 373
2 579 166
Pozostali klienci
70 573
215 099
Kredyty i pożyczki otrzymane od międzynarodowych instytucji finansowych
505 694
439 283
Środki funduszy z przeznaczeniem na kredyty
28 297
44 046
Razem
19 193 059
18 641 304
Zobowiązania wobec klientów wg terminów wymagalności
31-12-2024
31-12-2023
do 1 miesiąca
11 899 334
11 768 089
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
3 893 174
3 433 335
powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy
1 833 404
1 473 256
powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy
909 570
1 124 094
powyżej 1 roku do 5 lat
497 689
684 172
powyżej 5 lat
159 888
158 358
Razem
19 193 059
18 641 304
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
139
35. Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych
Zasady rachunkowości
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych są wyceniane wg zamortyzowanego kosztu.
Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania i wyceny zobowiązań finansowych zawarte w nocie 6.6 Aktywa i zobowiązania finansowe.
Dane finansowe
Wartość nominalna
Stan zobowiązań
Wartość nominalna
Stan zobowią- zań
Seria
Waluta
Warunki
oprocentowania
Pierwotny termin wymagalności/
wykupu
Termin wymagal- ności/
wykupu
31-12-2024
31-12-2023
Obligacje serii AC
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6-miesieczne)
4 lata (z opcją wykupu po 3 latach)
2030-09-05
200 000
199 762
-
-
Razem
200 000
199 762
-
-
36. Zobowiązania podporządkowane
Zasady rachunkowości
Zobowiązania podporządkowane wyceniane wg zamortyzowanego kosztu. Zasady rachunkowości dotyczące ujmowania i wyceny zobowiązań finansowych zawarte są w nocie 6.6 Aktywa i zobowiązania finansowe.
Dane finansowe
Wartość nominalna
Stan zobowią- zań
Wartość nominalna
Stan zobowią- zań
Seria
Waluta
Warunki oprocentowa- nia
Pierwotny termin wymagalności
Termin wymagal- ności/
wykupu
31-12-2024
31-12-2023
Obligacje serii AA1
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6- miesięczne)
7 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
wykupione 2024-07-28
-
-
34 214
35 843
Obligacje serii AA2
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6- miesięczne)
7 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
wykupione 2024-10-31
-
-
65 786
66 876
Obligacje serii P
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6- miesięczne)
10 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
wykupione 2024-07-11
-
-
150 000
156 584
Obligacje serii R1
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6- miesięczne)
10 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
wykupione 2024-09-26
-
-
83 000
84 733
Obligacje serii AB
PLN
WIBOR 6M + marża (kupony 6- miesieczne)
7 lat (z opcją wykupu po 5 latach)
2030-05-09
100 000
102 709
100 000
102 996
Razem
100 000
102 709
433 000
447 032
Decyzją Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 18 października 2023 roku Bank otrzymał zgodę na zakwalifikowanie obligacji podporządkowanych serii AB o łącznej wartości 100.000tys zł do kapitału TIER II.
W roku 2024 oraz 2023 Bank nie odnotował żadnych opóźnień w płatnościach rat kapitałowych lub odsetkowych, ani nie naruszył żadnych innych postanowień umownych wynikających ze swoich zobowiązań.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
140
37. Rezerwy
Zasady rachunkowości
Rezerwy ujmuje się wówczas, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
1. na dzień bilansowy Bank posiada obecny, prawny lub zwyczajowo oczekiwany obowiązek wydatkowania środków, wynikający ze zdarzeń przeszłych,
2. prawdopodobieństwo zaistnienia wydatku z tytułu zaspokojenia roszczeń jest wyższe niż prawdopodobieństwo braku takiego wydatku oraz
3. wartość wydatku można wiarygodnie oszacować.
Rezerwy wyceniane w bieżącej wartości wydatków, które jak się oczekuje będą niezbędne do wypełnienia obowiązku, z uwzględnieniem wartości pieniądza w czasie (jeśli jest to istotne) oraz ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. W przypadku dyskontowania kwoty przewidywanego wydatku, wzrost rezerwy spowodowany upływem czasu wykazuje się jako koszt z tytułu odsetek.
Rezerwa na zobowiązania finansowe
Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe stanowią szacunek oczekiwanych strat kredytowych i tworzone zgodnie z zasadami spójnymi z obowiązującymi dla odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych opisanych szczegółowo w nocie 19 Wynik odpisów z tytułu utraty wartości.
Rezerwa na odprawy emerytalne i rentowe
Prawo do odprawy emerytalnej przysługuje każdemu pracownikowi, który osiągnie wiek emerytalny.
Odprawy emerytalne związane ze świadczeniami lub zasiłkami przedemerytalnymi oraz przejścia na emeryturę w ramach zwolnień grupowych nie uwzględnione w obliczeniach i w przypadku ich wystąpienia w przyszłości, rezerwa taka powinna zostać przeliczona odrębnie.
Odprawa rentowa przysługuje pracownikowi, który nabył trwałą niezdolność do pracy uprawniającą do pobierania świadczenia rentowego w ramach ubezpieczenia społecznego.
Podstawa wymiaru zarówno odprawy emerytalnej, jak i rentowej obliczana jest na podstawie wynagrodzenia pracownika, liczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, w momencie nabycia uprawnień do odprawy.
Wysokość odprawy w zależności od posiadanego stażu pracy w Banku Ochrony Środowiska S.A. wynosi w relacji do podstawy wymiaru:
do 10 lat pracy 100%
po 10 latach pracy 200%
po 15 latach pracy 250%
Do obliczeń przyjęte zostały wynagrodzenia pracowników wg stanu na dzień 31 grudnia 2024 roku.
Obliczenia wartości obecnej przyszłych zobowiązań z tytułu odpraw emerytalnych i rentowych dotyczą obecnej populacji pracowników Banku Ochrony Środowiska S.A. i nie uwzględniają pracowników, którzy będą przyjęci do pracy w przyszłości. Polegają na wyznaczeniu nabytego w roku następującym po dacie obliczeń prawa pracownika do określonej części odprawy zgodnie z metodą „Projected Unit Credit” obliczania aktuarialnej obecnej wartości przyszłych zobowiązań. Wartość nabytego przez pracownika prawa do określonej części odprawy, która ma być wypłacona w przyszłości obliczona została przy założeniu, że pracownik będzie utrzymywał ciągłość pracy w Banku do momentu wypłaty danego świadczenia i zdyskontowaniu na moment obliczeń.
Nabyte prawo do części świadczenia jest ilorazem obecnego stażu pracy pracownika i stażu pracy wymaganego do uzyskania odprawy emerytalnej i rentowej.
Odprawy rentowe obliczane jako suma iloczynów prawdopodobieństw nabycia inwalidztwa w latach przyszłych dla osoby będącej w określonym wieku oraz nabytych praw do części świadczenia w każdym roku, w całym prognozowanym okresie i są zdyskontowane na moment waluacji. Nabyte prawo do części świadczenia z tytułu odprawy rentowej w każdym roku jest obliczane jako iloraz obecnego stażu pracy do stażu pracy w danym przyszłym roku.
Rezerwy na zobowiązania z tytułu odpraw emerytalnych i rentowych ustalone w oparciu o oszacowanie tego rodzaju zobowiązań na podstawie modelu aktuarialnego. Stosowany przez jednostkę model aktuarialny, w celu ustalenia wartości bieżącej swoich zobowiązań z tytułu określonych świadczeń oraz związanych z nimi kosztów
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
141
bieżącego zatrudnienia oraz tam, gdzie ma to zastosowanie kosztów przeszłego zatrudnienia, wykorzystuje metodę prognozowanych uprawnień jednostkowych.
Zgodnie z metodą prognozowanych uprawnień jednostkowych (czasami znaną pod nazwą metody świadczeń narosłych w stosunku do stażu pracy lub metody „świadczenie/staż pracy”), każdy okres wykonywania pracy jest postrzegany jako powodujący powstanie dodatkowej jednostki uprawnienia do świadczeń i każda jednostka uprawnienia do świadczeń wyliczana jest oddzielnie przed wejściem w skład ostatecznego zobowiązania.
Zyski i straty aktuarialne ujmowane są w całości w innych dochodach całkowitych.
Obecna wartość nabytych praw wyliczana jest przy założeniu wzrostu podstawy wymiaru odpraw do momentu wypłaty zgodnie ze stopą przyrostu płac.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku do oszacowania zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych przyjęto stopę dyskontową w wysokości 5,0%. Przy zastosowaniu stopy dyskontowej 4,5% zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych wynosiłyby na dzień 31 grudnia 2024 roku 6 482 tys. zł, natomiast przy stopie dyskontowej 5,5% zobowiązania te wynosiłyby 6 109 tys. zł.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku do oszacowania zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych przyjęto stopę dyskontową w wysokości 5,0%. Przy zastosowaniu stopy dyskontowej 4,5% zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych wynosiłyby na dzień 31 grudnia 2023 roku 4 697 tys. zł, natomiast przy stopie dyskontowej 5,5% zobowiązania te wynosiłyby 4 416 tys. zł.
Rezerwa na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi
Zasady tworzenia rezerwy na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi opisane są w nocie 18 Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych.
Rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
Rezerwa na zwrot kosztów kredytów w przypadku wcześniejszej spłaty została utworzona zgodnie z MSR 37 przyjmując założenia co do wcześniejszych spłat kredytów konsumenckich w zakresie stanu portfela kredytowego na dzień 31 grudnia 2024 roku.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe
60 131
47 529
otwarte linie kredytowe
35 250
33 404
gwarancje
24 881
14 125
Rezerwa na świadczenia pracownicze - odprawy emerytalne i rentowe
6 290
4 553
Inne rezerwy
267 152
176 306
rezerwa na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi
251 222
164 000
rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
225
171
rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia w postaci hipoteki
1 315
1 880
rezerwa na pozostałe zobowiązania i roszczenia
13 642
10 255
rezerwa na przyszłe płatności
748
-
Razem
333 573
228 388
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
142
Zmiana stanu rezerw
31-12-2024
31-12-2023
Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe
Stan na początek okresu
47 529
35 168
utworzenie rezerw na utratę wartości zobowiązań pozabilansowych
145 631
94 373
rozwiązanie rezerw na utratę wartości zobowiązań pozabilansowych
- 133 029
- 82 012
Stan na koniec okresu
60 131
47 529
Rezerwa na świadczenia pracownicze
Stan na początek okresu
4 553
3 483
utworzenie rezerw
1 897
1 412
wykorzystanie rezerw
- 160
- 342
Stan na koniec okresu
6 290
4 553
Rezerwa na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi
Stan na początek okresu
164 000
116 457
utworzenie rezerw*
130 584
60 255
różnice kursowe z wyceny rezerw
- 5 694
- 2 049
wykorzystanie rezerw*
- 37 668
-10 663
rozwiązanie
-
-
Stan na koniec okresu
251 222
164 000
Rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
Stan na początek okresu
171
260
utworzenie rezerw
167
18
wykorzystanie rezerw
- 113
- 69
rozwiązanie rezerw
-
- 38
Stan na koniec okresu
225
171
Rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia
w postaci hipoteki
Stan na początek okresu
1 880
2 710
utworzenie rezerw
237
354
wykorzystanie rezerw
- 369
- 314
rozwiązanie rezerw
- 433
- 870
Stan na koniec okresu
1 315
1 880
Rezerwa na pozostałe zobowiązania i roszczenia
Stan na początek okresu
10 255
1 279
utworzenie rezerw
6 533
10 170
wykorzystanie rezerw
-
-
rozwiązanie rezerw
- 3 146
- 1 194
Stan na koniec okresu
13 642
10 255
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
143
Rezerwa na przyszłe płatności
Stan na początek okresu
-
-
utworzenie rezerw
2 174
-
wykorzystanie rezerw
- 1 426
-
Stan na koniec okresu
748
-
Razem stan rezerw na koniec okresu
333 573
228 388
*\ dokonano zmiany prezentacyjnej w zakresie ujęcia rezerwy na ryzyko prawne. Zmiana jest opisana w nocie 18 Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych.
Wartość obecna przyszłych zobowiązań z tytułu odpraw emerytalnych i rentowych wobec pracowników zatrudnionych na dzień 31 grudnia 2024 roku:
31-12-2024
31-12-2023
Stopa przyrostu płac
4.5% (4.5% w 2024)
4.5% (4.5% w 2023)
Stopa procentowa dla przyszłych zobowiązań z tytułu:
odpraw emerytalnych i rentowych
5,0%
5,0%
Koszt świadczeń:
Koszt bieżącego zatrudnienia
506
347
Koszt odsetkowy netto
203
190
Składniki kosztów programu zdefiniowanych świadczeń ujęte w wyniku finansowym
709
537
Przeszacowanie zobowiązania netto z tytułu zdefiniowanych świadczeń:
Aktuarialne zyski i straty wynikające ze zmian założeń finansowych
1 189
875
Składniki kosztów programu zdefiniowanych świadczeń ujęte w pozostałych całkowitych dochodach
1 189
875
Razem
1 898
1 412
Zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń
Kwoty ujmowane w całkowitych dochodach w odniesieniu do omawianych wyżej programów:
31-12-2024
31-12-2023
Stan na początek okresu
4 553
3 483
Koszt bieżących świadczeń
506
347
Koszt odsetkowy
202
190
(Zyski)/straty z przeszacowania:
Aktuarialne zyski i straty wynikające ze zmian założeń finansowych
1 189
875
Świadczenia wypłacone
- 160
- 342
Stan na koniec okresu
6 290
4 553
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
144
Bank szacuje, że wypływ korzyści ekonomicznych wynikający z realizacji tych rezerw nastąpi w prezentowanych okresach:
31-12-2024
31-12-2023
do 1 roku
1 158
601
powyżej 1 roku do 5 lat
1 877
1 432
powyżej 5 lat do 10 lat
1 833
1 403
powyżej 10 lat do 20 lat
1 348
1 065
powyżej 20 lat
74
52
Razem
6 290
4 553
Rezerwy na postępowania sądowe i roszczenia na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi oraz z tytułu zwrotu prowizji utworzone zostały w wysokości przewidywanych wypływów korzyści ekonomicznych w prezentowanych poniżej okresach:
01-01-2024 31-12-2024
01-01-2023 31-12-2023
Kwota
Przewidywany wypływ korzyści
Kwota
Przewidywany wypływ korzyści
Rezerwa na pozostałe zobowiązania i roszczenia
13 642
10 255
3 829
do roku
138
do roku
9 813
powyżej roku
10 117
powyżej roku
Rezerwa na ryzyko prawne związane
z walutowymi kredytami hipotecznymi
251 222
164 000
126 802
do roku
61 078
do roku
124 420
powyżej roku
102 922
powyżej roku
Rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
225
171
75
do roku
57
do roku
150
powyżej roku
114
powyżej roku
Rezerwa na zwroty odsetek podwyższonych do czasu wpisu zabezpieczenia w postaci hipoteki
1 315
1 880
438
do roku
627
do roku
877
powyżej roku
1 253
powyżej roku
Rezerwa na przyszłe płatności
748
748
do roku
powyżej roku
Razem
267 152
176 306
Łączna wartość postępowań będących w toku w prezentowanych okresach
31-12-2024
31-12-2023
Bank jest pozwanym
916 133
661 430
Bank jest powodem
263 408
173 180
Zdaniem Zarządu Banku ryzyko związane z powyższymi postępowaniami, za wyjątkiem tych, które zostały objęte rezerwami na roszczenia, oceniane jest na poziomie możliwym, ale nie prawdopodobnym. Wszelkie ryzyka wiążące
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
145
się z postępowaniami toczącymi się przed sądem lub organami administracji publicznej odpowiednio zabezpieczone poziomem rezerw.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku Bank nie prowadził istotnych postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, dotyczących zobowiązań oraz wierzytelności emitenta, tj. takich, których wartość stanowi co najmniej 10% kapitałów własnych.
38. Odroczony podatek dochodowy
Zasady rachunkowości
Zasady dotyczące ujmowania aktywów i zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego opisane w nocie 21 Obciążenia podatkowe.
Odroczony podatek dochodowy obliczany jest w stosunku do wszystkich różnic przejściowych przy zastosowaniu stawki podatku dochodowego w wysokości 19%.
Dane finansowe
Stan odroczonego podatku dochodowego
Rezerwa i aktywa z tytułu podatku odroczonego
31-12-2024
Rachunek zysków
i strat
Inne dochody całkowite
31-12-2023
odsetki naliczone od kredytów, pożyczek, papierów wartościowych
63 124
4 180
-
58 944
różnice pomiędzy wartością bilansową i podatkową rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych,
w tym umów leasingowych
10 168
- 2 393
-
12 561
dodatnia wycena papierów wartościowych i instrumentów finansowych
35 225
- 13 454
3 950
44 729
prowizja do rozliczenia
3 881
559
-
3 322
IBNR zaliczony do kosztów podatkowych w latach ubiegłych
-
- 249
-
249
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego
112 398
- 11 357
3 950
119 805
odpisy na oczekiwane straty kredytowe
120 185
- 3 268
-
123 453
rezerwa na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi w zakresie Programu ugód
13 721
335
-
13 386
odsetki naliczone od depozytów i papierów wartościowych
29 109
- 13 411
-
42 520
rezerwa na koszty rzeczowe i osobowe
12 818
4 290
-
8 528
ujemna wycena papierów wartościowych i instrumentów finansowych
26 464
- 4 537
- 4 258
35 259
pozostałe
2 936
- 185
-
3 121
odsetki otrzymane od papierów wartościowych uprzednio zakupione przez Bank
16 889
2 863
-
14 026
prowizje do rozliczenia
20 807
- 2 169
-
22 976
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego
242 929
- 16 082
- 4 258
263 269
Łączny efekt różnic przejściowych - aktywa netto
130 531
- 4 725
- 8 208
143 464
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
146
Rezerwa i aktywa z tytułu podatku odroczonego
31-12-2023
Rachunek zysków
i strat
Inne dochody całkowite
31-12-2022
odsetki naliczone od kredytów, pożyczek, papierów wartościowych
58 944
5 985
-
52 959
różnice pomiędzy wartością bilansową i podatkową rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych,
w tym umów leasingowych
12 561
- 740
-
13 301
zwyżki z tytułu wyceny
44 729
- 19 088
14 214
49 603
prowizje do rozliczenia
3 322
458
-
2 864
IBNR zaliczony do kosztów podatkowych w latach ubiegłych
249
- 248
-
497
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego
119 805
- 13 633
14 214
119 224
odpisy na oczekiwane straty kredytowe
123 453
- 16 614
-
140 067
rezerwa na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi w zakresie Programu ugód
13 386
13 386
-
-
odsetki naliczone od depozytów i papierów wartościowych
42 520
9 815
-
32 705
rezerwa na koszty rzeczowe i osobowe
8 528
26
-
8 502
zniżki z tytułu wyceny aktywów
35 259
- 16 739
- 10 675
62 673
pozostałe
3 121
40
-
3 081
odsetki otrzymane od papierów wartościowych uprzednio zakupione przez Bank
14 026
- 8 947
-
22 973
prowizje do rozliczenia
22 976
14 666
-
8 310
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego
263 269
- 4 367
- 10 675
278 311
Łączny efekt różnic przejściowych - aktywa netto
143 464
9 266
- 24 889
159 087
Bank dokonał analizy wrażliwości odzyskiwalności aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
147
39. Zobowiązania z tytułu leasingu
Zasady rachunkowości
Zasady rachunkowości dotyczące zobowiązań z tytułu leasingu zawarte w nocie 31 Prawo do użytkowania leasing.
Zobowiązania z tytułu umów najmu nieruchomości dotyczą powierzchni użytkowanych przez Bank w ramach działalności operacyjnej.
Dla umów zawartych w EUR poziom miesięcznej raty wynagrodzenia w kwocie netto, stanowi równowartość w złotych (liczonej według średniego kursu NBP) sumy opłat za wynajmowany rodzaj powierzchni określonych jako iloczyn ceny netto wyrażonej w EUR za metr kwadratowy danego rodzaju powierzchni oraz faktycznie wynajmowanej powierzchni danego rodzaju wraz z należnym podatkiem VAT.
Dla umów zawartych w PLN poziom miesięcznej raty wynagrodzenia w kwocie netto, stanowi równowartość sumy opłat za wynajmowany rodzaj powierzchni określonych jako iloczyn ceny netto za metr kwadratowy danego rodzaju powierzchni oraz faktycznie wynajmowanej powierzchni danego rodzaju wraz z należnym podatkiem VAT.
Stawki miesięczne rat wynagrodzenia podlegają waloryzacji o wskaźnik i w terminach określonych w umowie. Umowy zawarte w EUR waloryzowane o indeksy stosowane na terenie Unii Europejskiej. Umowy zawarte w PLN waloryzowane o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za okres poprzedni ogłaszany przez Prezesa GUS.
Umowy nie przewidują prawa do nabycia nieruchomości.
Umowy zawierane na czas określony, w części umów nie ma możliwości ich wypowiedzenia, w niektórych z nich zawarte jest zastrzeżenie wcześniejszego rozwiązania lub wygaśnięcia pod warunkiem likwidacji placówki, w takim przypadku obowiązuje termin wypowiedzenia 6 lub 12 miesięcy. W części umów wprowadzony jest zapis o możliwości jej przedłużenia na dotychczasowych warunkach na podstawie oświadczenia woli leasingodawcy złożonego na piśmie na 6 miesięcy przed upływem terminu zakończenia umowy.
Dane finansowe
Terminy wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu
31-12-2024
Nieruchomości
i grunty
Samochody
Razem
do 1 roku
1 943
772
2 715
powyżej 1 roku do 5 lat
33 286
441
33 727
powyżej 5 lat
-
-
-
Razem
35 229
1 213
36 442
31-12-2023
Nieruchomości
i grunty
Samochody
Razem
do 1 roku
436
60
496
powyżej 1 roku do 5 lat
6 438
1 836
8 274
powyżej 5 lat
37 608
-
37 608
Razem
44 482
1 896
46 378
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
148
Przyszłe minimalne opłaty z tytułu umów wyłączonych
Stan na 31 grudnia 2024 roku:
Nieruchomości
Samochody
Razem
niska wartość
783
783
krótkoterminowe
658
94
753
Razem
1 441
94
1 536
Stan na 31 grudnia 2023 roku:
Nieruchomości
Samochody
Razem
niska wartość
95
-
95
krótkoterminowe
718
-
718
Razem
813
-
813
40. Pozostałe zobowiązania
Zasady rachunkowości
Pozostałe zobowiązania finansowe wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, natomiast rezerwy na przyszłe płatności w uzasadnionej wiarygodnie oszacowanej wartości niezbędnej do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego.
Bierne rozliczenia międzyokresowe to koszty dotyczące bieżącego okresu, które zostaną zapłacone przez Bank w okresach przyszłych.
Pozostałe zobowiązania niefinansowe wycenia się zgodnie z zasadami wyceny obowiązującymi dla poszczególnych kategorii zobowiązań.
Dane finansowe
31-12-2024
31-12-2023
Rozliczenia międzybankowe
25 817
84 140
Rozliczenia międzyokresowe bierne
58 305
36 082
Rozliczenia publiczno-prawne
12 220
13 384
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
83 844
74 250
Prowizje do rozliczenia w czasie
8 065
8 561
Rozliczenia z tytułu kart płatniczych
1 248
1 293
Rezerwa na zwroty prowizji z tyt. wcześniejszej spłaty kredytów
1 900
2 286
Pozostałe
2 145
2 438
Razem
193 544
222 434
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
149
41. Aktywa i zobowiązania warunkowe
31-12-2024
31-12-2023
Zobowiązania warunkowe:
3 741 795
3 848 409
Finansowe, w tym:
3 235 544
3 303 666
otwarte linie kredytowe w tym:
3 223 379
3 300 288
odwołalne
2 709 470
2 814 308
nieodwołalne
513 909
485 980
otwarte akredytywy importowe
12 165
3 378
gwarancyjne, w tym:
449 583
534 943
poręczenia i gwarancje spłaty kredytu
13 910
12 739
gwarancje właściwego wykonania kontraktu
435 673
522 204
gwarantowanie emisji
56 668
9 800
Aktywa warunkowe:
1 917 694
2 374 886
Finansowe, w tym:
4 300
143 484
otwarte linie kredytowe
-
143 484
pozostałe
4 300
-
Gwarancyjne
1 913 394
2 231 402
Aktywa i zobowiązania warunkowe razem
5 659 489
6 223 295
Dodatkowo na dzień 31 grudnia 2024 roku Bank posiada zobowiązania warunkowe o wartości 1 431 tys. z tytułu tzw. ofert wiążących, wynikające z przekazania klientowi pozytywnej decyzji o udzieleniu kredytu hipotecznego.
42. Postępowania sądowe i administracyjne
Ryzyko prawne dotyczące kredytów mieszkaniowych, zabezpieczonych hipotecznie powiązanych z kursem waluty obcej
Wyroki sądowe zapadające w sprawach dotyczących umów kredytów indeksowanych/denominowanych po orzeczeniu z dnia 03 października 2019 roku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) w sprawie C- 260/18 w zdecydowanej większości są niekorzystne dla banków.
Bank na bieżąco monitoruje orzecznictwo zarówno krajowe jak i TSUE i dokonuje oceny ryzyka prawnego związanego z tymi kredytami. Niekorzystne dla banków orzecznictwo wpływa na wzrost liczby postępowań sądowych i zwiększenie wartości dochodzonych roszczeń. W 2023 roku TSUE wydał kilka istotnych rozstrzygnięć, które w 2024 roku miały wpływ na orzecznictwo sądów krajowych w obszarze dotyczącym umów kredytowych powiązanych z kursem walut obcych.
W wyroku z dnia 15 czerwca 2023 roku w sprawie C-520/23 TSUE stwierdził, że art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 05 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty.
W postanowieniu w sprawie z dnia 11 grudnia 2023 roku. w sprawie C-756/22 TSUE uznał, że art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, w kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucję bankową za nieważną w całości ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwe warunki, bez których nie może ona dalej obowiązywać, stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta zwrotu kwot
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
150
innych niż kapitał wpłacony na poczet wykonania tej umowy oraz ustawowe odsetki za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty.
Możliwość dochodzenia zwaloryzowanego kapitału została ostatecznie wykluczona postanowieniem TSUE z dnia 12 stycznia 2024 roku w sprawie C- 488/23. Zgodnie z tym orzeczeniem banki nie mają prawa do waloryzacji świadczeń z nieważnej umowy kredytu denominowanego lub indeksowanego kursem waluty obcej. TSUE stwierdził, że artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 05 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że w kontekście uznania za nieważną w całości umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucję kredytową, a to ze względu na to, że umowa ta zawierała nieuczciwe warunki, bez których nie mogła dalej obowiązywać, przepisy te stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta, poza zwrotem kwot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty, rekompensaty polegającej na sądowej waloryzacji świadczenia wypłaconego kapitału w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej danego pieniądza po wypłaceniu tego kapitału rzeczonemu konsumentowi.
Orzeczenia te spowodowały, że wykluczona została możliwość dochodzenia przez banki od konsumentów po upadku umowy kredytu denominowanego/indeksowanego jakichkolwiek innych roszczeń poza zwrotem kapitału wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wymagalności.
W kontekście przedawnienia roszczeń stron wynikających z uznanych za nieważne umów kredytów powiązanych z kursem walut obcych istotny jest wyrok TSUE w sprawie C-28/22 z dnia 14 grudnia 2023 roku zgodnie z którym termin przedawnienia musi być symetryczny dla obu stron. W świetle tego wyroku roszczenia banków i klientów powinny zostać rozliczone i nie powinny być traktowane jako przedawnione. Termin, od którego biegnie przedawnienie roszczeń banków o zwrot kapitału został doprecyzowany w uchwale Sądu Najwyższego („SN’) w sprawie III CZP 25/22 z dnia 25 kwietnia 2024 roku, w której SN wskazał, że „bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy”.
Niekorzystne dla banków orzecznictwo wpływa na wzrost liczby postępowań sądowych i zwiększenie wartości dochodzonych roszczeń.
W 2021 roku BOŚ SA razem z grupą innych banków podjął się realizacji zadania polegającego na wypracowaniu oferty ugód dla klientów zawieranych na zasadzie dobrowolności, na mocy których kredyty oparte na walucie obcej podlegają rozliczeniu tak, jakby od początku były kredytami złotowymi z oprocentowaniem według stawki WIBOR oraz odpowiedniej marży.
Po uzyskaniu akceptacji Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia (uchwała nr 4/2021 z dnia 08 grudnia 2021 roku), Bank wdrożył z dniem 31 stycznia 2022 roku. Program Ugód BOŚ S.A. oparty na założeniach Przewodniczącego KNF.
W chwili obecnej Bank zawiera ugody z kredytobiorcami w ramach wyżej wspomnianego Programu Ugód, a także na warunkach wynegocjowanych indywidualnie.
W 2024 roku zawartych zastało łącznie 414 ugód, w tym 204 w ramach Programu Ugód , w porównaniu do roku 2023 roku, w którym zawarto 419 ugód, w tym 316 w ramach Programu Ugód.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku przed sądami zawisły łącznie 2 163 sprawy przeciwko Bankowi, dotyczące kredytów i pożyczek powiązanych z kursem walut obcych (głównie CHF, a także USD i EUR), w których wartość przedmiotu sporu wynosiła 857 269,86 tys. zł. Zgłaszane w pozwach roszczenia wywodzone z umów kredytów i pożyczek powiązanych z kursem waluty obcej generalnie dotyczą uznania umowy kredytu/pożyczki za nieważną i zasądzenia zwrotu zapłaconych rat kredytowych oraz innych opłat związanych z kredytem/pożyczką .
Informacje dotyczące utworzonych rezerw na ryzyko prawne kredytów i pożyczek powiązanych z kursem waluty obcej zawarte są w nocie 18. Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych.
Sankcja kredytu darmowego – kredyty konsumenckie
Bank odnotował wpływ reklamacji i powództw dotyczących kredytów konsumenckich, w których kredytobiorcy podnoszą zarzuty naruszenia przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, skutkujących zastosowaniem sankcji kredytu darmowego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
151
Konsumenci zarzucają Bankowi niedopełnienie obowiązków informacyjnych związanych ze zmiennym oprocentowaniem kredytu, błędne określenie kosztów kredytu, kwestionują zasadność oprocentowania skredytowanej prowizji przygotowawczej i opłat związanych z udzieleniem kredytu.
Skuteczne podniesienie zarzutów naruszenia niektórych przepisów ustawy o kredycie konsumenckim i skorzystanie przez konsumenta z sankcji kredytu darmowego oznacza utratę przez Bank przychodów z odsetek.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku przed sądami zawisło łącznie 40 spraw dot. sankcji kredytu darmowego, w których wartość przedmiotu sporu wynosi: 1 116,56 tys. zł, podczas gdy na dzień 31 grudnia 2023 roku przed sądami zawisło 19 spraw, w których wartość przedmiotu sporu wynosiła 442,07 tys. zł.
Certyfikaty uczestnictwa
W latach 2015-2017 Bank pośredniczył w dystrybucji certyfikatów inwestycyjnych kilku funduszy inwestycyjnych. Fundusze te, zgodnie z obowiązującymi przepisami podlegały nadzorowi właściwych organów. W związku z sytuacją finansową i stanem prawnym niektórych funduszy inwestycyjnych część nabywców certyfikatów inwestycyjnych zgłosiło w stosunku do Banku roszczenia odszkodowawcze.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku przed sądami zawisło 44 sprawy dotyczące certyfikatów inwestycyjnych, w których wartość przedmiotu sporu wynosi: 24 581,82 tys. zł, podczas gdy na dzień 31 grudnia 2023 roku przed sądami zawisło 41 spraw dotyczących certyfikatów inwestycyjnych, w których wartość przedmiotu sporu wynosiła 18 014,43 tys. zł.
Bank na bieżąco monitoruje wykup certyfikatów przez fundusze i ocenia ryzyko prawne związane z negatywnymi rozstrzygnięciami sądowymi i koniecznością realizacji wyroków. Na tej podstawie została utworzona rezerwa, która wg stanu na 31 grudnia 2024 roku wynosi 10 500,60 tys. zł. podczas gdy na 31 grudnia 2023 roku wynosiła 9 479,09 tys. zł.
Postępowanie UOKIK
W dniu 13 lutego 2024 roku doręczono do Banku zawiadomienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 08 lutego 2024 roku o wszczęciu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK postawił Bankowi zarzuty polegające na:
1. niedokonywaniu nie później niż w terminie D+1 (tj. do końca dnia roboczego następującego po dniu otrzymania od konsumenta stosownego zgłoszenia nieautoryzowanej transakcji płatniczej), zwrotu kwoty nieautoryzowanej transakcji płatniczej lub przywrócenia obciążonego rachunku do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miała miejsca nieautoryzowana transakcja płatnicza, pomimo braku zaistnienia przesłanek uprawniających Bank do niedokonania ww. czynności (tj. gdy Bank posiada uzasadnione i należycie udokumentowane podstawy, aby podejrzewać oszustwo konsumenta i poinformował o tym podejrzeniu organy ścigania lub w przypadku, gdy powiadomienie o wystąpieniu nieautoryzowanej transakcji płatniczej Bank otrzymał od konsumenta po upływie 13 miesięcy od dnia obciążenia jego rachunku płatniczego),
2. przekazywaniu konsumentom w odpowiedziach udzielanych na ich zgłoszenia dotyczące wystąpienia nieautoryzowanych transakcji płatniczych informacji o weryfikacji przez Bank prawidłowego użycia instrumentu płatniczego poprzez posłużenie się indywidualnymi danymi uwierzytelniającymi w sposób sugerujący, że wykazanie przez Bank wyłącznie uwierzytelnienia transakcji jest równoznaczne z ich autoryzacją, co prowadzi do wyłączenia odpowiedzialności Banku. Innymi słowy, Prezes UOKiK zarzuca Bankowi, że Bank przekazuje konsumentom w odpowiedziach informację wskazującą, że uwierzytelnienie transakcji jest równoznaczne z jej autoryzacją.
W ocenie Prezesa UOKiK zarzucana Bankowi praktyka wskazana w pkt 1 powyżej może naruszać przepis art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych i godzić w zbiorowe interesy konsumentów, a w konsekwencji może stanowić praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Natomiast praktyka zarzucana w pkt 2 może, w ocenie Prezesa UOKiK, wprowadzać konsumentów w błąd odnośnie obowiązków Banku wynikających z art. 46 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych, a także co do rozkładu ciężaru udowodnienia, że transakcja płatnicza została autoryzowana (tj. co do przerzucenia ciężaru dowodu na konsumenta), co może stanowić nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 5 ust. 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 3 w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym i godzić w zbiorowe interesy konsumentów, a w konsekwencji stanowić praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
152
Kwestia ta dotyczy znacznej części podmiotów sektora bankowego i stanowi przedmiot wystąpień Związku Banków Polskich do UOKiK. Jednakże dotychczasowe wystąpienia ZBP do UOKiK nie miały żadnego wpływu na postępowania prowadzone indywidualnie wobec poszczególnych banków.
W ramach postępowania Bank przesłał do UOKiK dwa pisma:
1. pismo z dnia 25 listopada 2024 roku w którym Bank poinformował Prezesa UOKiK o podjętych w Banku w 2024 roku działaniach mających na celu usprawnienie sposobu obsługi zgłoszeń nieautoryzowanych transakcji płatniczych oraz usprawnienie metod edukowania swoich klientów o cyberzagrożeniach. W piśmie zostało szczegółowo opisane, w jakich obszarach Bank podjął działania:
obszar techniczny działania techniczno-informatyczne podjęte w celu zwiększenia bezpieczeństwa oferowanych narzędzi,
obszar edukacyjny - kierowane do klientów akcje informacyjne mające na celu zwiększenie świadomości klientów w zakresie cyberzagrożeń,
obszar formalnoprawny - zmiana w zakresie rozumienia pojęcia „autoryzacja” oraz modyfikacja ścieżki rozpatrywania zgłoszeń nieautoryzowanych transakcji płatniczych.
2. pismo z dnia 19 grudnia 2024 roku w którym Bank poinformował Prezesa UOKiK o opracowaniu nowej ścieżki rozpatrywania zgłoszeń nieautoryzowanych transakcji (która wychodzi naprzeciw oczekiwaniom Prezesa UOKiK). Bank przedstawił opis głównych zasad uwzględnionych w nowej procedurze, jak również wskazał, że zmiany obejmują również wymiar praktyczny, co znajduje odzwierciedlenie w zmianach w wewnętrznej organizacji Banku w odniesieniu do sposobu rozpatrywania zgłoszeń nieautoryzowanych transakcji płatniczych, jak również w przeprowadzanych szkoleniach pracowników. Wśród najważniejszych zasad przewidzianych w nowej procedurze należy wymienić:
rozróżnienie autoryzacji i uwierzytelnienia,
badanie uwierzytelnienia i autoryzacji,
indywidualne podejście do każdego zgłoszenia,
przeprowadzanie postępowania wyjaśniającego celem szczegółowego zbadania okoliczności zdarzenia, w ramach którego doszło do nieautoryzowanej transakcji.
Do 31 grudnia 2024 roku Bank nie otrzymał żadnego pisma z UOKiK, które mogłoby stanowić odpowiedź na ww. pisma.
Bank nie zna terminu zakończenia postępowania, jak również nie jest w stanie przewidzieć, jaka decyzja zostanie wydana wskutek przeprowadzenia tego postępowania.
Postępowanie KNF
Komisja Nadzoru Finansowego w dniu 27 kwietnia 2023 roku wszczęła postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary administracyjnej na Bank Ochrony Środowiska S.A. na podstawie art. 147 pkt 4 lit. a, pkt 5, pkt 11 oraz 13 ustawy o Przeciwdziałaniu Praniu Pieniędzy i Finansowaniu terroryzmu dotyczącej postępowania będącego wynikiem przeprowadzonej kontroli. Na obecnym etapie nie jest możliwe określenie możliwych skutków finansowych postępowania.
Postępowanie UODO
Prezes UODO wszczął w dniu 29 września 2023 roku postępowanie administracyjne w sprawie przetwarzania przez Bank danych osobowych klientów i potencjalnych klientów Banku w związku z ich profilowaniem. Przedmiotem postępowania dwa naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych, które zostały stwierdzone w trakcie kontroli przeprowadzonej w Banku w 2022 roku Prezes UODO po ocenie okoliczności może nałożyć administracyjną karę pieniężną lub inne sankcje o charakterze niefinansowym. Na obecnym etapie nie jest możliwe określenie możliwych skutków finansowych postępowania.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
153
43. Kapitał podstawowy
Zarejestrowany kapitał zakładowy
Na dzień 31 grudnia 2024 roku kapitał zakładowy wynosił 929 477 tys. i nie uległ zmianie wobec stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku.
Seria/ emisja
Rodzaj akcji
Rodzaj uprzywile- jowania akcji
Liczba akcji
Wartość serii/emisji wg wartości nominalnej w tys. zł
Sposób pokrycia
Data rejestracji
Prawo do dywidendy (od daty)
A
O
zwykłe
236 700
2 367
opłacone
09-01-91
01-01-92
B
O
zwykłe
1 263 300
12 633
opłacone
11-03-92
01-01-93
C
O
zwykłe
477 600
4 776
opłacone
30-12-92
01-01-93
C
O
zwykłe
22 400
224
wkład niepieniężny
30-12-92
01-01-93
D
O
zwykłe
1 300 000
13 000
opłacone
30-12-93
01-01-94
E
O
zwykłe
647 300
6 473
opłacone
30-06-94
01-01-95
E
O
zwykłe
15 500
155
wkład niepieniężny
30-06-94
01-01-95
E
O
zwykłe
37 200
372
wkład niepieniężny
30-06-94
01-01-95
F
O
zwykłe
1 500 000
15 000
opłacone
30-12-94
01-01-95
G
O
zwykłe
1 260 000
12 600
opłacone
30-06-95
01-01-96
H
O
zwykłe
670 000
6 700
opłacone
30-06-95
01-01-96
I
O
zwykłe
70 000
700
opłacone
30-06-95
01-01-96
J
O
zwykłe
1 055 000
10 550
opłacone
21-06-96
01-01-96
K
O
zwykłe
945 000
9 450
opłacone
21-06-96
01-01-96
L
O
zwykłe
1 200 000
12 000
opłacone
29-11-96
01-01-96
M
O
zwykłe
2 500 000
25 000
opłacone
07-05-98
01-01-97
N
O
zwykłe
1 853 000
18 530
opłacone
13-06-07
01-01-07
O
O
zwykłe
1 320 245
13 202
wkład niepieniężny
25-06-10
01-01-10
P
O
zwykłe
6 500 000
65 000
opłacone
15-06-12
01-01-11
U
O
zwykłe
40 000 000
400 000
opłacone
12-07-17
01-01-16
V
O
zwykłe
30 074 426
300 744
opłacone
04-07-18
01-01-18
Liczba akcji, razem
92 947 671
Kapitał zakładowy wg wartości nominalnej razem
929 477
Kapitał zakładowy razem
929 477
Wartość nominalna jednej akcji wynosi 10 zł.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku ogólna liczba głosów wynikająca ze wszystkich wyemitowanych przez Bank akcji wynosiła 92 947 671 i nie zmieniła się wobec stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku.
Jedna akcja daje prawo do jednego głosu na walnym zgromadzeniu.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
154
Struktura akcjonariuszy posiadających bezpośrednio i pośrednio przez podmioty zależne co najmniej 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu Banku
31-12-2024
31-12-2023
Akcjonariusz
Liczba głosów na WZ (akcji)
% udział w ogólnej liczbie głosów na WZ (w kapitale zakładowym)
Liczba głosów na WZ (akcji)
% udział w ogólnej liczbie głosów na WZ (w kapitale zakładowym)
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
53 951 960
58,05
53 951 960
58,05
Fundusz Inwestycji Polskich Przedsiębiorstw Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych
8 000 000
8,61
8 000 000
8,61
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
5 148 000
5,54
5 148 000
5,54
Na pozostałych akcjonariuszy przypada łącznie 27,8% udziałów w kapitale zakładowym Banku.
Na dzień sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego nie znane zmiany w strukturze własności znacznych pakietów akcji.
Akcje własne
Na dzień 31 grudnia 2024 roku Bank posiadał 37 775 akcji własnych, które reprezentują 0,04% kapitału zakładowego i 0,04% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu Banku.
Bank, zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, nie jest uprawniony do wykonywania prawa głosu z akcji własnych.
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej tworzony jest z nadwyżki osiągniętej przy emisji akcji powyżej wartości nominalnej pozostałej po pokryciu kosztów emisji.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku oraz na dzień 31 grudnia 2023 roku kapitał zapasowy wynosił 532 851 tys. zł.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
155
44. Kapitał z aktualizacji wyceny
31-12-2024
31-12-2023
Przeszacowanie składników aktywów finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne całkowite dochody
61 814
59 007
Przeszacowanie zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
600
1 789
Odroczony podatek dochodowy
- 11 859
- 11 551
Kapitał z aktualizacji wyceny, razem
50 555
49 245
Zmiana stanu kapitału z aktualizacji wyceny
Stan na 01 stycznia 2024
49 245
Zwiększenie z tytułu:
511 544
wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych
511 544
Zmniejszenie z tytułu:
-509 926
wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych
-508 737
przeszacowanie zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
-1 189
Odroczony podatek dochodowy
-308
Stan na 31 grudnia 2024
50 555
Stan na 01 stycznia 2023
-56 863
Zwiększenie z tytułu:
4 684 107
wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych
4 684 107
Zmniejszenie z tytułu:
-4 553 109
wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych
-4 552 233
przeszacowanie zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
-876
Odroczony podatek dochodowy
-24 890
Stan na 31 grudnia 2023
49 245
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
156
45. Zyski zatrzymane
Na zyski zatrzymane składają się: pozostały kapitał zapasowy, fundusz ogólnego ryzyka oraz niepodzielony wynik finansowy.
31-12-2024
31-12-2023
Pozostały kapitał zapasowy:
571 894
510 193
utworzony ustawowo
44 000
44 000
utworzony zgodnie ze statutem ponad wymaganą ustawowo (minimalną) wartość
523 569
461 868
inny
4 325
4 325
Fundusz ogólnego ryzyka
48 302
48 302
Niepodzielony wynik finansowy
73 448
61 701
wynik netto bieżącego okresu
73 448
61 701
Zyski zatrzymane razem
693 644
620 196
Kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z rocznego zysku netto w wysokości co najmniej 8% zysku netto, dopóki kapitał ten nie osiągnie przynajmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego. Część kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego może być przeznaczona jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.
Kapitał rezerwowy tworzony jest z odpisów z rocznego zysku netto niezależnie od kapitału zapasowego z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych strat i wydatków.
O użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy.
Fundusz ogólnego ryzyka przeznaczony na niezidentyfikowane ryzyka w działalności Banku tworzony jest z odpisów z rocznego zysku netto, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach prawa bankowego.
Zwyczajne Walne Zgromadzenie BOŚ S.A podjęło w dniu 19 czerwca 2024 roku Uchwałę w sprawie podziału zysku netto Banku za 2023 rok.
Zysk netto Banku za 2023 rok w wysokości 61 700 770,96 zł przeznaczony został na kapitał zapasowy Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
157
Pozostałe informacje uzupełniające
46. Rachunkowość zabezpieczeń
Rachunkowość zabezpieczeń jest integralnym elementem procesu zarządzania ryzykiem finansowym. Zarządzanie ryzykiem finansowym odbywa się w ramach obowiązującego w Banku procesu zarządzania ryzykiem.
Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych
Na 31 grudnia 2024 roku BOŚ S.A. nie stosował rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej
Zabezpieczanym ryzykiem jest ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej. Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej obligacji Skarbu Państwa o stałym oprocentowaniu.
Bank w okresie objętym zabezpieczeniem dokonuje zabezpieczenia zmienności wartości godziwej obligacji o stałym oprocentowaniu, wynikających ze zmian rynkowych stóp procentowych. Pozycję zabezpieczaną stanowi część obligacji Skarbu Państwa utrzymywanych w modelu biznesowym HtCS. Instrumentem zabezpieczającym transakcje Interest Rate Swap (IRS), w których Bank dokonuje płatności w oparciu o stałą stopę procentową, a otrzymuje kupon oparty o zmienną stopę (6-miesięczny WIBOR).
Dzięki ustanowieniu powiązania zabezpieczającego, w rachunku zysków i strat uzyskiwany jest efekt wzajemnego kompensowania się zmian wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego i pozycji zabezpieczanej z tytułu zabezpieczanego ryzyka. Zabezpieczeniu podlega tylko jeden rodzaj ryzyka (tj. ryzyko zmienności stóp procentowych). Spread pomiędzy kwotowaniami obligacji skarbowych i transakcji IRS zostaje wyłączony z zabezpieczenia.
Oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce skuteczne w kompensowaniu zmian wartości godziwej wynikających z zabezpieczanego ryzyka. Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych i retrospektywnych testów efektywności:
wstecznego prospektywnego testu efektywności, którego celem jest potwierdzenie wysokiego prawdopodobieństwa wystąpienia wystarczających przepływów z tytułu pozycji zabezpieczanej, oszacowanego w prospektywnym teście efektywności ,
testu w oparciu o metodę hipotetycznego derywatu, która polega na prezentacji pozycji zabezpieczanej jako hipotetycznego derywatu.
Testowanie efektywności polega na porównaniu zmian wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego oraz derywatu hipotetycznego. Test daje wynik pozytywny, jeśli współczynnik oceny efektywności (WOE) mieści się w przedziale 80-125%. Testy wykonywane z częstotliwością miesięczną. Bank nie identyfikuje istotnych źródeł nieefektywności zabezpieczenia wartości godziwej.
Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczanej wynikająca ze zmian rynkowych stóp procentowych ujmowana jest w rachunku zysków i strat. Zmiany wartości godziwej obligacji, nie wynikające ze zmian zabezpieczanego czynnika ryzyka odnoszone na kapitał z aktualizacji wyceny. Zmiany wyceny instrumentu zabezpieczającego ujmowane są w rachunku zysków i strat.
Wg stanu na 31 grudnia 2024 roku Bank posiadał jedno powiązanie zabezpieczające wartość godziwą zabezpieczenie ustanowione 20 października 2015 roku.
Pozycja zabezpieczana w ramach powiązania zabezpieczającego ustanowionego w 2015 roku obejmuje 240 mln obligacji Skarbu Państwa DS0725, zapadających w lipcu 2025 roku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
158
Wg stanu na 31 grudnia 2024 roku w rachunku zysków i strat zaksięgowano kwotę 1 195 tys. zł, wynikającą ze zmian wartości godziwej obligacji z tytułu ryzyka stopy procentowej oraz wartości godziwej transakcji IRS. W kapitale z aktualizacji wyceny zaewidencjonowana była kwota -328 tys. zł, stanowiąca sumę wpływu na kapitał obligacji z momentu ustanowienia powiązania zabezpieczającego (-11 345 tys. ) oraz zmiany wartości godziwej obligacji, wynikającej z niezabezpieczonej części ryzyka (spreadu pomiędzy kwotowaniami obligacji i transakcji IRS).
31-12-2024
31-12-2023
wartość bilansowa
wartość nominalna
wartość godziwa*
wartość bilansowa
wartość nominalna
wartość godziwa*
Instrumenty zabezpieczające
Interest Rate Swap (IRS) – wycena dodatnia
8 693
258 000
4 816
15 556
258 000
10 762
Pozycja zabezpieczana
Obligacje SP - wycena dodatnia
240 828
240 000
-3 620
236 786
240 000
-7 574
Łączny wpływ na wynik
1 195
3 188
*\ w przypadku obligacji stanowiących pozycję zabezpieczaną jest to korekta wartości godziwej.
47. Płatności na bazie akcji
Polityka wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w BOŚ S.A.
W celu wypełnienia wymogów określonych w Rozporządzeniu Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 08 czerwca 2021 roku w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz polityki wynagrodzeń w bankach a także w zgodzie z postanowieniami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, Bank wdrożył Politykę wynagrodzeń BOŚ S.A., w tym w odniesieniu do osób zajmujących stanowiska kierownicze mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku, zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku Ochrony Środowiska S.A.
Komitet ds. Wynagrodzeń i Nominacji powołany przez Radę Nadzorczą Banku opiniuje Politykę wynagrodzeń, opiniuje i projektuje zasady wynagradzania członków Zarządu, opiniuje wysokość wynagrodzenia zmiennego osób zajmujących stanowiska kierownicze mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku, opiniuje i monitoruje wysokość wynagrodzenia zmiennego osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem na drugim poziomie, kierowanie komórką do spraw zgodności oraz kierowanie komórką audytu wewnętrznego.
Wypełniając obowiązek informacyjny wynikający z postanowień rekomendacji nr 30.1. Rekomendacji Z KNF oraz Polityki wynagrodzeń, Bank Ochrony Środowiska S.A. informuje, że stosunek średniego całkowitego wynagrodzenia brutto Członków Zarządu w okresie 2024 roku do średniego całkowitego wynagrodzenia brutto pozostałych pracowników Banku w okresie 2024 roku, wynosi 5,07 i tym samym nie przekracza ustalonej wartości.
Maksymalny poziom wynagrodzenia zmiennego każdej z osób zajmujących stanowisko kierownicze nie przekracza 100% wynagrodzenia stałego. Walne Zgromadzenie Banku Ochrony Środowiska S.A. może wyrazić zgodę na zwiększenie maksymalnego poziomu wynagrodzenia zmiennego w stosunku do wynagrodzenia stałego do 200%, zgodnie z procedurą przewidzianą w § 25 ust. 3 pkt 4) lit. b) i c) Rozporządzenia MFFiPR. Zwiększenie maksymalnego poziomu wynagrodzenia zmiennego, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, nie dotyczy Członków Zarządu Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
159
W 2024 roku dokonano dwóch nowelizacji Polityki wynagrodzeń (druga z nowelizacji została przyjęta przez Radę Nadzorczą na początku 2025 roku), w szczególności uwzględniając w nich poniższe zmiany:
1. Aktualizacja zapisów dot. wynagrodzenia zmiennego dla stanowisk kierowniczych mających istotny wpływ na profil ryzyka Banku, aby były zgodne zapisami ujętymi w aktualizacji Regulaminu zmiennych składników wynagrodzeń dla osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku Ochrony Środowiska S.A., z wyłączeniem osób sprawujących funkcje w organach statutowych Banku, m.in.:
zmiana okresu retencji z 6 miesięcy do 12 miesięcy,
ustalenie warunku, przy którym wynagrodzenie zmienne nie będzie odraczane „nie przekracza równowartości 50 tys. EUR lub jednej trzeciej rocznego łącznego wynagrodzenia tego pracownika, w roku którego ocena dotyczy”,
określenie kursu po jakim będzie przeliczane EUR na PLN w celu wyznaczenia limitów dla warunku odroczenia wynagrodzenia zmiennego,
2. uwzględnienie zapisu antydyskryminacyjnego,
wyłączenie Domu Maklerskiego Banku Ochrony Środowiska S.A. z przeglądu Polityki przeprowadzanego przez Departament Audytu Wewnętrznego, w związku z tym, że wprowadza on politykę wynagrodzeń zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 08 grudnia 2021 roku w sprawie szacowania kapitału wewnętrznego i aktywów płynnych, systemu zarządzania ryzykiem, badania i oceny nadzorczej, a także polityki wynagrodzeń w domu maklerskim oraz małym domu maklerskim,
3. wprowadzenie do Polityki zapisu zobowiązującego do nadawania celów ESG.
W okresie sprawozdawczym rozliczono także wynagrodzenie zmienne osób zajmujących stanowiska kierownicze mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku, w szczególności:
1. W okresie sprawozdawczym po zakończeniu okresu retencyjnego, dokonano przeliczenia na gotówkę i wypłaty akcji fantomowych, przyznanych byłym członkom Zarządu Banku w ramach:
III (ostatniej) transzy odroczonego wynagrodzenia zmiennego za 2019 roku,
I transzy odroczonego wynagrodzenia zmiennego za 2021 roku,
części nieodroczonej wynagrodzenia zmiennego za 2022 rok,
w łącznej wysokości 893,358 tys. brutto (64 896 sztuk akcji fantomowych po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego, tj. 11,72 zł oraz 15,82 zł).
2. Wynagrodzenie zmienne za wyniki roku 2023 oraz ustalona I transza odroczona za 2022 rok oraz II transza odroczona za 2021 rok, w odniesieniu do członków Zarządu Banku decyzją Rady Nadzorczej BOŚ S.A. - nie zostały przyznane.
3. 27 osobom zajmującym stanowiska kierownicze zidentyfikowane jako mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku (z wyłączeniem Członków Zarządu), z uwagi na spełnienie obu warunków niezbędnych do naliczenia wynagrodzenia zmiennego oraz brak stwierdzonych znaczących nieprawidłowości czy zastrzeżeń w wykonywaniu powierzonych obowiązków, zostało naliczone i wypłacone wynagrodzenie zmienne, w łącznej wysokości 1 879,4 tys. brutto, w tym 51 tys. brutto stanowiły nagrody za realizację projektów realizowanych w 2023 roku.
4. 7 osobom zajmującym stanowiska kierownicze zidentyfikowane jako mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku (z wyłączeniem Członków Zarządu), z uwagi na spełnienie obu warunków niezbędnych do naliczenia wynagrodzenia zmiennego oraz brak stwierdzonych znaczących nieprawidłowości czy zastrzeżeń w wykonywaniu powierzonych obowiązków, zostało naliczone wynagrodzenie zmienne, w łącznej wysokości 943, 6 tys. brutto, w tym 43,5 tys. brutto stanowiły nagrody za realizację projektów realizowanych w 2023 roku. W związku z przekroczeniem przez te osoby 5-krotności średniego miesięcznego wynagrodzenia w grupie wyższej kadry kierowniczej w Centrali, w 2023 roku, wynagrodzenie zmienne podlega odroczeniu i wypłacie części wynagrodzenia zmiennego w akcjach Banku, zgodnie z Rozdziałem IV § 14 ust. 4 Polityki oraz § 15 Regulaminu, tj.:
60% zostało przyznane bez odroczenia w 2023 roku, z czego 30% w gotówce, tj. 283,1 tys. brutto, a 30% w akcjach fantomowych, tj. 26 685 sztuk akcji,
40% zostało odroczone na kolejne 5 lat, z czego 20% w gotówce, tj. 188,7 tys. brutto, a 20% w akcjach fantomowych, tj. 17 790 sztuk akcji.
Wynagrodzenie zmienne za wyniki roku 2024 nie zostało jeszcze rozliczone i przyznane.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
160
48. Informacje dodatkowe do sprawozdania z przepływów pieniężnych
Objaśnienie różnic pomiędzy bilansowymi zmianami stanu, a zmianami stanu tych pozycji wykazywanymi w działalności operacyjnej sprawozdania z przepływów pieniężnych
za rok zakończony
31-12-2024
31-12-2023
Zmiana stanu inwestycyjnych papierów wartościowych
- 1 163 242
- 1 645 321
Wykup papierów wartościowych utrzymywanych do terminu zapadalności
- 540 000
- 63 398
Zakup papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
18 629
493 679
Odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych
wg zamortyzowanego kosztu
- 179 238
- 157 787
Przesunięcie odsetek od papierów wartościowych wycenianych
wg zamortyzowanego kosztu do odsetek z działalności inwestycyjnej
178 322
193 556
Przeszacowanie aktywów finansowych wycenianych wg wartości godziwej prze inne całkowite dochody
2 806
131 873
Zmiana stanu inwestycyjnych papierów wartościowych razem
- 1 682 723
- 1 047 398
Zmiana stanu inwestycji w jednostkach zależnych
- 4 631
- 50 033
Wycena akcji metodą praw własności
44 631
70 034
Pozostałe zmiany
-
- 1
Dywidenda otrzymana
- 40 000
- 20 000
Zmiana stanu inwestycji w jednostkach zależnych razem
-
-
Zmiana stanu innych aktywów i podatku dochodowego
- 3 312
9 627
Odroczony podatek dochodowy wykazany w rachunku zysków i strat
- 12 626
9 266
Odroczony podatek dochodowy z tytułu wyceny inwestycyjnych papierów wartościowych oraz świadczeń pracowniczych
- 307
- 24 890
Spisanie wartości niematerialnych w związku z zaniechaniem użytkowania
17 665
-
Likwidacja środków trwałych
70
12
Pozostałe zmiany
-
1
Zmiana stanu innych aktywów i podatku dochodowego razem
1 490
- 5 984
Zmiana stanu rezerw
105 185
69 031
Wycena aktuariusza wpływ na kapitał z aktualizacji wyceny
- 1 189
- 875
Zmiana stanu rezerw razem
103 996
68 156
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań i podatku dochodowego
- 16 458
8 360
Bieżące obciążenia z tytułu podatku dochodowego
- 47 172
- 69 671
Zapłacony podatek dochodowy
34 747
67 359
Pozostałe zmiany
67
-
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań i podatku dochodowego razem
- 28 816
6 048
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
161
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych
- 144 561
101 997
Wpływy z emisji obligacji - zobowiązania podporządkowane
- 200 000
- 100 000
Wykup obligacji, w tym:
333 000
-
od podporządkowanych
333 000
-
Odsetki zapłacone od obligacji własnych, w tym:
39 484
33 907
od obligacji podporządkowanych
39 484
33 907
Odsetki naliczone od obligacji własnych, w tym:
- 27 923
- 35 904
od obligacji podporządkowanych
- 28 161
- 35 904
od zwykłych
238
-
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu wyemitowanych papierów wartościowych razem
-
-
Ujęte w działalności finansowej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
31-12-2024
Wartość na początek okresu
Zaciągnięcie
Spłata
Prezentowane w działalności operacyjnej w sprawozdaniu z przepływów (m. in. odsetki naliczone, inne)
Wartość na koniec okresu
Zobowiązania z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych
-
200 000
-
- 238
199 762
Zobowiązania podporządkowane
447 032
-
- 372 484
28 161
102 709
Płatność zobowiązań z tytułu leasingu
46 378
8 936
- 21 319
2 447
36 442
Ujęte w działalności finansowej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
31-12-2023
Wartość na początek okresu
Zaciągnięcie
Spłata
Prezentowane w działalności operacyjnej w sprawozdaniu z przepływów (m. in. odsetki naliczone, inne)
Wartość na koniec okresu
Zobowiązania z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych
-
-
-
-
-
Zobowiązania podporządkowane
345 035
100 000
- 33 907
35 904
447 032
Płatność zobowiązań z tytułu leasingu
63 475
282
- 20 395
3 016
46 378
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
162
49. Charakterystyka instrumentów pochodnych oraz transakcji wymiany walutowej
Transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych
31-12-2024
31-12-2023
31-12-2024
31-12-2023
31-12-2024
31-12-2023
Instrument
FX Swap
FX Forward
FX Spot
Opis instrumentu
Transakcja, która zobowiązuje strony kontraktu do dokonania początkowej wymiany walut
w wyznaczonym dniu i po określonym kursie oraz zwrotnej (końcowej) wymiany tych walut, w określonym w przyszłości dniu (innym niż rozliczenie tzw. pierwszej „nogi”) i po kursie uzgodnionym w momencie zawarcia transakcji (przeważnie różnym od kursu wymiany początkowej). Waluta, którą jeden z kontrahentów jest zobowiązany zapłacić drugiemu w wyniku wymiany końcowej jest tą samą walutą, którą kontrahent otrzymał w wymianie początkowej.
Terminowa transakcja wymiany określonej kwoty waluty na inną walutę w określonym terminie, wg ustalonego kursu terminowego.
Jest to tzw. kontrakt z dostawą waluty (forward outright).
Wszystkie warunki transakcji ustalane są w dniu jej zawarcia.
Transakcja wymiany określonej kwoty waluty na inną walutę, po kursie uzgodnionym w momencie zawierania transakcji.
Rozliczenie tej transakcji następuje w terminie zazwyczaj do dwóch dni roboczych od daty zawarcia.
Cel nabycia lub wystawienia
do obrotu/płynność
do obrotu
do obrotu
Ilość transakcji
19
24
16
29
65
76
Wartość nominalna instrumentów (w tys. zł)
480 076
493 065
114 436
105 107
251 976
238 353
Wartość godziwa
(w tys. zł)
-1 252
2 035
-172
-425
191
-125
- dodatnia
283
3 141
724
1 164
437
221
- ujemna
-1 535
-1 106
-896
-1 589
-246
-346
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
163
Przyszłe przychody/ płatności
Zmienne
Zmienne
Zmienne
Średnia zapadalność
2025-10-04
2024-01-18
2025-01-19
2024-03-21
2025-01-02
2024-01-02
Możliwość wcześniejszego rozliczenia
Brak
Na wniosek klienta
Brak
Możliwość wymiany lub zamiany na inny składnik aktywów/ pasywów
Brak
Brak
Brak
Inne warunki
Brak
Brak
Brak
Rodzaj ryzyka związanego z danym instrumentem pochodnym
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
164
Transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej:
31-12-2024
31-12-2023
31-12-2024
31-12-2023
31-12-2024
31-12-2023
31-12-2024
31-12-2023
Instrument
Transakcje wymiany stopy procentowej (IRS)
Transakcje wymiany stopy procentowej (IRS zabezpieczający PLN)
Transakcje wymiany stopy procentowej (IRS zabezpieczający EUR)
Transakcje Forward na obligacje
Opis instrumentu
Transakcja zobowiązująca obie strony do wymiany okresowych płatności odsetkowych od określonej kwoty nominalnej przez uzgodniony okres. Dokonywane płatności odsetkowe są wyrażone w tej samej walucie i obliczane według ustalonej dla każdej ze stron stopy procentowej (jedna stopa może być stała a druga zmienna lub obie mogą być zmienne, ale uzależnione od różnych indeksów). Ta kategoria obejmuje także transakcje IRS, których kwota nominalna zmienia się w czasie – swapy amortyzowane.
Transakcja zobowiązująca obie strony do wymiany okresowych płatności odsetkowych od określonej kwoty nominalnej przez uzgodniony okres. Dokonywane płatności odsetkowe są wyrażone w tej samej walucie i obliczane według ustalonej dla każdej ze stron stopy procentowej (jedna stopa może być stała a druga zmienna lub obie mogą być zmienne, ale uzależnione od różnych indeksów).
Transakcja zobowiązująca obie strony do wymiany okresowych płatności odsetkowych od określonej kwoty nominalnej przez uzgodniony okres. Dokonywane płatności odsetkowe są wyrażone w tej samej walucie i obliczane według ustalonej dla każdej ze stron stopy procentowej (jedna stopa może być stała a druga zmienna lub obie mogą być zmienne, ale uzależnione od różnych indeksów).
Terminowa transakcja kupna/sprzedaży określonej kwoty papieru wartościowego w określonym terminie, wg ustalonej ceny terminowej. Wszystkie warunki transakcji ustalane są w dniu jej zawarcia.
Cel nabycia lub wystawienia
do obrotu
jako zabezpieczenie (rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej)
jako zabezpieczenie (rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych)
do obrotu
Ilość transakcji
102
126
2
2
-
-
-
2
Wartość nominalna instrumentów (w tys. zł)
2 007 296
2 635 117
258 000
258 000
-
-
-
40 000
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
165
Wartość godziwa (w tys. zł)
41 388
35 165
8 693
15 556
-
-
-
44 062
- dodatnia
87 368
108 777
8 693
15 556
-
-
-
42
- ujemna
-45 980
-73 612
-
-
-
-
-
-
Przyszłe przychody/ płatności
Zmienne
Zmienne
Zmienne
Zmienne
Średnia zapadalność
2028-12-02
2028-02-20
2025-07-25
2025-07-25
-
-
-
2024-01-02
Możliwość wcześniejszego rozliczenia
Generalnie brak, ale istnieje taka możliwość w przypadku transakcji z klientami niebankowymi w przypadkach określonych w umowach. Możliwe, rzadko stosowane.
Brak
Brak
Brak
Możliwość wymiany lub zamiany na inny składnik aktywów/ pasywów
Brak
Brak
Brak
Brak
Inne warunki
Brak
Brak
Brak
Brak
Rodzaj ryzyka
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Ryzyko operacyjne, ryzyko rynkowe, ryzyko kontrahenta
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
166
Transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych
31-12-2024
31-12-2023
Wartość instrumentów według wartości nominalnej
846 488
836 525
Razem transakcje wymiany walut i walutowych instrumentów pochodnych:
aktywa
1 444
4 526
zobowiązania
-2 677
-3 041
Transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej:
31-12-2024
31-12-2023
Wartość instrumentów według wartości nominalnej
2 265 296
2 933 117
Razem transakcje instrumentami pochodnymi stopy procentowej:
aktywa
96 061
124 375
zobowiązania
-45 980
-73 612
Razem pochodne instrumenty finansowe:
31-12-2024
31-12-2023
Wartość instrumentów według wartości nominalnej
3 111 784
3 769 642
Razem pochodne instrumenty finansowe:
aktywa
97 505
128 901
zobowiązania
-48 657
-76 653
Kompensowanie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych
Bank w aktywach finansowych i zobowiązaniach finansowych ujętych w sprawozdaniu finansowym nie stosuje kompensaty wartości posiadanych instrumentów finansowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
167
50. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych
Poniżej przedstawiono wartość bilansową i godziwą aktywów i zobowiązań finansowych innych niż wyceniane wg wartości godziwej w sprawozdaniu finansowym:
Wartość bilansowa
31-12-2024
Wartość godziwa 31-12-2024
Wartość bilansowa
31-12-2023
dane przekształcone
Wartość
godziwa
31-12-2023
dane
przekształcone
AKTYWA FINANSOWE
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
3 427 170
3 427 170
3 439 871
3 439 871
lokaty w innych bankach
28 799
28 799
143 413
143 413
dłużne papiery wartościowe
3 398 371
3 398 371
3 296 458
3 296 458
Należności od innych banków
14 364
14 364
19 268
20 529
Należności od klientów, tym:
10 123 527
10 109 113
10 819 261
10 843 421
należności w złotych polskich
8 134 494
8 123 690
8 512 080
8 528 341
należności w walutach obcych
1 989 033
1 985 423
2 307 181
2 315 080
Inwestycyjne papiery wartościowe - wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 843 978
1 827 098
2 366 265
2 354 967
Dłużne papiery wartościowe, w tym:
1 843 978
1 827 098
2 366 265
2 354 967
Skarbu Państwa
1 346 105
1 351 695
1 879 119
1 891 197
pozostałe
497 873
475 403
487 146
463 770
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE
Zobowiązania Banku Centralnego i innych banków
244 519
244 519
75 146
75 146
Zobowiązania wobec klientów,
w tym:
19 193 059
18 985 601
18 641 304
18 391 685
klientów instytucjonalnych
8 883 957
8 884 515
8 501 612
8 502 334
klientów detalicznych
9 732 835
9 730 354
9 485 310
9 511 214
pozostałych Klientów
70 573
70 573
215 099
215 099
międzynarodowych instytucji finansowych
505 694
300 159
439 283
163 038
Zobowiązania z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych
199 762
21 674
-
-
Zobowiązania podporządkowane
102 709
102 193
447 032
507 541
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
W pozycji tej prezentowane lokaty terminowe w innych bankach o pierwotnej zapadalności do trzech miesięcy, a także bony pieniężne NBP.
Należności od innych banków
Należności od innych banków obejmują lokaty międzybankowe, rachunki nostro oraz kredyty i pożyczki. Wartość godziwa lokat międzybankowych z uwagi na krótki termin realizacji (do 6 m-cy lokaty międzybankowe na stopę stałą) jest równa wartości bilansowej. Obligacje wyemitowane przez banki wyceniono według wartości godziwej z uwzględnieniem spreadu kredytowego wyznaczonego w oparciu o porównywalne emisje przeprowadzone przez podobne banki.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
168
Należności od klientów
Należności od klientów przedstawiono po pomniejszeniu o odpisy z tytułu utraty wartości. Należności od klientów w bilansie wycenia się głównie według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej (99% wartości bilansowej kredytów).
Za wartość godziwą kredytów jest przyjmowana ich wartość wynikająca z bieżąco oszacowanych przyszłych przepływów kapitałowo-odsetkowych (oddzielnie dla walut i oddzielnie dla PLN) wyliczonych w oparciu o efektywną stopę procentową dla każdego kredytu (z wyjątkiem kredytów o nieustalonym harmonogramie lub kredytów zagrożonych dla których jako wartość godziwa przyjmowana jest wartość bilansowa) dyskontowanych średnią efektywną stopą procentową kredytów udzielonych w ostatnich dwunastu miesiącach. Dla kredytów hipotecznych uwzględniono przedpłaty. W przypadku kredytów w walutach obcych, których Bank zaprzestał udzielania została zastosowana średnia efektywna stopa procentowa odpowiadających im kredytów udzielanych w PLN, skorygowana o różnicę pomiędzy poziomami stóp w poszczególnych walutach i PLN.
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Do inwestycyjnych papierów wartościowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu należą obligacje Skarbu Państwa przyporządkowane do modelu biznesowego HtC. Za wartość godziwą obligacji przyjmuje się aktualną wycenę pochodzącą z kwotowań rynkowych powiększonych o narosłe odsetki.
Zobowiązania wobec Banku Centralnego i innych banków
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz zobowiązania z tytułu transakcji repo zostały wykazane w wartości bilansowej. Zobowiązania z tytułu transakcji repo zostały wykazane w wartości bilansowej ze względu na brak dostępnych danych rynkowych do kalkulacji wartości godziwej podstawowej transakcji repo Banku z kontrahentem.
Depozyty międzybankowe, z uwagi na krótki termin zostały ujęte w wartości bilansowej, a zaciągnięte pożyczki (kapitał i odsetki) zostały zdyskontowane średnią efektywną stopą procentową.
Zobowiązania wobec klientów
Zobowiązania w bilansie wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Jako wartość godziwa zobowiązań jest przyjmowana ich wartość wynikająca ze zdyskontowania kapitału oraz odsetek dla wszystkich depozytów średnią ważoną stopą procentową, która obowiązywała dla depozytów przyjętych w grudniu 2024 roku. Z uwagi na brak harmonogramów dla rachunków bieżących zostały one ujęte wg wartości bilansowej.
Zobowiązania (kapitał i odsetki) wobec międzynarodowych instytucji finansowych zostały zdyskontowane średnią efektywną stopą procentową (dla EUR) bądź ostatniej transakcji zawartej w danej walucie (dla PLN).
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych wycenione według wartości godziwej z uwzględnieniem zmiany spreadu kredytowego dla obligacji w PLN wyznaczonego w oparciu o ostatnią emisję przeprowadzoną przez Bank.
Zobowiązania podporządkowane
Zobowiązania podporządkowane wycenione według wartości godziwej z uwzględnieniem zmiany spreadu kredytowego wyznaczonego w oparciu o ostatnią emisję przeprowadzoną przez Bank.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
169
51. Podział instrumentów finansowych wycenianych wg wartości godziwej w zależności od sposobu pomiaru wartości godziwej
Wartość godziwa zgodnie z MSSF 13 definiowana jest jako cena, którą otrzymano by za zbycie składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach na głównym (lub najkorzystniejszym) rynku na dzień wyceny w aktualnych warunkach rynkowych (tj. ceną wyjścia) bez względu na to, czy cena ta jest bezpośrednio obserwowalna lub oszacowana przy użyciu innej techniki wyceny. Bank szacując wartość godziwą uwzględnia korektę z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta.
Na 31 grudnia 2024 roku oraz na 31 grudnia 2023 roku Bank dokonywał klasyfikacji aktywów oraz zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej na trzy kategorie (poziomy) według ich metody wyceny:
1. Poziom 1: metoda wyceny mark-to-market bezpośrednio z dostępnych kwotowań instrumentów na rynku. Dotyczy to kwotowanych kapitałowych i dłużnych papierów wartościowych i bonów NBP (kwotowania oparte o stopę referencyjną),
2. Poziom 2 : metoda wyceny mark-to-model z parametryzacją modeli w oparciu o kwotowania z aktywnego rynku dla danego typu instrumentów lub ceny uzyskane w ramach transakcji, które zostały dokonane w terminie bliskim dacie bilansowej na normalnych zasadach rynkowych. Wartość godziwą ustala się również poprzez odwołanie się do innych, podobnych instrumentów, poprzez analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych i inne metody wyceny powszechnie stosowane przez uczestników rynku, a w przypadku instrumentów finansowych dla których brak jest możliwości wyceny po koszcie nabycia. Dotyczy to nienotowanych bankowych papierów, kapitałowych papierów wartościowych oraz instrumentów pochodnych (w tym transakcji terminowych na papiery wartościowe) za wyjątkiem przypadków które spełniają kryteria przynależności do Poziomu 3. Z uwagi na powyższe wartość godziwa tych papierów jest oparta na modelu wyceny wypracowanym przez Spółkę, uwzględniającym porównywalne wartości dla podmiotów gospodarczych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie,
3. Poziom 3: metoda wyceny mark-to-model z parametryzacją modeli w oparciu o kwotowania z aktywnego rynku dla danego typu instrumentów oraz parametryzacją modelu na podstawie estymowanych czynników ryzyka. Dotyczy to komunalnych papierów wartościowych (wycena dokonywana na podstawie zdyskontowanych przepływów, przy czym spready kredytowe używane do wyceny wyznaczane w oparciu o wewnętrzne ratingi), papierów innych banków (cena ustalana jest w oparciu o marże papierów, kwotowanych na rynku na moment ustalenia ceny, emitowanych przez odpowiednio wyselekcjonowanych emitentów), nienotowanych papierów kapitałowych oraz papierów kapitałowych charakteryzujących się niską płynnością (wyceniane są metodą zdyskontowanych przepływów).
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
170
Podział instrumentów finansowych wg poziomów
31-12-2024
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
3 398 371
-
28 799
3 427 170
lokaty w innych bankach
-
-
28 799
28 799
dłużne papiery wartościowe
3 398 371
-
-
3 398 371
Należności od innych Banków
-
-
14 364
14 364
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
15 461
88 812
-
104 273
Dłużne papiery wartościowe
15 461
-
-
15 461
Pochodne instrumenty finansowe
-
88 812
-
88 812
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-
8 693
-
8 693
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej
4 189 870
126 035
1 191 671
5 507 576
dłużne papiery wartościowe
4 178 111
126 035
1 090 687
5 394 833
kapitałowe papiery wartościowe
11 759
-
100 984
112 743
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1 827 098
-
-
1 827 098
Należności od klientów
-
-
10 109 113
10 109 113
Razem
9 430 800
223 540
11 343 947
20 998 287
31-12-2024
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
-
48 657
-
48 657
Pochodne instrumenty finansowe
-
48 657
-
48 657
Zobowiązania wobec innych banków
-
-
244 519
244 519
Zobowiązania wobec klientów
-
-
18 985 601
18 985 601
Zobowiązania z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych
-
-
21 674
21 674
Zobowiązania podporządkowane
-
-
102 193
102 193
Razem
-
48 657
19 353 987
19 402 644
Zmiany w papierach wartościowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Poziom 3
Stan na początek okresu 01-01-2024
1 185 908
Zakup
1 229 140
Sprzedaż i wykup
- 1 265 672
Suma zysków lub strat
42 295
w wyniku finansowym
- 44 149
w pozostałych całkowitych dochodach
86 444
Stan na koniec okresu 31-12-2024
1 191 671
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
171
31-12-2023 dane przekształcone
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
3 296 458
-
143 413
3 439 871
lokaty w innych bankach
-
-
143 413
143 413
dłużne papiery wartościowe
3 296 458
-
-
3 296 458
Należności od innych Banków
-
-
20 529
20 529
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
-
113 345
-
113 345
Dłużne papiery wartościowe
-
-
-
-
Pochodne instrumenty finansowe
-
113 345
-
113 345
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-
15 556
-
15 556
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane
wg wartości godziwej
2 488 574
126 328
1 207 145
3 822 047
dłużne papiery wartościowe
2 470 032
126 328
1 119 031
3 715 391
kapitałowe papiery wartościowe
18 542
-
88 114
106 656
Inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
2 354 967
-
2 354 967
Należności od klientów
-
-
10 843 421
10 843 421
Razem
8 139 999
255 229
12 214 508
20 609 736
31-12-2023
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
-
76 653
-
76 653
Pochodne instrumenty finansowe
-
76 653
-
76 653
Zobowiązania wobec innych banków
-
-
75 146
75 146
Zobowiązania wobec klientów
-
-
18 391 685
18 391 685
Zobowiązania podporządkowane
-
507 541
507 541
Razem
-
76 653
18 974 372
19 051 025
Zmiany w papierach wartościowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne dochody całkowite
Poziom 3
Stan na początek okresu 01-01-2023
690 466
Zakup
836 000
Sprzedaż i wykup
- 375 291
Suma zysków lub strat
34 733
w wyniku finansowym
- 42 869
w pozostałych całkowitych dochodach
77 602
Stan na koniec okresu 31-12-2023
1 185 908
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Przeniesienie instrumentów pomiędzy Poziomem 1 a Poziomem 2 występuje na podstawie dostępności kwotowań z aktywnego rynku według stanu na zakończenie danego okresu sprawozdawczego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
172
Przeniesienie z Poziomu 2 do Poziomu 3 następuje w sytuacji zamiany w wycenie czynnika obserwowalnego na nieobserwowalny lub zastosowanie do wyceny nowego nieobserwowalnego czynnika ryzyka, która jednocześnie skutkuje istotnym wpływem na wycenę instrumentu.
Przeniesienie z Poziomu 3 do Poziomu 2 następuje w sytuacji zamiany w wycenie czynnika nieobserwowalnego na obserwowalny lub gdy wpływ czynnika nieobserwowalnego na wycenę instrumentu przestaje być istotny.
Przeniesienie między metodami wyceny następują w dacie i według stanu na koniec okresu sprawozdawczego.
W okresie od 01 stycznia do 31 grudnia 2024 roku nie nastąpiły przeniesienia instrumentów pomiędzy poziomami. W przypadku instrumentów zaklasyfikowanych do Poziomu 3 ich wycena nie ma wpływu na rachunek zysków i strat.
Wycena Inwestycyjnych papierów wartościowych wycenianych wg wartości godziwej instrumentów zakwalifikowanych do Poziomu 3 została uwzględniona w innych dochodach całkowitych. W wyniku finansowym zostały uwzględnione odsetki naliczone, odsetki zapłacone, dyskonto lub premia oraz różnice kursowe.
Ważniejsze oszacowania i oceny
Wycena dłużnych i kapitałowych inwestycyjnych papierów wartościowych wycenianych wg wartości godziwej zaklasyfikowanych do Poziomu 3 wyceny stanowi ważniejsze oszacowanie i ocenę.
W przypadku dłużnych papierów wartościowych Bank dokonuje wyceny w oparciu o zdyskontowane przepływy pieniężne z uwzględnieniem spreadu kredytowego ustalanego w oparciu ratingi wewnętrzne, który stanowi podstawowe źródło niepewności w wycenie.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku wrażliwość wyceny, instrumentów komunalnych zaklasyfikowanych do Poziomu 3, na zmianę spreadu kredytowego o +/- 1 p. b. (nieobserwowalny parametr modelu) wynosiła 165,4 tys. (na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosiła 5,5 tys. zł). Wzrost w porównaniu do 2023 roku wynika z zakupu obligacji w kwocie 230 mln zł.
W przypadku kapitałowych papierów wartościowych Bank stosuje metodę wyceny za zasadzie zdyskontowanych przepływów pieniężnych. W przypadku spółek publicznych Bank uwzględnienia również kapitalizację rynkową, która nie stanowi jednak samodzielnie podstawy wyceny ze względu na nieznaczący udział akcji w wolnym obrocie i niski obrót jej akcjami.
Podstawowymi źródłami niepewności w wycenie kapitałowych papierów wartościowych projektowane przepływy pieniężne generowane przez spółki podlegające wycenie oraz dyskonto z tytułu braku kontroli przez Bank nad spółkami i ograniczonej płynności rynku kapitałowego dla tego rodzaju spółek.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku wrażliwość wyceny kapitałowych papierów wartościowych ze względu na zmianę projektowanych przepływów pieniężnych o +/- 5% wynosi 5 244 tys. zł, a na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosi 5 612 tys. zł
Na dzień 31 grudnia 2024 roku wrażliwość wyceny kapitałowych papierów wartościowych ze względu na zmianę łącznego dyskonta o 1 p.p. wynosi 2 562 tys. zł, a na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosi -2 515 tys. zł.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
173
52. Sprawozdawczość dotycząca segmentów
Bank prowadzi działalność biznesową w ramach segmentów operacyjnych specjalizujących się w obsłudze zdefiniowanych grup klientów. Podział działalności Banku na segmenty jest spójny z wewnętrznymi zasadami zarządzania i raportowania wyników finansowych.
W działalności Banku wyodrębnione są następujące segmenty operacyjne:
1. pion klienta instytucjonalnego,
2. pion klienta detalicznego,
3. działalność skarbowa i inwestycyjna,
4. pozostałe (nieulokowane w segmentach).
Bank nie prowadzi działalności zdywersyfikowanej pod względem geograficznym.
W ramach pionu klienta instytucjonalnego prowadzona jest działalność obejmująca transakcje zawierane poprzez Centra Biznesowe, oddziały operacyjne oraz Centralę Banku z klientami korporacyjnymi, małymi i średnimi przedsiębiorstwami oraz klientami strategicznymi.
Pion klienta detalicznego uwzględnia osoby fizyczne, mikroprzedsiębiorstwa prowadzące uproszczoną księgowość, wspólnoty mieszkaniowe oraz organizacje pozarządowe nieposiadające kredytu.
W skład obszaru działalności skarbowej i inwestycyjnej wchodzi działalność na rynku międzybankowym i dłużnych papierów wartościowych, instrumentów pochodnych, a także w obszarze inwestycji kapitałowych. Działalność skarbowa i inwestycyjna obejmuje zarządzanie płynnością, ryzykiem walutowym i stóp procentowych Banku oraz rozliczenia z tytułu cen transferowych funduszy z innymi pionami (segmentami) biznesowymi.
W obszarze pozostałe (nieulokowane w segmentach) znajdują się pozycje rachunku zysków i strat, które nie zostały przypisane do żadnego z wymienionych w obszarów działalności, w szczególności przychody i koszty związane z klientami niesklasyfikowanymi.
Dane finansowe spółek BOŚ Leasing - EKO Profit S.A. oraz MS Wind Sp. z o.o. klasyfikowane do pionu klienta instytucjonalnego.
Poniżej przedstawiono wyniki finansowe Banku za okresy zakończone dnia 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku przypadające na przyjęte segmenty.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
174
Lp.
Sprawozdanie przedstawiające składniki rachunku zysków i strat za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2024
Pion instytucjonalny
Pion detaliczny
Działalność skarbowa i inwestycyjna
Pozostałe (nieulokowane w segmentach)
Razem
I.
Wynik z tytułu odsetek
286 789
229 199
228 308
-
744 296
1.
Przychody z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze, w tym:
1 163 961
729 531
- 465 828
-
1 427 664
sprzedaż klientom zewnętrznym
736 411
182 474
508 779
-
1 427 664
sprzedaż innym segmentom
427 550
547 057
- 974 607
-
-
2.
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
- 877 172
- 500 332
694 136
-
- 683 368
sprzedaż klientom zewnętrznym
- 286 959
- 335 718
- 60 691
-
- 683 368
sprzedaż innym segmentom
- 590 213
- 164 614
754 827
-
-
II.
Wynik z tytułu opłat i prowizji
60 047
8 987
-
- 542
68 492
III.
Przychody z tytułu dywidend
-
-
12 057
-
12 057
IV.
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy
- 31
- 47
4 204
-
4 126
V.
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
-
-
- 1 992
-
- 1 992
VI.
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych
-
-
29
-
29
VII.
Wynik z pozycji wymiany
28 940
2 875
- 20 214
-
11 601
VIII.
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych
377
3
526
-
906
IX.
Wynik na działalności bankowej
376 122
241 017
222 918
- 542
839 515
X.
Wynik pozostałych przychodów
i kosztów operacyjnych
5 140
- 16 461
-
- 27 769
- 39 090
XI.
Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
-
- 243 998
-
-
- 243 998
XII.
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
- 95 628
11 423
7 961
59 512
- 16 732
XIII.
Wynik na działalności finansowej
285 634
- 8 019
230 879
31 201
539 695
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
175
1.
Koszty bezpośrednie
- 26 282
- 26 603
- 2 729
- 1 365
- 56 979
Wynik po kosztach bezpośrednich
259 352
- 34 622
228 150
29 836
482 716
2.
Koszty pośrednie i usługi wzajemne
- 148 519
- 120 566
- 23 856
-
- 292 941
Wynik po kosztach bezpośrednich
i pośrednich
110 833
- 155 188
204 294
29 836
189 775
3.
Amortyzacja
- 31 696
- 29 306
- 2 961
- 129
- 64 092
4.
Pozostałe koszty (podatki, BFG, KNF)
- 10 740
- 9 411
- 16 931
14
- 37 068
XIV.
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
44 631
-
-
-
44 631
XV.
WYNIK FINANSOWY BRUTTO
113 028
- 193 905
184 402
29 721
133 246
XVI.
Alokowany wynik ALM
18 054
141 291
- 159 345
-
-
XVII.
Wynik finansowy brutto po alokacji wyniku ALM
131 082
- 52 614
25 057
29 721
133 246
XVIII.
Obciążenia podatkowe
- 59 798
XIX.
WYNIK FINANSOWY NETTO
73 448
Aktywa segmentu
8 469 422
1 874 556
12 018 800
208 794
22 571 572
w tym należności od banków
i klientów
8 217 690
1 874 556
42 226
3 419
10 137 891
Zobowiązania segmentu
8 855 660
9 732 835
3 134 439
848 638
22 571 572
w tym zobowiązania wobec banków
i klientów
8 855 660
9 732 835
778 510
70 573
19 437 578
Nakłady na aktywa trwałe i wartości niematerialne
19 971
17 089
4 273
135
41 468
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
176
Lp.
Sprawozdanie przedstawiające składniki rachunku zysków i strat za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2023 dane przekształcone
Pion instytucjonalny
Pion detaliczny
Działalność skarbowa i inwestycyjna
Pozostałe (nieulokowane w segmentach)
Razem
I.
Wynik z tytułu odsetek
287 324
207 130
201 893
-
696 347
1.
Przychody z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze, w tym:
1 267 405
853 436
- 537 938
-
1 582 903
sprzedaż klientom zewnętrznym
743 124
213 165
626 614
-
1 582 903
sprzedaż innym segmentom
524 281
640 271
- 1 164 552
-
-
2.
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
- 980 081
- 646 306
739 831
-
- 886 556
sprzedaż klientom zewnętrznym
- 363 033
- 454 114
- 69 409
-
- 886 556
sprzedaż innym segmentom
- 617 048
- 192 192
809 240
-
-
II.
Wynik z tytułu opłat i prowizji
63 825
11 246
-
- 574
74 497
III.
Przychody z tytułu dywidend
-
-
8 118
-
8 118
IV.
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy
5 227
- 164
5 231
-
10 294
V.
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
-
-
- 2 028
-
- 2 028
VI.
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych
-
-
-
-
-
VII.
Wynik z pozycji wymiany
14 079
3 525
- 7 121
-
10 483
VIII.
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych
1 038
-
-
-
1 038
IX.
Wynik na działalności bankowej
371 493
221 737
206 093
- 574
798 749
X.
Wynik pozostałych przychodów
i kosztów operacyjnych
4 201
- 8 985
-
- 11 806
- 16 590
XI.
Wynik ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
-
- 284 411
-
-
- 284 411
XII.
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
- 64 861
9 360
- 5 997
-
- 61 498
XIII.
Wynik na działalności finansowej
310 833
- 62 299
200 096
- 12 380
436 250
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
177
1.
Koszty bezpośrednie
- 29 068
- 27 360
- 2 845
-
- 59 273
Wynik po kosztach bezpośrednich
281 765
- 89 659
197 251
- 12 380
376 977
2.
Koszty pośrednie i usługi wzajemne
- 114 733
- 97 771
- 18 930
-
- 231 434
Wynik po kosztach bezpośrednich
i pośrednich
167 032
- 187 430
178 321
- 12 380
145 543
3.
Amortyzacja
- 29 198
- 27 816
- 2 814
-
- 59 828
4.
Pozostałe koszty (podatki, BFG, KNF)
- 17 325
- 15 193
- 1 125
-
- 33 643
XIV.
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
70 034
-
-
-
70 034
XV.
WYNIK FINANSOWY BRUTTO
190 543
- 230 439
174 382
- 12 380
122 106
XVI.
Alokowany wynik ALM
68 699
144 030
- 212 729
-
-
XVII.
Wynik finansowy brutto po alokacji wyniku ALM
259 242
- 86 409
- 38 347
- 12 380
122 106
XVIII.
Obciążenia podatkowe
- 60 405
XIX.
WYNIK FINANSOWY NETTO
61 701
Aktywa segmentu
8 672 388
2 141 052
10 849 734
206 278
21 869 452
w tym należności od banków
i klientów
8 639 698
2 141 052
53 564
4 215
10 838 529
Zobowiązania segmentu
8 457 566
9 485 310
3 211 965
714 611
21 869 452
w tym zobowiązania wobec banków
i klientów
8 457 566
9 485 310
558 475
215 099
18 716 450
Nakłady na aktywa trwałe i wartości niematerialne
22 850
20 187
3 087
-
46 124
Dane przekształcone w związku ze zmianą opisaną w nocie 6.2 Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
178
53. Transakcje z podmiotami powiązanymi
Na dzień 31 grudnia 2024 roku Bank Ochrony Środowiska S.A. pełnił rolę dominującą wobec Domu Maklerskiego BOŚ S.A., BOŚ Leasing - EKO Profit S.A., a także MS Wind Sp. z o.o.
Jednostką dominującą wobec BOŚ S.A. był Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Za podmioty powiązane uznaje się również kluczowy personel kierowniczy.
Opis transakcji z głównym akcjonariuszem Banku, tj. NFOŚiGW
Na dzień 31 grudnia 2024 roku w ramach programu Prosument, dotyczącego finansowania zakupu i montażu instalacji odnawialnych źródeł energii, NFOŚiGW powierzył środki na kredyty preferencyjne w wysokości 4 125 tys. zł, podczas gdy na dzień 31 grudnia 2023 roku kwota ta wynosiła 3 390 tys. zł.
Bank prowadzi rachunki techniczne dla NFOŚiGW, poprzez które rozliczany jest program MÓJ ELEKTRYK EKETRYK. Na dzień 31 grudnia 2024 roku stan środków na rachunkach wynosił 165 613 tys. zł, podczas gdy na 31 grudnia 2023 roku wynosił 189 703 tys. zł. Koszty odsetkowe z tyt. w/w rachunków wyniosły odpowiednio 13 127 tys. zł w 2024 roku oraz 9 802 tys. zł w 2023 roku.
NFOŚiGW objął wyemitowane przez BOŚ Bank obligacje serii AB oraz AA2 o wartości bilansowej wg stanu na 31 grudnia 2024 roku w wysokości 102 709 tys. (emisja AB), podczas gdy na dzień 31 grudnia 2023 była to kwota 169 872 tys. zł (emisja AB oraz AA2).
Koszty odsetkowe z tyt. wyemitowanych przez BOŚ Bank obligacji, których nabywcą był NFOŚiGW wynosiły w 2024 roku na 31 grudnia 2024 roku 14 669 tys. zł., podczas gdy w 2023 roku na 31 grudnia 2023 roku wynosiły 10 717 tys. odpowiednio.
NFOŚiGW jest podmiotem powiązanym ze Skarbem Państwa. Bank zawiera transakcje z jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa – głównie z jednostkami sektora finansów publicznych.
Opis transakcji z jednostkami powiązanymi
Tryb podejmowania decyzji kredytowych wobec spółek zależnych jest opisany w „Regulaminie udzielania przez Bank Ochrony Środowiska S.A. kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych, poręczeń oraz innych zobowiązań pozabilansowych jednostkom zależnym i stowarzyszonym z Bankiem, akcjonariuszom Banku, podmiotom powiązanym kapitałowo lub organizacyjnie z akcjonariuszami, pracownikom Banku, osobom zatrudnionym w podmiocie dominującym, członkom Zarządu i członkom Rady Nadzorczej podmiotu dominującego, oraz na ich zlecenie”.
Bank świadczy na rzecz osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku, Członków Rady Nadzorczej Banku oraz bliskich członków rodzin tych osób standardowe usługi finansowe obejmujące, między innymi, prowadzenie rachunków bankowych, przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów i inne usługi finansowe.
Przy udzielaniu kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji i poręczeń członkom organów Banku, osobom zajmującym stanowiska kierownicze w Banku oraz podmiotom powiązanym kapitałowo lub organizacyjnie z wymienionymi, Bank nie stosuje korzystniejszych warunków, a w szczególności korzystniejszych stóp oprocentowania, niż stosowane przez Bank dla danego rodzaju umowy przy prowadzeniu rachunków bankowych oraz przy udzielaniu kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
179
Dom Maklerski BOŚ S.A.
Bank prowadzi rachunki bieżące Domu Maklerskiego BOŚ S.A. Transakcje wykonywane na rachunkach bieżących to przede wszystkim wpłaty i wypłaty realizowane przez klientów Spółki. Rachunki Bankowe Domu Maklerskiego BOŚ S.A., na których przechowywane środki zarówno klientów jak i własne, oprocentowane w oparciu o stawkę WIBID.
Bank w 2024 roku kontynuował z Domem Maklerskim BOŚ S.A.: umowę o kredyt obrotowy odnawialny, umowę o prowadzenie rachunków bankowych.
W 2024 roku Bank z Domem Maklerskim BOŚ S.A. zawarł umowę podnajmu powierzchni biurowej
Wyżej wymienione transakcje zawarte zostały z uwagi na wewnętrzne potrzeby Banku, na zasadach rynkowych.
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
Bank w 2024 roku kontynuował z BOŚ Leasing EKO Profit S.A.: umowę kredytu odnawialnego, umowę kredytu inwestycyjnego, umowę kredytu obrotowego, prowadzenia rachunków bieżących i rachunków lokat terminowych, umowę podnajmu nieruchomości.
W 2024 roku Bank zawarł z BOŚ Leasing EKO Profit S.A. umowę wynajmu powierzchni biurowej w Warszawie oraz kontynuował zawarte w latach poprzednich umowy najmu w Toruniu oraz Katowicach:
BOŚ Leasing EKO Profit S.A. w 2024 roku nie zawierał z Bankiem umów wykupu wierzytelności leasingowych z regresem.
Wyżej wymienione transakcje i umowy najmu zawarte zostały z uwagi na wewnętrzne potrzeby Banku, na zasadach rynkowych.
MS Wind Sp. z o. o.
Bank prowadzi rachunki bieżące i rachunki lokat terminowych MS Wind Sp. z o.o. Bank kontynuował w 2024 roku zawarte z MS Wind Sp. z o.o. umowy kredytowe z przeznaczeniem na finansowanie realizacji inwestycji. W lutym 2024 roku wygasła transakcja swapa procentowego IRS.
Wyżej wymienione transakcje zawarte zostały z uwagi na wewnętrzne potrzeby Banku, na zasadach rynkowych.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
180
Dane liczbowe dotyczące transakcji z jednostkami zależnymi przedstawiono w tabelach poniżej
Stan na dzień 31 grudnia 2024 roku:
Należności od klientów
Inwestycje w jednostkach zależnych
Zobowiązania finansowe przeznaczone
do obrotu
Zobowiązania wobec
klientów
Zobowiązania podporządkowane
Rezerwy
Pozostałe zobowiązania
Zobowiązania warunkowe
Jednostki zależne
Dom Maklerski BOŚ S.A.
56 977
213 825
-
1 958 849
129
582
254
52 049
BOŚ Leasing -EKO Profit S.A.
208 433
66 997
95
13 007
-
1 614
611
16 093
Jednostki pośrednio zależne
MS Wind sp. z o.o.
14 151
-
-
10 774
-
-
-
-
Razem
279 561
280 822
95
1 982 630
129
2 196
865
68 142
Stan na dzień 31 grudnia 2023 roku:
Należności od klientów
Inwestycje w jednostkach zależnych
Zobowiązania finansowe przeznaczone
do obrotu
Zobowiązania wobec
klientów
Zobowiązania podporządkowane
Rezerwy
Pozostałe zobowiązania
Zobowiązania warunkowe
Jednostki zależne
Dom Maklerski BOŚ S.A.
74 929
212 295
-
1 896 354
152
347
339
34 069
BOŚ Leasing -EKO Profit S.A.
215 679
66 034
124
24 344
-
1 787
308
16 954
Jednostki pośrednio zależne
MS Wind sp. z o.o.
17 073
-
22
9 608
-
-
-
-
Razem
307 681
278 329
146
1 930 306
152
2 134
647
51 023
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
181
Przychody i koszty za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2024 roku:
Przychody
z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze
Koszty
z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze
Przychody
z tytułu opłat i prowizji
Koszty
z tytułu opłat i prowizji
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy
(w tym należności
od klientów)
Pozostałe przychody operacyjne
Wynik odpisów netto z tytułu utraty wartości
Ogólne koszty administracyjne
Udział
w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
Jednostki zależne
Dom Maklerski BOŚ S.A.
3 503
- 83 279
1 496
- 757
-
6
85
- 11
41 530
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
13 969
- 448
82
-
- 64
636
- 4 586
- 80
3 101
Jednostki pośrednio zależne
MS Wind sp. z o.o.
1 189
- 47
28
-
-
-
64
-
-
Razem
18 661
- 83 774
1 606
- 757
- 64
642
- 4 437
- 91
44 631
Kwoty dotyczące przychodów i kosztów wykazywane są w wartościach nett bez podatku vat.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
182
Przychody i koszty za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2023 roku:
Przychody
z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze
Koszty
z tytułu odsetek
i o podobnym charakterze
Przychody
z tytułu opłat i prowizji
Koszty
z tytułu opłat i prowizji
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy
(w tym należności
od klientów)
Pozostałe przychody operacyjne
Wynik odpisów netto z tytułu utraty wartości
Ogólne koszty administracyjne
Udział
w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
Jednostki zależne
Dom Maklerski BOŚ S.A.
4 027
- 126 809
1 144
- 292
-
10
- 910
- 11
70 583
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
16 940
- 485
74
-
68
484
- 14 380
- 80
1 589
Jednostki pośrednio zależne
MS Wind sp. z o.o.
1 589
- 47
38
-
36
-
2
-
-
Razem
22 556
- 127 341
1 256
- 292
104
494
- 15 288
- 91
72 172
Kwoty dotyczące przychodów i kosztów wykazywane są w wartościach nett bez podatku vat.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
183
Informacje dotyczące kredytów i depozytów Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Banku
W ramach działalności operacyjnej przeprowadzone transakcje z członkami organu zarządzającego i kluczowym personelem kierowniczym obejmują przede wszystkim kredyty i depozyty. Salda poszczególnych pozycji bilansu na dzień 31 grudnia 2024 roku i 31 grudnia 2023 roku oraz koszty i przychody za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku zaprezentowano poniżej:
Kluczowy personel kierowniczy
31-12-2024
31-12-2023
Stan kredytów
9
7
Udzielone zobowiązania z tytułu linii kredytowej
6
8
Stan depozytów
82
244
Razem
97
259
31-12-2024
31-12-2023
Koszty odsetek od depozytów
-
5
Przychody z odsetek od kredytów
-
-
Kluczowy personel kierowniczy korzysta z kredytów i depozytów na warunkach ogólnych oferty publicznej Banku.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
184
Wynagrodzenie kluczowego personelu kierowniczego BOŚ S.A.
Wynagrodzenie
Rada Nadzorcza Banku
wypłacone za 2024 rok
wypłacone za 2023 rok
Wojciech Krawczyk 1
182
84
Marian Niemirski 3
35
84
Waldemar Trelka 4
33
84
Paweł Trętowski 5
-
1
Andrzej Matysiak 6
40
184
Paweł Sałek 7
-
133
Piotr Bielarczyk 6
36
163
Tadeusz Wyrzykowski 6
40
168
Aleksandra Świderska 2
182
163
Iwona Marciniak 8
-
90
Piotr Sadownik 6
51
233
Marcin Liberadzki 10
131
-
Marcin Likierski 9
146
-
Władysław Mańkut 9
145
-
Adam Ruciński 9
209
-
Marzenna Sendecka 10
148
-
Artur Stefański 11
156
-
Piotr Wybieralski 9
146
-
Razem 12
1 680
1 387
1 w składzie Rady Nadzorczej do 23 czerwca 2023 roku
2 w składzie Rady Nadzorczej od 30 czerwca 2022
3 w składzie Rady Nadzorczej od 23 czerwca 2023 roku do 11 marca 2024 roku
4 w składzie Rady Nadzorczej od 23 czerwca 2023 roku, do 05 marca 2023 roku (rezygnacja)
5 w składzie Rady Nadzorczej do 23 czerwca 2024 roku i od: 23 czerwca 2023 roku do 23 września 2023 roku, od 25 września 2023 roku do 25 grudnia 2023 roku, od 28 grudnia 2023 roku do 11 marca 2024 roku – delegowany do Zarządu
6 w składzie Rady Nadzorczej do 11 marca 2024 roku
7 w składzie Rady Nadzorczej do 25 października 2023 roku
8 w składzie Rady Nadzorczej do 29 czerwca 2023 roku, w tym od 24 czerwca 2023 roku delegowana do Zarządu
9 w składzie Rady Nadzorczej od 11 marca 2024 roku
10 w składzie Rady Nadzorczej od 11 marca 2024 roku, od 11 marca 2024 roku do 10 kwietnia 2024 roku oddelegowana do Zarządu
11 w składzie Rady Nadzorczej od 11 marca 2024 roku, od 03 kwietnia do 10 kwietnia oraz od 01 października do 13 października 2024 roku oddelegowany do Zarządu
12 wszystkie płatności stanowiły krótkoterminowe świadczenia pracownicze.
Łączna kwota wynagrodzeń Rady Nadzorczej wypłaconych w 2023 roku zawiera: wynagrodzenie Członków Rady Nadzorczej, zwrot nadpłaconych składek ZUS i składek PPK zapłaconych przez BOŚ S.A.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
185
Wynagrodzenie
Zarząd Banku
wypłacone za 2024 rok
wypłacone za 2023 rok
Bartosz Kublik 1
642
-
Kamil Kuźmiński 1
472
-
Krzysztof Łabowski 1
476
-
Michał Należyty 3
416
-
Piotr Kubaty 4
153
-
Tomasz Jodłowski 2
210
-
Paweł Trętowski 7
127
331
Iwona Marciniak 8
230
268
Wojciech Hann 11
192
359
Marzena Koczut 12
47
105
Bogusław Białowąs 16
44
83
Arkadiusz Garbarczyk 10
406
963
Emil Ślązak 13
-
475
Jerzy Zań 14
202
769
Robert Kasprzak 15
159
348
Sebastian Bodzenta 9
233
249
Marcin Liberadzki 5
55
-
Marzenna Sendecka 5
44
-
Artur Stefański 6
35
-
Razem
4 143
3 950
w tym:
- krótkoterminowe świadczenia pracownicze
2 293
2 376
- świadczenia po okresie zatrudnienia
-
826
- świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy
257
129
- płatności w formie akcji własnych (fantomowe)
893
619
1 w składzie Zarządu Banku od 11 kwietnia 2024 roku
2 w składzie Zarządu Banku od 11 kwietnia 2024 roku do 20 sierpnia 2024 roku
3 w składzie Zarządu Banku od 15 maja 2024 roku
4 w składzie Zarządu Banku od 14 października 2024 roku
5 w składzie Zarządu Banku od 11 marca 2024 roku do 10 kwietnia 2024 roku
6 w składzie Zarządu Banku od 03 do 10 kwietnia 2024 roku oraz od 01 do 13 października 2024 roku
7 w składzie Zarządu Banku od 23 czerwca 2023 roku do 23 września 2023 roku, od 25 września do 25 grudnia 2023 roku, od 28 grudnia 2023 roku do 11 marca 2024 roku
8 w składzie Zarządu Banku od 29 czerwca 2023 roku do 11 marca 2024 roku
9 w składzie Zarządu Banku od 10 lipca 2023 roku do 11 marca 2024 roku
10 w składzie Zarządu Banku do 03 kwietnia 2024 roku
11 w składzie Zarządu Banku do 23 listopada 2022 roku
12 w składzie Zarządu Banku do 23 maja 2022 roku
13 w składzie Zarządu Banku do 08 lutego 2023 roku w ramach oddelegowania z Rady Nadzorczej, następnie od 08 lutego 2023 roku do 23 czerwca 2023 roku (rezygnacja)
14 w składzie Zarządu Banku do 23 czerwca 2023 roku
Łączna kwota wynagrodzeń członków Zarządu Banku wypłaconych w 2024 roku zawiera: wynagrodzenia wynikające z zawartych umów o świadczenie usług zarządzania, płatności w formie akcji własnych (fantomowe), składki na PPK zapłacone przez BOŚ S.A.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
186
54. Sezonowość lub cykliczność działalności
W 2024 i 2023 roku działalności Banku nie wystąpiły istotne zjawiska podlegające wahaniom sezonowym lub mające charakter cykliczny.
55. Zbycie i likwidacja oraz połączenie spółek
W 2024 i 2023 roku Bank nie dokonywał zbycia, likwidacji ani połączeń spółek zależnych.
56. Wypłacone dywidendy (łącznie lub w przeliczeniu na jedną akcję), z podziałem na akcje zwykłe i pozostałe akcje
W 2024 i 2023 roku nie była wypłacona ani zadeklarowana dywidenda.
57. Reforma wskaźników referencyjnych
W celu dostosowania Banku do zmian wynikających z regulacji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 08 czerwca 2016 roku oraz Rozporządzenia (UE) nr 596/2014 (Dz.U. L 171 z 29 czerwca 2016 roku, z późn. zm.), tzw. „Rozporządzenia BMR”, w Banku działa projekt „Wdrożenie wymogów Rozporządzenia BMR” (Projekt BMR). W Projekcie BMR biorą udział przedstawiciele komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za obszary produktowe (detaliczny i korporacyjny), zarządzanie ryzykiem stopy procentowej, obszar prawny, rachunkowy oraz IT.
W związku z zaprzestaniem z dniem 30 czerwca 2023 roku opracowywania przez Financial Conduct Authority wskaźnika LIBOR dla waluty USD, Bank podjął decyzję o zastosowaniu w umowach kredytów zawieranych w walucie USD wskaźnika CME Term SOFR. Wskaźnik CME Term SOFR został wdrożony do oferty kredytowej Banku dla klientów z segmentu MSP/KORPO.
CME Term SOFR to terminowy wskaźnik referencyjny stopy procentowej dla dolara amerykańskiego. Administratorem wskaźnika jest CME Group Benchmark Administration Limited (Strona internetowa administratora wskaźnika: www.cmegroup.com). Wskaźnik CME Term SOFR został zatwierdzony 29 lipca 2021 roku przez ARRC (Alternative Reference Rates Committee) jako zamiennik za LIBOR USD. Administratorem tego wskaźnika w rozumieniu Rozporządzenia BMR jest podmiot z państwa trzeciego (tj. podmiot z siedzibą w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej). Stosowanie tego wskaźnika jest możliwe na mocy przepisów przejściowych, tj. art. 51 ust. 5 Rozporządzenia BMR - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 08 czerwca 2016 roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 z późniejszymi zmianami.
Wskaźnik syntetyczny był publikowany do 30 września 2024 roku. W Banku trwa proces tranzycji istniejących umów kredytów opartych o wskaźnik LIBOR USD na odpowiedni wskaźnik CME Term SOFR.
Wszystkie umowy z klientami z segmentu MŚP i korporacyjnego zostały aneksowane w zakresie zastosowania wskaźnika CME Term SOFR. W segmencie detalicznym z uwagi na znikomy odzew Klientów na - przedstawioną przez Bank - propozycję zawarcia aneksu wprowadzającego w miejsce stosowanego umownie indeksu LIBOR USD wskaźnika CME Term SOFR, została podjęta decyzja o wyliczeniu wymiaru zmiennej stopy procentowej w oparciu o ostatnie znane - dla czynnych transakcji - notowanie wskaźnika LIBOR USD.
Ponadto członkowie Projektu BMR nadal biorą czynny udział w pracach Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR), powołanej w lipcu 2022 roku. W skład Grupy NGR (oprócz szerokiej reprezentacji instytucji finansowych) wchodzą również przedstawiciele UKNF, MF, NBP, BFG, ZBP oraz GPW Benchmark.
Celem prac NGR jest przygotowanie procesu skutecznego wdrożenia wskaźnika referencyjnego RFR (Risk-Free Rate) na polskim rynku finansowym oraz zastąpienia nim stosowanego obecnie wskaźnika referencyjnego WIBOR. Zgodnie z Komunikatem KS NGR z 25 października 2023 roku, zaprzestanie opracowywania i publikowania wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID ma nastąpić z końcem 2027 roku.
24 maja 2024 roku NGR ogłosiła Publiczne konsultacje dokumentu konsultacyjnego w sprawie przeglądu i oceny alternatywnych indeksów stopy procentowej. Wynik konsultacji stanowił podstawę przeprowadzenia weryfikacji decyzji KS NGR z września 2022 roku o wyborze WIRON jako wskaźnika, który miałby zastąpić WIBOR.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
187
10 grudnia 2024 roku KS NGR dokonał wyboru propozycji indeksu z grupy WIRF jako docelowego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, który ma zastąpić wskaźnik referencyjny WIBOR.
KS NGR podjął decyzję o wyborze propozycji indeksu WIRF– bazującego na depozytach niezabezpieczonych Instytucji Kredytowych i Instytucji Finansowych.
Tym samym KS NGR zweryfikował i zmodyfikował swoją wcześniejszą decyzję o wyborze WIRON.
Kolejnym krokiem KS NGR będzie zaktualizowanie Mapy Drogowej w ramach dotychczasowego harmonogramu działań mających na celu zastąpienie wskaźnika referencyjnego WIBOR docelowym wskaźnikiem WIRF–.
KS NGR zamierza także w najbliższym czasie zweryfikować i zaktualizować wydane dotychczas rekomendacje NGR, w szczególności standardy stosowania nowego docelowego wskaźnika RFR (risk-free-rate) w nowych produktach: bankowych, leasingowych i faktoringowych oraz instrumentach finansowych, jak również standardy dobrowolnej konwersji dla portfeli legacy umów i instrumentów finansowych, w których stosowany jest wskaźnik referencyjny WIBOR.
Bank na bieżąco monitoruje sytuację rynkową związaną z reformą wskaźników referencyjnych oraz analizuje jej skutki dla Banku.
Prace projektowe zostaną dostosowane po aktualizacji Mapy Drogowej NGR.
31-12-2024
31-12-2023
Aktywa oparte o stawkę WIBOR
Kredyty hipoteczne
1 122 862
1 224 861
Kredyty konsumenckie
240 969
268 797
Pozostałe kredyty
6 389 232
6 814 291
Dłużne papiery wartościowe
2 637 944
2 533 882
Pasywa oparte o stawkę WIBOR
Emisja dłużnych papierów wartościowych
302 471
447 032
Depozyty
119 519
238 317
Pasywa oparte o stawkę WIBID
Depozyty
2 845 518
3 068 177
Instrumenty pochodne (nominał)
IRS
1 714 858
2 223 220
Aktywa oparte o stawkę LIBOR
Kredyty hipoteczne
7 549
16 742
Pozostałe kredyty
81 655
121 247
Ryzyko Stopy Procentowej
Ryzyko stopy procentowej jest rozumiane jako potencjalny negatywny wpływ zmian stóp procentowych na prognozowany wynik finansowy, wartość ekonomiczną kapitału własnego oraz wartość bieżącą posiadanych dłużnych papierów wartościowych. W kontekście reformy wskaźników referencyjnych może się ono zmaterializować głównie wskutek niedopasowania terminów przeszacowania wskaźnika zastępującego względem wskaźnika kontraktowego oraz wskutek niedopasowania dat konwersji wskaźnika dla różnych umów i kontraktów np. kredytów vs kontrakty IRS. Ponadto istnieje ryzyko, międzybankowy rynek transakcji pochodnych zabezpieczających ryzyko stopy procentowej nie będzie pozwalał na zabezpieczanie ryzyka bazowego wbudowanego w transakcje bilansowe (kredytowe). Ryzyko może się zmaterializować również w wyniku niedoskonałej korelacji w dostosowaniu stóp procentowych różnych instrumentów wrażliwych na
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
188
zmiany stóp procentowych, co przekładać się będzie na niedopasowanie odsetek otrzymywanych i płaconych przez Bank.
Bank monitoruje skalę wrażliwości ekspozycji na powyższe ryzyko i podejmuje stosowne działania zgodne z zasadami zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Zidentyfikowane powyżej ryzyka nie mają wpływu na strategię zarządzania ryzykiem stopy procentowej.
Ryzyko prawne
Ryzyko prawne związane z reformą wskaźników referencyjnych dotyczy zaprzestania publikacji wskaźników dotychczas stosowanych w kontraktach i zamianą ich wskaźnikiem alternatywnym.
Rachunkowość zabezpieczeń
Bank wykorzystuje rachunkowość zabezpieczeń do zabezpieczenia wartości godziwej obligacji o stałym oprocentowaniu instrumentami typu Interest Rate Swap opartymi o stawkę WIBOR (szczegóły opisane w nocie 46 Rachunkowość zabezpieczeń). Wskutek reformy wskaźników BMR zmianie ulegnie stawka referencyjna dla instrumentu zabezpieczającego. Zmiana wskaźnika referencyjnego będzie powodowała zmiany wartości instrumentów, które będą tym większe, im większa będzie różnica pomiędzy poziomami wskaźnika nowego i wskaźnika dotychczas stosowanego. Tym samym transakcje zabezpieczające musiałyby zostać poddane ocenie pod kątem ich dalszej efektywności (w kontekście wartości pozycji zabezpieczanej i wartości pozycji zabezpieczającej). Efektywność będzie zależała również od istnienia płynnego rynku derywatów opartych o indeks WIRF.
Jednak w związku z tym, przewidywana reforma wskaźników BMR nastąpić ma do 2027 roku, a istniejąca w Banku rachunkowość kończy się w lipcu 2025 roku, reforma nie będzie miała w średnim terminie wpływu na ryzyko w zakresie rachunkowości zabezpieczeń.
58. Zdarzenia po dniu bilansowym
Nie wystąpiły zdarzenia po dniu bilansowym.
Roczne Sprawozdanie Finansowe BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2024 r. w tys. zł.
189
Podpisy członków Zarządu BOŚ S.A.
Data
Imię i nazwisko
Stanowisko/funkcja
Podpis
26.03.2025 r.
Bartosz Kublik
Prezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
26.03.2025 r.
Piotr Kubaty
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
26.03.2025 r.
Kamil Kuźmiński
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
26.03.2025 r.
Krzysztof Łabowski
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
26.03.2025 r.
Michał Należyty
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych:
26.03.2025 r.
Andrzej Kowalczyk
Dyrektor Departamentu Rachunkowości
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym