Segregacja odpadów: nowe przepisy 2025

Tomasz Miarczyński
Inżynier ekolog

Od początku 2025 roku nie wolno będzie wyrzucać ubrań i innych tekstyliów do pojemników na odpady zmieszane¹, zaś przedsiębiorcy będą musieli segregować odpady budowlane i remontowe.

W 2025 roku w Polsce zaczną obowiązywać nowe przepisy dotyczące gospodarki odpadami. Zmiany te wynikają z konieczności dostosowania się do rosnącej potrzeby ochrony zasobów naturalnych. Nowe regulacje obejmą zarówno gospodarstwa domowe, jak i przedsiębiorców działających w sektorze budowlanym. Obowiązkowa segregacja tekstyliów oraz szczegółowe zasady dotyczące odpadów budowlanych mają na celu zwiększenie poziomu recyklingu, zmniejszenie ilości śmieci na wysypiskach oraz ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko.

Zmiany w gospodarstwach domowych dotyczą przede wszystkim tekstyliów. Ubrania, firany, pościel czy inne materiały tekstylne nie będą mogły trafiać do pojemników na odpady zmieszane. W zamian gminy będą musiały zapewnić odpowiednią infrastrukturę do selektywnej zbiórki odpadów tekstylnych. Specjalne pojemniki lub Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) staną się głównymi punktami odbioru zużytej odzieży. Dzięki temu tekstylia, które obecnie często trafiają na wysypiska, będą mogły zostać poddane recyklingowi lub ponownemu użyciu. Gminy będą zobowiązane do prowadzenia kampanii informacyjnych dotyczących segregacji tekstyliów. Mieszkańcy powinni wiedzieć, jakie materiały można wrzucać do pojemników na tekstylia oraz co zrobić z odzieżą, która nie nadaje się do ponownego użytku. Ciekawostką jest, że według raportów Komisji Europejskiej, przeciętny mieszkaniec UE kupuje rocznie około 26 kg nowej odzieży, z czego około 11 kg trafia na wysypiska². Tekstylia są jednymi z najbardziej problematycznych odpadów, ponieważ rozkładają się bardzo wolno i często zawierają substancje szkodliwe dla środowiska. Sektor tekstylny odpowiada za około 10% globalnych emisji gazów cieplarnianych, co sprawia, że zmiany w przepisach dotyczących ich segregacji są niezwykle istotne. Lokalne samorządy będą musiały zorganizować system odbioru odpadów tekstylnych oraz dostosować istniejącą infrastrukturę do nowych potrzeb. Podobnie w sektorze budowlanym³ – odpady budowlane stanowią jedną z największych frakcji odpadów w Polsce. Według statystyk rocznie powstaje kilka milionów ton takich śmieci, z których tylko niewielka część jest obecnie poddawana recyklingowi. Wprowadzenie nowych zasad pozwoli na lepsze zarządzanie tymi zanieczyszczeniami oraz zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. Dlatego też w sektorze budowlanym zmiany są jeszcze bardziej szczegółowe. Przedsiębiorcy będą musieli segregować materiały budowlane i remontowe na sześć głównych frakcji: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips oraz surowce mineralne, takie jak beton czy cegła. Odpady te będą musiały być gromadzone w osobnych pojemnikach, co pozwoli na ich łatwiejsze przetworzenie i ponowne wykorzystanie. Taki system segregacji ma zmniejszyć ilość odpadów trafiających na wysypiska oraz ograniczyć negatywny wpływ na środowisko. Nowe przepisy zobowiązują również przedsiębiorców do prowadzenia dokumentacji dotyczącej odpadów, co pozwoli na kontrolę, czy są one prawidłowo segregowane i przekazywane do odpowiednich punktów. Firmy, które nie dostosują się do nowych wymogów, będą narażone na wysokie kary finansowe. Mandaty mogą wynosić od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, w zależności od skali nieprzestrzegania przepisów.

Warto również wspomnieć o planowanym wprowadzeniu systemu kaucyjnego w Polsce, który ma ruszyć od 1 października 2025 roku⁴. System ten obejmie jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra. Zgodnie z nowymi przepisami, konsumenci będą zobowiązani do zwrotu tych opakowań w specjalnych punktach lub automatach recyklingowych, które zostaną rozmieszczone w sklepach i wyznaczonych miejscach publicznych. Detaliczne punkty sprzedaży o powierzchni powyżej 200 m² będą miały obowiązek uczestnictwa w systemie, a mniejsze sklepy będą mogły przystąpić do niego dobrowolnie. Za każde zwrócone opakowanie konsument otrzyma zwrot kaucji, której wysokość zostanie określona przez odpowiednie rozporządzenia. Przepisy przewidują również szczegółowe zasady dotyczące oznakowania opakowań, aby ułatwić ich identyfikację oraz kontrolę przez producentów i dystrybutorów.

Wszystkie te zmiany mają przynieść nie tylko korzyści ekologiczne, ale również ekonomiczne. Zwiększenie poziomu recyklingu pozwoli na zmniejszenie kosztów składowania odpadów oraz otworzy nowe możliwości biznesowe w sektorze gospodarki odpadami. Przetwarzanie zużytych materiałów na surowce wtórne może stać się źródłem dodatkowych dochodów dla firm działających w tej branży.

Podsumowując, wprowadzenie nowych przepisów dotyczących segregacji to krok w stronę ekologicznego zarządzania surowcami.

3 _{https://www.prawo.pl/biznes/obowiazek-segregacji-odpadow-budowlanych-od-1-stycznia-2025-r,529664.html}

⁴^{https://www.gov.pl/web/klimat/trzy-rzeczy-ktore-juz-teraz-warto-wiedziec-o-systemie-kaucyjnym}